Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

LANWOUN ARIÑAHANI

1914: irumu súdiniti lidan profesía tídangiñeti Bíbülia

1914: irumu súdiniti lidan profesía tídangiñeti Bíbülia

LUBARAGIÑE irumu 1914, anihein meha aban sétanu hani aturihatiña Bíbülia awisahatiña luagu saragu irumu ñeinbei lan burí sügǘ súdiniti lidan irumu ligía. Ka burí san sügǘ ligía? Ka burí katei arufudubei aban lan irumu súdiniti 1914?

Lidan Lúkasi 21:24 darí wamuti dimurei le lariñagubei Hesusu: “Ábame hagünrinchaguni [o hadügüraguni] ha mámabaña huríu uburugu Herusalén darime lagumuchagun dan le ichugúbei houn lun hadügüni”. Herusalén meha lichügüdinabei hageira huríu. Ñéingiñe meha hagumadiha urúeigu ha ladügawagún Dawidi (Sálumu 48:1, 2). Amutiña meha urúeigu ha hawéi ha híbiri urúeigu ladüga Bungiu añuuragüdübaliña keisi urúeigu, mini lan le ligía lan íchugubalin arúeihani houn (1 Urúeigu 1:48). Ítara liña, Herusalén aban meha sínbolu lánina larúeihan Heowá.

Ida liña ani ídabuga hagumesera ha mámabaña huríu adügüraguei larúeihan Bungiu? Susereti le lidan irumu 607 lb.w. dan le hebelurunbei babilóniana Herusaléun. Aba lerederun lálana larúeihan Heowá málouga, aba ladüraawagun harúeihan ladügawagun Dawidi (2 Urúeigu 25:1-26). Lerederuba san buga Herusalén ‘günrinwaguañu’ lun súnwandan? Uá, ladüga tidan liliburun Esekiéli, líburu lánina profesía, ruwati gumadi le lun Sedekíasi, le lagumuhóun urúei lidan uburugu ligía: “Tagidarúba bibunedun, habayurubei biridin [...]. Gama lumoun dánmeba liabin le níchugubei lun laguseragüdün, ligíaba lasuseredun sun le” (Esekiéli 21:26, 27). Hesukrístu gürigia le garichabei “lun laguseragüdün” o lun galagante lani liridin Dawidi (Lúkasi 1:32, 33). Ligíati, lararamuba meha ‘lagunrichawagun’ Herusalén danme le Urúeihali Hesusu.

Idabuga lasusereda óunwenbu sügǘ le? Arufuda lumuti Hesusu hagumadihaba lan ha mámabaña huríu luagu fiú dan le ruwalibei houn. Lidan kapítulu 4 lidan Danieli ariñaga lumuti woun ida luba lan wasubudiruni átiribei lan lidura. Ñein, abahüdahouati luénedü aban lurúeite Babilónia gíriti Nabukodonosoru, luáguti aban profesía uénedü ligía. Lidan, arihati ladürürǘn aban óunwenbu tídibu wewe ani íñutu. Tugudinarügüñein igirua, gürañu liña lau gürabu luma buronse lun mahüchün lan. Lárigiñe aba líchuguni aban ánheli lúrudu le: “Ladurarame [...] sedü irumu [o “sedü dan”, TNM]” (Danieli 4:10-16).

Tidan Bíbülia, anihein dan yusuwa lan tídibu wewe lun ladimurehoun luagu arúeihani (Esekiéli 17:22-24; 31:2-5). Ligíati, lachugún tídibu wewe aban meha sínbolu luagu ladüraawaguba lan larúeihan Bungiu le idanbei hagumadiha urúeigu Herusalénna. Gama lumoun, awisahati giñe arufudúni luagu fiúrügübei lan dan ‘lagünrinchawagun Herusalén’: luagu “sedü irumu [o “sedü dan”, TNM]”. Átiri timañein san lidura dan ligía?

Ariñagati Arufudúni 12:6, 14 durati lan ǘrüwa irumu dimi o dan, “milu-bián-san-ǘrüwa-wein weyu”. Ligíati, “sedü irumu [o “sedü dan”, TNM]” dóbulibei lidura: 2,520 weyu. Gama lumoun, mígirun hamuti néchanigu ha mámabaña huríu hadügüraguni larúeihan Bungiu lidanrügü 2,520 weyu lárigiñe labürühan Herusalén. Furanguti larihín durati lan profesía le lóugiñe 2,520 weyu. Anhein waliiha 1 Lúrudu 14:34 luma Esekiéli 4:6, adimurehati biángubei luagu “aban weyu luagu kada irumu”. Ligíati, “sedü irumu [o “sedü dan”, TNM]” durati 2,520 irumu.

Gumeseti 2.520 irumu ligía lidan diisi-hati irumu 607 lb.w. dan le hebelurunbei babilóniana Herusaléun aba hagidaruni lálana arúeihani luéi urúei le ladügawagun Dawidi aba lagumuchun lidan diisi-hati irumu 1914. Ligíaliti lagumuchun “dan le ichugubei houn” ha mámabaña huríu, ligía giñe líchuguni Bungiu Hesukrístu lidan lubara kei Urúei sielu (Sálumu 2:1-6; Danieli 7:13, 14). *

Ariñagati Hesusu ñeinbei lan sügǘ burí hanarimeti lidan sun ubóu —wuribu, ilamaü, hárabaganali luma lanarime burí sandi— le amakürübalin lidaani Urúei lan sielu. Ani ítara liña. Sügǘ burí le, ruti ichouruni luagu lidan lan irumu 1914 lagumesera Larúeihan Bungiu sielu ani aba lagumeserun “lagumuhóun dan” lánina ubóu wuribati le (2 Timotéu 3:1-5).

^ par. 3 Lúmagiñe diisi-hati irumu 607 lb.w. darí diisi-hati lidan irumu 1 lb.w. anihein 606 irumu. Ka asigirubei lárigiñe irumu 1 lb.w.? Irumu san 0 lb.w.? Uá, irumu 1 ld.w. asigirubei. Ligíati, lúmagiñe diisi-hati irumu 1 lb.w. darí diisi-hati irumu 1914 ld.w. anihein 1,914 irumu. Ánhawa abahüda 606 lanwoun 1,914 líchuguba 2,520 irumu. Anhein busen hubéi lanwoun ariñahani luagu lidan lan irumu 607 lb.w. lábürüha Herusalén, ariha huméi seksióun “Cronología” tidan líburu Perspicacia para comprender las Escrituras, hadügün gefentiña luagu Heowá.