NHĨNĨ wa ĩvuku ya Ũvuan’yo ve maũndũ maandĩkĩtwe kwa nzĩa ya ngelekany’o. (Ũvuan’yo 1:⁠1) Ũndũ ũmwe ũwetetwe vo ũkonetye mũndũ mũka wĩna syĩtwa yĩandĩkĩtwe kĩtulyanĩ kyake, “Mbaviloni ĩla nene.” Mũndũ mũka ũsu ekalĩle “ngo sya andũ na makomano.” (Ũvuan’yo 17:​1, 5, 15) Nũndũ vai mũndũ mũka kũũ nthĩ ũtonya kwĩka ũu, no nginya Mbaviloni ĩla Nene yĩthĩwe ne mũndũ mũka wa ngelekany’o. Kwoou ĩlwaya yĩu ya ngelekany’o yonanasya kyaũ?

Nthĩnĩ wa Ũvuan’yo 17:​18, mũndũ mũka o ũsu etĩtwe “ĩla ndũa nene ĩla ĩsumbĩkaa ĩũlũ wa asumbĩ ma nthĩ.” Ndeto “ndũa” yonanasya kĩkundi kya andũ. Nũndũ ‘ndũa ĩsu nene’ ĩsumbĩkĩte “asumbĩ ma nthĩ,” mũndũ mũka ũsu wĩtĩtwe Mbaviloni ĩla Nene no nginya ethĩwe ne ũseũvyo wĩna vinya nthĩ yonthe. No yĩtwe ũsumbĩ wa nthĩ yonthe. Ũsumbĩ wa mũthemba mwaũ? Wa ndĩni. Sisya ũndũ maandĩko angĩ ĩvukunĩ ya Ũvuan’yo matumaa twasya ũu.

Ũsumbĩ nũtonya kwĩthĩwa wĩ wa siasa, viasala, kana ndĩni. Mũndũ mũka ũsu wĩtĩtwe Mbaviloni ĩla Nene ti ũsumbĩ wa siasa nũndũ Ndeto ya Ngai yaĩtye kana “asumbĩ ma nthĩ,” kana andũ ma siasa ma nthĩ ĩno ‘nĩmalaalaĩte’ nake. Ũlaalai wake nĩ ngwatanĩo yake na asumbĩ ma nthĩ na nĩkyo kĩtumi wĩtĩtwe “yĩla ĩlwaya ĩnene.”​—Ũvuan’yo 17:​1, 2; Yakovo 4:⁠4.

Mbaviloni ĩla Nene ti ũsumbĩ wa viasala nũndũ “atandĩthya ma nthĩ,” kana aviasala makameta na kũmũĩĩa ayanangwa. O na asumbĩ na atandĩthya mawetetwe kana ‘maũngeme kũasa’ masyaaĩsye Mbaviloni ĩla Nene ĩyanangwa. (Ũvuan’yo 18:​3, 9, 10, 15-​17) Kwoou nĩtũtonya kwasya kana Mbaviloni ĩla Nene ti ũseũvyo wa siasa, kana viasala ĩndĩ nĩ ũseũvyo wa ndĩni.

Ũndũ ũngĩ wonanasya kana Mbaviloni ĩla Nene nĩ ũseũvyo wa ndĩni nĩ kũkenga mbaĩ syonthe na “ũoi” wake. (Ũvuan’yo 18:23) Nũndũ ũoi w’onthe wumanaa na ndĩni na ndaimoni, ti ũndũ wa ũsengy’a Mbivilia kũmĩta Mbaviloni “ũtũo wa ndaimoni.” (Ũvuan’yo 18:2; Kũtungĩlĩlwa Kwa Mĩao 18:​10-12) Ũsumbĩ ũsu ũeleetw’e kana nũvĩngaa ndĩni ya w’o na kũnyamasya “athani” na “atheu.” (Ũvuan’yo 18:24) Mbaviloni ĩla Nene nĩmenete ndĩni ya w’o vyũ, nĩkyo kĩtumi ĩnyamaasya o na kũwaa “ngũsĩ sya Yesũ.” (Ũvuan’yo 17:⁠6) Kwoou mũndũ mũka ũũ wĩtĩtwe Mbaviloni ĩla Nene nĩ ũsumbĩ wa nthĩ yonthe wa ndĩni sya ũvũngũ, ndĩni syonthe ila imũvĩngaa Yeova Ngai.