TIMERNA
Ilaq-aɣ a nxeddem leɛyudat?
XILLA n leɛyudat, ama cuddent ɣer ddin ama ur cuddent ara, ţɛeggiden-tent ass-a deg waṭas n imeḍqan di ddunit. Lameɛna, ur d-kkint ara seg Wedlis Iqedsen. Ansi i d-usant ihi? Ma teţţunefk-ak tegniţ aţ-ţkecmeḍ ɣer yiwet n temkarḍit (tazeqqa ideg i ssexzanen tiktabin), aţ-ţafeḍ d acu i d-qqaren yedlisen yesɛan azal ɣef leɛyudat yeţwassnen di lǧiha anda i tzedɣeḍ. A d-nẓer kra n lemtul.
Tafaska. Amawal yeţţusemman The Encyclopædia Britannica yenna-d: “Ur neţţaf ara yakk aɛegged n Tfaska [...] di Lɛahd Ajdid.” Ansi i d-tekka lɛid-agi n Tfaska? Tekka-d si ddyanat ideg i ţɛebbiden iṛebbiten. Tafaska iɣef i d-nheddeṛ dagi ţ-ţin i ţɛeggiden kra n medden bac a d-smektin ḥeggu n Ɛisa si lmut; lameɛna leɛwayed icudden ɣur-es ur d-kkint ara si ddin amasiḥi. Di lemtel, amawal umi qqaren The Catholic Encyclopedia yenna-d ɣef wayen yeɛnan “awtul n Tfaska”, i geţwassnen mliḥ: “Awtul [yesɛa lqima] ɣer ddyanat ideg i ţţeɛbaden iṛebbiten, yerna si zik iţmettil-ed tarrawt [afukti].”
Aseggas Ajdid. Ass ideg i ţɛeggiden Aseggas Ajdid akk-d leɛwayed icudden ɣur-es mxallafen si tmurt ɣer tayeḍ. Atan d acu i d-issefhem yiwen umawal (The World Book Encyclopedia) ɣef laṣel n lɛid-agi: “Deg useggas 46 uqbel Ɛisa, lḥakem aṛumani Yulyus Qayṣer yeqsed ad yerr ass amezwaru n waggur n yennayer d Ass Amezwaru n Useggas. Iṛumaniyen ţbuddun ass [amezwaru n yennayer] i Yanus, aṛebbit n tewwura d wayen akk i gbeddun. Yennayer yewwi-d isem-is si Yanus; aṛebbit-agi yesɛa sin wudmawen: yiwen yezzi ɣer zdat wayeḍ ɣer deffir.” Ihi, lɛaddat i gcudden ɣer Useggas Ajdid kkant-ed si ddyanat ideg i ţɛebbiden iṛebbiten.
Haluwin. Yura deg wedlis yeţţusemman The Encyclopedia Americana: “Kra si leɛwayed n Haluwin zemrent ad ilint cuddent ɣer yiwet n tmeɣra [i llan xeddmen-ţ lmuqeddmin n Isaltiyen] uqbel zzman n Lmasiḥ. Isaltiyen xeddmen tameɣra ɣef ddemma n sin iṛebbiten imeqranen: aṛebbit iṭij akk-d uṛebbit n lmeggtin [...]. Xeddmen tameɣra-ya ass amezwaru si wambeṛ, i gellan d ass amezwaru n useggas ajdid n Isaltiyen. Lɛid n wid yemmuten tekcem-ed cwiṭ cwiṭ ɣer leɛwayed n ddin amasiḥi.”
Leɛyudat nniḍen. Ur nezmir ara a d-nehdeṛ ɣef leɛyudat meṛṛa yellan di ddunit. Acu kan, tid yeţţaken ccan i lɛibad, neɣ i tuddsiwin n lɛibad, ur ɛǧibent ara i Yahwa. (Irmiya 17:5-7; Lecɣal 10:25, 26) Ur teţţu ara daɣen belli lɛid icudden ɣer ddin tezmer a s-teɛǧeb i Ṛebbi, neɣ ur s-teţţeɛǧab ara, ɛlaḥsab n laṣel-is. (Icɛaya 52:11; Aweḥḥi 18:4) Imenzayen n Wedlis Iqedsen, yellan deg yixef wis 16, a k-ɛiwnen daɣen aţ-ţfehmeḍ amek i geţwali Ṛebbi acarek di leɛyudat n ddunit.