1-3. a) Mbaʼépa heʼi porã la Biblia? b) Mbaʼéichapa jaiporavo porãta ñande amigorã?

PETEĨ espónha ningo oipyte oimeraẽ líkido oĩva ijerére. Upéicha avei ñande yvypóra haʼete ku jaipytéva umi mbaʼe oĩva ñande jerére. Ñañanduʼỹre ova ñanderehe ñane irũnguéra lája, tahaʼe heʼíva térã ojapóva, iporã térã ivaíva.

² La Biblia heʼi porã voi: “Upe oikóva iñarandúva ndive iñaranduvaʼerã, ha upe oikóva ivýrova ndive oñembohekovaive ohóvo” (Proverbios 13:20, ÑÑB). Koʼápe “upe oikóva” ndeʼiséi peteĩ ojeheʼa sapyʼapyʼáva hapicháre, oñeʼẽ guei peteĩ ojeheʼa memévare. * Peteĩ lívro heʼi ko téystore: “Jaiko ñande rapichándi heʼise jahayhu ha ñamombaʼeha chupe”. Ha jaikuaa ningo jajoguaseha ñane amigokuérape. Upéicharõ umi ñane amígo jajeheʼaveha katuetei ñanepytyvõta ñanderekoporã hag̃ua térã ñanembyaíta.

³ Jaipotáramo Ñandejára ñanderayhu tekotevẽ jaheka ñane amigorã umi ñanepytyvõtava ñanderekoporã hag̃ua. Moõpa ikatúne jatopa umíva?  Jajeheʼavaʼerã umi ohayhúvare Ñandejárape, ñane irũnguéra Ñandejára amigovaʼerã avei. Ñapensamíntena: haʼekuéra oñehaʼã oiko Ñandejára oipotaháicha. Koʼãichagua amígo hekoporãva ndajatopái oimehápe. Jahechami koʼág̃a mbaʼeichaguápepa Ñandejára ohayhu. Jaikuaa porãramo Ñandejára ojeruréva jaikuaáta avei mbaʼeichaguárepa iporã jajeheʼa.

4. Mbaʼérepa Jehová ikatu odesidi mávapepa oiporavóta iñamigorã, ha mbaʼérepa heʼi “che irũ tee” Abrahán rehe?

⁴ Jehová ndoiporavói oimeraẽvape iñamigorã. Haʼe ningo Mburuvicha Guasu yvága ha yvýpe ha upévare ikatu odesidi mávapepa oiporavóta iñamigorã. Ha javyʼaitereivaʼerã ikatu haguére jaiko iñamígoramo. Mávapepa oiporavo iñamigorã? Jehová oñemoag̃ui umi ojeroviávare hese ipyʼaite guive. Pór ehémplo, Abrahánpe ojekuaa ijerovia mbarete haguére. Ñandejára ojerurevaʼekue chupe osakrifika hag̃ua itaʼýrape. * Oĩnepa mbaʼe ijetuʼuvéva peteĩ túvape g̃uarã? Abrahán ‘nahakateʼỹivaʼekue Isaac rehe omeʼẽ hag̃ua Ñandejárape’, haʼe ‘oikuaágui Ñandejára ikatuha omoingove jevy omanóvape jepe’ (Hebreos 11:17-19, BNP). Abrahán ojeroviaiterei Jehováre ha iñeʼẽrendu chupe, upévare Jehová heʼi hese “che irũ tee” (Isaías 41:8; Santiago 2:21-23).

5. Mbaʼépa Jehová oñandu umi iñeʼẽrendu ha ohayhúvare chupe?

⁵ Jehová omombaʼeterei umi ohayhu ha iñeʼẽrendúva  chupe. Haʼe ohayhu umi oñehaʼãmbaitévape oiko haʼe oipotaháicha (2 Samuel 22:26). Kapítulo 1-pe jahechákuri Jehová ovyʼaha ohecháramo umi ohayhúva chupe oñehaʼã ojapo haʼe heʼíva. Proverbios 3:32 heʼi ‘omokunuʼũha imarangatúvape’. Umíva hína kuimbaʼe ha kuña iñeʼẽrendúva chupe. Jehová oipota haʼekuéra og̃uahẽ haʼe oikohápe. Upéva heʼise ikatuha oadora chupe ha oimeha óra oñemboja hendápe ñemboʼe rupive (Salmo 15:1-5).

6. Mbaʼéichapa jahechauka jahayhuha Jesúspe, ha mbaʼéichapa oñeñandu Jehová upévare?

⁶ Jehová ohayhu umi ohayhúva Itaʼýra peteĩetépe. Jesús voi heʼivaʼekue: “Pe cherayhúva ojapo che haʼéva ha che Ru ohayhúta chupe. Ha che Ru ndive rojúne roiko hendive” (Juan 14:23). Upéicharõ, mbaʼéichapa jahechauka jahayhuha Jesúspe? Jajapóvo haʼe heʼíva, umíva apytépe jaikuaauka marandu porã ha ñaipytyvõ ñande rapichakuérape oiko hag̃ua Jesús remimboʼéramo (Mateo 28:19, 20; Juan 14:15, 21). Jahechauka avei jahayhuha Jesúspe ‘jaikóramo ipyporére’. Ñaneimperféktoramo jepe ñañehaʼãmbaite ñañeʼẽ ha jaiko haʼe oiko haguéicha (1 Pedro 2:21, BNP). Ha Jehová ovyʼa ohechávo mbaʼéichapa jahayhu Jesucrístope.

7. Mbaʼérepa iporã jajeheʼa Jehová amigokuérare?

⁷ Jehová oipota iñamigorã umi ojeroviáva hese, iñeʼẽrendúva chupe, ohayhúva Jesúspe ha oñehaʼãva oiko haʼe oiko haguéicha. Upévare iporã ñañeporandumi: “Peichaguápa che amigokuéra? Ajeheʼápa Jehová amigokuérare?”. Iporã jajeheʼa umi oñehaʼãvare oiko Ñandejára oipotaháicha ha kyreʼỹme  oikuaaukáva marandu porã. Haʼekuéra ñanepytyvõta jajapo hag̃ua Jehová oipotáva (ehechami heʼihápe “ Mávarepa ikatu jaʼe ñane amígo teeha?”).

8. Mbaʼépa rehecharamove koʼã amigokuéragui a) Noemí ha Rut? b) umi mbohapy mitãrusu Israelgua? c) Pablo ha Timoteo?

⁸ La Bíbliape oĩ heta ehémplo ohechaukáva mbaʼéichapa ñanepytyvõ jaiporavo porãramo ñane amigorã. Ikatu jalee mbaʼéichapa ojogueraha porã vaʼekue Noemí inuéra Rut ndive, umi mbohapy mitãrusu Israelgua ojeguerahavaʼekue Babilóniape ha Pablo Timotéondi (Rut 1:16; Daniel 3:17, 18; 1 Corintios 4:17; Filipenses 2:20-22). Koʼág̃a jahecháta mbaʼépa ojapovaʼekue mokõi oñoamigoitéva: David ha Jonatán.

9, 10. Mbaʼérepa David ha Jonatán oñoamigoitevaʼekue?

⁹ La Biblia heʼi David ojuka rire Goliátpe “Jonatán oiko David irũ teéramo ha ohayhu chupe” (1 Samuel 18:1). Jepe Jonatán itujave Davídgui, haʼekuéra oñoamigoitevaʼekue Jonatán omano meve gerrahápe (2 Samuel 1:26). * Mbaʼérepa ojoayhuetevaʼekue hikuái?

¹⁰ David ha Jonatán ohayhuvaʼekue Jehovápe ha oñehaʼãmbaite ojapo haʼe oipotáva. Mokõivéva omombaʼe Jehová rembipota. David omombaʼevaʼekue Jonatánpe ha Jonatán upéicha avei. Pór ehémplo, Jonatán oguerohory Davídpe ipyʼaguasu ha odefende haguére Jehová réra, jepe imitã. David katu oikuaa  Jonatán iñeʼẽrenduha opa mbaʼépe Jehovápe ha ojapotaha oimeraẽ mbaʼe iñamígo rehehápe. Jahechamíntena oikovaʼekue Jonatán túva, rréi Saúl ojukasérõ guare Davídpe. David okañy oikóvo ha ou ndovyʼaveiete. Jonatán ningo ohayhueterei iñamígope ha upévare oho hendápe ‘omokyreʼỹ ha omombarete hag̃ua ijerovia Ñandejárare’ (1 Samuel 23:16). Ajépa  ovyʼaiténeraʼe David iñamígo ohayhuvéva oho haguére omokyreʼỹ chupe! *

11. Mbaʼépa ñanemboʼe Jonatán ha David ojapovaʼekue?

¹¹ Mbaʼépa ñanemboʼe Jonatán ha David ojapovaʼekue? Iñimportantetereiha ñane irũnguéra ohayhu ha oservi avei Ñandejárape. Iporã jajeheʼa umi ogueroviávare ñande jagueroviáva, omombaʼéva tekopotĩ ha oñehaʼãva iñeʼẽrendu Ñandejárape ñande ñañehaʼãháicha. Hendivekuéra ikatúta ñañemongeta heta  mbaʼére, ñamombeʼu umi mbaʼe oporomokyreʼỹtava ha omombaretétava ñande jerovia (Romanos 1:11, 12). Ãichagua amígo jatopáta ñane ermanokuéra apytépe. Upéicharõ, ikatúpa jaʼe iporãha jajeheʼa enterove ohóvare Salón del Réinope? Nahániri, ndahaʼéi upéicha.

12, 13. a) Mbaʼérepa kongregasiónpe jepe tekotevẽ ñañatende jaiporavo hag̃ua ñane amigorã? b) Mbaʼépa oikóraʼe yma kongregasiónpe ha mbaʼéichapa Pablo oñemoñeʼẽ chupekuéra?

¹² Kongregasiónpe jepe tekotevẽ ñañatende mávarepa jajeheʼáta, jaipotágui ñane amigokuéra ñanemokyreʼỹ jaservi porãve hag̃ua Ñandejárape. Mbaʼérepa upéva? Peteĩ yvyra máta hiʼa jave umi yva ndahiʼajujojapái, upéicha avei oĩ ermáno otardavéva ijerovia imbarete hag̃ua. Upévare enteroite kongregasiónpe oĩ ermáno ijerovia mbaretémava ha avei umi ikangýva gueteri (Hebreos 5:12–6:3). Upéicharõ, ñanepasiénsia ha jahayhuvaʼerã umi ipyahúva ha ikangývape. Péicha ñaipytyvõta chupekuéra omombarete hag̃ua ijerovia (Romanos 14:1; 15:1).

¹³ Sapyʼánte ikatu oiko umi mbaʼe ohechaukáva tekotevẽha ñañatendeve mávarepa jajeheʼa kongregasiónpe. Oĩ umi ojapóva ivaíva térã okopíva opavavére. Yma síglo primérope oiko avei upéva. Oĩramo jepe heta oservi porãva Ñandejárape oĩvaʼekue avei umi hembiapo vaíva. Pór ehémplo kongregasión Corintoyguápe oĩvaʼekue umi ndogueroviavéiva Ñandejára heʼíva. Upévare apóstol Pablo heʼi chupekuéra: “Aníke peñembotavyuka; ‘Irũnguéra vai jepokuaa porã mbyaiha’” (1 Corintios 15:12, 33,  BNP). Pablo heʼi Timotéope kristianokuéra apytépe oĩtaha avei umi ojapóva ivaíva. Upévare tekotevẽ oñatende ani hag̃ua ojeheʼa hesekuéra (2 Timoteo 2:20-22).

14. Mbaʼépa ñanemboʼe Pablo heʼivaʼekue amigokuérare?

¹⁴ Pablo ñanemboʼe peteĩ mbaʼe iñimportánteva: naiporãiha jajeheʼaiterei umi noĩporãivare ijeroviápe, oĩramo jepe kongregasiónpe (2 Tesalonicenses 3:6, 7, 14). Ndajahejaivaʼerã avave ñanemoĩ vai Jehovándi. Aníke ñanderesarái pe espónha oipyteha oĩva ijerére, upéicha avei ñanderehe ovapaite ñane amigokuéra ñeʼẽ ha ilája. Ñamoingéramo pe espónha vinágrepe, ndoipytemoʼãi y síno vinágre. Upéicharõ ñane júnta vaíramo nañanepytyvõmoʼãi mbaʼevépe (1 Corintios 5:6).

15. Mbaʼéichapa jatopáta kongregasiónpe ñane amigorã ñanemokyreʼỹva jaservi porãve hag̃ua Jehovápe?

¹⁵ Péro anína jajepyʼapy, ñane ermanokuéra apytépe ikatu jatopa ñane amigorã ñanepytyvõkuaáva (Salmo 133:1). Mbaʼépa jajapovaʼerã upearã? Ñañehaʼãvaʼerã jajapo umi mbaʼe Jehová oguerohorýva, ha katuete umi oñehaʼãva ojapo avei upéva ojeheʼaséta ñanderehe. Tekotevẽ avei ñande voi ñañehaʼã jajeheʼa hesekuéra (ehechami heʼihápe “ Mbaʼépa rojapo rotopa hag̃ua ore amigorã”). Iporã jahecha mávapepa jajoguase. La Biblia heʼi ‘ñambotuichave hag̃ua ñane korasõ’ ha jajeheʼa hag̃ua ñane ermanokuérare tahaʼe jepe ótro tetãygua, hũ térã morotĩramo jepe (2 Corintios 6:13, JMP; 1 Pedro 2:17). Naiporãi jajeheʼa umi ñande aveguárente. Ñanemanduʼákena Jonatán itujave hague Davídgui. Umi ijedavéva ningo ohasáma heta mbaʼére ha iñaranduve, upévare iporã jajeheʼa hesekuéra.

16, 17. Mbaʼérepa ndajahejaivaʼerã kongregasión peteĩ ermáno ñanembopochy haguére?

¹⁶ Sapyʼapyʼa oĩtante voi provléma ermanokuéra apytépe. Upéva oiko ñaime rupi opaichagua lája kongregasiónpe. Ikatu peteĩva heʼi térã ojapo peteĩ mbaʼe ñanembopochýva térã jajoavy hendive heta mbaʼépe (Proverbios 12:18). Mbaʼépa jajapóta? Jahejátapa pe kongregasión ãichagua provlémare? Ndajajapomoʼãi upéva jahayhúramo Jehovápe ha iñamigokuérape.

¹⁷ Jehová ningo ñande Apohare ha upévare jahayhu ha jaadoravaʼerã chupe añoite (Apocalipsis [Revelación] 4:11). Avei haʼe ojevale kongregasiónre ha upévare ñaipytyvõvaʼerã opa mbaʼépe ansianokuérape  (Hebreos 13:17). Upéicharõ, jahejátapa kongregasión peteĩ ñane ermáno ñanembopochy haguérente? Mbaʼéicha piko jajapóta upéva! Jehová ningo ndojapói mbaʼeve ñanembopochy hag̃ua. Ñande jahayhu chupe ha arakaʼeve nañamboykemoʼãi chupe ha isiervokuérape (Salmo 119:165).

18. a) Mbaʼéichapa ikatu jajogueraha porãve ñane ermanokuérandi? b) Mbaʼe iporãvapa jahupyty ñaporoperdonáramo?

¹⁸ Jahayhúramo ñane ermanokuérape ñañehaʼãta jaiko porãmba kongregasiónpe. Ñambohasátante ñane ermáno ofallaʼimíramo ñanendive, jaikuaágui enterove jajavyha (Proverbios 17:9; 1 Pedro 4:8). Jehová ndojeruréi iñamigokuéra iperfékto hag̃ua ha koʼýte ñande ndaikatúi jajerure upéva. Japorohayhúramo ikatúta ‘ñaperdona’ meme ñande rapichakuérape (Colosenses 3:13, BNP). Péro ijetuʼu jepi jajapo upéva. Ikatu ñandepochyeterei rupi ndajaikuaasevéi mbaʼeve ha ñañepyrũ ñandepyʼaro ñande rapichándi. Ikatu voi ñapensa péicha jakastigaha chupe. Péro ñandepyʼaróramo, upéva ñandévente ñanembyaíta. Iporãve ningo ñaperdona ñande rapichápe jahecháramo oñembyasyha (Lucas 17:3, 4). Ha péicha jahupytýta koʼã mbaʼe porã: ñandepyʼaguapýta, jaiko porãta ñane ermanokuérandi ha iporãveha katu ñaime porãta Jehová ndive (Mateo 6:14, 15; Romanos 14:19).

19. Mbaʼéicha javépa ndaikatuvéi jajeheʼa peteĩ ñande rapicháre?

¹⁹ Sapyʼánte kongregasiónpe ikatu ojeʼe ñandéve anive hag̃ua jajeheʼa peteĩ ñande rapicháre. Upéva oiko jepi peteĩva hembiapo vai jave, noñembyasýi ha upévare oñemosẽmante kongregasióngui. Oĩ avei umi omboʼéva japu térã heʼíva noĩseveimaha kongregasiónpe.  Ñandejára Ñeʼẽ heʼi porã ‘jajei hag̃ua’ umívagui (1 Corintios 5:11-13, ÑÑB; 2 Juan 9-11). * Upéva ijetuʼu oiméramo ñane hénte térã ñane amígo. Upéicha jave iporã ñañeporandumi: “Amotenondétapa Jehová oipotáva?”. Ñanemanduʼavaʼerã Jehová omombaʼetereiha umi ojepytasóva ijykére ha iñeʼẽrendúvape.

20, 21. a) Mbaʼérepa jaʼe iporãha oñemosẽ kongregasióngui umi hembiapo vaívape? b) Mbaʼérepa tekotevẽ jaiporavo porã ñane amigorã?

²⁰ Iporã ningo oñemosẽ kongregasióngui umi hembiapo vai ha noñembyasýivape. Mbaʼérepa jaʼe upéva? Péicha ojehechauka ojehayhuha Ñandejárape ha oñembotuicha héra marangatu (1 Pedro 1:15, 16). Avei oñemosẽvo umi hembiapo vaívape oñemopotĩ kongregasión. Ha péicha umi ojeroviáva Jehováre naijuntavaimoʼãi. Ikatúta ombaʼapo meme kongregasiónpe oikuaágui ko múndo añáme ndaiporiha mamove lugár péicha javyʼaha (1 Corintios 5:7; Hebreos 12:15, 16). Ha ojehechauka avei ojehayhuha pe hembiapo vaívape. Oñepytyvõse chupe opensami hag̃ua hembiapokuére ha ojapo hag̃ua oñekotevẽva oĩ porã jey hag̃ua Jehovándi (Hebreos 12:11).

²¹ Jaha jahahápe ñane irũnguéra lája ovátamante ñanderehe. Upévare tekotevẽ jaiporavo porã. Jajeheʼáramo Jehová amigokuérare ha jahayhu umi haʼe ohayhúva ikatúta jaʼe jarekoha amígo ijojahaʼỹva. Haʼekuéra ñanepytyvõta jaiko hag̃ua Jehová oipotaháicha ára ha ára.