Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

APENDICE

“Babilonya Yinene” yika Yinalumbunuka?

“Babilonya Yinene” yika Yinalumbunuka?

MU mukanda wa Usolwelo muli amwe maliji waze ali nyi ulumbunwiso weka. (Usolwelo 1:1) Chakutalilaho, unambe hakutwala kuli umwe pwo yoze uli ni jina “Babilonya Yinene” liakusoneka ha huma lienyi. Unambe nawa ngwo kanatwama helu lia “yizavu ni mavungu.” (Usolwelo 17:1, 5, 15) Niumwe pwo mahasa kuchilinga wakuhi, Babilonya Yinene muyihasa kulumbunuka chimwe chuma. Yika mba chikoi yono analumbunuka?

Mu mukanda wa Usolwelo 17:18, pwo wacho wa chikoi kanamusolola ngwe “limbo linene lize liakuyula mianangana a hashi.” Liji “limbo” linalumbunuka chimwe chizavu cha kululieka kuli atu. Amu ‘limbo liacho linene’ liakuyula “mianangana a hashi,” pwo anavuluka ngwo Babilonya Yinene yili umwe ululikiso unene wa hashi heswe. Ululikiso wacho muuhasa kulumbunuka chizavu chinene cha hashi heswe. Chizavu chika chenacho? Chizavu cha uwayilo wa mahuza. Tutatelenu jimwe versu mu mukanda wa Usolwelo jize mujitukwasa kuwana unyingikiso wacho.

Chizavu chinene muchihasa kupwa cha unguvulu, akwa-kulanjisa hanji cha uwayilo wa mahuza. Pwo anavuluka ngwo Babilonya Yinene hi chizavu cha unguvulu ko mumu Liji lia Zambi linambe ngwo “mianangana a hashi” hanji manguvulu, ‘kakulinga nenyi utanji.’ Utanji wacho unalumbunuka usendo uze iye alinawo ni manguvulu a hano hashi, kashika anamuvuluka ngwo “chikoi munene.”—Usolwelo 17:1, 2; Tiangu 4:4.

Babilonya Yinene hi chizavu chinene ko cha akwa-kulanjisa, mumu ‘akwa-kulanjisa a hashi,’ ayo kali akwa-kulanjisa yuma, waze makalinyenga muze Babilonya Yinene makayinongesa. Mbimbiliya yinambe ngwo mianangana ni akwa-kulanjisa, makamana “kusuku” ni kutala Babilonya Yinene. (Usolwelo 18:3, 9, 10, 15-17) Kashika, mutuhasa kwamba ngwo Babilonya Yinene hi unguvulu ko hanji chizavu cha akwa-kulanjisa, alioze yili uwayilo wa mahuza.

Uwayilo wa Babilonya Yinene, kanausolola nawa ngwo unapiangula mavungu ni ‘yitanga ya yipandapanda.’ (Usolwelo 18:23) Yipandapanda yili yitanga ya andemoniu, kashika hi kukomoka ko muze Mbimbiliya yinavuluka Babilonya Yinene ngwo “chiswamo cha andemoniu.” (Usolwelo 18:2; Shimbi Yamuchiali 18:10-12) Chizavu chino chinene kachisolola nawa ngwo chakulimika ni uwayilo wamwenemwene, ni kuhungumiona aprofeta ni “asandu.” (Usolwelo 18:24) Chochene, Babilonya Yinene yakwivwila kole uwayilo wamwenemwene ni kuhungumiona “yela ja Yesu” ni kwashiha. (Usolwelo 17:6) Kashika, pwo yono anavuluka ngwo Babilonya Yinene kanalumbunuka chizavu chinene cha uwayilo wa mahuza wa hashi heswe, uno uli uwayilo weswe uze wakulimika ni Yehova Zambi.