MUKADDES ÝAZGYLARYŇ asyl nusgasynda ýewreýçe «şeol» we grekçe «adis» sözleri 70 gezek duş gelýär. Bu sözleriň ikisi hem ölüm bilen baglanyşykly ulanylýar we Mukaddes Ýazgylaryň türkmençe terjimesinde «gör», «dowzah» hem-de «ölüler diýary» diýip terjime edilýär. Bu sözler nämäni aňladýar? Gel, Mukaddes Ýazgylarda olaryň nähili manyda ulanylýandygyny göreli.

Wagyz kitaby 9:10-da şeýle diýilýär: «Seniň barjak ölüler diýaryňda (şeol) ne iş bar, ne oý-pikir, ne bilim, ne-de akyldarlyk bar». Bu aýada görä, şeol diýen söz garyndaşlarymyzyň jaýlanan gabryny aňladýarmy? Ýok. Sebäbi Mukaddes Ýazgylarda gabyr ýa-da mazar barada aýdylanda, onuň asyl nusgasynda «şeol» hem-de «adis» sözi däl-de, başga sözler ulanylýar (Gelip çykyş 23:7—9; Matta 28:1). Şeýle-de şeol birnäçe adamyň jaýlanylýan ýerini, meselem, maşgala mazarçylygyny ýa-da öwlüýäni aňlatmaýar (Gelip çykyş 49:30, 31).

Onda «şeol» näme? Mukaddes Ýazgylarda «şeol» hem-de «hades» iň uly öwlüýädenem uludygy aýdylýar. Meselem, Işaýa 5:14-de: «Ölüler diýary (şeol) ulaldy we agzyny giň açdy» diýilýär. Şeol sansyz-sajaksyz adamlary ýuwutsa-da, ol hiç haçan: «Ýeterlik» diýmez (Süleýmanyň tymsallary 30:15, 16). Çäkli adamy sygdyrýan öwlüýäden tapawutlylykda, «ölüler diýary... doýýan däldir» (Süleýmanyň tymsallary 27:20). Şonuň üçin şeol hiç haçan dolmaz. Ol düýpsüz çuňluk. Diýmek, şeol ýa-da hades ýer ýüzünde belli bir ýeri aňlatmaýar. Başgaça aýdanyňda, öwlüýäleriň hemmesini aňladýar. Ölenleriň köpüsi şol ýerde ýatyr.

Mukaddes Ýazgylaryň direliş hakdaky taglymaty «şeol» hem-de «hades» diýen sözleriň manysyny düşündirýär. Mukaddes Ýazgylardan görşümiz ýaly, şeoldaky ýa-da hadesdäki  adamlar direler * (Eýýup 14:13; Resullaryň işleri 2:31; Ylham 20:13). Hudaýyň Sözi ölüler diýarynda Ýehowanyň gullukçylaryndan başga, Hudaýa gulluk etmedik köp adamlaryň hem bardygyny aýdýar (Zebur 55:15). Mukaddes Ýazgylarda «hem dogrular, hem egriler ölümden direler» diýilýär (Resullaryň işleri 24:15).