Skip to content

Skip to table of contents

CIBALO 1

“Eeci Ncencico Ncolwaamba Luyando lwa Leza”

“Eeci Ncencico Ncolwaamba Luyando lwa Leza”

“Kuyanda Leza caamba kuti katubamba milawo yakwe; alimwi buya milawo yakwe tiiminyi.”—1 JOHANE 5:3.

1, 2. Ino ncinzi cimupa kuti kamumuyanda Jehova Leza?

SENA mulamuyanda Leza? Ikuti naa mwakalyaaba kale kuli Jehova Leza, mulakonzya kwiingula cakusinizya kuti inzya, alimwi muliluzi kwaamba boobo. Tweelede kumuyanda Jehova nkaambo mbotwakalengwa oobo. Tulamuyanda Leza akaambo kakuti walo nguwakasaanguna kutuyanda. Bbaibbele lyaamba kuti: “Swebo tulatondezya luyando, nkaambo walo [Jehova] nguwakasaanguna kutuyanda.”1 Johane 4:19.

2 Masimpe Jehova nguwakasaanguna kubweza ntaamu yakutondezya kuti ulatuyanda. Wakatupa nyika mbotu kuti katukkala mpawo. Ulatupa zintu nzyotuyandika kumubili. (Matayo 5:43-48) Icipati ncakuti ulatupa zintu zyakumuuya. Wakatupa Jwi lyakwe, Bbaibbele. Kuyungizya waawo, ulatutamba kuti katupaila kulinguwe katujisi lusyomo lwakuti ulatumvwa akutupa muuya wakwe uusalala kutegwa utugwasye. (Intembauzyo 65:2; Luka 11:13) Kwiinda zyoonse, wakatuma Mwanaakwe ngwayandisya kutegwa atununune kucibi akulufwu. Eelo kaka ndupati luyando oolu Jehova ndwaatutondezya!—Amubale Johane 3:16; Baroma 5:8.

3. (a) Kutegwa tuzumanane kukkala muluyando lwa Leza, ino ncinzi ncotweelede kucita? (b) Mubuzyo nzi uuyandika kapati ngotweelede kulibuzya, alimwi ino nkuli nkotukonzya kubujana bwiinguzi?

3 Jehova uyanda kuti katugwasyigwa aluyando lwakwe mane kukabe kutamani. Kufwumbwa naa tunoogwasyigwa naa pe, eeco cili kulindiswe. Jwi lya Leza litukulwaizya kuti: ‘Amuzumanane kukkala muluyando lwa Leza nomulindila buumi butamani.’ (Juda 21) Mabala aakuti ‘amuzumanane kukkala’ atondezya kuti kuli ncotweelede kucita kutegwa tuzumanane kukkala muluyando lwa Leza. Tweelede kutondezya kuti tuyanda kuba muluyando lwakwe kwiinda mukucita zintu zigaminide. Aboobo tweelede kulibuzya mubuzyo ooyu uuyandika kapati wakuti, ‘Ino mbuti mbondikonzya kutondezya kuti ndilamuyanda Leza?’ Bwiinguzi bujanika mumajwi aakasololelwa amuuya aakalembwa amwaapostolo Johane aakuti: “Kuyanda Leza caamba kuti katubamba milawo yakwe; alimwi buya milawo yakwe tiiminyi.” (1 Johane 5:3) Tweelede kwaalanga-langa cakulomya ncaapandulula majwi aaya, nkaambo tuyanda kumutondezya Leza wesu kuti tulamuyanda kapati.

‘NCOCAAMBA KUYANDA LEZA’

4, 5. Amupandulule mbomwakatalika kumuyanda Jehova.

4 “Kuyanda Leza”—ino mwaapostolo Johane wakali kuyeeya nzi naakalemba majwi aaya? Sena muliyeeyede ciindi nomwakatalika kumuyanda Jehova?

Kulyaaba akubbapatizyigwa matalikilo aabuumi bwakuyandisya kumvwida Jehova

5 Amuyeeye ciindi cakusaanguna nomwakaiya kasimpe kujatikizya Jehova amakanze aakwe anomwakatalika kusyoma. Mwakazyiba kuti nokuba kuti mwakazyalwa kamuli basizibi ibazandukide kuli Leza, Jehova kwiinda muli Kristo wakamujaluda nzila yakuti mukalondoke, ibuumi Adamu mbwaakanyonyoona, alimwi akuti mukajane buumi butamani. (Matayo 20:28; Baroma 5:12, 18) Mwakatalika kumvwisya kuti Jehova wakasweekelwa kapati naakaaba Mwanaakwe ngwayanda kapati kuti amufwide nywebo. Akaambo kaceeci, mwakatalika kumuyanda Leza iwakamutondezya kuti ulamuyanda kapati.—Amubale 1 Johane 4:9, 10.

6. Ino mbuti luyando lwini-lwini mbolutondezyegwa, alimwi ino kuyanda Leza kwakamupa kucita nzi nywebo?

6 Nokuba boobo, aayo akali matalikilo buyo aakumuyanda ncobeni Jehova. Luyando talujatikizyi buyo mbwalimvwa muntu mumoyo naa ikwiile kwaamba buyo amulomo. Ikumuyanda ncobeni Leza cibikkilizya zintu zinji ikutali buyo kwaamba kuti, “Ndilamuyanda Jehova.” Mbubonya mbuli lusyomo, luyando lwini-lwini lulalibonya kwiinda muzintu nzyolutupa kucita. (Jakobo 2:26) Tulatondezya kuti tulamuyanda muntu kwiinda mukucita zintu zimukkomanisya. Aboobo, nomwakatalika kumuyanda ncobeni Jehova, mwakatalika kupona munzila iimukkomanisya Uso wanu wakujulu. Sena muli Kamboni uubbapatizyidwe? Ikuti naa mboobo, luyando oolu akusyomeka kwanu kuli Jehova kwakamupa kuti mubweze ntaamu iiyandika kapati mubuumi bwanu. Mwakalyaaba kuli Jehova kutegwa mucite ncayanda, alimwi mwakatondezya kulyaaba kwanu kwiinda mukubbapatizyigwa. (Amubale Baroma 14:7, 8.) Ikuzuzikizya kulyaaba kwesu kuli Jehova kubikkilizya cintu acimbi ncaakaamba mwaapostolo Johane.

“KATUBAMBA MILAWO YAKWE”

7. Ino milawo nzi imwi Leza njaakatupa, alimwi ino kwiitobela caamba nzi?

7 Johane wakapandulula ncocaamba kuyanda Leza, wakati: “Katubamba milawo yakwe.” Ino milawo ya Leza ninzi? Jehova ulitupede milawo iigaminide mu Jwi lyakwe, Bbaibbele. Mucikozyanyo, ulakasya micito mbuli bucakolwa, bwaamu, kukomba mituni, kubba, akubeja. (1 Bakorinto 5:11; 6:18; 10:14; Baefeso 4:28; Bakolose 3:9) Ikutobela milawo ya Leza caamba kupona kweelana azyeelelo zyakulilemeka zyamu Bbaibbele.

8, 9. Mbuti mbotukonzya kuzyiba icimukkomanisya Jehova nokuba kuti kunyina mulawo wamu Bbaibbele uugaminide uulembedwe? Amupe cikozyanyo.

8 Nokuba boobo, kutegwa tumukkomanisye Jehova, kuli zintu zimwi nzyotweelede kucita kunze lyakutobela buyo milawo yakwe iigaminide. Jehova tatufwaankanyi amilawo iitweendelezya muzintu zyoonse nzyotucita abuzuba. Aboobo, buzuba abuzuba tulakonzya kulijana mubukkale bwiindene-indene ibutajisi mulawo wamu Bbaibbele uugaminide. Mubukkale buli boobo, ino mbuti mbotukonzya kuzyiba icikonzya kumukkomanisya Jehova? Bbaibbele lilijisi twaambo tusalede tutondezya mbwazibona zintu Leza. Notubala Bbaibbele, tulazyiba Jehova ncayanda ancasulide. (Amubale Intembauzyo 97:10; Tusimpi 6:16-19) Tulazyiba mizeezo alimwi amilimo njakkomanina. Ikuzumanana kwiiya bube bwa Jehova anzila zyakwe kupa kuti katusololelwa amizeezo yakwe ciindi notusala alimwi akucita zintu. Aboobo, nokuba kuti twalijana mubukkale butajisi mulawo wamu Bbaibbele uugaminide, kanji-kanji tulakonzya kuzyiba “ncayanda Jehova.”—Baefeso 5:17.

9 Mucikozyanyo, Bbaibbele talitwaambili cacigaminina kuti tatweelede kulangilila mapulogilamu aamucipekupeku aatondezya nkondo naa bantu ibacita bwaamu. Pele sena tuyandika mulawo uugaminide buya uutukasya kweebelela zintu zili boobu? Tulizyi Jehova mbwaabona makani aaya. Jwi lyakwe lilatwaambila cakutainda mumbali kuti: “Kufwumbwa muntu uuyanda nkondo [Jehova] ulimusulide.” (Intembauzyo 11:5) Alimwi lyaamba kuti: “Leza uyoobabeteka basibwaamu.” (Bahebrayo 13:4) Kwiinda mukukkala ansi kuyeeya majwi aaya aakasololelwa amuuya, tulakonzya kuzyiba cini ncayanda Jehova. Aboobo tatuyandi kulangilila micito mibi njasulide Leza iitondezyegwa caantangalala mumafilimu naa mumavidiyo. Tulizyi kuti Jehova ulakkomana ikuti twatantamuka zintu zisesemya eezyo nyika nzyoitondezya kuti nzyakulikondelezya izili buyo kabotu. *

10, 11. Nkaambo nzi ncotusala kumumvwida Jehova, alimwi ino mbuti mbotweelede kumumvwida?

10 Ino nkaambo nzi kapati ikatupa kuti katutobela milawo ya Leza? Ino nkaambo nzi ncotuyandika kucita zintu zimukkomanisya Leza lyoonse? Tatweelede kumumvwida Leza akaambo kakuyoowa buyo kusubulwa naa kucitikilwa zintu zibi zibacitikila bantu ibataciti ncayanda Leza. (Bagalatiya 6:7) Muciindi caboobo, ikumumvwida Jehova tukubona kuti ncoolwe cipati cakuti tutondezye kuti tulamuyanda. Mbubonya mwana mbwayanda kuti bausyi kabamukkomanina lyoonse, andiswe tuyanda kuti Jehova katukkomanina. (Intembauzyo 5:12) Ngu Taateesu alimwi tulamuyanda kapati. Taaku cimbi iciinda kutukkomanisya mbuli kuzyiba kuti tupona munzila iipa kuti ‘Jehova katukkomanina.’—Tusimpi 12:2.

11 Aboobo, mumakani aakumvwida Leza, tatusinikizyigwi buya naa kusalaula milawo yakwe nokuba kumubikkila mulawo walo. * Tatusali milawo njotweelede kutobela, alimwi tatumumvwidi lilikke buyo zintu nozitweendela kabotu naa ciindi ikucita boobo nokutakatazyi. Muciindi caboobo, tulamumvwida “kuzwa ansi aamoyo.” (Baroma 6:17) Tulimvwa mbwaakalimvwa sintembauzyo wamu Bbaibbele iwakalemba kuti: “Ndilaikkomanina milawo yako, inzya, ndilaiyanda kapati.” (Intembauzyo 119:47) Masimpe, tulayanda kumumvwida Jehova. Tulizyi kuti walo uleelela alimwi uyanda kuti katumumvwida mubukkale boonse amoyo wesu woonse. (Deuteronomo 12:32) Tuyanda kuti Jehova akatwaambe mbubonya Jwi lyakwe mbolyaamba kujatikizya Nowa. Ikujatikizya syaanene ooyo iwakali kusyomeka alimwi iwakatondezya kuti wakali kumuyanda Leza kwiinda mukumumvwida kwamyaka minji, Bbaibbele lyaamba kuti: “Nowa wakacita zyoonse kweelana ambwaakamulailila Leza. Wakacita mbubonya oobo.”—Matalikilo 6:22.

12. Ndilili ikumvwida kwesu nokumukkomanisya Jehova?

12 Ino Jehova ulimvwa buti notumumvwida camoyo woonse? Jwi lyakwe lyaamba kuti ikuti twacita oobo, ‘tukkomanisya moyo wakwe.’ (Tusimpi 27:11) Sena masimpe kuti tukkomanisya moyo wa Mwami Singuzuzyoonse ciindi notumumvwida? Ee, tulamukkomanisya alimwi kuli kaambo kamvwika kamupa kukkomana. Jehova wakatulenga katuli bantu baangulukide kulisalila. Eeci caamba kuti tulijisi nguzu zyakulisalila; tulakonzya kusala kumumvwida Leza naa kutamumvwida. (Deuteronomo 30:15, 16, 19, 20) Notusala kumumvwida Jehova cakuliyandila alimwi anotucita boobo akaambo kakuti tulamuyanda amoyo wesu woonse, tumupa kubotelwa akukkomana kapati Taateesu wakujulu. (Tusimpi 11:20) Alimwi notucita boobu, nkokuti tusala kupona buumi bubotu kapati.

“MILAWO YAKWE TIIMINYI”

13, 14. Nkaambo nzi ncotunga twaamba kuti ‘milawo ya Leza tiiminyi,’ alimwi ino eeci inga twacikozyanisya aanzi?

13 Mwaapostolo Johane utwaambila cintu cimwi cikkazika moyo kujatikizya zyeelelo zya Jehova. Waamba kuti: “Milawo yakwe tiiminyi.” Ibbala lya Chigiriki ilyakasandululwa kuti “tiiminyi” kuli 1 Johane 5:3 lyaamba kuti “tiili milemu.” * Milawo ya Jehova taiminyi naa taikatazyi. Nobaba bantu batalondokede balakonzya kwiitobela milawo yakwe.

14 Atupe cikozyanyo eeci. Atwaambe kuti mweenzinyoko wamulomba kuti mumugwasye kulonga. Kuli zintu zinji izyeelede kunyamunwa. Zintu zimwi nzyuuba-uba cakuti muntu omwe buyo ulakonzya kuzinyamuna, pele zimwi nzilemu kapati cakuti kuyandika bantu bobilo kutegwa bazinyamune. Mweenzinyoko wasala zintu nzyayanda kuti nywebo munyamune. Sena inga wamwaambila kuti munyamune zintu zilema nzyazyi kuti tamukonzyi kuzinyamuna? Peepe. Takonzyi kucita oobo akaambo kakuti tayandi kuti mulicise. Ncimwi buyo, awalo Leza wesu siluyando takonzyi kutupa milawo iikatazya kapati kutobela. (Deuteronomo 30:11-14) Takonzyi kutwaambila kunyamuna mukuli uulema kapati boobu. Jehova ulikuzyi kulezya kwesu nkaambo “ulizyi kabotu mbotupangidwe, ulaibaluka kuti tuli bulongo buyo.”—Intembauzyo 103:14.

15. Nkaambo nzi ncotukonzya kusyoma kuti milawo ya Jehova yakabikkilwa kuti kaitugwasya?

15 Milawo ya Jehova tiiminyi pe; yakabambilwa kuti kaitugwasya. (Amubale Isaya 48:17.) Aboobo Musa wakaambila bana Israyeli bansiku kuti: “Jehova wakatulailila kuti katutobela milawo yoonse eeyi akuti katumuyoowa Jehova Leza wesu kutegwa zintu kazitweendela kabotu lyoonse, akuti katupona mbubonya mbotupona kusikila sunu.” (Deuteronomo 6:24) Andiswe tulakonzya kusyoma kuti Jehova wakatupa milawo kutegwa zintu kazitweendela kabotu mubuumi bwesu boonse mane kukabe kutamani. Masimpe Jehova takonzyi kutwaambila kucita cintu cimwi ncazyi kuti cilakonzya kutuletela mapenzi. Jehova ngu Leza uujisi busongo buteeli. (Baroma 11:33) Aboobo ulizyi zintu zikonzya kutugwasya. Alimwi Jehova nduyando. (1 Johane 4:8) Luyando, nkokuti bube ibumwaamba bwini mbwabede, ndolumupa kwaamba zintu zyoonse nzyaamba akucita zintu zyoonse nzyacita. Mpaayeeme milawo yoonse njapa babelesi bakwe.

16. Nokuba kuti tulakonzya kuyungwa anyika eeyi mbyaabi akutalondoka kwesu, nkaambo nzi ncotukonzya kumumvwida Leza?

16 Eeci tacaambi kuti ikumvwida Leza ncuuba-uba. Tweelede kuyuma kutegwa tutayungwi amuuya uuli munyika eeyi mbyaabi eeyo iili “mumaanza aamubi.” (1 Johane 5:19) Alimwi tweelede kuyuma akaambo kakuti kutalondoka kulakonzya kupa kuti tutyole milawo ya Leza. (Baroma 7:21-25) Pele ikuti katumuyanda Leza, tulakonzya kuzwidilila. Jehova ulabaleleka aabo ibayanda kutondezya kuti balamuyanda kwiinda mukumumvwida. Ulabapa muuya wakwe uusalala “aabo bamumvwida mbwali mweendelezi.” (Milimo 5:32) Muuya ooyo upa kuti tuzyale mucelo mubotu, nkokuti bube bubotu ibukonzya kutugwasya kumumvwida.—Bagalatiya 5:22, 23.

17, 18. (a) Ncinzi ncotutiilange-lange mubbuku eeli, alimwi ncinzi ncotweelede kuyeeya notucita boobo? (b) Ncinzi ncotuyakulanga-langa mucibalo citobela?

17 Mubbuku eeli, tulalanga-langa njiisyo zya Jehova azyeelelo zyakulilemeka alimwi azitondezyo zimwi buyo zyazintu nzyayanda. Notucita boobo, tweelede kubikkila maano kuzintu zimwi ziyandika. Ncotweelede kuyeeya ncakuti Jehova tatusinikizyi kutobela milawo anjiisyo zyakwe; uyanda kuti katumumvwida cakuliyandila kuzwa ansi aamoyo. Tutalubi kuti Jehova uyanda kuti katupona munzila iikonzya kutuletela zileleko naa kutugwasya kapati lino akutupa kuti tukajane buumi butamani kumbele. Alimwi ncotweelede kuyeeya ncakuti ikumumvwida Jehova camoyo woonse citupa coolwe cipati cakutondezya kuti tulamuyanda kapati.

18 Kutegwa atugwasye kwaandaanya cibi acibotu, caluyando Jehova watupa manjezyeezya. Pele kutegwa kaatugwasya, manjezyeezya eesu ayelede kuyiisyigwa kweelana acibalo citobela mbocitondezya.

^ munc. 9 Amubone Cibalo 6 cabbuku lino icitondezya mbotukonzya kusala zyakulikondelezya zili kabotu.

^ munc. 11 Noiba myuuya mibi ilakonzya kumumvwida Leza cakusinikizyigwa. Jesu naakali kwaambila madaimona kuti azwe mubantu, akali kuzumina akumumvwida nokuba kuti tanaakali kuyanda kuzwa.—Marko 1:27; 5:7-13.

^ munc. 13 Kuli Matayo 23:4, ibbala eeli lyakabelesyegwa kupandulula “mikuli milemu,” nkokuti tunsiyansiya alimwi amilawo ibalembi aba Farisi njobakabapangila bantu buyo. Ibbala ndimunya eeli ku Milimo 20:29, 30 lyaamba basiluleyo basilunya ibakali ‘kuyiisya zintu zipilingene’ alimwi ibakali kuyanda kusowa bamwi.