Skip to content

Skip to table of contents

ALOMBOLUILO A VOKIYIWAKO

Unyamo wo 1914—u Kuete Esilivilo Koku Tẽlisiwa Kuovitumasuku

Unyamo wo 1914—u Kuete Esilivilo Koku Tẽlisiwa Kuovitumasuku

ECI kua kambele ci soka akũi akuãla kanyamo oku panda kunyamo wo 1914, vakuakulilongisa Embimbiliya va kuatele elomboloko liokuti kunyamo waco, ku ka pita ovina vi komõhisa. Ovina viaco hẽ vipi? Kuenda uvangi upi u lekisa okuti kunyamo wo 1914 kua pita muẽle ovina vi komõhisa?

Kelivulu lia Luka 21:24, tu sangako olondaka via Yesu eci a popia hati: “[O] Yerusalãi yi kosiwa la vakualofeka toke oloneke via vakualofeka vi sula.” O Yerusalãi oyo ya kala ombala ya va Yudea. Haimo mua kala ocalo cuviali wocikoti ca Soma Daviti. (Osamo 48:1, 2) Pole, olosoma viaco via litepele calua lolosoma via vakualofeka, omo ovio via enda loku tumãla “kocalo ca Yehova” ndolonumiwa Viaye. (1 Asapulo 29:23) Omo liaco, o Yerusalãi ya kala ocindekaise cuviali wa Yehova.

Otembo yipi uviali wa Suku wa fetika oku “kosiwa la vakualofeka”? Eci ca pita kunyamo wo 607 otembo Kristu keyile eci o Yerusalãi ya yuliwa la va Bavulono. Kotembo yaco, layimue osoma ya kala vali “kocalo ca Yehova.” Kuenda uviali wocikoti ca Daviti wa tatekiwile. (2 Olosoma 25:1-26) Anga hẽ oku kosiwa kuo Yerusalãi nda kuamamako otembo yosi? Sio. Momo catiamẽla ku Sedekiya, osoma ya sulako oku viala o Yerusalãi, ocitumasuku ci sangiwa kelivulu lia Esekiele ci tu sapuila hati: “Upa ekofue. Upavo ekolowa . . . toke kuiya u cu sesamela kuenje ndi ceca kokuaye.” (Esekiele 21:26, 27) U wa ‘sesamẽlele’ oku tambula ekolowa lia  soma Daviti, Yesu Kristu. (Luka 1:32, 33) Eci ci lekisa okuti oku ‘kosiwa’ kuo Yerusalãi, kueya oku sulila eci Yesu a linga Osoma.

Oco hẽ eci ca pita kotembo yipi? Yesu wa lekisa okuti vakualofeka vaka viala toke votembo ya sokiyiwa. Ulandu u sangiwa kelivulu lia Daniele ocipama 4 u tu kuatisa oku limbuka anyamo otembo yaco nda ya tumãla. Ulandu waco watiamẽla konjoi ya Soma Nevukandesa woko Bavulono. Vonjoi yaco eye wa mola uti umue unene wa tetiwa. Ocisingi caco ka ca tẽlele vali oku yova momo ca kutiwa lelienge liutale losipi. Noke ungelo umue wa kaluka hati: “Olotembo epanduvali viu lomboke.”—Daniele 4:10-16.

Vembimbiliya uti olonjanja vimue u lomboloka uviali. (Esekiele 17:22-24; 31:2-5) Omo liaco, oku tetiwa kuti, ku lomboloka oku tatekiwa kuviali wa Suku wa kala povaka olosoma vioko Yerusalãi. Pole, ocinjonde ca lekisa okuti oku ‘kosiwa kuo Yerusalãi’ kuka pita lika “olotembo epanduvali.” Oco hẽ otembo yaco ya soka anyamo añami?

Elivulu Liesituluilo 12:6, 14, li lekisa okuti olotembo vitatu lomeyu, via soka “1.260 koloneke.” Oco tu sange “olotembo epanduvali” tu sukila oku tenda etendelo liaco olonjanja vivali. Kuenje ci tu tuala ketendelo li soka 2.520 koloneke. Pole oku ‘kosiwa’ kuviali wa Suku la vakualofeka ka kua sulilile votembo yi soka 2.520 koloneke noke yoku lunduiwa kuo Yerusalãi. Oku tẽlisiwa kuocitumasuku eci kuambata otembo yalua. Olondaka via sonehiwa kelivulu Liatendelo 14:34 kuenda Esekiele 4:6, vi popia hati “ulima eteke, ulima eteke” vi tu kuatisa oku limbuka okuti “olotembo epanduvali” via soka 2.520 kanyamo.

Otembo yi soka 2.520 kanyamo, ya fetika kosãi ya Mbalavipembe yunyamo wo 607 otembo Kristu keyile, eci o Yerusalãi ya lunduiwa la va Bavulono. Kuenje usoma wocikoti ca Daviti wa tatekiwa. Otembo yaco ya sulila kosãi ya Mbalavipembe yunyamo wo 1914. Kunyamo waco, oco “oloneke via vakualofeka” via sulila. Kuenje Yesu Kristu wa vialekiwa Kusoma wa Suku. aOsamo 2:1-6; Daniele 7:13, 14.

Ndomo Yesu a ci popele, ‘etukuluko’ liaye lieya lovitangi vialua. Ovitangi viaco uyaki, onjala, ovilemawe, kuenda afengi. (Mateo 24:3-8; Luka 21:11) Ovina viaco vi eca uvangi wa velapo wokuti kunyamo wo 1914 oco muẽle Usoma wa Suku wa fetika oku viala. Vunyamo waco, haico ‘oloneke via sulako’ via fetika.—2 Timoteo 3:1-5.

a Tunde kosãi ya Mbalavipembe yunyamo wo 607 otembo Kristu keyile toke kunyamo 1 kosãi ya Mbalavipembe pa pita 606 kanyamo. Omo okuti ka kua kaile unyamo wo zero, okupisa kunyamo 1 kosãi ya Mbalavipembe otembo Kristu keyile toke kosãi ya Mbalavipembe yunyamo wo 1914, pa pita 1.914 kanyamo. Oku kongela 606 kanyamo lo 1.914 kanyamo tu ka sanga 2.520 kanyamo. Oco o sange alomboluilo akuavo atiamẽla koku lunduiwa kuo Yerusalãi kunyamo wo 607, tala velivulu Estudo Perspicaz das Escrituras Volume 1, vemẽhi liosapi ya linga hati “Cronologia.” Elivulu liaco, lia sandekiwa Lolombangi via Yehova.