VHAGUDI vha Bivhili vho ḓivhadza nga ha zwiitea zwe zwa vha zwi tshi ḓo bvelela nga 1914 mahumi a miṅwaha hu tshee nga phanḓa. Zwenezwi zwiitea zwo vha zwi zwifhio, nahone ndi vhuṱanzi vhufhio vhune ha sumbedza uri ṅwaha wa 1914 ndi ṅwaha wa ndeme?

Samusi zwo ṅwaliwa kha Luka 21:24, Yesu o ri: “Yerusalema u ḓo vha muḓi wo zhakiwaho nga vha-nnḓa, hu vhuye hu khunyelele tshifhinga tsha vha-nnḓa.” Yerusalema wo vha u musanda wa  lushaka lwa Vhayuda—ho vha hu hone he ha vha hu tshi dzula mutevhe wa mahosi a bvaho kha nnḓu ya Khosi Davida. (Psalme ya 48:1, 2) Naho zwo ralo, enea mahosi o vha a sa fani na vharangaphanḓa vha dziṅwe tshaka. O vha a tshi dzula kha “khuluṋoni ya Yehova” sa vhaimeleli vha Mudzimu nga dzawe. (1 Koronika 29:23) Ngauralo Yerusalema wo vha u tshiga tsha vhuvhusi ha Yehova.

Nga zwenezwo, vhuvhusi ha Mudzimu ho vha vhu tshi ḓo thoma lini u ‘zhakiwa nga vha-nnḓa’ nahone nga nḓila-ḓe? Hezwi zwo itea nga 607 B.C.E. musi Yerusalema u tshi kundiwa nga Vhababele. “Khuluṋoni ya Yehova” yo mbo ḓi sala i si na muthu, nahone mutevhe wa mahosi a nnḓu ya Davida wa mbo imiswa. (2 Dzikhosi 25:1-26) Naa honoho u ‘zhakiwa’ ho vha hu tshi ḓo bvela phanḓa u ya nga hu sa fheli? Hai, ngauri vhuporofita ha Hesekiele ho amba zwi tevhelaho malugana Tsedekia khosi ya u fhedza ya Yerusalema, ho ri: “Ṱusá tshiala, bvula dzánga ḽa vhuhosi.  . . . Hu ḓo vhuya ha ḓa we ḽa mu fanela, nda ḽi ṋea onoyo.” (Hesekiele 21:31, 32) O ‘fanelwaho’ nga u wana dzanga ḽa vhuhosi ha Davida ndi Kristo Yesu. (Luka 1:32, 33) Ngauralo u ‘zhakiwa’ ho vha hu tshi ḓo fhela musi Yesu a tshi vha Khosi.

Tshenetsho tshiitea tsha ndeme tsho vha tshi tshi ḓo itea lini? Yesu o sumbedza uri Vhannḓa vho vha vha tshi ḓo vhusa lwa tshifhinga tsho vhewaho. Mafhungo a re kha Daniele ndima ya 4 a na zwine zwa sumbedza uri tshenetsho tshifhinga tsho vha tshi tshi ḓo vha tshingafhani. A amba nga bono ḽa vhuporofita ḽa Khosi Nebukadanetsara wa Babele. O vhona muri muhulwane we wa remiwa wa wela fhasi. Tshiguthe tshawo tsho vha tshi sa nga koni u dovha tsha simuwa ngauri tsho vha tsho vhofhiwa nga tsimbi na nga tsimbi-tswuku. Nahone muruṅwa a ḓivhadza a ri: “Hu vhuye hu fhele miṅwaha miṱanu na mivhili.” [“zwifhinga zwa sumbe,” NW]—Daniele 4:10-16.

Bivhilini, miri tshiṅwe tshifhinga yo vha i tshi shumiswa u imela vhuvhusi. (Hesekiele 17:22-24; 31:2-5) Ngauralo u remiwa ha muri wa pfanyisedzo zwo vha zwi tshi fanyisela nḓila ye vhuvhusi ha Mudzimu ha vha vhu tshi ḓo imiswa ngayo samusi zwo sumbedzwa nga mahosi a Yerusalema. Naho zwo ralo, ḽeneḽo bono ḽo sumbedza uri u ‘zhakiwa ha Yerusalema’ ho vha hu tshi ḓo vha ha tshifhinganyana—“zwifhinga zwa sumbe.” Tshenetsho tshifhinga ndi tshilapfu lungafhani?

Ndzumbululo 12:6, 14 i sumbedza uri zwifhinga zwiraru na tshipiḓa zwi lingana na “maḓuvha a tshigidi na maḓana mavhili na mahumi maṱanu-na-ḽithihi.” Nga zwenezwo, “zwifhinga zwa sumbe” zwo vha zwi tshi ḓo vha maḓuvha a 2520. Fhedzi Vhannḓa a vho ngo litsha u ‘zhaka’ vhuvhusi ha Mudzimu nga murahu ha maḓuvha a 2520 musi Yerusalema wo no wa. Ngauralo zwi vhonala uri honovhu vhuporofita vhu katela tshifhinga tshilapfu vhukuma. U ya nga Numeri 14:34 na Hesekiele 4:6, ine ya amba uri “ḓuvha ḽithihi ḽi vhalelwa ṅwaha,” “zwifhinga zwa sumbe” zwi ḓo vha miṅwaha ya 2520.

Yeneyo miṅwaha ya 2520 yo thoma nga October 607 B.C.E., musi Yerusalema u tshi kundiwa nga Vhababele nahone mahosi a lushaka lwa Davida a bviswa kha khuluṋoni yawe. Tshenetsho tshifhinga tsho fhela nga October 1914. Nga tshenetsho tshifhinga, ho fhela “tshifhinga tsha vha-nnḓa,” Yesu Kristo a vhewa nga  Mudzimu a vha Khosi ya ṱaḓulu. *—Psalme ya 2:1-6; Daniele 7:13, 14.

Samusi Yesu o dzula o amba, ‘u vha hone hawe’ sa Khosi ya ṱaḓulu ho swaiwa nga zwiitea zwi nyanyulaho zwa shango—dzinndwa, nḓala, midzinginyo na malwadze. (Mateo 24:3-8; Luka 21:11) Zwiitea zwo raloho zwi ṋea vhuṱanzi ha maanḓa ha uri vhukuma 1914 ndi ṅwaha une wa swaya u bebwa ha Muvhuso wa Mudzimu wa ṱaḓulu na u thoma ha “maḓuvha a vhufhelo” a ano maitele mavhi a zwithu.—2 Timotheo 3:1-5.