Ama Ecoki O’du Ambo ’Diyi ki Inzi ra Ya?

O’DU ambo ambo dini kakau ma alea azi ndu ndu ’ba ni inzi ’diyi pie engakini Biblia ma alea ku. Ka di ovu ’dini, adaru, o’du ambo ambo ’diyi ma e’doza engaki di ngoa ya? Mi ka mu pari ’bani buku ndu ndu okuzu tualu lazaru ri ma alea, mi nga o’a  osutasi afa buku e’yo ma eti e’dapi ’diyi pini nze o’du ambo ambo ’ba yini inzi ’diyi pi ma dria ri ma e’yo si. Ama ma neki nga eceta niki.

Paska. “E’yo o’diru ri ma alea mi econi e’yo isu o’du ambo Paska ma dria ku,” buku The Encyclopaedia Britannica ’yoni. Paska e’dodiru ngoni ru ya? Eri ma e’doza ’ba kafiri ru ’diyi e’doki ni. Tro eyini ’yozu kini o’du ambo ’diri Yesu ma engata inzizu ra ti, e’yo ada Paska ma alea ’diyi sikini ta Kristiani ni ku. Ecetasi, “etoo anzi ’bani lele tu Paska ni” ri ma dria, buku The Catholic Encyclopedia ru ri ’yo ’dini: “Etoo eri eceta dini inzoru rini azini eri eceta anzi tiza ni.”

Eli O’diri ma inzita. Mba o’du azini obi ’bani Eli O’diri inzizuri ki ndu ndu suru ma eselea. O’du ambo ’di ma e’doza ma dria, buku The World Book Encyclopedia kini: “Opi ’ba Rumia ri ni Yulio Cezara ’ba Mba alu ma o’du  1 ni Eli O’diri ma e’dozaru eli 46 B.C.E. (Geri ’bani ndra eli lazu oko ’da ma alea) risi. ’Ba Rumia ’diyi feki o’du ’diri Janus, adroa katile ni, azini e’doza niri ni. Ru Mba alu niri enga di Janus, ndra andreti be iri ri vu—alu ri angu ndre drile aziri angu ndre vule.” Adaru o’du ambo Eli O’dirini ri ’ba kafiri ru ri e’doki ni.

Halloween. Buku The Encyclopedia Americana ru ri kini: “E’yo dria icipiru o’du ambo Halloween ni be ’diyi engaki Druid [padere kaniku ataloo suru Seleti nia] ’diyi ma omu ndra deresi ewu Kristiani ni ri e’do nga i kuri vu. ’Ba Seletia ’diyi ndra omu ’ba mungu iri angiri ndepi ni eyini ’diyi ki inzizu—mungu etu ni ri pi mungu ’ba drapi ’bo ’diyi ni i ri be . . . o’du Eli O’diru ’ba Seletia ’diyi niri ni i e’dozu Mba mudri drini alu ma o’du 1 siri si. E’yere e’yere ’ba ngaki di inzita ’ba draza ’driri su e’yo Kristiani niri ma alea.”

O’du ambo azi ’diyi ki. Ama ecokini o’du ambo dria ’ba yini inzi wudrikurua ’diyi ki la de ku. Te kanisi, o’du ambo dria ru kuza fepi ’ba yi pini kaniku amuti ’ba ada ni ’diyi pini ri Yehova le eyi ku. (Yeremia 17:5-7; ’Yeta 10:25, 26) Le mi ma ’ba vini mi omia, kini, e’doza o’du ambo dini pini inzi ’diyi niri eco ayiko fe Mungu ni ra kaniku eco ku ri ma e’yo indi. (Isaya 52:11; E’yo Eceza 18:4) Azita Biblia ma alea buku ’di ma Capita  16 ni e’yo nzezu drinia ’diyi ecoki mi aza ko Mungu ma egata o’du ambo ’diyi pi ma inziza dria ri ngoni’ari nizu ni.