Kal idhi e weche manie iye

Kal idhi kama ochanie weche mantie

APENDIXS

1914—Higa Makende Kaluwore kod Weche ma Muma ne Okoro

1914—Higa Makende Kaluwore kod Weche ma Muma ne Okoro

KUOM higini madirom 40, jopuonjre Muma ne lando ni ne nitie gik madongo ma ne dhi timore e higa mar 1914. Magi ne gin gik mage, to ang’o manyiso ni higa mar 1914 ne en higa makende?

Mana kaka ondiki e Luka 21:24, Yesu ne owacho kama: “Ogendini biro nyono Jerusalem, nyaka ndalo mag Ogendini [“ndalo jogo ma ok Jo-Yahudi,” King James Version] norum.” Jerusalem ema ne en dala maduong’ mar oganda mag Jo-Yahudi—ka ma kom-duong’ mar ruodhi mowuok e anyuola Ruoth Daudi ne yudore. (Zaburi 48:1, 2) Kata kamano, ruodhigi ne gin ruodhi makende, mopogore gi ruodhi mag oganda mamoko. Ne gibet e “kom duong’ mar Jehova,” kaka joma obet e kom mar Nyasaye. (1 Weche mag Ndalo 29:23) Kuom mano, Jerusalem ne en ranyisi mar loch Jehova.

Kata kamano, ogendini ne “biro nyono Jerusalem” karang’o, to e yo mane? Mani ne otimore e higa mar 607 Ka Ndalowa Podi, e kinde ma Jo-Babulon ne oketho Jerusalem. “Kom duong’ mar Jehova” ne odong’ nono, kendo ruodhi ma ne owuok e anyuola Daudi koro ne ok ni e loch. (2 Ruodhi 25:1-26) To be “nyono Jerusalem” ne biro dhi nyime nyaka chieng’? Ooyo, nimar weche ma Ezekiel ne okoro e wi Zedekia ruodh Jerusalem mogik, wacho kama: “Gol osimb ruoth, gol kond ruoth . . . mi ok nobedie kendo, nyaka jali nobi ma wuongo, kendo anakete e luet ng’atno.” (Ezekiel 21:26, 27) ‘Wuon’ kom-duong’ mar anyuola Daudi en Kristo Yesu. (Luka 1:32, 33) Kuom mano, “nyono Jerusalem” ne dhi rumo ka Yesu obedo Ruoth.

Gima kendeno ne dhi timore karang’o? Yesu ne onyiso ni Ogendini ma ok Jo-Yahudi ne dhi locho kuom kinde ma oseketi. Weche ma ondiki e Daniel sula mar 4, konyowa ng’eyo ni ne gidhi locho kuom kinde maromo nade. Ndikoni wuoyo kuom lek moting’o weche ma ne okor ma Nebukadnezzar Ruodh  Babulon ne oleko. Ne oneno yath moro, ma ne otong’ ma ogore piny. Kisiki mar yadhno ne ok nyal dongo, nikech ne otweye gi nyinyo kod mula. Malaika moro ne olando kama: ‘Kendo obedi kamano nyaka higini [“ndalo,” “NW” ] abiriyo okadhi.’—Daniel 4:10-16.

Ei Muma, nitie kinde ma itiyo gi yien ka iwuoyo kuom loch. (Ezekiel 17:22-24; 31:2-5) Kuom mano, ng’ado yath ma ne en ranyisi mar loch Nyasaye, kaluwore gi kaka ruodhi mag Jerusalem ne obet, ne nyiso ni lojno ne ochungi mondo kik odhi nyime. Kata kamano, lekno ne onyiso ni “nyono Jerusalem” ne ok dhi siko nyaka chieng’—mano ne dhi timore kuom “higini [“ndalo,” NW ] abiriyo.” Mago ne gin ndalo maromo nade?

Fweny 12:6, 14 nyisowa ni higini (ndalo) adek gi nus romre gi odiechienge “alufu achiel gi mia ariyo kod piero auchiel.” (Bible in Luo 1976) Kuom mano, “higini [“ndalo,” NW ] abiriyo” bedo nyadiriyo, tiende ni, odiechienge 2,520. Kata kamano, Ogendini ma ok Jo-Yahudi ne ok oweyo “nyono” loch Nyasaye bang’ odiechienge 2,520 kende, bang’ lwar Jerusalem. Nenore ratiro ni, weche ma ne okorgi, ne dhi kawo ndalo mang’eny maloyo mano. Kaluwore gi Kwan 14:34 kod Ezekiel 4:6, mawacho ni “higa achiel kar ndalo (odiechieng’) achiel,” “higini [“ndalo,” NW ] abiriyo” ne dhi kawo higini 2,520.

Kwan mar higini 2,520, ne ochakore e Oktoba 607 Ka Ndalowa Podi, e kinde ma Jo-Babulon ne oketho Jerusalem ma gigolo ruoth ma ne owuok e anyuola Daudi e kom-duong’. Ndalogo [higinigo] ne orumo e Oktoba 1914. E kindeno, “ndalo mag Ogendini” norumo, kendo Nyasaye ne oketo Yesu Kristo Ruoth e polo. *Zaburi 2:1-6; Daniel 7:13, 14.

Mana kaka Yesu ne okoro, “biro [“bedo,” NW ]” mare e loch kaka Ruoth manie polo ne dhi nenore ratiro kaluwore gi gik ma ne dhi bedo ka timore—lwenje, kech, yiengini mag piny, gi tuoche. (Mathayo 24:3-8; Luka 21:11) Gik ma kamago nyiso malong’o ni kuom adier, higa mar 1914 e higa ma Pinyruodh Nyasaye ne ochako lochoe e polo, kendo higano ne en chakruok mar “ndalo mag giko” mar piny marach ma wadakieni.—2 Timotheo 3:1-5.

^ par. 4 Wuok Oktoba 607 nyaka Oktoba 1 Ka Ndalowa Podi, gin higini 606. To nikech onge higa miluongo ni nono (0), wuok Oktoba 1 Ka Ndalowa Podi nyaka Oktoba 1914 E Ndalowa, gin higini 1,914. Ka wariwo higini 606 kod higini 1,914, wayudo higini 2,520. Mondo iyud weche mamoko manyiso kaka Jerusalem ne olwar e higa mar 607 Ka Ndalowa Podi, ne ka mawacho ni, “Chronology” e Insight on the Scriptures, ma ogo gi Joneno mag Jehova.