Xeen tiʼ baʼax ku taasik

Xeen tu cuadroil baʼax ku taasik

U TIPʼAʼANIL

¿Kʼaʼabéet wa k-festejartik le kʼiimbesajiloʼob suuk u beetaʼaloʼoboʼ?

¿Kʼaʼabéet wa k-festejartik le kʼiimbesajiloʼob suuk u beetaʼaloʼoboʼ?

YAʼAB tiʼ le kʼiimbesajiloʼob suukaʼan u beetaʼal yaʼab tuʼux bejlaʼeʼ, maʼ teʼ Biblia u taaloʼoboʼ. ¿Bix túun káajikoʼob? Wa yaan upʼéel biblioteca tuʼux jeʼel a bineʼ, jeʼel u páajtal a kaxtik libroʼob ku yeʼeskoʼob tuʼux u taal yaʼab tiʼ le kʼiimbesajiloʼob suukaʼan u beetaʼal bejlaʼeʼ. Koʼox ilik baʼax ku yaʼalik jujumpʼéel tiʼ le libroʼobaʼ.

Semana Santa. Kex ku beetaʼal utiaʼal u kʼaʼajsaʼal úuchik u kíimil yéetel u kaʼa kuxkíintaʼal Jesuseʼ, yaʼab baʼaloʼob ku beetaʼal teʼ kʼiimbesajaʼ maʼ teʼ Biblia u taaloʼoboʼ. Upʼéel tiʼ letiʼobeʼ letiʼe procesionoʼoboʼ. Upʼéel libro ku kʼaabaʼtik Las Grandes Religiones Ilustradas ku yaʼalikeʼ, yaʼab u bin u taal Cristoeʼ, le babilonioʼoboʼ suuk kaʼach «u jach atenderkoʼob le imagenoʼoboʼ [...]. Le imagenoʼoboʼ ku takaʼal kaʼach u kiʼichkelem nookʼoʼob, ku tsʼaʼabal u soguillaoʼob, u esclavinaʼob yéetel u anilloʼob; tiʼ xan tsʼaʼanoʼob tiʼ jatsʼuts kúuchiloʼobeʼ yéetel suuk u jóoʼsaʼaloʼob utiaʼal máansbil».

Año Nuevo. U kʼiinil yéetel bix u kʼiimbesaʼal le Año Nuevooʼ maʼ upʼéeliliʼ tuláakal tuʼuxiʼ. Le libro The World Book Encyclopedia ku yaʼalik bix káajik le kʼiimbesajilaʼ: «Tu jaʼabil 46 táanil tiʼ u taal Cristoeʼ, Julio César, u jalaʼachil Romaeʼ, tiʼ tu yaʼalaj yáax tiʼ enero u fechai utiaʼal u kʼiimbesaʼal le Año Nuevooʼ. Le romanoʼoboʼ tu jóoʼsoʼob le kʼiinaʼ utiaʼal u kʼiimbeskoʼob Jano, u diosil le ookbaloʼob yéetel le káajbaloʼoboʼ. U kʼaabaʼ u mesil eneroeʼ [ich latineʼ, Januarius] tiʼ u taal tiʼ le dios Jano; le diosaʼ kaʼapʼéel u táan u yich: upʼéeleʼ táan u paakat táanil, uláakʼeʼ paachil». K-ilik túuneʼ u kʼiimbesajil le Año Nuevooʼ tiʼ u taal tiʼ le adoración maʼ kʼamaʼan tumen Diosoʼ.

Halloween (Jaalowin). Le kʼiimbesajilaʼ yaan u yil yéetel u kʼiimbesaʼal kimenoʼob, jeʼex le finadosoʼ. Le libro The Encyclopedia Americana ku yaʼalikeʼ «yaan baʼaxoʼob ku beetaʼal utiaʼal le Halloweenoʼ tiʼ u taalbal tiʼ upʼéel kʼiimbesaj ku beetaʼal kaʼach tumen le druidaʼoboʼ [le druidaʼoboʼ úuchben sacerdoteʼob celtaʼob], upʼéel kaaj yanchaj maʼ taalak Cristoiʼ. Le celtaʼoboʼ ku beetkoʼob kaʼach kʼiimbesajiloʼob tu kʼaabaʼ kaʼatúul u maas nuuktakil u diosoʼob: le Kʼiinoʼ yéetel u diosil le kimenoʼoboʼ [...]. U kʼiinil u kʼiimbeskoʼob u diosil le kimenoʼoboʼ ku beetkoʼob kaʼach yáax tiʼ noviembre, u kʼiinil u káajal u Túumben Jaʼab le celtaʼoboʼ. U kʼiimbesajil le kimenoʼoboʼ jujumpʼíitil úuchik u bin u yoksaʼal ichil le baʼaloʼob suuk u beetik le máaxoʼob ku creerkoʼob Cristooʼ».

Uláakʼ kʼiimbesajiloʼob. Maʼ tu páajtal k-tʼaan tiʼ tuláakal le kʼiimbesajiloʼob ku beetaʼal tuláakal yóokʼol kaaboʼ. Baʼaleʼ Jéeobaeʼ maʼatan u kʼamik mix upʼéel kʼiimbesajil ku nojbeʼenkúuntik wíinikoʼob wa le baʼaloʼob ku beetik wíinikoʼoboʼ (Jeremías 17:5-7; Beetaʼanoʼob 10:25, 26). Uláakʼ baʼax ken u yáantech a wojéelt wa upʼéel kʼiimbesajil ku kʼaʼamal tumen Dioseʼ letiʼe a wilik tuʼux u taaloʼ (Isaías 52:11; Apocalipsis 18:4). U 16 xookil le libroaʼ ku tsʼáaik xan tsolnuʼukoʼob u taal tiʼ le Biblia jeʼel u yáantkech a wojéelt bix u yilik Dios ka táakpajkech tiʼ upʼéel kʼiimbesajil suuk u beetaʼaleʼ.