Ir al contenido

Ir al índice

KJOAʼMIYA 1

Jósʼin bakoá kʼianga tsjoachaa Niná

Jósʼin bakoá kʼianga tsjoachaa Niná

“Kʼoasʼin tjaochaa Niná, nga nikjitjosoán kjoatéxomale. Je kjoatéxomale ali ñʼaijin tjín.” (1 JUAN 5:3.)

1, 2. Ánni nga tsjoachasíni Jeobá.

A TSJOACHANÍ Niná. Kʼiatsa jetsakʼaitʼalai yaoli, jaon tsjoake̱ña síjin. Kʼoa xá kʼoajin síni. Xi ñá, toxá tsjoachañá je Jeobá. Kuinga tsjoachañá nga tsjoakená je. Tojo tso ya Biblia: “Kjaínga tjaochaa Niná, nga̱ je tjaoke koanná nga títjon” (1 Juan 4:19).

2 Je Jeobá nkjín koya josʼin bakóná kjoatsjoachale. Tobʼelañá, kitsjoaná je Sonʼnde jñani tinijchásoán yaoná, kʼoa nga nyaon nyaon títsjoáná ngayeje jmeni xi machjénná nga koa̱n kuiyochoán (Mateo 5:43-48). Tonga xi ngisasa kuenta sʼín je Niná kui josʼin tiyoaa xi kao je. Kuinga kitsjoasíniná je Biblia. Kʼoa kuinga kʼoatsosíniná nga kʼoétsʼoalee kʼoa nga ñaki kʼoakoatioá tokoán nga kjuinrʼoéle kjoabʼetsʼoaná kʼoa nga kao nganʼiotsjele koasenkaoniná (Salmo 65:2; Lucas 11:13). Tonga xi ngisasa chjíle jmeni xi kisʼin tʼatsaan kuinga kisikasén i̱ Sonʼnde je ʼNdíle xi ngisasa tsjoake, nga tsakʼasjentjainá xi tʼatsʼe jée kao kjoabiya. A tsí nʼio tsjoakená Jeobá nga kʼoakisʼin (tʼexkiai Juan 3:16; Romanos 5:8).

3. 1) Jméni xi sʼiaan nga tosi tonda katasʼená kjoatsjoachale Niná. 2) Jméni xi chjónangilee yaoná, kʼoa jñáni jchaa xi tʼatsʼe jebi.

3 Je Jeobá kui xi mele nga katasʼená kjoatsjoachale tokʼia saʼndani. Tonga ñá xi kuixónñá tsa mená. Je Biblia kʼoatsole je chjotale Cristo: “Tosi tonda katasʼeno kjoatsjoachale Niná, kʼianga kʼoasʼin tichoyalao [...] je kjoabijnachon xi tsínkʼia fetʼa” (Judas 21TNM). Je én xi “tosi tonda katasʼeno” tso, kui xi tsonile nga likui koa̱n tojyó kuiyoaa. Tjínnele nga kao xáná koakoñá nga tsjoachaa Jeobá ánni nga tsín si̱chasíñá kjoatsjoachale. Kuinga chjónangisínilee yaoná nga jngó jngoá: “Jósʼin koakoa an nga tsjoake̱ je Niná”. Kʼianga jchaa xi tʼatsʼe jebi, kʼoéxkiala je én xi kiski pastro Juan: “Kʼoasʼin tjaochaa Niná, nga nikjitjosoán kjoatéxomale. Je kjoatéxomale ali ñʼaijin tjín” (1 Juan 5:3). Chótʼayasonla jokjoansʼin tsoyanile én jebi, nga̱ kui xi mená nga koakolee Niná nga nʼio tsjoachaa.

“KʼOASʼIN TJAOCHAA NINÁ”

4, 5. 1) Jókitsonile pastro Juan kʼianga “kʼoasʼin tjaochaa Niná” kitso. 2) Kʼoalasi jósʼin kjimatsjoachasai je Jeobá.

4 Jókitsonile je pastro Juan kʼianga “kʼoasʼin tjaochaa Niná” kitso. Kui xokitsole jokji tsjoachaa Niná nga jngó jngoá. Faʼaitsjenjinli nichxin nga sa tse sa tse koantsjoachai Niná.

Nga jebʼaitʼalee yaoná Jeobá kʼoa mangínsʼenngindá jekʼoasʼin biyoaa josʼin mele. Bakolee nga tsjoachaa kʼoa nga nitjosonlee

5 Cha̱niyalai jkui kʼianga sʼa tsaʼyai jokjoantjínni xi tʼatsʼe Jeobá kʼoa jmeni xi tjínndajinle, ngisajin nda koankjainli xi tʼatsʼe. Kʼoajinti koanjinli nga chjotajée kitjenni, nga̱ kui kitjenñá ngatsʼiaa, kʼoa nga kjin tijnalai Niná nga kʼia. Ninga kʼoalani, jngo kjoanda tsakʼéjnabasenli Niná xi totʼatsʼe Cristo, nga koa̱n kʼoasʼin kuijnai ngantsjai nichxin josʼin tsakʼejna Adán nga kjesa bajngijéejin (Mateo 20:28; Romanos 5:12, 18). Kʼoajinti koanjinli jokji kjoama̱ kisʼengile Jeobá nga kʼoasʼin kisikasén je ʼNdíle xi ngisasa tsjoake nga kʼien xi totʼatsaan. Ñaki kiskajinjin ni̱ma̱li nga kʼoakisʼin, kʼoa kuijin nga koantsjoachani Jeobá (tʼexkiai 1 Juan 4:9, 10).

6. Jósʼin bakoá je xi ñaki kjoatsjoacha ʼmile, kʼoa ji jósʼin tsakakui nga tsjoachai je Niná.

6 Tonga kjesa ñaki kjoatsjoachajin jebi. Ánni kʼoabixónsíñá. Kuinga je xi ñaki kjoatsjoacha ʼmile tsesa tíjna. Ali tsa tokuijin nga kuixoán: “An tsjoake̱ña Jeobá”. Tobʼelañá, je kjoamakjainná kao xáná bakoñá, kʼoa kʼoatisʼinni je xi ñaki kjoatsjoacha ʼmile (Santiago 2:17). Kʼianga ʼya xi tsjoachaa kui kʼoanʼia jmeni xi sasénle. Kʼoa kʼoajin kinʼiai ji xi kao Nʼainá xi tíjna ngʼajmi, kʼianga ñaki kao ni̱ma̱li koantsjoachani kʼoajinsʼin kʼinkoai yaoli josʼin sasénle je. Tsakui nichxin saʼnda jekichanisʼenngindái yaoli kʼoa testigole Jeobá mai ndʼaibi. Tsa jekʼinsʼenngindái kuijin kʼoakinʼiani nga nʼio tsjoachai kʼoa nga nʼio ʼyaxkuín je Niná kʼoa kʼoajinti kui nga kʼoatsakʼinnilai nga tokuisa kʼoasʼiain josʼin mele. Xijekoan, kʼiajin tsakakui nga jetsakʼaitʼalai yaoli Niná kʼianga kʼinsʼenngindái (tʼexkiai Romanos 14:7, 8). Tonga tojosʼin jchaa xi fisani, kʼianga kuitjosonná xi tsakʼinlee Niná nga jngó jngoá tjínnele kʼoasʼiaan jokitso je pastro Juan.

“NGA NIKJITJOSOÁN KJOATÉXOMALE”

7. Kʼoalasi kʼai jmeni xi bʼéchjoaná Niná, kʼoa jósʼiaan kʼianga kuitjosonná kjoatéxomale.

7 Je pastro Juan kʼoatso nga kʼoasʼin bakoá nga tjaochaa Niná “nga nikjitjosoán kjoatéxomale”. Tonga jñánile kjoatéxoma jebi. Yaa Biblia faʼaitʼa. Tobʼelañá, je Jeobá bʼéchjoaná je kjoachʼi̱, kjoachajngi, kjoaxkóson, kjoaché kao kjoandiso (1 Corintios 5:11; 6:18; 10:14; Efesios 4:28; Colosenses 3:9). Kʼianga kuitjosonná jmeni xi tso je kjoatéxomale Niná tjínnele tsje koanngínkoaa yaoná jotso Biblia.

8, 9. Kʼianga kui kjoa bitjatojiaan xi tsínkjoan ya kʼoatsokixiná Biblia, jósʼin jchañá jme xi mele Jeobá nga sʼiaan. Jngola choa̱ tʼejnai.

8 Kʼianga sa̱sénle Jeobá jmeni xi sʼiaan ali tsa tokuijin nga si̱tjosoán je kjoatéxomale xi ya faʼaitʼa Biblia. Je Jeobá alikui toxkia nkjín kjoatéxoma binyándonená xi kʼoatsoná josʼiaan nga ñandia ñandia. Kʼianga nyaon nyaon nkjín kjoa bitjatojiaan xi tsínkjoan ya kʼoatsoná Biblia josʼiaan. Jósʼin jchañá tsa sa̱sénle Jeobá jmeni xi sʼiaan. Je Biblia kʼoatso josʼin síkjaʼaitsjen Niná. Kʼianga chotʼayajiaan, yaa ʼyañá jmeni xi tsjoake kʼoa jmeni xi jtike je Jeobá (tʼexkiai Salmo 97:10; * Proverbios 6:16-19). Kʼoasʼin sa nda sa nda machoyaná josʼin mele nga sʼiaan kʼoa josʼin koanngínkoaa yaoná. Kʼianga sa ʼya sa ʼyaa jokjoan kʼoa josʼín Jeobá ngisa ndi̱to̱n ʼyaa tsa ndatjín kʼoa tsa chʼaotjín jmeni xi sʼiaan. Kʼoasʼin ʼyañá “josʼin [...] mele Nainá [Jeobá]” nga sʼiaan tʼatsʼe jngo kjoa xi tsínkjoan ñaki ya kʼoatsokixiná ya Biblia jmeni xi sʼiaan (Efesios 5:17).

9 Tobʼelañá, je Biblia alijña kʼoatso tsa tsín koa̱n chótsenlee je pelíkula kʼoa kao jmesa xi faʼa ya telebisión xi kjoachajngi bakó kʼoa kao xi kjoatsʼen tjenkao. Tonga a sí jngokjoan kjoatéxoma machjén xi kʼoakuitsoná nga tsín koa̱n chótsenlee. Majain. Nga̱ jeʼyaa josʼin síkjaʼaitsjen Jeobá. Je Énle kʼoatsokixi nga “jtike toʼyani xi kjoatsʼen tsjoake” kʼoa nga kjoañʼai tsjoále “je xi síchajngi, kʼoa je xi síchajngitʼale chjoónle axo xʼinle” (Salmo 11:5; Hebreos 13:4). Kʼianga nikjaʼaitsjenjiaan én jebi kʼoasʼin ʼyañá jmeni xi sasénle Jeobá. Kʼoa kuinga tsínkui chotsensínilee jmeni xi jtike. Je chjotasonʼnde mele nga kʼoasʼin katamakjainná nga tsín síkitsónná kjoasʼetsaojin xi chʼaotjín, tonga je Jeobá nʼio nda sʼele kʼianga xin nikatioá kjoa jebi. *

10, 11. Ánni nga mesíniná nga si̱tjosonntsjailee je Jeobá, kʼoa a tosʼe̱nená nga kʼoasʼiaan.

10 Ánni nga nitjosonsíñá kjoatéxomale Niná. Xi tsonile, ánni nga mesíniná kʼoasʼin kjuinkoaa yaoná ngantsjai josʼin mele Niná. Ali tsa tokuijin nga tsín tsa kjoa jtsaojiaan kʼoa tsa kjoañʼai tsjoáná Niná (Gálatas 6:7). Kuinga nitjosonnilee Jeobá nga̱ kʼoasʼin tibakonilee nga nʼio tsjoachaa. Joni tsa xtiʼndí nga mele nga i̱ kuitsole xijchále: “Nda kanʼiai”, kʼoatisʼinni tsanda ñá, mená nga kʼoati kuitsoná je Jeobá (Salmo 5:12). Nga̱ jé xi Nʼainá mani kʼoa nʼio tsjoachaa. Kʼoa xi ngisasa tsjoa bʼé tokoán kuinga “nda b[ijnaa] ngixko̱n Jeobá” kʼianga nda mangínkoaa yaoná (Proverbios 12:2).

11 Kuinga kao kjoatsjoa nixánilee Niná, alikui tsa totísʼenená nga kʼoatinʼia, kʼoa alikui ñá kʼoabixoán josʼin si̱xálee kʼoa tsa tokui si̱tjosoán jme xi ñá mená. * Ali tsa ñá kʼoabixoán kʼiani nga mená si̱tjosoán, likui i̱ bixoán: “Tsa skénndiaana kʼoa tsa tsín ñʼai tjín jebi sitjosonña”. Tosa ñaki kao ni̱ma̱ná nitjosonñá (Romanos 6:17). Kʼoati bixoán jokitso jngo choʼndale Niná: “Tjaona je kjoatéxomali, tsjoake̱ña” (Salmo 119:47). Kui xi tsonile nga ñaki kao kjoatsjoa nitjosonlee Jeobá. ʼYañá nga toje xi bakinle nga si̱tjosonlee ngantsjai kʼoa jé xotsoná nga kʼoasʼiaan, kʼoa alikui ñá chjoéjiaan jmeni xi si̱tjosoán (Deuteronomio 12:32). Mená nga kʼoasʼiaan jokisʼin Noé. Je Noé nda kisitjosonle Niná jotjín tse tsakʼejna kʼoa kʼoasʼin tsakakóni nga nʼio tsjoake. Kʼiatsa kʼoasʼiaan, kʼoatisʼin kʼoaxkiaa josʼin bʼaxki̱ Noé ya Biblia: “Kʼoakjoán kisʼin ngayeje jmeni xi tsakʼénele Niná. Ñaki kʼoakjoán kisʼin” (Génesis 6:22).

12. Kʼiáni nga ngisa fayatsjoaa kon je Jeobá.

12 Jósʼe kon je Jeobá kʼianga ñaki kao kjoatsjoa nitjosonlee. Je Biblia kʼoatso nga fayatsjoaa ni̱ma̱le (Proverbios 27:11). Tonga, a koaan kjoáyatsjoaa ni̱ma̱le je Niná xi tíbatéxomale ngayeje. Jaon, koa̱nní. Kataʼyala anni. Je Jeobá kʼoasʼin kisindaná nga koa̱n ñá chjoéjiaan jmeni xi mená sʼiaan. Ñá xi kuixónñá tsa si̱tjosonlee kʼoa tsa mai (Deuteronomio 30:15, 16, 19, 20). Tonga kʼianga kui kʼoanʼia ngantsjai jme xi mele Jeobá kʼianga kʼoasʼin tsjoachaa kao ngayeje ni̱ma̱ná, nʼio tsjoa sʼele (Proverbios 11:20). Kʼoa nʼio nda nijchá yaoná nga kʼoanʼia.

“JE KJOATÉXOMALE ALI ÑʼAIJIN TJÍN”

13, 14. Ánni kʼoabixónsíñá nga “je kjoatéxomale [Jeobá] ali ñʼaijin tjín”, kʼoa jméni xi koa̱n si̱ngósonkoaa.

13 Je én xi kiskisa pastro Juan nga jekoanni nʼio nda bʼé tokoán, kitso: “Je kjoatéxomale [Jeobá] ali ñʼaijin tjín”. Je én griego xi “ñʼai” sʼin kinikʼatoya ya 1 Juan 5:3 “ai” sʼin tsoyanile. * Je Jeobá alikui kui síjéná xi ai tíjna, xi ʼyale nga tsín kʼoakoa̱nná. Koaan kuitjosonná kjoatéxomale ninga chjotajéelañá.

14 Kuila tikjaʼaitsjain tsa jngo nʼai xi chikín tífikʼá kao je tiʼndíle. Nʼai jebi alikuijin nkjín chikín sikʼami je ʼndíle nga̱ be nga tsín ska̱le kʼoa nga skuiʼaon tsa nkjín chikín kʼoa̱. Kʼoakjoánti sʼín je Niná. Alikui kui síjéná jmeni xi tsín kʼoakoa̱nná (Deuteronomio 30:11-14). Nikʼiajinla kui sijéná xi nʼio ai tíjna. Je Jeobá bení jñani tjen kuitjosonná, nga̱ “nda be josʼin koanndaa, kʼoa faʼaitsjenle nga to chaoñá” (Salmo 103:14).

15. Ánni nga ñaki tjíojngosíni tokoán nga kjoanda tsaanñá ngantsjai jmeni xi tsoná je kjoatéxomale Jeobá.

15 Je kjoatéxomale Jeobá ali tsa aijin tíjna, kjoanda tsaanñá kʼianga nitjosoán (tʼexkiai Isaías 48:17). * Je Moisés i kitsole je chjota israelita: “Si̱tjosoán ngayeje kjoatéxoma jebi, nga kuijkónchaa je Jeobá Nináná nga̱ kjoanda tsaanñá ngantsjai, ánni nga koa̱n kuiyochonsíñá” (Deuteronomio 6:24). Kʼoati ñaki tjíojngo tokoán ndʼaibi nga kjoanda tsaanñá ngantsjai jmeni xi tso je kjoatéxomale Niná kʼoa tsa si̱tjosoán kui xi nda sikatíoná tokʼia saʼndani. Kʼoa kuijin nga tʼatsʼe Jeobá tínroani kjoatéxoma jebi nga kʼoasikji nda basenkaoniná, nga̱ jé Jeobá xi ngisa be jmeni xi nda síkatíoná kʼoa jé xi ngisasa tse kjoachjine tjínle (Romanos 11:33). Xi ijngosani, je Niná ñaki kjoatsjoachaní (1 Juan 4:8). Kʼoa kuinga ñaki kjoatsjoacha tjenkaosíni ngayeje jmeni xi sʼín kʼoa jmeni xi tso, jolani tsa je kjoatéxomale.

16. Jméni xi basenkaoná nga nitjosonlee Niná ninga kui tibixkantʼakoaa jmeni xi chʼao chon sonʼnde kʼoa kao jée xi kichʼá.

16 Tonga jebi ali tsakuijin xi tsonile nga choa ñʼai tíjna nga nitjosonlee Niná. Ánni. Kuinga kui tibixkantʼakoaa jmeni xi chʼao chon sonʼnde, kʼoa tojo tso ya Biblia “i̱ ngakijnda sonʼndebi tíjnakao na̱i” (1 Juan 5:19). Kʼoati tibixkantʼakoaa je jée xi kichʼá, nga̱ kui xosíkaoná nga bitjatoné kjoatéxomale Niná (Romanos 7:21-25). Tonga koaan si̱kinjee tsa tsjoachaa je Niná. Je Jeobá síchikontʼain ʼyani xi ñaki kʼoatjío kon nga kao kjoatsjoacha sítjosonle. Kʼoa tsjoále “Espíritu Santo [...] je xi síkjitjosonle” (Hechos 5:32). Kʼianga sʼená ya jinni̱ma̱ná je kjoanda xi tsjoá nganʼio jebi, basenkaoná nga nindayaa yaoná kʼoa yaa nroani nga ngisa nda nitjosonlee Niná (Gálatas 5:22, 23).

17, 18. 1) Jméni xi chótʼayá i̱ libro jebi, kʼoa jméni xi kuenta sʼiaan kʼianga jetichotʼayá. 2) Jméni xi chótʼayá ya kjoaʼmiya xi ijngo.

17 Kui chótʼayá i̱ libro jebi je kjoafaʼaitsjen kʼoa kao kjoatéxoma xi tsjoá Jeobá josʼin nga tsje koanngínkoaa yaoná kʼoa jmesani xi mele nga sʼiaan. Kʼianga chótʼayajiaan jebi, jan koya jmeni xi kuenta sʼiaan. Xi títjon, je Jeobá nikʼiajinla nga bʼénená nga si̱tjosoán kjoatéxomale kʼoa kao kjoafaʼaitsjen xi faʼaitʼa ya Biblia; je Jeobá kui xi mele nga ñaki ni̱ma̱ná katanroajinni nga kʼoasʼiaan josʼin mele. Xi majaoni, josʼin mele Jeobá nga koanngínkoaa yaoná tse kjoanichikontʼain tjenkao ndʼaibi, kʼoa nichxin xi nroaján kjoabijnachon xi tsínkʼia fetʼa sʼe̱ná. Kʼoa xi majanni, kʼianga ñaki kao ni̱ma̱ná nitjosonnilee Jeobá kʼoasʼin tibakoñá nga nʼio tsjoachaa.

18 Kʼianga kataʼyaa jmeni xi ndatjín kʼoa jmeni xi chʼaotjín, jngo kjoatjao kitsjoaná ngatsʼiaa je Jeobá: je tokoán. Kʼiatsa mená nga nda koandiaaná tokoán machjénní nga si̱chjinee, kʼoa kui chótʼayá ya kjoaʼmiya xi ijngo.

^ párr. 8 Salmo 97:10: “Jon xi tsjoachao je Jeobá jticha katamao je xi chʼaotjín. Jé tísíkuinda kjoabijnachonle xi kixi tjíofitʼale; tíbʼasjentjai nga tsín jokatasíkao je chjotatsʼen”.

^ párr. 11 Kuilakjoan je na̱i xi ndajin, je ánkjele Na̱i, kʼoati sítjoson nga tosʼenele. Je Jesús kʼoasʼin tsakʼéne kʼale nga katabitjokajin yaole chjota. Ánkje tsʼen jebi tsabe kjoatéxoma xi yʼa Cristo kʼoa kjoanʼio kisitjoson ninga tsín mele (Marcos 1:27; 5:7-13).

^ párr. 13 Kʼoati kui én machjén ya Mateo 23:4 jñani “chʼá xi ai” tso, kʼoa kui tínchja̱ni je kjoatéxoma kʼoa kao kostumbre xi to chjota tsakʼéndaya xi kjoanʼio tsakʼéne je chjota skribano kʼoa kao chjota fariseo nga katasítjoson je chjota.

^ párr. 15 Isaías 48:17: “Kui jebi xi títso Jeobá, je xi tsakatseyali, je xi Tsje sʼin tíjna i̱ Israel: An, Jeobá, anña Nináli, je xi kʼoasʼin bakóyali ánni nga ji xi nda kuijnasíni, je xi kʼoasʼin síkasényali ya ndiaa xi tjínnele kuitómjeyai”.