فصل ۳
دوستی با دوستان خدا
«همنشینِ حکیمان حکیم گردد، اما رفیق جاهلان زیان بیند.»— امثال ۱۳:۲۰، ترجمهٔ هزارهٔ نو.
۱-۳. الف) چه حقیقت مسلّمی را کتاب مقدّس بیان کرده است؟ ب) چگونه میتوانیم همنشینانی بیابیم که تأثیر خوبی بر ما داشته باشند؟
انسان را از جهتی میتوان به اسفنج تشبیه کرد. همان طور که اسفنج مایعات اطراف خود را جذب میکند، ما انسانها نیز ناخودآگاه رفتارها، معیارها و خصوصیات همنشینانمان را جذب میکنیم.
۲ کتاب مقدّس حقیقتی مسلّم را بیان کرده است و میگوید: «همنشینِ حکیمان حکیم گردد، اما رفیق جاهلان زیان بیند.» (امثال ۱۳:۲۰، ترجمهٔ هزارهٔ نو) در این امثال به «همنشینی» و معاشرت نزدیک اشاره شده است، نه رابطهای سطحی. * یکی از محققان کتاب مقدّس میگوید این واژه «به صورت ضمنی به مفهوم دلبستگی و محبت به شخص است.» انسانها طبعاً تمایل دارند، آنانی را الگوی خود سازند که دوستشان میدارند. بله، ما با کسانی که دوستشان میداریم پیوندی عاطفی پیدا میکنیم و آنان چه خوب و چه بد شدیداً بر ما تأثیر میگذارند.
۳ برای این که در پناه محبت خدا بمانیم، انتخاب دوستان و همنشینانی که تأثیر خوبی بر ما دارند، بسیار اهمیت دارد. حال، چگونه میتوانیم چنین دوستانی بیابیم؟ جواب را میتوان چنین خلاصه کرد؛ با محبت به آنانی که یَهُوَه به آنها محبت دارد و دوستی با کسانی که یَهُوَه به عنوان دوست خود
برگزیده است. به راستی برای انتخاب دوست چه معیاری بهتر از معیار یَهُوَه و چه دوستی بهتر از دوست یَهُوَه! دوستی که خصوصیاتی را داراست که یَهُوَه میپسندد. پس در اینجا خصوصیاتی را بررسی میکنیم که برای یَهُوَه خدا در انتخاب دوست اهمیت دارد. اگر طرز فکر یَهُوَه را به روشنی مد نظر داشته باشیم، بهتر میتوانیم معاشرینی سالم و خوب برای خود برگزینیم.آنانی که یَهُوَه دوست میدارد
۴. چرا یَهُوَه حق دارد در انتخاب دوست معیارهای خاصّی داشته باشد، و به چه دلیل یَهُوَه ابراهیم را «دوست» خود خواند؟
۴ یَهُوَه سلطان عالم است و دوستی با او بزرگترین افتخار. از این رو یَهُوَه حق دارد در انتخاب دوست معیارهای خاصّی داشته باشد. اما او چه کسانی را به عنوان دوستانش برمیگزیند؟ یَهُوَه به کسانی نزدیک است که او را اعتماد خود ساختهاند و به او ایمان کامل دارند. برای نمونه، ابراهیم را در نظر گیرید؛ مردی با ایمانی فوقالعاده. به راستی برای یک پدر هیچ آزمایش ایمانی سختتر از این نیست که پسرش را قربانی کند. ابراهیم با چنین آزمایشی روبرو شد. * او با ایمان قلبی به این که «خدا قادر است حتی مردگان را زنده کند،» حاضر شد اسحاق «پسر یگانهٔ خود را قربانی کند.» (عبرانیان ۱۱:۱۷-۱۹) به دلیل اطاعت و ایمان خللناپذیر ابراهیم، یَهُوَه به او محبتی عمیق داشت تا حدّی که او را «دوست» خود نامید.— اِشَعْیا ۴۱:۸؛ یعقوب ۲:۲۱-۲۳.
۵. یَهُوَه کسانی را که با وفاداری از او اطاعت میکنند، چگونه مینگرد؟
۵ یَهُوَه برای آنانی که او را با وفاداری اطاعت میکنند، ارزش فراوانی قائل است. او آنانی را که وفاداری به او را سرلوحهٔ زندگیشان قرار دادهاند، دوست ۲سموئیل ۲۲:۲۶ خوانده شود.) همان طور که در فصل اوّل این کتاب بررسی کردیم، یَهُوَه با دیدن کسی که از روی محبت راه اطاعت از او را برمیگزیند، بسیار شاد میگردد. یَهُوَه آنان را دوست خود میداند، حتی سِرّ خود را با آنان در میان میگذارد. (امثال ۳:۳۲) یَهُوَه از آنانی که با وفاداری خواستههایش را به انجام میرسانند، به گرمی دعوت کرده است که به «خیمهٔ» او داخل شوند، او را پرستش کنند و هر زمان برای دعا به درگاهش بیایند.— مزمور ۱۵:۱-۵.
میدارد. (۶. چگونه میتوانیم محبتمان را به عیسی نشان دهیم، و یَهُوَه در مورد کسانی که پسرش را دوست میدارند چه احساسی دارد؟
۶ یَهُوَه کسانی را دوست میدارد که عیسی، پسر یگانهٔ او را دوست دارند. عیسی گفت: «اگر کسی مرا دوست بدارد، کلام مرا نگاه خواهد داشت، و پدرم او را دوست خواهد داشت، و ما نزد او خواهیم آمد و با او مسکن خواهیم گزید.» (یوحنا ۱۴:۲۳) دوست داشتن عیسی به چه معناست؟ دوست داشتن عیسی به معنی انجام فرامین اوست؛ از جمله این فرمان که به مردم خبر خوش را موعظه کنیم و آنان را شاگرد او سازیم. (مَتّی ۲۸:۱۹، ۲۰؛ یوحنا ۱۴:۱۵، ۲۱) همچنین باید تلاش کنیم که به اصطلاح در جای پای عیسی قدم گذاریم؛ یعنی در زندگی چه در کلام و چه در عمل تا جایی که از عهدهٔ انسانی ناکامل بر میآید، عیسی را سرمشق قرار دهیم. (۱پِطرُس ۲:۲۱) کسانی که به دلیل محبتشان به عیسی تلاش میکنند مانند او عمل کنند، دل یَهُوَه را شاد میسازند.
۷. چرا عاقلانه است که دوستان یَهُوَه را دوستان خود سازیم؟
۷ از جمله خصوصیاتی که یَهُوَه در دوستانش میجوید ایمان، وفاداری، اطاعت و همچنین محبت آنان به عیسی و علاقهشان به شیوهٔ زندگی اوست. بجاست که هر یک از ما از خود بپرسیم: ‹آیا دوستان من چنین خصوصیاتی دارند و چنین شیوهٔ زندگیای را دنبال میکنند؟ آیا دوستان یَهُوَه را دوستان خود ساختهام؟› عاقلانه است که دوستانی برگزینیم که خصوصیات الٰهی را در خود پرورش میدهند و خبر خوش پادشاهی خدا را با شوق و غیرت به مردم میرسانند. معاشرت با چنین دوستانی عزممان را برای خشنود ساختن دوست خوب دارای چه محسناتی است؟» ملاحظه شود.
خدا راسخ میسازد.— کادر «نمونهٔ دوستی در کتاب مقدّس
۸. چه نکتهای در دوستی میان این خادمان خدا شما را تحت تأثیر قرار داده است؟ الف) نَعُومی و روت. ب) سه جوان عبرانی. پ) پولُس و تیموتائوس.
۸ در کتاب مقدّس نمونههای بسیاری از اشخاصی وجود دارد که از انتخاب همنشینان خوب فایده بردهاند. برای مثال، میتوان به دوستی میان نَعُومی و عروسش روت، پولُس و تیموتائوس و سه جوان عبرانی که در بابل دوستی نزدیک خود را در سختیها حفظ کردند، اشاره کرد. (روت ۱:۱۶؛ دانیال ۳:۱۷، ۱۸؛ ۱قُرِنتیان ۴:۱۷؛ فیلیپیان ۲:۲۰-۲۲) اما یکی از بهترین نمونهها دوستی میان داود و یوناتان است. اجازه دهید به این گزارش بپردازیم.
۹، ۱۰. چه چیز رشتهٔ دوستی داود و یوناتان را به هم پیوست؟
۹ کتاب مقدّس توضیح میدهد که بعد از آنکه داود جُلْیات را کشت، یوناتان علاقهای قلبی نسبت به داود پیدا کرد و «او را مثل جان خویش دوست داشت.» (۱سموئیل ۱۸:۱) داود و یوناتان با وجود اختلاف سنی زیادشان چنان دوستان صمیمیای شدند که تنها مرگِ یوناتان در میدان جنگ پیوند دوستیشان را گسست. * (۲سموئیل ۱:۲۶) دوستی پردوام داود و یوناتان بر چه اساس بود؟
۱۰ آنچه رشتهٔ دوستی داود و یوناتان را به هم پیوست، عشق به خدا و خواست قلبیشان به وفادار ماندن به او بود. هر دوی آنان از صمیم دل خواهان خشنودی یَهُوَه بودند. به علاوه، هر یک خصوصیاتی داشت که در نظر دیگری دلنشین بود. قطعاً شهامت و شور و شوق داودِ جوان و دفاع شجاعانهٔ او از نام یَهُوَه، یوناتان را بسیار تحت تأثیر قرار داده بود. و بیشک ۱سموئیل ۲۳:۱۶) میتوان تصوّر کرد که چقدر داود از حمایت و دلگرمی دوست عزیزش خوشحال شد! *
داود نیز برای یوناتان احترام فراوان قائل بود؛ زیرا او به خواست یَهُوَه گردن نهاد و با ازخودگذشتگی حاضر شد به نفع داود از منافع خود بگذرد. یکی از سختترین دوران زندگی داود زمانی بود که به دلیل غضبِ پدر یوناتان، شاؤل، پادشاه شریر اسرائیل در کوه و صحرا آواره شد. در آن زمان، یوناتان پا پیش گذاشت و نزد دوست خود داود رفته، او را قوّتقلب داد و به اصطلاح «دست او را به خدا تقویت نمود.» (۱۱. شما از دوستی یوناتان و داود چه آموختید؟
۱۱ از دوستی یوناتان و داود چه میآموزیم؟ مهمتر از همه میآموزیم که اساسیترین عامل در هر رابطهٔ دوستی ارزشهای معنوی است. دوستانی که باورها و معیارهای اخلاقی مشابهی دارند و مصممند به یَهُوَه وفادار بمانند، میتوانند افکار، احساسات و تجربیات خود را با یکدیگر در میان رومیان ۱:۱۱، ۱۲ خوانده شود.) چنین دوستان خوبی را میتوانیم در میان همایمانانمان بیابیم. آیا منظور این است که همهٔ کسانی که به جلسات میآیند، همنشینان خوبی برای ما هستند؟ خیر، لزوماً چنین نیست.
گذاشته، ایمان یکدیگر را تقویت کنند. (انتخاب دوستان نزدیک
۱۲. چرا باید در انتخاب دوستان نزدیکمان، حتی از میان اعضای جماعت جانب احتیاط را حفظ کنیم؟
۱۲ ما باید از میان همایمانانمان کسانی را به عنوان دوست صمیمی برگزینیم که ما را به خدا نزدیکتر کنند. پس حتی در جماعتِ مسیحی نیز لازم است در انتخاب دوستان نزدیکمان جانب احتیاط را حفظ کنیم. آیا این امر باعث تعجب است؟ خیر. همان طور که زمانِ رسیدن میوههای یک درخت متفاوت است، رشد روحانی مسیحیان نیز در جماعت متفاوت است. در هر جماعت میتوان مسیحیانی با میزان پیشرفت متفاوت یافت. (عبرانیان ۵:۱۲–۶:۳) البته واضح است که اعضای جدید جماعت و ضعیفان برای پیشرفت در راه بلوغ روحانی به کمک نیاز دارند و باید برای کمک به آنها محبت و بردباری نشان داد.— رومیان ۱۴:۱؛ ۱۵:۱.
۱۳. چه مشکلی در جماعات قرن اوّل وجود داشت، و پولُس چه هشدار جدّیای به مسیحیان داد؟
۱۳ در جماعت ممکن است گاه لازم باشد در انتخاب همنشینان خود تجدیدنظر کنیم. مثلاً ممکن است عدهای دست به رفتاری نابجا زنند، بعضی شاید پرتوقع شده و مرتب بهانهجویی و ایرادگیری کنند. در قرن اوّل نیز معدود کسانی در میان اعضای جماعات بودند که رفتاری ناپسند داشتند. پولُس رسول به دلیل رفتار چنین اشخاصی در جماعت قُرِنتُس به آن جماعت چنین هشدار داد: «فریب مخورید: ‹معاشِر بد، اخلاق خوب را فاسد میسازد.›» (۱قُرِنتیان ۱۵:۱۲، ۳۳) پولُس به تیموتائوس تذکر داد که حتی بعضی مسیحیان نیز ممکن است رفتاری ناشایست داشته باشند. پولُس به او اندرز داد که از چنین افرادی دوری کند و آنان را در زمرهٔ دوستان نزدیک خود قرار ندهد.— ۲تیموتائوس ۲:۲۰-۲۲ خوانده شود.
۱۴. چگونه میتوانیم در انتخاب دوستان نزدیکمان اصلی را که در هشدارهای پولُس نهفته است، به کار گیریم؟
۱۴ چگونه میتوانیم اصلی را که در هشدارهای پولُس نهفته است، به کار گیریم؟ باید از دوستی نزدیک با کسانی که تأثیری بد بر ما دارند اجتناب کنیم؛ چه این افراد همایمانمان باشند، چه نباشند. چرا که میخواهیم به هر قیمت که باشد رابطهمان را با یَهُوَه حفظ کنیم. (۲تِسالونیکیان ۳:۶، ۷، ۱۴) باید به خاطر داشته باشیم که درست مثل اسفنجی که مایعات اطراف خود را جذب میکند، ما نیز رفتار دوستان نزدیک خود را جذب میکنیم. اگر اسفنجی را در سرکه قرار دهیم، آیا میتوانیم انتظار داشته باشیم که آب خالص در خود جذب کند؟ به همین شکل، ما نیز اگر با کسانی معاشرت کنیم که رفتاری ناشایست دارند، نمیتوانیم انتظار داشته باشیم که رفتار خوب در ما به وجود آید.— ۱قُرِنتیان ۵:۶.
بهترین همنشینان را در میان همایمانان خود مییابید
۱۵. چگونه میتوانید دوستانی بیابید که تلاش میکنند دوستی خود را با یَهُوَه حفظ کنند؟
۱۵ ما واقعاً از یَهُوَه سپاسگزاریم که امکان یافتن دوستانی خوب را در جماعت برایمان فراهم کرده است. (مزمور ۱۳۳:۱) چگونه میتوانید دوستانی بیابید که تلاش میکنند دوستی خود را با یَهُوَه حفظ کنند؟ اگر تلاش کنید خصوصیات و رفتاری خداپسندانه در خود ایجاد کنید، طبعاً افرادی که هدفی مشابه دارند به شما جلب خواهند شد. البته، شاید لازم باشد خود نیز قدم پیش بگذارید. (کادر « چگونه دوستانی صمیمی یافتم؟» ملاحظه شود.) با کسانی طرح دوستی بریزید که خصوصیاتی را که شما سعی دارید در خود به وجود آورید، دارا هستند. هماهنگ با پند کتاب مقدّس دل خود را به روی همایمانانی که از نژاد، ملیت و فرهنگی دیگر هستند، بگشایید. (۲قُرِنتیان ۶:۱۳؛ ۱پِطرُس ۲:۱۷ خوانده شود.) دوستیهایتان را به همسن و سالان خود محدود نکنید. به خاطر داشته باشید که یوناتان نیز از داود بسیار مسنتر بود. دوستی با کسانی که از شما بزرگترند میتواند به گنجینهٔ تجربیات و دانش شما بیفزاید.
حفظ پیوند دوستی در مشکلات
۱۶، ۱۷. اگر برادر یا خواهری ما را برنجاند، چرا نباید با جماعت قطع رابطه کنیم؟
۱۶ در تمام جماعات به دلیل تفاوت شخصیت و پیشینهٔ متفاوت برادران و خواهران، گاه اختلافاتی بین اعضای جماعت پیش میآید. شاید برادر یا خواهری با سخن یا رفتار خود ما را برنجاند. (امثال ۱۲:۱۸) یا به دلیل سوءتفاهم، اختلاف نظر یا تفاوت شخصیتها مشکلی در جماعت پیش آید. آیا بروز چنین مشکلاتی چنان ما را دلسرد میکند که رابطهمان را با جماعت قطع میکنیم؟ واضح است کسی که واقعاً به یَهُوَه و دوستان او محبت دارد، اینچنین رفتار نمیکند.
۱۷ یَهُوَه خدا خالق و زندگیبخش ماست، پس بر ما واجب است که عمیقاً او را دوست بداریم و با جان و دل خود را به او وقف کنیم. (مکاشفه ۴:۱۱) همچنین باید از جماعت مسیحی نیز که مورد تأیید اوست، حمایت کنیم. (عبرانیان ۱۳:۱۷) پس اگر برادری ما را برنجاند یا به نحوی مأیوسمان کند، نباید به نشان اعتراض رابطهمان را با کل جماعت قطع کنیم. مگر یَهُوَه ما را از خود رنجانده است که به او و جماعتش پشت کنیم؟ کسی که یَهُوَه را دوست دارد، هرگز این چنین عمل نمیکند!— مزمور ۱۱۹:۱۶۵ خوانده شود.
۱۸. الف) برای حفظ صلح و آرامش جماعت هر یک از ما چه وظیفهای دارد؟ ب) اگر برادری را که ابراز پشیمانی کرده است، ببخشیم چه فایدهای خواهیم برد؟
۱۸ محبت به همایمانانمان ما را بر آن میدارد که صلح و آرامش را در جماعت حفظ کنیم. یَهُوَه از دوستانش انتظار ندارد که کامل باشند، ما هم نباید چنین انتظاری از دوستانمان داشته باشیم. محبت به برادرانمان ما را قادر میسازد که از خطاهای کوچک آنان بگذریم و به یاد بیاوریم که انسان ناکامل خطا میکند. (امثال ۱۷:۹؛ ۱پِطرُس ۴:۸) در واقع باید همواره با بزرگواری یکدیگر را ببخشیم. (کولُسیان ۳:۱۳) به عمل آوردن این پند چندان آسان نیست؛ اما به نفع ماست. بال و پر دادن به افکار منفی ممکن است سبب شود که کینهٔ برادرمان را در دلمان نگاه داریم. شاید حتی تصوّر کنیم که از عصبانیت و دلخوری میتوانیم به عنوان ابزاری برای تنبیه او استفاده کنیم. اما بار سنگین کدورت دل، تنها به خودمان صدمه میزند. حال اگر برادری را که به نحوی ابراز پشیمانی کرده است، ببخشیم آیا دلمان سبک و آرام نمیشود. (لوقا ۱۷:۳، ۴) این بخشندگی در دل و ذهنمان آرامش به وجود میآورد، صلح و آرامش جماعت را حفظ میکند و از همه مهمتر رابطهٔ دوستی ما را با یَهُوَه پردوام میسازد.— مَتّی ۶:۱۴، ۱۵؛ رومیان ۱۴:۱۹.
قطع رابطه با عضوی از جماعت
۱۹. در چه شرایطی باید با شخصی قطع رابطه کنیم؟
۱۹ گاه از ما خواسته میشود که با شخصی که عضو جماعت بوده است، قطع رابطه کنیم. این وضعیت در صورتی پیش میآید که شخص بدون ابراز ندامت قانون خدا را زیر پا گذارد و در نتیجه از جماعت اخراج شود. همچنین زمانی پیش میآید که شخص با ترویج تعالیم نادرست یا با قطع رابطه کردن با جماعت نشان * (۱قُرِنتیان ۵:۱۱-۱۳ خوانده شود؛ ۲یوحنا ۹-۱۱) البته، قطع رابطه با کسی که دوستمان بوده یا خویشاوندمان است، ابداً آسان نیست. اما اگر با عزمی استوار جانب یَهُوَه را بگیریم ثابت میکنیم که وفادار ماندن به یَهُوَه و قوانین عادلانهاش برای ما از همه چیز مهمتر است. به یاد داشته باشید که یَهُوَه برای وفاداری و اطاعت شما ارزشی فراوان قائل است.
دهد که تعالیم مسیحی را مردود میشمارد. کتاب مقدّس صریحاً به ما گفته است که با چنین شخصی «معاشرت نکنید.»۲۰، ۲۱. الف) چرا قانون اخراج قانونی محبتآمیز است؟ ب) چرا باید در انتخاب همنشینان خود محتاط باشیم؟
۲۰ چرا قانون اخراج افراد غیرنادم، قانونی محبتآمیز است؟ زیرا با اخراج چنین اشخاصی نشان میدهیم که برای یَهُوَه، تقدّس نام او و معیارهای پاکش ارزش قائلیم. (۱پِطرُس ۱:۱۵، ۱۶) این قانون همچنین جماعت را از بسیاری خطرات محفوظ میدارد. قانون اخراج باعث میشود که اعضای وفادار جماعت از تأثیر بد شخص گناهکار محفوظ بمانند. به علاوه، این اطمینان را در آنان به وجود میآورد که در جماعتی یَهُوَه را پرستش میکنند که همچون پناهگاهی امن آنان را از شرارت دنیا در امان نگاه میدارد. (۱قُرِنتیان ۵:۷؛ عبرانیان ۱۲:۱۵، ۱۶) همچنین، این تأدیب شدید، در واقع محبتی است در حق شخص گناهکار؛ زیرا شاید همین تأدیب سخت او را به خود آورد و برآن دارد که قدمهای لازم را برای بازگشت به آغوش یَهُوَه بردارد.— عبرانیان ۱۲:۱۱.
۲۱ باید این حقیقت را بپذیریم که همنشینان و دوستان نزدیک ما میتوانند خمیرهٔ شخصیت ما را شکل دهند. پس لازم است در انتخاب همنشینان خود محتاط باشیم. اگر دوستان خود را از میان دوستان یَهُوَه انتخاب کنیم و قلباً به آنان محبت ورزیم، بهترین همنشینان را در کنار خود خواهیم داشت. تأثیر خصوصیات نیکوی آنان بر شخصیت ما، عزممان را در خشنود ساختن یَهُوَه راسخ و عهدمان را با او استوار خواهد ساخت.
^ بند 2 کلمهٔ عبریای که در این آیه «رفیق» ترجمه شده است به مفهوم همنشینی و معاشرت نزدیک نیز میباشد و در آیات دیگر هم به همین مفهوم به کار رفته است.— داوران ۱۴:۲۰؛ امثال ۲۲:۲۴.
^ بند 4 در واقع یَهُوَه با این در خواستش از ابراهیم، قربانی عیسی، پسر یگانهٔ خود را به تصویر کشید. (یوحنا ۳:۱۶) اما یَهُوَه برای ابراهیم قوچی فراهم نمود تا به جای اسحاق قربانی کند.— پیدایش ۲۲:۱، ۲، ۹-۱۳.
^ بند 9 داود زمانی که جُلْیات را از پا در آورد، «جوانی» بیش نبود. او هنگام مرگ یوناتان سی سال داشت. (۱سموئیل ۱۷:۳۳؛ ۳۱:۲؛ ۲سموئیل ۵:۴) یوناتان حدوداً در ۶۰ سالگی در گذشت. پس ظاهراً یوناتان حدود ۳۰ سال از داود بزرگتر بود.
^ بند 10 یوناتان برای دلگرمی داود به پنج نکته اشاره کرد که در اوّل سموئیل ۲۳:۱۷ آمده است: ۱) به داود تأکید کرد که نترسد. ۲) به داود اطمینان داد که تلاش شاؤل با شکست روبرو خواهد شد. ۳) به داود یادآور شد که مطابق وعدهٔ خدا پادشاه خواهد شد. ۴) صمیمانه به داود قول داد که به او وفادار خواهد ماند. ۵) داود را آگاه ساخت که حتی شاؤل نیز از وفاداریاش به او باخبر است.
^ بند 19 برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص شیوهٔ برخورد و رفتار با شخصی که از جماعت اخراج شده یا تصمیم گرفته است با جماعت قطع رابطه کند، به ضمیمهٔ «با شخص اخراجشده چطور برخورد کنیم؟» مراجعه نمایید.