1, 2. Tera ae anaa nanom bwa ko na tangira Iehova ae te Atua?

KO TANGIRA te Atua? Ngkana ko a tia ni katabua maium nakon Iehova ae te Atua, e na bae n turuturu am kaeka ae eng, ao e bon riai anne! E koaua bwa ti na bae n tangira Iehova, bwa tangiran te Atua iroura boni kabooani mwin tangirara irouna. E kabwarabwaraa ni kangai te Baibara: “Ma ti kaotiota ngaira te tangira, ibukina bwa e tangirira moa [Iehova].”—1 Ioane 4:19.

² E biririmoa Iehova ni kaotiota tangirara irouna. E katauraoa mwengara ae tikauarerei ae te aonnaba. E tabeakini baika ti kainnanoi ibukini maiura. (Mataio 5:43-48) Ma ae kakawaki riki, e tabeakini kainnanora ni kaineti ma taromauriana iroura. E anganira ana Taeka ae te Baibara ao irarikina, e kaungaira bwa ti na tataro nakoina ao e berita bwa e na ongo iroura ma n anganira taamneina ae raoiroi bwa buokara. (Taian Areru 65:2; Ruka 11:13) Ao ae moamoa riki, e a tia ni kanakoa Natina ae moan te tangiraki irouna, bwa e na riki bwa ara tia Kaboomwi, bwa ti aonga  ni kamaiuaki man te bure ao te mate. Ai korakorara te tangira ae e a tia ni kaotia Iehova nakoira!—Wareka Ioane 3:16; I-Rom 5:8.

3. (a) Tera ae kainnanoaki mairoura, ngkana ti na teimatoa n tangiraki iroun te Atua? (b) Tera te titiraki ae kakawaki ae ti riai n iangoia, ao e reke ia kaekaana?

³ E tangirira Iehova bwa ti na kabwaia na aki toki man ana tangira. Ma e a bon nakoira ara rinerine bwa ti na kabwaia iai ke ti na aki. E kaungaira Ana Taeka te Atua ni kangai: “Kawakiningkami n te aro ae kam na teimatoa n tangiraki iai iroun te Atua . . . are kairira  nakon te maiu are aki toki.” (Iuta 21) E kaotaki n te kibuntaeka ae “kawakiningkami n te aro ae kam na teimatoa,” bwa e kainnanoaki ara mwakuri ngkana ti na teimatoa n tangiraki iroun te Atua. Ti riai ni kabooa mwin tangirara irouna n aaro aika a kai noraki. E kangai ngkanne te titiraki ibukira ae kakawaki iangoana, ‘N na kanga ni kaotiota tangiran te Atua?’ E reke kaekaana n ana taeka te abotoro Ioane ae kairaki koreana iroun te Atua, ae kangai: “Bon aei tangiran te Atua, ae ti na kakairi n ana tua, ao a aki rawawata ana tua.” (1 Ioane 5:3) Ti karaoa ae riai ngkana ti nenera raoi ae nanonaki n taeka aikai, bwa ti kani kaotia nakon Atuara bwa korakorara tangirana iroura.

4, 5. (a) E kaineti ma tera te kibuntaeka ae “tangiran te Atua? (b) Kabwarabwaraa bwa e kanga n rikirake tangiran Iehova i nanom.

⁴ Tera ae e iangoia te abotoro Ioane ngke e korea ae kangai: “Tangiran te Atua”? E kaineti te kibuntaeka aei ma tangiran te Atua iroura, ao tiaki tangirara iroun te Atua. Ko kona n uringa te tai are ko moan namakina iai rikiraken tangiran Iehova i nanom?

⁵ Kauringa ngkoa arom ngke ko moan reiakina te koaua ibukin Iehova ma ana kantaninga, ao e a moanna n reke iroum te onimaki. Ko a mataata bwa e ngae ngke ko bungiaki bwa te tia bure ae ianena ma te Atua, ma e kauka te kawai ibukim Iehova rinanoni Kristo bwa ko na karekea te kororaoi are e kabuaa Atam, ao ni karekea te maiu ae aki toki. (Mataio 20:28; I-Rom 5:12, 18) Ko a moanna ni mataata ni kakawakin te karea are e karaoia Iehova, ni kanakoan  Natina ae moan te tangiraki irouna bwa e na mate ibukim. E a rotaki nanom ao ko a moanna n namakina tangiran te Atua, are e a tia ni kaotiota te aeka n tangira ane rangi ni korakora anne ibukim.—Wareka 1 Ioane 4:9, 10.

6. E kanga ni kaotiotaki te tangira ni koaua, ao e kairiko tangiran te Atua bwa ko na karaoa tera?

⁶ Te namakin anne ai bon tibwa moanakin te tangira ni koaua ibukin Iehova. Bon tiaki tii te namakin te tangira, ke tii te taeka ae taekinaki. E bati riki ae nanonaki n tangiran raoi te Atua, nakon ae ko na tii kangai, “I tangira Iehova.” N aron te onimaki, e kaotaki te tangira ni koaua ni mwakuri ake a ueke mai iai. (Iakobo 2:26) Ni kamatataana, e kaotiotaki te tangira ni karaoani mwakuri ake e kukurei iai te aomata are e tangiraki. Mangaia are ngke e a wakaa i nanom tangiran Iehova, ko a kairaki iai nakoni kani maiuakinan ae e kukurei iai Tamam are i karawa. Te tia Kakoaua ngkoe ae ko a tia ni bwabetitoaki? Ngkana ngaia, ao e bae ni kairiko te tangira ae korakora aei ma te kakaonimaki nakon Iehova, bwa ko na karaoa te motinnano ae te kabanea ni kakawaki i nanoni maium. Ko katabua maium nakon Iehova bwa ko na karaoa nanona, ao ko kaota am katabu ni bwabetitoakim. (Wareka I-Rom 14:7, 8.) Kakororaoan te berita ae kakawaki aei nakon Iehova, e irekereke ma te baere e taekinna imwina te abotoro Ioane.

7. Baikara ana tua tabeua te Atua, ao tera ae irekereke ma te kakairi ni baikai?

⁷ E kabwarabwaraa Ioane ae nanonaki n tangiran  te Atua ni kangai: “Ti na kakairi n ana tua.” Baikara ana tua te Atua? E anganira Iehova tuua rinanon ana Taeka ae te Baibara. N te katoto, a katabuakaki irouna mwakuri n aron te mamanging, te wene ni bure, taromauriani boua, te iraa ao te kewe. (1 I-Korinto 5:11; 6:18; 10:14; I-Ebeto 4:28; I-Korote 3:9) E irekereke te kakairi n ana tua nako te Atua ma maiuakinan ae boraoi ma kaetieti n te Baibara aika mataata, ake a kaineti ma te aroaro ni maiu ae riai.

8, 9. Ti na kanga n ataa te bwai ae kakukureia Iehova e ngae ngkana akea iai ana tua n te Baibara? Taekina te katoto.

⁸ Ngkana ti na kakukureia Iehova, ti riai ni karaoa ae bati riki nakon ae tii te ongeaba n ana tua. E aki enira Iehova n tuua aika taui arora ni bwaai nako ake ti karaoi ni katoabong. Mangaia ae ti na bae ni kaitiboo ma baika riki aika bati ni katoabong, aika akea tuua iai aika kaineti raoi ma baikai n te Baibara. N aekaki akanne, ti na kanga n ataia bwa tera ae e na kakukureia Iehova? E kaotaki n te Baibara aron ana iango te Atua n te aro ae mataata. Ngkai ti reirei n te Baibara, ti reiakin iai baika e tangiri Iehova ao baika e ribai. (Wareka Taian Areru 97:10; Taeka N Rabakau 6:16-19) Mangaia ae ti a atai iai aroaro ma mwakuri aika kakawaki irouna. Ni kabatiaan reiakinan anuan Iehova ma arona, ti a kona ni kabatiaa riki iai butimwaean ana iango bwa e na kaira karaoan ara motinnano ao n rota ara mwakuri. Mangaia ae n taai aika mwaiti, ti kona n “ataa nanon Iehova” ni kaineti ma baika riki, e ngae ngke akea iai ana tua te Baibara ae kaineti raoi ma baikai.—I-Ebeto 5:17.

⁹ N te katoto, akea n te Baibara te tua ae tuangira  bwa ti na aki mataku n taian taamnei ke n taiani kamataku n te TV aika kaota taamnein te tiritiri ae riao ke te wene ni bure. Ma ti boni kainnanoa te tua ae katabuaka matakuakinani baikai? Ti ataa aron Iehova n iangoi baikai. E kamataataira ana Taeka ni kangai: “E riba te aomata ae . . . tangira te tiritiri [Iehova].” (Taian Areru 11:5, BG) E kangai naba: “E na motiki taekaia taani wene ni bure ao taani wene ni kimoa te Atua.” (I-Ebera 13:4) Ngkana ti iaiangoi taeka aika kairaki koreaia iroun Iehova aikai, ti a kona n ataa raoi iai nanona. Mangaia are ti iangoia bwa ti na aki kaaki botura ni matakuakini kamataku aika oti raoi iai aeka ni mwakuri ake e ribai Atuara. Ti ataia bwa e kukurei Iehova ngkana ti rarawa nakon aroaro aika kammaira, ake a kataia kaain te aonnaba ni mwamwanaira iai bwa aongkoa te kaakibotu ae akea buakakana. *

10, 11. E aera ngkai ti rinea ae ti na maiuakina te ongeaba nakon Iehova, ao aekakira aron ongeabara nakoina?

¹⁰ Tera bukina ae kakawaki riki ae ti riai iai ni kakairi n ana tua te Atua? E aera ngkai ti kani maiuakina ni katoabong ae boraoi ma ae ti ataia ni kaineti ma aron ana iango te Atua? Ti aki rinea karaoan anne ibukina bwa ti tii totokoa katuuaaeara, ke ti kamanoira man uaana aika karuanikai ake a rereke irouia te koraki ake a kakeaa bongan ana kantaninga te Atua. (I-Karatia 6:7) Ma n oneani mwin anne, ti taraa ongeabara iroun Iehova bwa te anga teuana ae kakawaki ibukini kaotan tangirana iroura. Ti kani karekea akoara mairoun Iehova, n aron te teei ae rangi ni kan akoaki iroun  tamana. (Taian Areru 5:12) Boni ngaia Tamara ao ti tangiria. Akea riki te bwai ae karekea kimwareireira ao raun nanora ae bati riki, nakon ataakin ae ti maiuakina te aro ae ‘reke iai akoakira mairoun Iehova.’—Taeka N Rabakau 12:2, BG.

¹¹ Mangaia ae tiaki n ae ti ongeaba ma nanora ae aki kukurei, ke e rinorino ongeabara, ke ti ongeaba tii ngkana e na reke te bwai ae ti tangiria. * Ti na aki baireia bwa tuua raa aika ti kan ongeaba iai, ke ti na ongeaba tii ngkana e angaraoi ibukira ke e bebete karaoana iroura. N oneani mwin anne, ti ‘ongeaba ma nanora ni koaua.’ (I-Rom 6:17) E boraoi nanora ma te tia areru are e korea ae kangai n te Baibara: “N na kakukureiai n am tua, aika I tangiri.” (Taian Areru 119:47, BG) Eng, ti tangiria n ongeaba iroun Iehova. Ti ataia bwa e bon riai bwa ti na ongeaba irouna ni bwaai ni kabane e ngae ngke e nakoraoi ibukira ke e aki, ao e tangira te aeka n ongeaba anne mairoura. (Te Tua-Kaua 12:32) Ti tangira Iehova bwa e na taekinira n aron are e taekina iai Noa n ana Taeka. E taku te Baibara ni kaineti ma te baatua ae kakaonimaki aei, are e kaotiota tangiran te Atua n arona n ongeaba i nanon irabwi ma irabwi te ririki: “E karaoi bai ni kabane Noa n ai aron tuangana iroun te Atua.”—Karikani Bwaai 6:22, BK.

12. N ningai ae e na kimwareirei iai Iehova n ongeabara?

¹² Tera aron ana namakin Iehova n ongeabara ae nako mani kukurein nanora? E taekinaki n ana Taeka  bwa ti boni ‘kakukureia nanona.’ (Taeka N Rabakau 27:11, BG) Te koaua bwa ongeabara e boni kakimwareireia nanon te Uea ae Moan te Rietata i aoni bwaai ni kabane? Eng, ao bon iai bukini kimwareireina ae riai! E karikira Iehova bwa aomata aika inaomata n rinea ae ti na karaoia. Nanon aei bwa iai inaomatara n rinea ae ti na ongeaba iroun te Atua ke ti na aki ongeaba irouna. (Te Tua-Kaua 30:15, 16, 19, 20) Ngkana ti rinea ae ti na ongeaba iroun Iehova ma kukurein nanora, ao ngkana oini karaoan te motinnano anne bon ibukini korakoran nanora n tangira te Atua, ti na bon rangi ni kakukureia ngkanne Tamara are i karawa ma ni kakimwareireia. (Taeka N Rabakau 11:20) Ti rinea naba iai te maiu ae te kabanea n raoiroi.

13, 14. E aera ngkai e kona n taekinaki bwa “a aki rawawata ana tua” te Atua, ao e na kanga ni kaikonakaki?

¹³ E tuangira te abotoro Ioane te bwai ae rangi ni karaunano ni kaineti ma baika e tangiri Iehova, ni kangai: “A aki rawawata ana tua.” Te taetae ni Kuriiti ae rairaki bwa “rawawata” n 1 Ioane 5:3 e nanonaki iai “tinebu.” * E kangai te rairai teuana n te Baibara: “A aki karawawataira ana tua.” (New English Translation) A aki riao baika e tangiri Iehova mairoura, ao a aki karawawata. A aki riaon aia konabwai aomata aika aki  kororaoi, ana tua, n te aro are a nang aki kona n ongeaba iai.

¹⁴ Ti kona ni kaikonakia n te aro aei. E tuangko raoraom ni kaan bwa ko na buokia ni mwaing nakon ana auti teuana. A bati bwaoki aika riai n uotaki. A tau bebeten tabeua i buakoia ibukin uotakia iroun temanna, ma a tinebu ake tabeua ao e tangiraki tabekaia irouia uoman aomata. E rinei bwaoki raoraom arei ake e tangiri bwa ko na uotii. Ma e na tuangko bwa ko na tabeki bwaoki ake e atai bwa a rangi n tinebu iroum? E na aki. E na aki tangiria bwa ko na nimarakiraki ngkana ko a kataia n uotii n tii ngkoe. N aron naba anne, e aki tuangira Atuara ae tatangira ma n akoi, bwa ti na kakairi n tuua aika riaon aia kona aomata. (Te Tua-Kaua 30:11-14) E na bon aki tuangira bwa ti na uouota te aeka n uota ane rawawata anne. E ota n tian ara konabwai Iehova bwa “E atai arora ni karaoaki; E uringira ba taano ngaira.”—Taian Areru 103:14, BG.

15. E aera ngkai ti kona n onimakina ae ana tua Iehova a karekea kabwaiara ae moan te raoiroi?

¹⁵ A bon aki rawawata ana tua Iehova ma a karekea kabwaiara ae moan te raoiroi. (Wareka Itaia 48:17.) Mangaia are e tuangia I-Iteraera rimoa Mote ni kangai: “E tuangira Iehova ba ti na tou mwin tuua aikai ni kabane, ni maka Iehova ae Atuara, ba ti aonga ni kabaia ni boongi ni bane, ba E aonga n tautau maurira, n ai arona n te bong aei.” (Te Tua-Kaua 6:24, BG) Ti kona naba ngaira n onimakina ae e anganira ana tua Iehova bwa e tangira te kabanea n raoiroi ibukira, bwa e aonga n teimaan mweraoira na aki toki. E kona n tuangira  Iehova bwa ti na karaoa te bwai ae ti na ruanikai iai? Bon te Atua Iehova ae akea tokini wanawanana. (I-Rom 11:33) Mangaia ae e ataa ae te kabanea n tamaroa ibukira. Iehova bon te banna naba ni katoto ae moan te kakannato ibukin te tangira. (1 Ioane 4:8) Kioina ngkai bon te tangira Iehova, a rotaki bwaai ni kabane ake e taekin ao ake e karaoi, n te tangira. Bon te tangira ae a oioi mai iai tuua ni kabane ake e angania ana toro.

16. E aera ngkai ti kona ni maiuakina te ongeaba, na aki ongea ana kariri te aonnaba ae rangi n riao buakakana ao baika e tangiri rabwatara ae aki kororaoi?

¹⁶ Tiaki nanon aei bwa e bebete te ongeaba iroun te Atua. Ti riai ni buaka ni kaitaraa ana kariri te aonnaba ae rangi n riao buakakana aei, ae “mena i aani mwaakan teuare buakaka.” (1 Ioane 5:19) Ti riai naba ni buaka ma rabwatara ae aki kororaoi, ae kairira bwa ti na urui ana tua te Atua. (I-Rom 7:21-25) Ma e boni kona n tokanikai tangiran te Atua iroura. E kakabwaiaia Iehova te koraki ake a kani kaota koauan tangirana irouia n aroia n ongeaba. E anga taamneina ae raoiroi “nakoia akana ongotaeka irouna bwa te tia tautaeka.” (Mwakuri 5:32) E karekea te uaa ae tamaroa i nanora te taamnei anne, ae taekan aroaro aika kakawaki ake a kona ni buokira, ngkai ti kakorakoraira ni maiuakina te ongeaba.—I-Karatia 5:22, 23.

17, 18. (a) Tera ae ti na neneria n te boki aei, ao tera ae ti riai n uringnga ngkana ti neneria? (b) Tera ae na maroroakinaki n te mwakoro ae imwina?

¹⁷ N te boki aei ao ti na neneri ana boto n reirei Iehova, ao ana kaetieti ni kaineti ma te aroaro ni maiu ae riai, ao bwaai tabeua riki aika kaota nanon Iehova.  Ngkana ti neneri baikai, ti riai n ururingi bwaai tabeua aika kakawaki. Ti na uringnga ae e aki kairoroira Iehova bwa ti na ongeaba n ana tua ma ana kaetieti. E tangiria bwa ti na kukurei n ongeaba mai nanora. Ti na aki mwaninga are e tuangira Iehova bwa ti na maiuakina te maiu ae na karekei kabwaia aika bati ngkai, ao ae na kairira nakon te maiu ae aki toki n te tai ae imwaira. Ti bia iangoa ongeabara ma nanora ni kabane bwa te anga teuana ae kakawaki ibukini kaotani korakoran tangiran Iehova iroura.

¹⁸ Ibukini buokara bwa ti na ataa ae eti ma ae kairua, e kaota tangirara Iehova ngkai e a tia n anganira mataniwin nanora. Ma e ngae n anne, e riai ni kataneiaaki raoi mataniwin nanora bwa e na riki bwa te tia kairiri ae kona n onimakinaki, n aron ae na maroroakinaki n te mwakoro ae imwina.