Kalap go long lista

Kalap go long lista bilong ol tok

APENDIKS

Tru Tru Wanpela Samting Bilong Man i Stap Laip Yet Taim Bodi i Dai?

Tru Tru Wanpela Samting Bilong Man i Stap Laip Yet Taim Bodi i Dai?

PLANTI man i bilip olsem samting yumi no inap lukim na i no save dai i stap insait long bodi bilong yumi. Ol i ting taim man i dai dispela samting yumi no inap lukim i lusim bodi na i stap laip yet. Planti man tru i bilip long dispela samting, olsem na planti i kirap nogut long kisim save olsem Baibel i no tok olsem. Orait Baibel i tok wanem samting i painim yumi taim yumi dai?

TOK NEʹPHESH NA PSY·KHEʹ LONG BAIBEL

Ating yu inap tingim olsem pastaim ol i bin raitim Baibel long tok Hibru na tok Grik. Tok Hibru neʹphesh na tok Grik psy·kheʹ i makim (1) ol manmeri, (2) ol animal, o (3) laip bilong man o bilong animal. Sampela taim Buk Baibel i tanim dispela tok psy·kheʹ olsem tewel. (1 Tesalonaika 5:23; Hibru 4:12) Tasol dispela i no stret. Dispela tok neʹphesh na psy·kheʹ i stap winim 800 taim long Baibel. Nau yumi ken skelim sampela skripsa i kamapim dispela tripela mining bilong tok neʹphesh na psy·kheʹ.

Ol manmeri. “Long taim bilong Noa . . . liklik lain tasol, inap 8-pela manmeri [psy·kheʹ], ol i bin i go antap long sip na bikpela wara i karim ol i go na God i kisim bek ol na ol i stap gut.” (1 Pita 3:20) Long dispela ves ol i tanim tok Grik psy·kheʹ olsem manmeri​—em Noa, meri bilong em, tripela pikinini man bilong em, na meri bilong ol. Kisim Bek 16:16 i kamapim tok bilong Jehova long lain Israel long olsem wanem ol i mas bungim mana. Em i tok: “Yupela wan wan i mas bungim inap long . . . olgeta man meri pikinini [neʹphesh] i stap long haus bilong yupela.” Olsem na ol i mas bungim mana inap long skel bilong hamas manmeri i stap long wan wan famili. Sampela narapela ves bilong Baibel i tanim tok neʹphesh na psy·kheʹ olsem manmeri o man, i stap long Stat 46:18; Josua 11:11; Aposel 27:37; na Rom 13:1.

Ol animal. Baibel i stori long taim God i bin wokim olgeta samting: “God i tok olsem, ‘Solwara i mas pulap long ol kain kain samting i gat laip [neʹphesh]. Na ol pisin i mas kamap na flai nabaut long skai.’ Bihain God i tok olsem, ‘Graun i mas kamapim ol kain kain samting i gat laip [neʹphesh]. Em i mas kamapim ol animal bilong ples na ol bikpela na liklik animal bilong bus.’ Orait ol animal i kamap.” (Stat 1:​20, 24) Long ol dispela ves Baibel i kolim seim tok Hibru​—neʹphesh​—bilong makim ol pis, ol animal em man i save lukautim, na ol wel animal. Long Stat 9:10; Wok Pris 11:46; na Namba 31:28 i gat tok neʹphesh bilong makim ol pisin na ol narapela animal.

Laip bilong man. Sampela taim tok neʹphesh na psy·kheʹ i makim laip bilong man. Jop i tok: “I no gat as long mi i stap moa, olsem na bilong wanem mi stap bel isi? I moa gut sapos laip [neʹphesh] bilong mi i pinis.” (Jop 6:11) Satan i sutim tok long Jehova olsem, sapos hevi i painim Jop em bai “givim olgeta samting bilong en bilong baim bek laip [neʹphesh] bilong en.” (Jop 2:4) Tingim tu tok Jisas i mekim: “Mi yet mi gutpela wasman bilong ol sipsip. Gutpela wasman bilong sipsip em i save lusim laip [psy·kheʹ ] bilong em yet bilong helpim ol sipsip.” (Jon 10:11) Jisas i givim psy·kheʹ, o laip bilong em, bilong helpim ol manmeri. Long ol dispela ves bilong Baibel, tok neʹphesh na psy·kheʹ i makim laip bilong man. Sampela narapela ves i yusim tok neʹphesh na psy·kheʹ bilong makim laip bilong man, i stap long 1 King 17:​17-23; Matyu 10:39; Jon 15:13; na Aposel 20:10.

Taim yu stadi moa long Baibel, bai yu lukim olsem i no gat wanpela hap long Baibel i yusim tok neʹphesh na psy·kheʹ wantaim sampela tok i makim samting i no inap dai o samting i stap inap oltaim oltaim. Nogat. Baibel i tok neʹphesh em i samting i save dai. (Esekiel 18:​4, 20) Olsem na Baibel i kamapim olsem man i dai pinis, em i wanpela neʹphesh i dai pinis.​—Wok Pris 21:11.

TOK RUʹACH NA PNEUʹMA OLSEM I STAP LONG BAIBEL

Buk Baibel i tanim tok Hibru ruʹach na tok Grik pneuʹma olsem samting i gat laip, win, o spirit. Ol tok ples bilong bipo tru ol i bin raitim Baibel long en i soim olsem tok ruʹach na pneuʹma i makim strong bilong laip i stap long ol man na animal. Olsem: Song 104:29 i tok: “Yu givim baksait long ol na ol i save pret. Na taim yu rausim win [ruʹach] long ol, ol i dai na kamap graun gen.” Na Luk 8:55 i tok olsem “spirit [pneuʹma] bilong dispela pikinini em i kam bek long em, na kwiktaim em i kirap.” Long ol dispela ves tok ruʹach na pneuʹma i makim dispela samting i givim laip long bodi. Sapos bodi i no gat dispela samting, em i dai pinis. Olsem na Baibel New World Translation i tanim tok ruʹach olsem spirit, na tu, olsem strong bilong laip. Olsem: Stat 6:17 i tok long Bikpela Tait long taim bilong Noa: “Bai mi mekim bikpela tait i kamap long graun bilong bagarapim olgeta samting i gat strong bilong laip [ruʹach ].” (Stat 7:​15, 22, NW) Olsem na ruʹach na pneuʹma i makim wanpela strong yumi no inap lukim na i mekim ol man na animal i stap laip.

Bodi i mas i gat strong bilong laip [ruʹach o pneuʹma] wankain olsem redio i mas i gat pawa bilong em i ken wok. Tingim wanpela redio yu inap karim raun. Taim yu putim ol bateri long dispela redio na onim, pawa i stap long ol bateri i kirapim redio, i olsem dispela pawa i givim laip long en. Tasol sapos i no gat ol bateri, redio i dai. Na redio i save wok long pawa em tu bai dai sapos yu rausim pawa rop i pulim pawa i kam long en. Na olsem tasol, bilong bodi i no ken i dai, strong bilong laip i mas i stap long en. Na olsem pawa, dispela spirit [ruʹach o pneuʹma] i no pilim wanpela samting na i no inap tingting. Em i wanpela strong tasol. Tasol sapos yumi no gat dispela spirit, o strong bilong laip, bodi bilong yumi “i dai na kamap graun gen,” olsem man bilong raitim song i tok.

Saveman 12:7 i tok long dai bilong man, olsem: “Bodi bilong yupela bai i kamap graun gen, na spirit [ruʹach] God i bin givim yupela bai i go bek long God.” Taim spirit, o strong bilong laip, i lusim bodi, dispela bodi i dai na i go bek long ples em i kam long en​—graun. Na olsem tasol, strong bilong laip i go bek long ples em i kam long en​—God. (Jop 34:​14, 15; Song 36:9) Dispela i no makim olsem tru tru strong bilong laip i raun i go bek long heven. Nogat. Em i makim olsem taim man i dai, God Jehova tasol inap givim laip gen long dispela man long bihain. I olsem laip bilong em i stap long han bilong God. God tasol i gat strong long givim bek dispela spirit, o strong bilong laip, long dispela man bambai em i ken stap laip gen.

Em i mekim gut bel bilong yumi long save olsem God bai mekim dispela samting long ol man i slip long matmat! (Jon 5:​28, 29) Long taim bilong kirap bek, Jehova bai wokim nupela bodi long ol man i slip long matmat na givim laip long dispela bodi long rot bilong putim spirit, o strong bilong laip, insait long en. Em i taim bilong bikpela amamas tru!