Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

APÉNDICE

¿Chuqui jiñi «ÑUC BɅ BABILONIA»?

¿Chuqui jiñi «ÑUC BɅ BABILONIA»?

JIÑI libro chaʼan Apocalipsis miʼ chʼʌm tilel tʼan tac woli jach bʌ i cʼʌjñel bajcheʼ jumpʼejl lajiya o mach bʌ literal. Jumpʼejl ejemplo, miʼ taj ti tʼan juntiquil xtsʼiʼlel bʌ xʼixic tsʼijbubil bʌ i cʼabaʼ tiʼ pam muʼ bʌ i yʌl «ÑUC BɅ BABILONIA». Yicʼot jaʼel, mi yʌl chaʼan jiñi xʼixic miʼ buchtan «bajcʼʌl wiñicob xʼixicob añoʼ bʌ ti cabʌl tejclum tac» (Apocalipsis 17:1, 5, 15). Tiʼ sujmlel maʼañic juntiquil xʼixic muʼ bʌ mejlel i mel jiñi, jin chaʼan jiñi tʼan Ñuc bʌ Babilonia yʌquel jach i cʼʌjñel bajcheʼ jumpʼejl símbolo. Tajol mi laj cʼajtiben lac bʌ: ¿Chuqui yom i yʌl jiñi Ñuc bʌ Babilonia?

Yaʼ ti Apocalipsis 17:18 mi yʌl chaʼan jiñʌch «colem tejclum muʼ bʌ i yumʌntel tiʼ tojlel jiñi reyob ti pañimil». Jiñi tʼan «tejclum» miʼ yʌqʼueñonla lac ñaʼtan junmojt wiñicob xʼixicob lajaloʼ bʌ i pensar yicʼot temel bʌ miʼ chaʼleñob eʼtel. Cheʼ jaʼel, ili «colem tejclum» an tiʼ cʼʌb «jiñi reyob ti pañimil». Jin chaʼan, jiñi Ñuc bʌ Babilonia jiñʌch jumpʼejl organización am bʌ i pʼʌtʌlel tiʼ petol pañimil. Miʼ yʌjlel jaʼel chaʼan lajal bajcheʼ jumpʼejl yumʌl wen pʼʌtʌl bʌ tiʼ petol pañimil. Pero ¿chuqui an tiʼ wenta ili yumʌl wen pʼʌtʌl bʌ? An tiʼ wenta ñopbalʌl tac. Laʼ laj qʼuel chaʼpʼejl uxpʼejl texto yaʼ ti libro chaʼan Apocalipsis chucoch cheʼ mi la cʌl bajcheʼ ili.

Jiñi añoʼ bʌ i pʼʌtʌlel jiñʌch añoʼ bʌ tiʼ wenta política yicʼot xchoñoñelob o ñopbalʌl tac. La cujil chaʼan jiñi Ñuc bʌ Babilonia mach jiñic am bʌ i pʼʌtʌlel bajcheʼ política come i Tʼan Dios mi yʌl chaʼan «jiñi reyob ti pañimil [ochemoʼ bʌ tiʼ chaʼan política] tsiʼ chaʼleyob tsʼiʼlel yicʼot». Cheʼ bʌ tsiʼ chaʼle tsʼiʼlel yicʼot jiñi yumʌlob ti pañimil, yom i yʌl chaʼan tsiʼ lajayob i tʼan i an cabʌl chuqui tsiʼ mele chaʼan miʼ taj i pʼʌtʌlel yicʼot miʼ chʼʌm ti wenta jiñi yumʌlob wʌʼ ti pañimil. Jin chaʼan jiñi Biblia mi yʌl: «xʼIxic tsaʼ bʌ i choño i bʌ» (Apocalipsis 17:1, 2, Jini wen bʌ tʼan; Santiago 4:4).

Jiñi Biblia mi yʌl chaʼan cheʼ bʌ ili xʼixic miʼ jisʌntel, «jiñi xchoñoñelob ti pañimil» mi caj i tajob i chʼijiyemlel. Jin chaʼan, jiñi Ñuc bʌ Babilonia mach jiñic jiñi xchoñoñelob wen añoʼ bʌ i pʼʌtʌlel. Jiñi texto tac mi yʌl chaʼan jiñi reyob yicʼot jiñi xchoñoñelob mucʼ jach caj i «ñajtʌ waʼtʌlob» (Apocalipsis 18:3, 9, 10, 15-17). Jin chaʼan, jiñi Ñuc bʌ Babilonia mach jiñic jiñi wen am bʌ i pʼʌtʌlel chaʼan política mi jiñic chaʼan xchoñoñelob, jiñʌch tiʼ pejtelel jiñi ñopbalʌl mach bʌ isujmic.

Jiñi Biblia mi yʌl chaʼan jiñi xʼixic miʼ cʼʌn «lot» chaʼan miʼ lotin tiʼ pejtelel jiñi tejclum tac (Apocalipsis 18:23). Cheʼ bʌ tsaʼ ñaxan tsʼijbunti ili tʼan «lot» ti griego, tsiʼ yʌcʼʌ ti ñaʼtʌntel chaʼan jiñʌch muʼ bʌ i «chaʼlen wujt». Ili miʼ pʌsbeñonla chaʼan jiñi Ñuc bʌ Babilonia yom i yʌl chaʼan jiñʌch ñopbalʌl tac. Jiñi wujt jiñʌch junchajp muʼ bʌ i mel jiñi ñopbalʌl tac yicʼot tilem ti xibajob. Jin chaʼan, jiñi Biblia mi yʌl chaʼan yaʼ ti Ñuc bʌ Babilonia yaʼʌch «chumulob xibajob» (Apocalipsis 18:2; Deuteronomio 18:10-12). Cheʼ jaʼel, woli laj cʌn majlel chaʼan ili yumʌl wen pʼʌtʌl bʌ miʼ contrajin jiñi isujm bʌ ñopbalʌl, miʼ sʌclan bajcheʼ miʼ mejlel i tsʌnsan jiñi «xʼaltʼañob» yicʼot «i chaʼañoʼ bʌ Dios» (Apocalipsis 18:24). Ili yumʌl wen pʼʌtʌl bʌ miʼ wen tsʼaʼlen jiñi isujm bʌ ñopbalʌl. Jin chaʼan, miʼ sʌclan bajcheʼ miʼ mejlel i ticʼlan yicʼot i tsʌnsan jiñi ‹xucʼul bʌ miʼ subob majlel i tʼan Jesús› (Apocalipsis 17:6, Jini wen bʌ tʼan). Wen tsiquilʌch chaʼan jiñi Ñuc bʌ Babilonia jiñʌch jiñi pʼʌtʌl bʌ ñopbalʌl mach bʌ isujmic tiʼ pejtelel pañimil, yaʼ ochem jaʼel tiʼ pejtelel jiñi ñopbalʌl tac am bʌ tiʼ contra Jehová Dios.