YIRALI ka kitabu be kuma koo dɔw kan minw ye tagamasiɲɛ koow lo ye ( Yirali 1:1). Ɲɛyirali fɛ, a be muso dɔ kofɔ, “Babilonɛba” sɛbɛnen be min ten kan. A fɔra o muso koo la ko a sigilen be “jamakulubaw ni siyaw” kan ( Yirali 17:1, 5, 15, ABM ). Komi nin ye koo ye muso yɛrɛyɛrɛ si tɛ se ka min kɛ, siga t’a la Babilonɛba ye tagamasiɲɛ lo ye. Ayiwa, o jatɔmusoba tagamasiɲɛlaman ye mun lo bisigi ye?

 O muso tagamasiɲɛlaman kelen nin kofɔra Yirali 17:18, (ABM ) kɔnɔ ko: “I ye muso min ye, o ye duguba ye, min bɛ sigi dugukolo kan masakɛw bɛɛ kun na.” N’i ko ‘dugu’, i ko adamadenw jɛnkulu. Komi o “duguba” nin sigilen be “dugukolo kan masakɛw bɛɛ kun na,” o b’a yira ko muso min weelela ko Babilonɛba, ale ka kan kɛ jɛnkulu barikaman dɔ ye min ka koo kɛtaw nɔɔ be se duniɲa faan bɛɛ la. O la do, a daganen lo a ka weele ko duniɲa kuru bɛɛ jɛnkulu. Jɛnkulu sugu juman lo? Diinanw jɛnkulu lo. Yirali ka kitabu yɔrɔ damanin filɛ o minw b’a to an b’a fɔ ko Babilonɛba ye diinan jɛnkulu lo ye.

Jɛnkulu be se ka kɛ politikiko, jagoko wala diinanko ye. Muso min weelela ko Babilonɛba, o tɛ politiki jɛnkulu ye sabu Ala ka Kuma b’a fɔ ko “dugukolo kan masakɛw” wala duniɲa ka politiki mɔgɔw ye “jatɔya kɛ a fɛ.” O muso ka jatɔyako ɲɛsinna a ka layiduw ma a ye minw ta ni dugukolo kuntigiw ye. O lo b’a to a be weele ko “jatɔmusoba.”—Yirali 17:1, 2, ABM; Zaki 4:4.

Babilonɛba tɛ se ka kɛ jagoko jɛnkulu ye sabu “dugukolo kan jagokɛlaw” bena kasi ka kule a halaki tuma na. Tiɲɛn na, Bibulu b’a fɔ ko masacɛw ni jagokɛlaw bena “u jɔ yɔrɔ jan” ka Babilonɛba filɛ ( Yirali 18:3, 9, 10, 15-17, ABM ). O la do, a daganen lo an ka miiri ko Babilonɛba tɛ politiki jɛnkulu wala jagoko jɛnkulu ye, nka diinan jɛnkulu lo.

A fɔra Babilonɛba koo la ko a “ka kirisikow ye siyaw bɛɛ lafili.” ( Yirali 18:23). Nin kuma b’a yira ka gwɛ ko Babilonɛba ye diinanko lo ye. Komi kirisiko sifaw bɛɛ ye diinanko ni jinako lo ye, a tɛ bari an na k’a ye ko Bibulu b’a fɔ ko Babilonɛba kɛra “jinɛw sigi yɔrɔ” ye ( Yirali 18:2, ABM; Deteronɔmu 18:10-12). O jɛnkulu nin koo lakalila fana ko a cɛsirinen lo ka tiɲɛn diinan kɛlɛ, ka “Kiraw ni Ala ka mɔgɔ senumaw” tɔɔrɔ. ( Yirali 18:24, ABM ). Tiɲɛn na, Babilonɛba be tiɲɛn diinan kɔniya haali, fɔɔ a be fariya “Yezu seerew” ma ani a b’u faga yɛrɛ. ( Yirali 17:6). O kama, a gwɛnen lo ko Babilonɛba ye duniɲa kuru bɛɛ ka ngalon diinanw jɛnkulu lo ye. Ngalon diinan minw bɛɛ be Jehova Ala kɛlɛ, olu bɛɛ daa b’a la.