Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

ENYONGEZYO

E Sheol na Hades Bikamanyisaya Ki?

E Sheol na Hades Bikamanyisaya Ki?

E BIBLIA yikakolesaya ekinywe ky’Ekihebrania sheʼohlʹ ekingene-ngene n’ekinywe ky’Ekigiriki haiʹdes emirundi eyilhabire 70 omwa mibughe eya yasakangawamu erimbere. Ebinywe bibiri ebi bihambangene n’olhuholho. Esindi mbindulha sye Biblia sikabindulha byo mwa “eyisinda,” “ekyuna.” Aliriryo, omwa mibughe mingi simuli ebinywe ebikaha amakuru hene-hene aw’ebinywe ebi eby’Ekihebrania n’Ekigiriki. Ibbwa kwenene ebinywe ebi bikamanyisayaki? Thulebaye ngokwa bikakolesibawa omwa masako muthina-muthina awe Biblia.

Omugambuli 9:10 akabugha athi: ‘Sihali omubiiri kutse eritheghekania ekulimu [Sheol] eyo wukaya.’ Mbwino eki kikamanyisaya kithi e Sheol w’omwanya mulebe ow’omundu akatsikawamu? Eyihi nahake! Omughulhu e Biblia yikakanaya okwa mwanya mulebe ow’eritsikamu, kutse eyisinda, yikakolesaya ebindi binywe eby’Ekihebrania n’Ekigiriki butsira sheʼohlʹ na haiʹdes. (Enzuko 23:7-9; Matayo 28:1) Kandi e Biblia siyiri kolesaya ekinywe “sheol” erimanyisya eyisinda eyikatsikawa mw’abandu bangi haghuma-ghuma, ng’amaheru w’erihiika.​—Enzuko 49:30, 31.

Kwesi, e “Sheol” yikamanyisaya omwanya owali athi? Ekinywe kya Nyamuhanga kikakanganaya kithi e “Sheol,” kutse “Hades,” yikamanyisaya ekindu ekilhabire okwi isinda nene eyikatsikawa mw’abandu bangi. Ng’eky’erireberyako, Isaya 5:14 yikakanganaya ngoku Ekulimu [Sheol] ‘yabirithomekera esyongumbu syayu kandi yabiri sanza obuno bwayu butsira lhulengo.’ Nomwakine indi Sheol yabirimera abandu abathe ghanzika, mughulhu mungi yikabya nga yikinanzire erithasya mera abandi. (Emisyo 30:15, 16) Erithendi sosana n’omwanya wosi-wosi owakatsikawa mw’abandu, owangana tsikwa mwa mughanzu mulebe w’abandu abaholire, ‘Ekulimu [Sheol] siyiryughutha.’ (Emisyo 27:20) Ni bugha mbu, Sheol siyiryusulha. Siyiwithe lhubibi. E Sheol, kutse Hades, si mwanya hene-hene owali omwa kitsweka kirebe. Aliriryo, y’abandu abosi abaholire bakatsikawa.

Engangirirya ye Biblia ey’erilhubuka yikathuwathikaya erithasya yitheghererya ndeke-ndeke amakuru w’ebinywe “Sheol” na “Hades.” Ekinywe kya Nyamuhanga kikasosekanaya e Sheol na Hades ng’omulingo w’olhuholho olhwa abandu basya lhubukibwamu. * (Yobu 14:13; Emibiri 2:31; Eribisulirwa 20:13) Kandi Ekinywe kya Nyamuhanga kikakanganaya kithi abali omwa Sheol, kutse Hades, si b’abakakolera Yehova basa aliriryo mwamuli n’abangi abathe bamukolera. (Enzuko 37:35; Esyonyimbo 55:15) Busana n’ekyo, e Biblia yikakangiriraya yithi “Hasyabya eril[h]ubuka ly’abat[h]unganene n’ababi [“abathathunganene” NW].”​—Emibiri 24:15.

^ enu. 4 Erithendi sosana n’ekyo, abaholi abathendi syalhubukibwa bakakanibawako ng’abathe omwa Sheol, kutse Hades, aliriryo ng’abali omwa “Gehena.” (Matayo 5:30; 10:28; 23:33, NW) Nge Sheol na Hades, e Gehena nayu si mwanya hene-hene.