NUDỌNAMẸ DOGỌ
1914—Owhe Ayidego Tọn de to Dọdai Biblu Tọn Mẹ
DIBLAYI owhe 40 jẹnukọn, Biblu plọntọ lẹ ko lá dọ nujijọ ayidego tọn de na jọ to 1914. Nujijọ tẹlẹ wẹ, podọ kunnudenu tẹwẹ dlẹnalọdo 1914 taidi owhe titengbe mọnkọtọn?
Dile e yin kinkàndai to Luku 21:24 mẹ do, Jesu dọmọ: “Jelusalẹm na zun zinzindai sọn Kosi lẹ dè, kaka ojlẹ [dide] Kosi lẹ tọn nado sọ.” Jelusalẹm ko yin tatọ́-tònọ akọta Juvi lẹ tọn—yèdọ aisintẹn hukan gandudu ahọlu lẹ tọn sọn owhé Ahọlu Davidi tọn gbè. (Psalm 48:1, 2) Ṣigba, ahọlu ehelẹ gbọnvo taun na nukọntọ otò tọn devo lẹ. Yé sinai to “ofìn OKLUNỌ tọn,” yèdọ Jehovah tọn ji taidi afọzedaitọ Jiwheyẹwhe lọsu titi tọn. (1 Otannugbo lẹ 29:23) Jelusalẹm gbọnmọ dali nọtena gandudu Jehovah tọn.
Ṣigba, nawẹ podọ whetẹnu wẹ gandudu Jiwheyẹwhe tọn jẹ yinyin “zinzindai sọn kosi lẹ dè” ji? Ehe jọ to 607 J.W.M. to whenuena Babilọninu lẹ gbawhàn Jelusalẹm tọn. Mẹdepope masọ sinai to ‘ofìn Jehovah tọn’ ji ba, podọ hukan ahọlu lẹ tọn he bẹsọn Davidi ji yin alọhẹndotena. (2 Ahọlu lẹ 25:1-26) Be “zinzindai” ehe na zindonukọn kakadoi wẹ ya? Lala, na dọdai Ezekiẹli tọn dọ gando ahọlu godo tọn Jelusalẹm tọn, Zedekia go dọmọ: “Yẹn na diọtẹnna ogángbakun lọ, bosọ de ojẹgbakun lọ sẹ̀. . . . Ehe ga ma nasọ tin ba, kaka ewọ do wá jlọjẹ mẹhe tọn e yin; yẹn nasọ yí ì na ẹn.” (Ezekiẹli 21:26, 27) Mẹhe tindo “jlọjẹ” lọ na ojẹgbakun hukan Davidi tọn wẹ Klisti Jesu. (Luku 1:32, 33) Enẹwutu “zinzindai” lọ na wá opodo to whenuena Jesu lẹzun Ahọlu.
Whetẹnu wẹ nujijọ titengbe enẹ na jọ? Jesu dohia dọ Kosi lẹ na dugán na ojlẹ dide de. Kandai he tin to Daniẹli weta 4 mẹ bẹ nudọnamẹ lẹ hẹn he do lehe ojlẹ enẹ na dẹnsọ hia. E dọhodo odlọ dọdai tọn de he Ahọlu Nẹbukadnẹzali Babilọni tọn kú ji. E mọ atingbó de he yin sinsán liai. Dodonu etọn ma sọgan tọ́nkun na kọgàn ogànyuu po ogànvẹẹ po tọn ko yin dido do okọ̀ na ẹn. Angẹli de lá dọmọ: ‘Gbọ ojlẹ ṣinawe ni gbọ̀n ewọ ji.’—Daniẹli 4:10-16.
To Biblu mẹ, atin nọ yin yiyizan nado nọtena gandudu to whedelẹnu. (Ezekiẹli 17:22-24; 31:2-5) Enẹwutu atin yẹhiadonu tọn lọ sinsánsẹ nọtena lehe gandudu Jiwheyẹwhe tọn, ehe ahọlu lẹ to Jelusalẹm nọtena, na yin alọhẹndotena do. Ṣigba, numimọ lọ lá dọ ‘zinzindai Jelusalẹm tọn’ ehe na yin whenu gli tọn—enẹ wẹ na “ojlẹ ṣinawe.” Nawẹ ojlẹ enẹ na dẹnsọ?
Osọhia 12:6, 14 dohia dọ ojlẹ atọ̀n po odaa po sọzẹn hẹ “azán fọṣidopo e lán kandeko [fọtọ́n fọde kandeko].” Enẹwutu tedidi “ojlẹ ṣinawe” tọn na yin donu awe sọha enẹ tọn, kavi azán 2 520. Ṣigba akọta Kosi tọn lẹ ma doalọtena gandudu Jiwheyẹwhe tọn ‘zinzindai’ to azán 2 520 paa de mẹ to aijijẹ Jelusalẹm tọn godo gba. To whelọnu lo, e họnwun dọ dọdai ehe bẹ ojlẹ he dẹn humọ taun de hẹn. Sọgbe hẹ Osọha lẹ 14:34 po Ezekiẹli 4:6 po he dọho gando “owhe dopo na azán dopodopo” go, “ojlẹ ṣinawe” lọ na dẹn na owhe 2 520.
Owhe 2 520 lọ bẹjẹeji to octobre 607 J.W.M., to whenuena Jelusalẹm jai jẹ alọ Babilọninu lẹ tọn mẹ podọ ofìn lọ yin hihòyi sọn ahọlu he wá sọn hukan Ahọlu Davidi tọn mẹ lẹ si. Ojlẹ lọ wá opodo to octobre 1914. To ojlẹ enẹ mẹ, ‘ojlẹ dide Kosi lẹ tọn’ wá opodo, podọ Jesu Klisti yin zizedo ofìn ji taidi Ahọlu olọn mẹ tọn Jiwheyẹwhe tọn. *—Psalm 2:1-6; Daniẹli 7:13, 14.
Kẹdẹdile Jesu dọ do, “wiwá [kavi tintin tofi]” etọn taidi Ahọlu olọn mẹ tọn ko yin didohia gbọn nujijọ ayidego aihọn tọn lẹ dali taidi awhàn, huvẹ, aigba sisọsisọ, po azọ̀nylankan po. (Matiu 24:3-8; Luku 21:11) Nujijọ mọnkọtọn lẹ yin kunnudenu nujọnu tọn dọ Ahọluduta olọn mẹ tọn Jiwheyẹwhe tọn yin didoai podọ ‘azán godo tọn’ titonu ylankan ehe tọn bẹjẹeji to 1914.—2 Timoti 3:1-5.
^ huk. 4 Bẹsọn octobre 607 J.W.M. jẹ octobre owhe 1 J.W.M. yin owhe 606. To whenuena e yindọ owhe tata [zéro] de ma nọ tin, bẹsọn octobre owhe 1 J.W.M. jẹ octobre 1914 W.M. yin owhe 1 914. Eyin mí lẹn owhe 606 po owhe 1 914 po dopọ, e na yin owhe 2 520. Na nudọnamẹ do aijijẹ Jelusalẹm tọn to 607 J.W.M. ji, pọ́n hosọ lọ “Chronologie” to Étude perspicace des Écritures mẹ, he Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ zinjẹgbonu.
