ÓOLIʼ cuarenta jaʼaboʼob u bin u kʼuchleʼ, u múuchʼ máakoʼob xokik le Bibliaoʼ káaj u tsʼáaikoʼob ojéeltbil yaan u yúuchul nojoch baʼaloʼob tu jaʼabil 1914. ¿Máakalmáak le baʼaloʼobaʼ, yéetel baʼax eʼesik tu jaʼabil 1914 ka béeychaj nojoch profecíaʼob tiʼ le Bibliaoʼ?

Lucas 21:24 ku yeʼesikeʼ Jesuseʼ tu yaʼalaj lelaʼ: «Táanxel luʼumiloʼob[eʼ] bíin u pepeʼchaʼatoʼob u kaajil Jerusalén tak ken kʼuchuk  le kʼiin aʼalaʼan tiʼobeʼ», wa jeʼex u yaʼalik Le Tumben Nuptʼanoʼ: «tak ken tsʼoʼokpajak u kʼiiniloʼob le gentiloʼob[oʼ]». Jerusalén kaʼacheʼ u noj kaajil u luʼumil le judíoʼoboʼ; le reyoʼob u taaloʼob tiʼ u paalal le rey Davidoʼ tiʼ ku gobernaroʼob kaʼachiʼ (Salmo 48:1, 2). Baʼaleʼ le reyoʼobaʼ maʼ jeʼex u maasil reyoʼob tiʼ uláakʼ luʼumoʼobeʼ, tumen tiʼ ku kutaloʼob kaʼach «tu jalach kʼáancheʼ Yuumtsil[eʼ]»; lelaʼ u kʼáat yaʼaleʼ tu kʼaabaʼ Jéeoba Dios ku gobernaroʼob kaʼachi (1 Crónicas 29:23). Tu kaajil Jerusalén túuneʼ tiʼ yaan kaʼach u gobernación Jéeobaeʼ.

Le j-táanxel luʼumoʼoboʼ, ¿baʼax túun kʼiin yéetel bix káajik u pepeʼchaʼatkoʼob u gobernación Dios way Luʼumeʼ? Káaj ka lúub Jerusalén tu kʼab le babilonioʼoboʼ, tu jaʼabil 607 táanil tiʼ u taal Cristo (t.t.C.). Teʼ jaʼab jeʼeloʼ, le reyoʼob u taaloʼob tiʼ u paalal Davidoʼ xóotʼ u kutaloʼob «tu jalach kʼáancheʼ» wa u trono Jéeoba (2 Reyes 25:1-26). Baʼaleʼ ¿yaan wa u pʼáatal kaʼach Jerusalén tu kʼab u enemigoʼob utiaʼal mantatsʼ? Maʼatan, tumen le ángel Gabrieloʼ tu yaʼaleʼ Jesuseʼ yaan u kutal tu «jalach kʼáancheʼ David u taata» (Lucas 1:32, 33, Le Tumben Nuptʼan). Jerusalén túuneʼ yaan u xuʼulul u «pepeʼchaʼataʼal» ken káajak u beetik u reyil Jesús.

 ¿Baʼax túun kʼiin ka káaj u beetik u reyil Jesús? Jesuseʼ tu yaʼaleʼ le gentiloʼob wa le maʼ judíoʼoboʼ aʼalaʼan bukaʼaj kʼiin kun gobernaroʼob yóokʼol Jerusalén. U capítulo 4 tiʼ u libroi Danieleʼ ku yáantkoʼon k-ojéelt bukaʼaj le kʼiinoʼobaʼ. Teʼeloʼ ku yaʼalaʼaleʼ Nabucodonosor, u reyil Babiloniaeʼ, tsʼaʼab u wayakʼt upʼéel baʼal tumen Dios. Ichil u wayakʼeʼ tu yilaj u chʼaʼakal junkúul jach kaʼanal cheʼ, ka pʼaʼat chéen u chuun. Baʼaleʼ le u chuun cheʼilaʼ wéel kʼaxtaʼab yéetel fierro bey xan yéetel cobre utiaʼal maʼ u jóokʼol u kʼuʼukʼ. Aʼalaʼab xaneʼ «siete jaʼaboʼob» kun pʼáatal beyoʼ (Daniel 4:10-16).

Le Bibliaoʼ yaan oraeʼ ku ketik le gobiernoʼob yéetel cheʼoboʼ (Ezequiel 17:22-24; 31:2-5). Le oʼolal ka aʼalaʼab yaan u chʼaʼakal le kaʼanal cheʼoʼ, u kʼáat yaʼaleʼ yaan u xóotʼol u yantal le reyoʼob ku gobernaroʼob tu kaajil Jerusalén tu kʼaabaʼ Diosoʼ. Baʼaleʼ le baʼax wayakʼtaʼaboʼ tu yeʼesaj xaneʼ chéen «siete jaʼaboʼob» kun pʼáatal Jerusalén yáanal u kʼab u enemigoʼob. ¿Jach túun bukaʼaj kun xáantal le siete jaʼaboʼobaʼ?

Apocalipsis 12:6, 14 ku yeʼesikeʼ u táanchumuk siete jaʼaboʼobeʼ «mil doscientos sesenta kʼiinoʼob». Le oʼolal «siete jaʼaboʼob[eʼ]» 2,520 kʼiinoʼob. Baʼaleʼ ka tsʼoʼok u máan 2,520 kʼiinoʼob lúubuk Jerusaleneʼ, le gentiloʼoboʼ maʼ xuʼul u pepeʼchaʼatkoʼob u gobierno Dios way Luʼumeʼ. Le oʼolaleʼ le «siete jaʼaboʼob» aʼalaʼan kun máanoʼ maʼ jach u kʼáat yaʼal siete jaʼaboʼobiʼ. Wa k-kaxtik Números 14:34 yéetel Ezequiel 4:6, tiʼ ku yeʼesaʼaleʼ jeʼel u páajtal k-xokik «jumpʼéel jaʼab tu yoʼolal jumpʼéel kʼiin[eʼ]». Wa k-beetik beyaʼ le «siete jaʼaboʼob[oʼ]» ku tsʼáaik 2,520 jaʼaboʼob.

Tu mesil octubre tiʼ 607 t.t.C., Jerusaleneʼ lúub tu kʼab le babilonioʼoboʼ yéetel le rey u taal tiʼ u paalal Davidoʼ tseʼel tiʼ u trono. Teʼ mes jeʼeloʼ tiʼ káaj le 2.520 jaʼaboʼoboʼ, yéetel tsʼoʼok tu mesil octubre tiʼ 1914. Teʼ jaʼab jeʼeloʼ tiʼ tsʼoʼok «u kʼiiniloʼob le gentiloʼob[oʼ]», Dios túuneʼ tu kukíintaj Jesús utiaʼal u beetik u reyil teʼ kaʼanoʼ (Salmo 2:1-6; Daniel 7:13, 14). *

 Jesuseʼ tu yaʼaleʼ ken káajak u gobernar teʼ kaʼanoʼ, way Luʼumeʼ yaan u yilaʼal nojoch baʼateloʼob, wiʼijiloʼob, kʼojaʼaniloʼob yéetel u sen kíilbal luʼum (Mateo 24:3-8; Lucas 21:11). Jach xan bey úuchikoʼ. Lelaʼ ku yeʼesikeʼ Cristoeʼ káaj u reinar teʼ kaʼan tu jaʼabil 1914, yéetel tiʼ xan káaj «u tsʼook jaʼab[iloʼob]» le kʼasaʼan yóokʼol kaabaʼ (2 Timoteo 3:1-5).