XIENGETELO
1914 — Lembe Ga Lisima Ziprofetweni Za Biblia
HI XIPIMO xa mune wa makume ya malembe na ka ha hi mahlweni, a zigonzani za Biblia zi wa huwelela lezaku ku wa ta humelela zimaho za lisima hi 1914. Zive zihi a zimaho lezo, niku zini zi kombako lezaku 1914 give lembe ga lisima?
Kota lezi zi tsalilweko a bhukwini ga Luka 21:24, Jesu i te ngalo: “Jerusalema gi ta kanzihelwa hi vamatiko, ku kala ku mbhela a xikhati xa vamatiko.” A doropa ga Jerusalema gi wa hi tsinza ga tiko ga vaJuda — a xitshamu xa wufumeli ga tihosi ta lixaka la yindlu ya Hosi Davida. (Tisimu 48:1, 2) Kanilezi, a tihosi leto ti wa hlawulekile xikari ka varangeli va matiko. Ti wa tshama “xitshanwini xa wuhosi xa Jehova” kota vayimeli va Nungungulu wutsumbu. (1 Kronekele 29:23) Hizalezo Jerusalema gi wa hi xikombiso xa wufumeli ga Jehova.
Hambulezo, xana a wufumeli ga Nungungulu gi sangulile rini a ku “kanzihelwa hi vamatiko” niku zi mahekisile kuyini lezo? Lezo zi mahekile hi lembe ga 607 Mahlweni ka Nguva ya Hina, a xikhati lexi Jerusalema gi nga khoziswa hi vaBabuloni. A ‘xitshamu xa wuhosi xa Jehova’ xi lo tshama xi nga hi na mutshameli, niku a tlhatamano wa tihosi ta ka Davida wu lo nyimiswa. (2 Tihosi 25:1-26) Xana a ‘kukanzihelwa’ loko ku wa ta simama kala kupinzuka? Ahihi, hakuva a xiprofeto xa Ezekieli xi wulile lezi xungetano hi Zedekia, a hosi yo gumesa ya Jerusalema: “Susa xihuku, u susa xidlodlo . . . xi nga ta hava kona, kala ku chikela loyi xi lumbako yena, nzi ta mu nyika xona.” (Ezekieli 21:26, 27) Loyi xi “lumbako” yena a xidlodlo xa Davida hi Jesu Kristu. (Luka 1:32, 33) Hikwalaho, a ‘kukanzihelwa’ ku wa ta gumesa xikhatini lexi Jesu a nga wa ta maha Hosi.
Xana a ximaho lexo xa lisima xi wa ta humelela rini? Jesu i kombile lezaku a Vamatiko va wa ta fuma hi xikhati xo kari xi yimisilweko. A tlhatlhambuto wu nga lomu ka xipimo 4 xa bhuku ga Danieli wu na ni timhaka ta lisima ti hi vunako ku tiva lezaku a xikhati lexo xi wa ta tshama kala rini. Wona wu wulawula hi noro wa xiprofeto lowu Hosi Nebukadnezzare wa Babuloni a ngave nawo. Yena i lo wona sinya yo leha nguvu yi nga tsemilwe yiwa. A xibho xa yona xi wa nga kuli hilezaku xi wa bohilwe hi xiketse ni suku. A ngelosi yo kari yi lo tivisa yiku ngalo: “A hunziwe hi ntlhanu wa zikhati ni zimbiri.” — Danieli 4:10-16.
Lomu ka Biblia, a tisinya zinwani zikhati ti tiriselwa ku yimela wufumeli. (Ezekieli 17:22-24; 31:2-5) Hikwalaho, a kutsemiwa ka sinya leyo yo fananisa ku yimela lezi gi nga wa ta nyimiswa zona a wufumeli ga Nungungulu zinwe ni tihosi ta le Jerusalema leti ti nga hi vayimeli Vakwe. Hambulezo, a muwoniso wu wulile lezaku a ‘kukanzihelwa ka Jerusalema’ ku wa tava ka xikhatanyana — a “ntlhanu wa zikhati ni zimbiri.” Xana a xikhati lexo xi lehile kala kwihi?
A bhuku ga Kuvululelwa 12:6, 14 gi komba lezaku a zikhati zinharu ni khihlanya zi wumba a “1260 wa masiku.” Hikwalaho a “ntlhanu wa zikhati ni zimbiri” zi wa ta leha a hlayo leyo na yi wuyetilwe kumbiri, kutani a 2.520 wa masiku. Kanilezi a matiko ya Vamatiko a ma tsikangi ‘ku kanzihela’ a wufumeli ga Nungungulu hi 2.520 wa masiku ntsena anzhako ka kuwa ka Jerusalema. Makunu zi la su dlunya lezaku a xiprofeto lexo xi eneta a xikhati xo leha nguvu a ku hunza lexo. A xiseketelweni xa bhuku ga Mitsengo 14:34 ni ga Ezekieli 4:6, lawa ma wulawulako hi ku “a siku ginwe gi hlayiwa kota lembe ginwe,” a “ntlhanu wa zikhati ni zimbiri” zi wa ta wumba 2.520 wa malembe.
A malembe lawo ya 2.520 ma sangulile hi Outubro wa lembe ga 607 Mahlweni ka Nguva ya Hina, a xikhati lexi Jerusalema gi ngawa mahlweni ka vaBabuloni ni laha a hosi ya yindlu ya ka Davida yi nga susiwa xitshanwini xa yona xa wuhosi. A xikhati lexo xi lo mbhela hi Outubro wa 1914. Ka xikhati lexo, “a xikhati xa vamatiko” xi lo mbhela, niku Jesu Kristu i lo yimiswa kota Hosi ya le tilweni ya Nungungulu. * — Tisimu 2:1-6; Danieli 7:13, 14.
Kota lezi Jesu a wulileko na ka ha hi mahlweni, a “kuwuya [“kuvakona,” NM]” kakwe kota Hosi ya le tilweni ku kombiswa hi zimaho zo tshisa za tiko — zo kota yimpi, a ndlala, a kutsekatseka ka misava, a mitungu. (Mateu 24:3-8; Luka 21:11) A zimaho lezo zi nyika wukustumunyu go tiya ga lezaku hi lisine a lembe ga 1914 gi fungile a kupswaliwa ka Mufumo wa le tilweni wa Nungungulu ni kusangula ka ‘masiku yo gumesa’ ya mafambisela ya zilo lawa yo biha ma nga kona zalezi. — 2 Timote 3:1-5.
^ par. 4 Kusukela Outubro wa 607 Mahlweni ka Nguva ya Hina kala Outubro wa lembe ga 1 Mahlweni ka Nguva ya Hina ku ringana a 606 wa malembe. Kota lezi gi nga hiko kona a lembe zero, a kusukela Outubro wa lembe 1 Mahlweni ka Nguva ya Hina kala Outubro wa 1914 Nguveni ya Hina ku ringana a 1.914 wa malembe. Loku ku patsiwa a 606 wa malembe ni 1.914 wa wona kambe, ku kumeka a 2.520 wa malembe. Kasi ku kuma mahungu xungetano hi kuwa ka Jerusalema hi 607 Mahlweni ka Nguva ya Hina, wona a nzima “Cronologia” ya lomu ka Estudo Perspicaz das Escrituras u tlhela u wona a phajina 285 ga bhuku Matsalwa Hinkwawo Ma Huhuteriwe Hi Xikwembu Naswona Ma Pfuna, ma humesiwako hi Timboni ta Jehova.
