Litaba Ze Ekelizwe

 1914—Silimo sa Butokwa mwa Bupolofita bwa Bibele

LILIMO-LIMO pili 1914 i si ka fita kale, baituti ba Bibele ne ba shaezi kuli ku ka ba ni likezahalo ze tuna ka 1914. Ki likezahalo mañi zona zeo, mi ki bupaki mañi bo bu bonisa kuli 1914 ki silimo sa butokwa hahulu?

Ka mo ku ñolezwi kwa Luka 21:24, Jesu n’a ize: “Jerusalema u ka hatikelwa ki bamacaba, mane ku felelele linako za bamacaba.” Jerusalema ne li ona munzi o mutuna wa Majuda; ne li mona mo ne ba buseza malena ba lusika lwa Mulena Davida. (Samu 48:1, 2) Kono malena bao ne ba sa swani ni malena ba bañwi ba macaba. Bona ne ba inzi fa ‘lubona lwa bulena lwa  Jehova’ ili ku yemela Mulimu ka sibili. (1 Makolonika 29:23) Kacwalo Jerusalema ne i yemela bubusi bwa Jehova.

Kono cwale bubusi bwa Mulimu ne bu kalile lili ku “hatikelwa ki bamacaba” mi ne bu hatikezwi cwañi? Nto yeo ne i ezahezi ka 607 B.C.E. muta Jerusalema ne i tuzwi ki Mababilona. ‘Lubona lwa bulena lwa Jehova’ ne lu siyezi mukungulu, mi malena ba mwa lusika lwa Davida ne ba kaulelizwe. (2 Malena 25:1-26) Kana ku “hatikelwa” k’o ne ku ka zwelapili ku ya ku ile? Batili, kakuli ka ku ama ku Zedekia, mulena wa mafelelezo wa Jerusalema, bupolofita bwa Ezekiele ne bu ize: “Tubula lisila le li tatilwe kwa toho, zwisa kuwani ya bulena! . . . Bu ka fela, ku fitela ha ku ka taha yo ya na ni tukelo ya ku atula; mi ni ka mu fa yona.” (Ezekiele 21:26, 27) Ya na ni “tukelo” ya ku apeswa kuwani ya bulena bwa Davida ki Kreste Jesu. (Luka 1:32, 33) Kacwalo ku “hatikelwa” k’o ne ku ka fela muta Jesu a ba Mulena.

 Kezahalotuna yeo ne i ka ezahala lili? Jesu n’a bonisize kuli Bamacaba ne ba ka busa ka silengo sa nako ye tomilwe. Taba ye kwa Daniele kauhanyo 4 i lu tusa ku ziba butelele bwa nako ye tomilwe yeo. I kandeka za tolo ya bupolofita ya Mulena Nebukadenezare wa Babilona. N’a boni kota ye telele hahulu ye ne lemilwe. Sisina sa yona ne si sa koni ku hula kakuli ne si tamilwe ka mawenge a sipi ni a kopa. Lingeloi ne li bulezi kuli: ‘Mwaha u felele fahalimu a hae ha 7.’—Daniele 4:10-16.

Mwa Bibele, likota fokuñwi li swanisezanga bubusi. (Ezekiele 17:22-24; 31:2-5) Kacwalo ku lema kota yeo ya swanisezo ku bonisa ka m’o puso ya Mulimu, ye ne yemelwa ki malena ba ne ba busa mwa Jerusalema, ne i ka kaulezwa. Niteñi, pono yeo ne i bonisize kuli ku ‘hatikelwa kwa Jerusalema’ ne ku ka ba kwa ka nakonyana fela—‘mwaha ne u ka felela fahalimu a yona ha 7.’ Yeo ki nako ye kuma kai?

Sinulo 12:6, 14 i bonisa kuli linako ze talu ni licika li likana ni “mazazi a’ eza 1,260.” (Sinulo 12:6, 14) Kacwalo linako ze 7 ne li ka mina habeli nako yeo, f’o kikuli mazazi a’ eza 2,520. Kono Bamacaba ne ba si ka tuhela ku ‘hatikela’ bubusi bwa Mulimu hamulaho fela wa mazazi a 2,520 ku zwa fo ne i wezi Jerusalema. Kacwalo kwa bonahala hande kuli bupolofita b’o ki bwa silengo sa nako ye telele. Ka ku latelela sikuka se si kwa Numere 14:34 ni Ezekiele 4:6 ko ku bulelwa kuli ‘lizazi ni lizazi li balwa inge mwaha,’ ‘linako ze 7’ ne li likana ni myaha ye 2,520.

Lilimo ze 2,520 ne li kalile ka October 607 B.C.E., muta Jerusalema ne i shandauzwi ki Mababilona ili f’o hape mulena wa lusika lwa Davida n’a tuluzwi fa lubona. Nako yeo ne i felile ka October 1914. Ka silimo seo, “linako za bamacaba” ne li felile, mi Jesu Kreste n’a beilwe fa lubona sina Mulena wa kwa lihalimu wa Mulimu. *—Samu 2:1-6; Daniele 7:13, 14.

 Sina ka mwa n’a polofitezi Jesu, ku ba teñi kwa hae sina Mulena wa kwa lihalimu ku bonahezi ka likezahalo ze tuna ze bile teñi mwa lifasi, inge cwalo lindwa, lukupwe, lizikinyeho, ni matuku a feza batu. (Mateu 24:3-8; Luka 21:11) Likezahalo zeo li fa bupaki bo bu tiile bwa kuli silimo sa 1914 ki sona luli silimo se ne u tomilwe Mubuso wa Mulimu wa kwa lihalimu mi hape ki fona fo ne a kalezi “mazazi a maungulelo” a muinelo o maswe wo wa linto.—2 Timotea 3:1-5.

[Litaluso za kwatasi]

[Siswaniso/Maswaniso a fa likepe 216]

(Kuli mu bone mo i hatiselizwe luli, mu bone hatiso)

‘LINAKO ZE 7’

Lilimo ze 2,520

Lilimo ze 606 ni likweli ze talu Lilimo ze 1,913 ni likweli ze 9

October 607 B.C.E. ku isa January 1, 1 C.E. ku isa

December 31, 1 B.C.E. October 1914

607 ← B.C.E  C.E. → 1914

“Jerusalema u “Ku ka taha yo

ka hatikelwa ki ya na ni tukelo”

bamacaba”