Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

SAJI KROKOMƐI NI FATA HE

Mɛni Ji Sheol kɛ Hades?

Mɛni Ji Sheol kɛ Hades?

YƐ WIEMƆI diɛŋtsɛ ni aŋmala Biblia lɛ yɛ mli lɛ amli lɛ, akɛ Hebri wiemɔ ni ji sheʼohlʹ kɛ Hela wiemɔ ni kɛ lɛ yeɔ egbɔ ni ji haiʹdes lɛ tsu nii nɔ ni fe shii 70 sɔŋŋ. Wiemɔi enyɔ nɛɛ fɛɛ kɔɔ gbele he. Biblia shishitsɔɔmɔi komɛi tsɔɔ amɛshishi akɛ “gbonyobu,” “hɛl,” loo “bu.” Shi kɛlɛ, abɛ wiemɔi ni tsɔɔ nɔ ni nɛkɛ Hebri kɛ Hela wiemɔi nɛɛ ashishinumɔ diɛŋtsɛ ji lɛ yɛ wiemɔi babaoo amli. No hewɔ ni New World Translation lɛ kɛ wiemɔi ni ji “Sheol” kɛ “Hades” lɛ tsuɔ nii lɛ. Mɛni ji nɔ ni wiemɔi nɛɛ tsɔɔ diɛŋtsɛ? Ha wɔkadi bɔ ni akɛtsu nii yɛ gbɛ̀i srɔtoi anɔ aha yɛ Biblia lɛ mli.

Jajelɔ 9:10 lɛ kɛɔ akɛ: “Nitsumɔ loo yiŋshwiemɔ loo nilee loo ŋaa ko bɛ gbohiiaje [“Sheol,” NW] he ni oyaa lɛ.” Ani enɛ tsɔɔ akɛ Sheol damɔ shi kɛha he ko pɔtɛɛ, loo he ko ni ayafu mɔ aŋkro ko ni ji wɔsuɔlɔ lɛ yɛ? Dabi. Kɛ́ Biblia lɛ miiwie fuuhe pɔtɛɛ ko, loo gbonyobu he lɛ, ekɛ Hebri kɛ Hela wiemɔi krokomɛi tsuɔ nii, shi jeee sheʼohlʹ haiʹdes. (1 Mose 23:7-9; Mateo 28:1) Kɛfata he lɛ, Biblia lɛ kɛ wiemɔ ni ji “Sheol” lɛ damɔɔɔ shi kɛhaaa gbonyobu ni afuɔ mɛi babaoo shikome yɛ mli, tamɔ weku ko gbonyobu loo bu ni akɛfuɔ mɛi babaoo lɛ.1 Mose 49:30, 31.

Belɛ, mɛɛ hé nɛkɛ “Sheol” damɔ shi kɛha mɔ? Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ tsɔɔ akɛ, wiemɔ “Sheol,” loo “Hades” lɛ shishinumɔ kɔɔ nɔ ko ni da kwraa fe bu agbo ko ni afuɔ mɛi babaoo yɛ mli lɛ he. Ákɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, Yesaia 5:14 lɛ wieɔ akɛ Sheol loo gbohiiaje “elɛɛ esɛŋ, ni egbɛ edaaŋ hatoo.” Kɛ́ wɔɔwie he yɛ gbɛ ko nɔ lɛ, eyɛ mli akɛ Sheol emi gbohii babaoo moŋ, shi etamɔ nɔ ni be fɛɛ be lɛ eetao mɛi babaoo emi lolo. (Abɛi 30:15, 16) Ákɛ nɔ ni tamɔɔɔ fuuhe ko ni yɔɔ diɛŋtsɛ ni kɛji afu gbohii ayifalɛ pɔtɛɛ ko yɛ mli pɛ kɛkɛ lɛ, jɛmɛ eyi lɛ, ‘gbohiiaje etɔɔɔ.’ (Abɛi 27:20) Ní tsɔɔ akɛ, Sheol yiii kɔkɔɔkɔ. Husu bɛ mɛi abɔ ni ebaanyɛ emi lɛ he. No hewɔ lɛ, Sheol loo Hades jeee he ko pɔtɛɛ ni yɔɔ shihilɛ mli diɛŋtsɛ. Yɛ no najiaŋ lɛ, eji adesai ni egboi lɛ akwamaŋ gbonyobu kɛkɛ, mfonirifeemɔŋ hé ko ni adesai ateŋ mɛi babaoo ni egboi lɛ yɔɔ.

Nɔ ni Biblia lɛ tsɔɔ yɛ gbohiiashitee he lɛ yeɔ ebuaa wɔ koni shishinumɔ ni wɔyɔɔ yɛ wiemɔi ni ji “Sheol” kɛ “Hades” he lɛ mli akwɔ. Kɛji Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ miiwie Sheol kɛ Hades he lɛ, ekɛ wiemɔi nɛɛ toɔ gbele ni baa mɔ ko ni abaanyɛ atée lɛ shi ekoŋŋ lɛ nɔ lɛ he. * (Hiob 14:13; Bɔfoi lɛ Asaji 2:31; Kpojiemɔ 20:13) Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ hu tsɔɔ akɛ jeee mɛi ni esɔmɔ Yehowa lɛ pɛ kɛkɛ yɔɔ Sheol loo Hades, shi mɛi babaoo hu ni sɔmɔko lɛ lɛ hu yɛ jɛmɛ. (1 Mose 37:35; Lala 55:16) Enɛ hewɔ lɛ, Biblia lɛ tsɔɔ akɛ “gbohiiashitee baaba, ni jalɔi kɛ mɛi ni ejaaa fɛɛ baate shi.”Bɔfoi lɛ Asaji 24:15.

^ kk. 1 Nɔ ni tamɔɔɔ nakai lɛ, awieɔ gbohii ni atéŋ amɛ shi lɛ ahe akɛ amɛbɛ Sheol loo Hades, shi moŋ ákɛ amɛyɛ ‘Gehena mli.’ (Mateo 5:30; 10:28; 23:33) Taakɛ Sheol kɛ Hades ji lɛ, Gehena jeee he ko ni yɔɔ shihilɛ mli diɛŋtsɛ.