၁-၃. (က) လံာ်စီဆှံ​ပာ်ဖျါ​ဝဲ တၢ်မ့ၢ်​တၢ်တီ​လၢ ပ​ဂ့ၢ်လိာ်​တ​သ့ န့ၣ်​မ့ၢ်​မနုၤ​လဲၣ်. (ခ) ပ​ဃုထၢ​ရ့​တံၤသကိး​လၢ က​လုၢ်ဘၢ​ပှၤလၢ အဂ့ၤ​က​သ့​ဒ်လဲၣ်.

ပှၤကညီ​တဖၣ်​န့ၣ် လီၤဂာ်​ဒီး​ဘဲ​လီၤ. အဲၣ်ဒိး​ဆူး​သဝံး ကယဲၢ်​တၢ်​တမံၤ​လၢ်လၢ်​လၢ အိၣ်​ဝးတရံး​အီၤ​တဖၣ်​လီၤ. လၢ​တၢ်​တ​ပာ်သူၣ်​ပာ်သး​အ​ပူၤ, ညီ​ဒိၣ်မး​လၢ က​ဟံးန့ၢ်​ပှၤလၢ အ​ရ့​ဒီး​အီၤ ဘူးဘူး​တံၢ်တံၢ်​တဖၣ် အ​တၢ်​ပာ်သူၣ်​ပာ်သး, ကံၢ်​လဲ​သူးသ့ၣ်​အပတီၢ်, ဒီး​အ​သ​ကဲး​ပ​ဝး​တဖၣ်​လီၤ.

^၂ လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါ​ဝဲ တၢ်မ့ၢ်​တၢ်တီ​လၢ ပ​ဂ့ၢ်လိာ်​အီၤ​တ​သ့ ဖဲ​စံး​ဝဲ​လၢ, “ပှၤလၢ​အ​လဲၤတၢ်​ဒီး ပှၤ​ကူၣ်တၢ်သ့​န့ၣ် က​ကဲထီၣ်​ပှၤ​ကူၣ်တၢ်သ့​လီၤ. မ့မ့ၢ် ပှၤ​ဒီတံၤ​ဒီသကိး​ဒီး ပှၤ​ဟးဂီၤ​ဖိ​န့ၣ် က​တုၤလၢ​တၢ်​ဟးဂီၤ​လီၤ.” (ကတိၤဒိ ၁၃:၂၀) တၢ်ကတိၤ​ဒိ​အံၤ စံး​တၢ်​န့ၣ် တမ့ၢ်​ထဲဒၣ် တၢ်​သ့ၣ်ညါ​မဲာ်သၣ်​ဧိၤ​ဘၣ်. တၢ်ကတိၤ​လၢ​အမ့ၢ် “လဲၤတၢ်​ဒီး” န့ၣ်​ဒုးနဲၣ်​ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်​ရ့လိာ်သး​ထီဘိ​န့ၣ်​လီၤ. * လံာ်စီဆှံ​အဂၤ​တဘ့ၣ် ကွဲး​ကျိး​ဝဲ အဆၢဖိ​အံၤ​လၢ, “ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ တၢ်​လဲၤတၢ်​ဒီး ပှၤ​တဂၤ​လၢ တၢ်အဲၣ်​တၢ်ကွံ​ဒီး တၢ်သးစဲ​လိာ်သး​လီၤ.” ပဝဲ​သ့ၣ်​တဖၣ် ပ​ကွၢ်​ပှၤလၢ ပ​အဲၣ်ဘၣ်​အီၤ​ဒီး ပ​မၤဒိး​အီၤ​န့ၣ် န​က​တူၢ်လိာ် တမ့ၢ်​ဘၣ်​ဧါ. ပ​ဒုး​စဲဘူး ပ​သး​ဒီး​ပှၤလၢ​ပ​အဲၣ်ဘၣ်​အီၤ တဖၣ်​အဃိ အဝဲသ့ၣ်​အ​သ​ကဲး​ပ​ဝး အဂ့ၤ​မ့ၢ်ဂ့ၤ, အအၢ​မ့ၢ်ဂ့ၤ လုၢ်ဘၢ​ပှၤ​သ့​လီၤ.

^၃ ပ​က​အိၣ်ဂၢၢ်​ဆိးကျၢၤ​လၢ ယွၤ​အ​တၢ်အဲၣ်​တၢ်ကွံ​ပူၤ​အဂီၢ် အ​ကါဒိၣ်​လၢ ပ​က​ဘၣ်​ဃုထၢ တၢ်​ရ့​တံၤ​ရ့​သကိး​လၢ အ​က​လုၢ်ဘၢ​ပှၤလၢ အဂ့ၤ​န့ၣ်​လီၤ. ပ​မၤ​တၢ်အံၤ က​သ့​ဒ်လဲၣ်. ပ​မ့ၢ်​စံး ယိယိ​ဖိ​န့ၣ် ပ​မၤ​ဒ်​န့ၣ်​သ့​ခီဖျိ ပ​အဲၣ်​ပှၤလၢ ယွၤ​အဲၣ်အီၤ တဖၣ်​ဒီး ပ​မၤ​တံၤ​မၤ​သကိး​ဒီး ကစၢ်​ယွၤ​အ​တံၤသကိး တဖၣ်​န့ၣ်​လီၤ. ဆိကမိၣ်​ကွၢ် တၢ်အံၤ​တက့ၢ်, ပှၤလၢ​အိၣ်ဒီး​တၢ်ဂ့ၤ​တၢ်ဝါ​လၢ ယဟိဝၤ​မုၢ်လၢ် လၢ​အ​တံၤသကိး​တဖၣ်​အ​အိၣ်​န့ၣ် မ့ၢ်​တံၤသကိး​လၢ အဂ့ၤ​တမ့ၢ်​ဘၣ်​ဧါ. လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ, ပ​က​သမံသမိး​ကွၢ် ပှၤလၢ​ယွၤ​အဲၣ်အီၤ တ​ကလုာ်​အဂ့ၢ်​လီၤ. ပ​မ့ၢ်​ပာ် ယဟိဝၤ​အ​တၢ်ထံၣ်​လၢ ပ​သးပူၤ​ဒီး ပ​ဃုထၢ​ရ့​တံၤသကိး​လၢ က​လုၢ်ဘၢ​ပှၤလၢ အဂ့ၤ​က​သ့​လီၤ.

၄. ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ ယဟိဝၤ​အိၣ်ဒီး တၢ်ခွဲး​တၢ်ယာ်​လၢ တၢ်​ဃုထၢ​ရ့​တံၤသကိး​လဲၣ်, ဒီး​ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ ယဟိဝၤ​ကိး အၤဘြၤဟၣ်​လၢ “ယ​တံၤသကိး”လဲၣ်.

^၄ မ့ၢ်​ဘၣ်ဃး​ဒီး တၢ်​ရ့​တံၤ​ရ့​သကိး​န့ၣ် ယဟိဝၤ​ဃုထၢ​ဝဲ လီၤတံၢ်​လီၤဆဲး​လီၤ. ကစၢ်​အိၣ်ဒီး​တၢ်ခွဲး​တၢ်ယာ်​လၢ က​မၤဝဲ​ဒ်သိး​န့ၣ် တမ့ၢ်​ဘၣ်​ဧါ. နီၢ်နီၢ်​န့ၣ်, အဝဲ​မ့ၢ်​ကစၢ်​လၢ အ​ပၢ​ဘၣ်​မူဟီၣ်ကယၢ​အဃိ တၢ်​ရ့​ဘၣ်​ဒီး​ကစၢ်​န့ၣ် မ့ၢ်​တၢ်ခွဲး​တၢ်ယာ်​အ​ဒိၣ်ကတၢၢ်​လီၤ. မ့မ့ၢ်​ဒ်​န့ၣ်​ဒီး, ကစၢ်​ဃုထၢ​မတၤ​တဖၣ်​လၢ အ​တံၤသကိး​လဲၣ်. ယဟိဝၤ သုးဘူး​အသး​ဆူ ပှၤလၢ​အတီ​ဒီး​အီၤ​ဒီး နာ်​အီၤ​လၢ​လၢပှဲၤပှဲၤ​တဖၣ်​အ​အိၣ်​လီၤ. အဒိ, ဆိကမိၣ်​ကွၢ် ဖု​ဖးဒိၣ် အၤဘြၤဟၣ်​လၢ ဘၣ်​တၢ်​သ့ၣ်ညါ​အီၤ​လၢ အ​တၢ်နာ်​လီၤဆီ​အဃိ​န့ၣ် တက့ၢ်. တၢ်​ဃ့​လၢ​ဟ့ၣ်​လုၢ်ထီၣ် န​ဖိခွါ​ဒ်​တၢ်​လုၢ်​တၢ်​ပာ်​အသိး​အံၤ လၢ​ပၢ်​ပှၤကညီ​တဂၤ​အဂီၢ် တၢ်​မၤကွၢ် တၢ်နာ်​ဒိၣ်န့ၢ် တၢ်အံၤ​တအိၣ်​လၢၤဘၣ်. * ဘၣ်ဆၣ် အၤဘြၤဟၣ် နာ်ဝဲ​လၢ​လၢပှဲၤပှဲၤ​လၢ “ကစၢ်​ယွၤ​မၤမူထီၣ်​က့ၤ အံၤစဲး​လၢ တၢ်သံ​န့ၣ်​သ့ဝဲ ”အဃိ​အဝဲ “အိၣ်​ကတဲာ်​ကတီၤ​အသး​လၢ က​လုၢ်ထီၣ်​အ​ဖိခွါ”လီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၁:၁၇- ၁၉, ခစ) အၤဘြၤဟၣ် ပာ်ဖျါ​တၢ်နာ်​ဒီး တၢ်​ဒိကနၣ် ဒ်သိး​အံၤ​အဃိ, လၢ​တၢ်အဲၣ်​တၢ်ကွံ​အ​ပူၤ ယဟိဝၤ​ကိး​အီၤ​လၢ “ယ​တံၤသကိး” လီၤ.­—ဝံ​ယၡါယၤ ၄၁:၈; ယၤကိာ် ၂:၂၁-၂၃.

၅. ပှၤလၢ ဒိကနၣ်​အ​ကလုၢ်​လၢ တၢ်သးတီ​တဖၣ်​န့ၣ် ယဟိဝၤ​ထံၣ်ဝဲ ဒ်လဲၣ်.

^၅ ယဟိဝၤ ပာ်လုၢ်​ပာ်ပှ့ၤ​ဝဲ တၢ်​ဒိကနၣ်​တၢ်​လၢ တၢ်သးတီ​လီၤ. ယဟိဝၤ အဲၣ်​ပှၤလၢ အသး​အိၣ်တီ​ဒီး​အီၤ​လၢ တၢ်​ခဲလၢာ်​အ​ဖီခိၣ်​န့ၣ်​လီၤ. (၂ ၡမူၤအ့လး ၂၂:၂၆)  ဒ်​ပ​ထံၣ်ဘၣ်​လၢ လံာ်​အံၤ​အဆၢဒိၣ် ၁ အ​ပူၤ​အသိး ယဟိဝၤ ဘၣ်သူၣ်​ဘၣ်သး​ဝဲ ဒိၣ်မး​ပှၤလၢ အဲၣ်အီၤ​ဒီး ဃုထၢ​လၢ က​စူၢ်​အီၤ​တဖၣ်​န့ၣ်​လီၤ. ကတိၤဒိ ၃:၃၂ စံး​ဝဲ​လၢ “အ​တၢ်ကူၣ်​တၢ်ဖး​န့ၣ် အိၣ်ဒီး​ပှၤ​အသး​လိၤ​လီၤ.” ပှၤလၢ​အ​အိၣ်ဒီး တၢ်သးတီ​လၢ အ​မၤထွဲ​ယွၤ​အ​တၢ်​ဃ့​တဖၣ်​န့ၣ် ယဟိဝၤ ကွဲမုာ်​အီၤ​လၢ တၢ်​သူၣ်အိၣ်​သးအိၣ်​န့ၣ်​လီၤ. အဝဲသ့ၣ် ဟဲ​အိၣ်​လၢ ကစၢ်​အ “ဒဲ”ပူၤ​သ့​လီၤ. ဘၣ်​တၢ်​တူၢ်လိာ်မုာ်​အီၤ​လၢ က​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ် ကစၢ်​ဒီး, ဃ့​ဘါ​ထုကဖၣ်​တၢ်​လၢ ကစၢ်​အ​အိၣ်​ကိး​ဆၢ​ကိး ကတီၢ်ဒဲး​သ့​လီၤ.—စံးထီၣ်​ပတြၢၤ ၁၅:၁-၅.

၆. ပ​ပာ်ဖျါ​ပ​တၢ်အဲၣ် ယ့ၣ်ၡူး​က​သ့​ဒ်လဲၣ်, ဘၣ်ဃး​ဒီး ပှၤလၢ​အ​အဲၣ်​အ​ဖိခွါ တဖၣ်​န့ၣ် ယဟိဝၤ ဘၣ်​အသး​ဒ်လဲၣ်.

^၆ ယဟိဝၤ​အဲၣ်​ပှၤလၢ အ​အဲၣ်​အ​ဖိခွါ​သးဘိ ယ့ၣ်ၡူး​လီၤ. ယ့ၣ်ၡူး​စံး​ဝဲ “ ပှၤ​မ့ၢ်​အဲၣ်​ယၤ​ဒီး, က​တိၢ်န့ၢ်​ယ​ကလုၢ်​ကထါ, ဒီး​ယ​ပၢ်​က​အဲၣ်အီၤ, ဒီး​ပ​က​ဟဲ​ဆူ​အ​အိၣ်, ဒီး​မၤန့ၢ်​ပ​အိၣ်​အလီၢ်​ဒီး​အီၤ​လီၤ.” (ယိၤဟၣ် ၁၄:၂၃) ပ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ် ပ​တၢ်အဲၣ်​​ယ့ၣ်ၡူး က​သ့​ဒ်လဲၣ်. ခီဖျိ​ပ​တိၢ်န့ၢ် အ​တၢ်မၤလိာ်​တဖၣ်, လၢ​အ​ပာ်​ဃုာ်ဒီး မၢဝဲ​တၢ်မၤ​လၢ​အမ့ၢ် တၢ်​စံၣ်တဲၤ​တဲလီၤ တၢ်သးခု​ကစီၣ်​ဒီး တၢ်ဒုး​ကဲထီၣ်​အပျဲၢ်​အဘီၣ် န့ၣ်​လီၤ. ­(မးသဲ ၂၈:၁၉, ၂၀; ယိၤဟၣ် ၁၄:၁၅, ၂၁) ပ​မ့ၢ်​ပှၤကညီ​လၢ တ​လၢပှဲၤ​တဖၣ် သနာ်က့ ဖဲ​ပ​မၤဒိး​ယ့ၣ်ၡူး​လၢ ပ​တၢ်ကတိၤ​ဒီး တၢ်ဖံး​တၢ်မၤ တ​သ့​ဖဲ​အ​သ့​အခါ မ့ၢ်​စ့ၢ်ကီး​ပ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ် ပ​တၢ်အဲၣ်​ယ့ၣ်ၡူး​ဒီး “ပ​ယီၢ်​အ​ခီၣ်လီၢ်” န့ၣ်​လီၤ. (၁ ပ့းတရူး ၂:၂၁) ယဟိဝၤ ဘၣ်သူၣ်​ဘၣ်သး​ဝဲ ပှၤလၢ​အ​အဲၣ်​အ​ဖိခွါ ယ့ၣ်ၡူး​ဒီး ဂုာ်ကျဲးစၢး​လၢ က​ပိာ်​ကစၢ် အ​ခီၣ်လီၢ်​တဖၣ်​န့ၣ်​လီၤ.

၇. တၢ်​ရ့​ဒီး ယဟိဝၤ​အ​တံၤသကိး တဖၣ်​န့ၣ် ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ မ့ၢ်​တၢ်ကူၣ်သ့​လဲၣ်.

^၇ တၢ်နာ်, တၢ်သးတီ, တၢ်​ဒိကနၣ်, ဒီး​တၢ်အဲၣ် ယ့ၣ်ၡူး​ဒီး အကျဲ​တဖၣ်​န့ၣ် မ့ၢ်​တၢ်ဂ့ၤ​တၢ်ဝါ​လၢ ယဟိဝၤ​မုၢ်လၢ်ဝဲ လၢ​အ​တံၤသကိး​တဖၣ်​အ​အိၣ်​န့ၣ်​လီၤ. ပဝဲ​သ့ၣ်​တဂၤ​စုာ်စုာ် ပ​ကြၢး​သံကွၢ်လီၤက့ၤ ပ​သး​လၢ ‘တၢ်ဂ့ၤ​တၢ်ဝါ​ဒီး လုၢ်လၢ်​ဒ်သိး​အံၤ​တဖၣ်​န့ၣ် ယ​ထံၣ်ဘၣ်​လၢ ယ​တံၤသကိး​တဖၣ်​အ​အိၣ်ဧါ. ယ​ရ့​တံၤ​ရ့​သကိး​ဒီး ယဟိဝၤ​အ​တံၤသကိး​တဖၣ်​ဧါ.’ ပ​မ့ၢ်​မၤ​ဒ်​န့ၣ်​ဒီး မ့ၢ်​ပ​အိၣ်ဒီး​တၢ်ကူၣ်သ့​လီၤ. ပှၤလၢ​မၤ​ဒိၣ်ထီၣ်​ထီထီၣ် တၢ်ဂ့ၤ​တၢ်ဝါ​လၢ ယွၤ​ဘၣ်သူၣ်​ဘၣ်သး​တဖၣ်​ဒီး စံၣ်တဲၤ​တဲလီၤ ဘီမုၢ်​တၢ်သးခု​ကစီၣ် လၢ​တၢ်​သးဆူၣ်​တဖၣ်​န့ၣ် ကဲဘျုး​လၢ​ပဂီၢ်​သ့​ဒီး, လုၢ်ဘၢ​ပှၤလၢ ပ​က​အိၣ်မူ​ဒ် ပ​တၢ်​ပာ်လီၤ​သး​လၢ ပ​က​မၤမုာ်​ယွၤ​အသး​န့ၣ်​လီၤ.—ကွၢ်​တၢ်လွံၢ်နၢၣ်​လၢ “တံၤသကိး​အဂ့ၤ​န့ၣ်​မ့ၢ်​မနုၤ​လဲၣ်”, လံာ်​ကဘျံးပၤ ၂၉ န့ၣ်​တက့ၢ်.

၈. ဘၣ်ဃး​ဒီး (က) နၤဧမံ​ဒီး ရူၤသး အ​တၢ်​ရ့လိာ်သး, (ခ) ပှၤ​ဧ့ၤဘြံၤ​သးစၢ်​သၢ​ဂၤ အ​တၢ်​ရ့လိာ်သး, (ဂ) ပီလူး​ဒီး​တံၤမသ့း အ​တၢ်​ရ့လိာ်သး န့ၣ်​တၢ်မနုၤ​ထုးန့ၢ်​န​သး​လဲၣ်.

^၈ လၢ​လံာ်စီဆှံ​ပူၤ တၢ်အဒိ​အ​တဲာ်​အိၣ်​အါမး​လၢ ပှၤလၢ​ဒိးန့ၢ်​ဘၣ် တၢ်​အဘျုး​လၢ ဃုထၢ​ရ့​တံၤသကိး​လၢ အဂ့ၤ​တဖၣ်​အဃိ​လီၤ. န​ဖး​ကွၢ်​သ့​ဘၣ်ဃး နၤဧမံ​ဒီး အ​ဒဲၣ်​ရူၤသး အ​တၢ်​ရ့လိာ်သး, ပှၤ​ဧ့ၤဘြံၤ​ပိာ်ခွါ​သးစၢ်​သၢ​ဂၤ​အ​တၢ်​ရ့လိာ်သး​လၢ အိၣ်ဒီး​တၢ်​သး​တဖျၢၣ်​ဃီ​လၢ ဘၤဘူၤလိၣ်​အ​ပူၤ, ဒီး​ပီလူး​ဒီး တံၤမသ့း အ​တၢ်​ရ့လိာ်သး​တဖၣ်​လီၤ. (ရူၤသး ၁:၁၆; ဒၤနံးယ့လး ၃:၁၇, ၁၈; ၁ ကရံၣ်သူး ၄:၁၇; ​ဖံလံးပံၤ ၂:၂၀-၂၂) ဘၣ်ဆၣ်, ပ​ကကွၢ်​သကိး တၢ်အဒိ​အ​တဲာ်လီၤ​ဆီ အဂၤ​တမံၤ​လၢ​အမ့ၢ် ဒၤဝံး​ဒီး ယိ​နၤသၣ် အ​တၢ်​ရ့လိာ်သး​အဂ့ၢ်​တက့ၢ်.

၉, ၁၀. တၢ်ဂ့ၢ်​ခီၣ်ထံး​လၢ ဒၤဝံး​ဒီး ယိ​နၤသၣ်​အ​တၢ်​ရ့လိာ်သး ဂၢၢ်ကျၢၤ​ဝဲ​န့ၣ် မ့ၢ်​မနုၤ​လဲၣ်.

^၉ လံာ်စီဆှံ​စံး​ဝဲ​လၢ ဒၤဝံး​မၤသံ ကၤ​လ​ယး​ဝံၤ​အလီၢ်​ခံ, “စီၤယိနၤသၣ်​အသး​စဲဘူး​ဒီး စီၤ​ဒၤဝံး​အသး, ဒီး​စီၤယိနၤသၣ်​အဲၣ်အီၤ​ဒ်​အသး​ဒၣ်ဝဲ​အသိး​န့ၣ်​လီၤ.” (၁ ​ၡမူၤအ့လး ၁၈:၁) လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ, အဝဲသ့ၣ်​အသး​မ့ၢ်​ကွၤ​သနာ်က့ စးထီၣ်​ဝဲ တၢ်​ရ့လိာ်သး​လၢ အဂၢၢ်​ကျၢၤ​အဃိ တၢ်အံၤ​ဂၢၢ်ကျၢၤ​ပၢၢ်​လၢ ယိ​နၤသၣ်​သံ​ကွံာ်​လၢ တၢ်ဒုးပျီ​န့ၣ်​လီၤ. * (၂ ၡမူၤအ့လး ၁:၂၆) တၢ်ဂ့ၢ်​ခီၣ်ထံး​လၢ ပှၤ​ခံဂၤ​အ​တၢ်​ရ့လိာ်သး အိၣ်​စၢဃာ်​အသး ဂၢၢ်ကျၢၤ​ဝဲ​န့ၣ် မ့ၢ်​မနုၤ​လဲၣ်.

^၁၀ ဒၤဝံး​ဒီး ယိ​နၤသၣ် အိၣ်ဒီး​တၢ်​ရ့လိာ်သး ဘူးဘူး​တံၢ်တံၢ် တဂၤ​ဒီး​တဂၤ​ခီဖျိ အဝဲသ့ၣ်​အ​တၢ်အဲၣ်​ယွၤ​ဒီး အ​တၢ်​သးဆူၣ်​လၢ က​တီ​ဒီး​ယွၤ​ထီဘိ​အဃိ​လီၤ. ပှၤ​ခံဂၤ​အံၤ ဃူလိာ်​ဖိးလိာ်​အသး​လၢ အဲၣ်ဒိး​အိၣ်မူ​ဒ် တၢ်ဘၣ်​ယွၤ​အသး​အဃိ​လီၤ. အဝဲသ့ၣ်​ခံ​ဂာ်​လၢာ် ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​တၢ်ဂ့ၤ​တၢ်ဝါ​လၢ အဲၣ်လိာ်​ကွံလိာ်​သး​တဂၤ​ဒီး​တဂၤ​လီၤ. သးစၢ်​လၢ အ​ဒီသဒၢ​ယွၤ​အ​မံၤ​လၢ တအိၣ်​ဒီး​တၢ်ပျံၤ​တၢ်ဖုး​တဂၤ အ​တၢ်သးဒူ​ဒီး​တၢ်​သးဆူၣ်​အံၤ ထုးန့ၢ်ဝဲ​ယိ​နၤသၣ်​အသး​န့ၣ် တၢ်​သးဒ့ဒီ​အလီၢ်​တအိၣ်​ဘၣ်. လီၤတံၢ်​လၢ ဒၤဝံး​က​ပာ်ကဲဝဲ သးပှၢ်​လၢ​ဆီၣ်ထွဲ​မၤစၢၤ ယဟိဝၤ​အ​တၢ်ရဲၣ်​တၢ်ကျဲၤ​လၢ​တၢ်သးတီ​ဒီး  ပာ်ဝဲ​ဒၤဝံး​အ​တၢ်သးစဲ​လၢညါ​လၢ တ​ဃု​ထဲ​အဘျုး​ဒၣ်ဝဲ​ဘၣ်​လီၤ. အဒိ​ဆိကမိၣ်​ကွၢ် တၢ်မၤ​အသး​ဖဲ ဒၤဝံး​ထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီ​တၢ်ခဲ​ဖးဒိၣ်, လၢ​ဘၣ်​အိၣ်ဝဲ​ဒ် ပှၤ​ဃ့ၢ်​ပူၤဖျဲး​သး​တဂၤ​လၢ ပှၢ်မုၢ်ကနၢ​အ​ပူၤ ဒ်သိး​က​ပူၤဖျဲး​လၢ ယိ​နၤသၣ်​အ​ပၢ် စီၤပၤ​အအၢ​အသီ စီလူး​အ​တၢ်​သးထီၣ်​အခါ​န့ၣ်​တက့ၢ်. ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​တၢ်သးတီ လၢ​လီၤတိၢ်​လီၤဆီ တမံၤ​လၢ, ယိ​နၤသၣ် ဂဲၤဆၢထၢၣ် “ဒီး​လဲၤဝဲ​ဆူ​စီၤ​ဒၤဝံး အ​အိၣ် . . . ဒီး​ဒုး​ဆူၣ် ထီၣ်​အ​စု​လၢ​ယွၤ​အ​ပူၤ​လီၤ.” (၁ ၡမူၤအ့လး ၂၃:၁၆) ဖဲ​အ​တံၤသကိး​သးဘိ ဟဲ​မၤစၢၤ​အီၤ​ဒီး ဟ့ၣ်ဂံၢ်​ဟ့ၣ်ဘါ​အီၤ​အခါ ဒၤဝံး​အသး က​မၤ​အသး​ဒ်လဲၣ်​န့ၣ် ဆိကမိၣ်​ကွၢ်​တက့ၢ်. *

၁၁. ဘၣ်ဃး​ဒီး​ယိ​နၤသၣ်​ဒီး ဒၤဝံး​အ​တၢ်​ရ့လိာ်သး အဒိအတဲာ်​န့ၣ် ပ​ဒိး​န့ၣ်​ဘၣ်​တၢ်​မၤလိ​မနုၤ​လဲၣ်.

^၁၁ ယိ​နၤသၣ်​ဒီး ဒၤဝံး​အဒိအတဲာ်​န့ၣ် ပ​မၤ​န့ၢ်ဘၣ်​တၢ်​မၤလိ မနုၤ​လဲၣ်. လီၤဆီ​ဒၣ်တၢ် ပ​ထံၣ်ဘၣ်​လၢ တၢ်​အ​ကါဒိၣ်​ကတၢၢ်​လၢ တံၤသကိး​တဖၣ်​အဂီၢ်​န့ၣ် မ့ၢ်​နီၢ်သး​အ​တၢ်​လုၢ်ဒိၣ်​ပှ့ၤဒိၣ်​န့ၣ်​လီၤ. ပ​မ့ၢ်​ရ့လိာ်သး ဘူးဘူး​တံၢ်တံၢ်​ဒီး ပှၤလၢ​တၢ်နာ်​ဒီး  သကဲာ်ပဝး​လီၤဂာ်​ဒီး​ပှၤ ဒီး​အဲၣ်ဒိး​တီ​ဒီး​ယွၤ ထီဘိ​တဖၣ်​န့ၣ် ပ​ခီ​လဲလိာ်​သကိး ပ​တၢ်​ဆိကမိၣ်, သး​အ​တၢ်​တူၢ်ဘၣ်, တၢ်​လဲၤခီဖျိ​လၢ ဟ့ၣ်ဂံၢ်​ဟ့ၣ်ဘါ​ပှၤ​ဒီး ဟ့ၣ်​ဆူၣ်​ထီၣ်​ပ​သး​သ့​န့ၣ်​လီၤ. (ရိမ့ၤ ၁:၁၁, ၁၂) ပှၤလၢ​အ​အိၣ်ဒီး​တၢ်သးစဲ​လၢ က​တီ​ဒီး​ယွၤ ထီဘိ​န့ၣ် ပ​ထံၣ်ဘၣ်​လၢ ပှၤ​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ်​တၢ် ကဒဲကဒဲ​အကျါ​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်အံၤ​အဲၣ်ဒိးစံးဝဲ​လၢ ပှၤလၢ​အ​ဟဲထီၣ်​တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​လၢ ဘီမုၢ်​ဘျီၣ်​ရိဖှိၣ်​ကိးဂၤ​ဒဲး​န့ၣ် မ့ၢ်​တံၤသကိး​လၢ အဂ့ၤ​ဧါ. တမ့ၢ်​လ့ၤတက့ၤ​ဘၣ်.

၁၂, ၁၃. (က) ခရံာ်ဖိ​ကဒဲကဒဲ အကျါ​ဒၣ်လဲာ် ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ ပ​ဘၣ်​ဃုထၢ​ရ့​တံၤ​ရ့​သကိး​လဲၣ်. (ခ) တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​လၢ နံၣ်​တၢ​ကယၤ​အ​ပူၤ​တဖၣ် ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်​ဘၣ်​ဒီး တၢ်​မၤကွၢ်​မနုၤ​တဖၣ်​လဲၣ်.လၢ​တၢ်ဂ့ၢ်​အံၤ​အဃိ ပီလူး​ဟ့ၣ်ပလီၢ်​ဝဲ​ဃံးဃံး​ဒ်လဲၣ်.

^၁၂ လၢ​တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​ပူၤ ဒၣ်လဲာ်, ပ​က​ဘၣ်​ဃု​ရ့​တံၤ​ရ့​သကိး​လၢ က​မၤစၢၤ​ပှၤလၢ ပ​တၢ်​ရ့လိာ်သး​ဒီး​ယွၤ ကဒိၣ်ထီၣ်​ထီထီၣ်​အဂီၢ်​န့ၣ်​လီၤ. ပ​ကြၢး​ကမၢ​ကမၣ်​လၢ တၢ်ဂ့ၢ်​အံၤဧါ. တ​ကြၢး​ကမၢ​ကမၣ်​ဘၣ်. ဒ်​သ့ၣ်​တထူၣ်​အလိၤ သ့ၣ်သၣ်​တနီၤ က​မံ​ဝဲ​အဂီၢ် ယံာ်​ထၢ​ဝဲ​အသိး ခရံာ်ဖိ​လၢ တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​ပူၤ​တနီၤ ကဒိၣ်ထီၣ်​ထီထီၣ်​လၢ နီၢ်သး​အဂီၢ်​ယံာ်​ထၢ​ဝဲ​သ့​လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ, ပ​ထံၣ်ဘၣ်​လၢ တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​ခဲလၢာ်​အ​ပူၤ ခရံာ်ဖိ​တဖၣ် အ​နီၢ်သး​အ​တၢ်​ဒိၣ်ထီၣ်​ထီထီၣ် တလီၤဂာ်​လိာ်သး​ဘၣ်​န့ၣ်​လီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၅:၁၂- ၆:၃) နီၢ်နီၢ်, ပ​အဲၣ်ဒိး​မၤစၢၤ ပှၤ​အသီ​ဒီး ပှၤ​ဂံၢ်စၢ်​ဘါစၢ်​တဖၣ် ဒ်သိး​ဒီး ကဒိၣ်ထီၣ်​ထီထီၣ် လၢ​နီၢ်သး​တခီ​အဃိ ပ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ် တၢ်အဲၣ်​ဒီး တၢ်​ဝံသးစူၤ လၢ​အဝဲသ့ၣ်​အ​ဖီခိၣ်​လီၤ.—ရိမ့ၤ ၁၄:၁; ၁၅:၁.

^၁၃ ဘၣ်​တဘျီဘျီ, လၢ​တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​ပူၤ တၢ်အိၣ်​အသး​လၢ လိၣ်​လၢ​ပ​က​ဘၣ်​ပ​လီၢ်​ပ​သး​လၢ ပ​တၢ်​ရ့​တံၤ​ရ့​သကိး​န့ၣ်​အိၣ်ဝဲ​လီၤ. ပှၤ​တနီၤနီၤ, ကအိၣ်​ဒီး သကဲာ်ပဝး​လၢ ဒုးအိၣ်​ထီၣ်​တၢ်​သးဒ့ဒီ​လီၤ. အဂၤ​တနီၤ​န့ၣ် မၤ​အါထီၣ်​တၢ်​သး​တ​မုာ်, မ့တမ့ၢ် ကဒူးကဒ့ၣ်​တၢ်​သ့​လီၤ. ခ.န. နံၣ်​တၢ​ကယၤ​အ​ပူၤ တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​တဖၣ်​န့ၣ် ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်​ဘၣ်​ဝဲ တၢ်​မၤကွၢ်​ဒ်သိး​အံၤန့ၣ်​လီၤ. တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​ဖိ အါဂၤ​အိၣ်ဒီး တၢ်သးတီ​ဘၣ်ဆၣ် ပှၤ​တနီၤနီၤ​န့ၣ် တအိၣ်​ဒီး​သကဲာ်ပဝး လၢ​အဂ့ၤ​ဘၣ်. ပှၤလၢ​ကရံၣ်သူး​တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​ပူၤ တနီၤ​န့ၣ် တ​တူၢ်လိာ် ဝဲ​ခရံာ်ဖိ​အ​တၢ်သိၣ်​တၢ်သီ​အဃိ တၢ်မၢဖိ ပီလူး​ဟ့ၣ်ပလီၢ်​ဝဲ တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​လၢ “သု​တဘၣ်​တၢ်​လီန့ၢ်​သု​တဂ့ၤ. တံၤသကိး​အအၢ​အသီ​တဖၣ်​န့ၣ် မၤ​ဟးဂီၤ​လုၢ်လၢ် သကဲာ်ပဝး အဂ့ၤ​အဝါ​လီၤ.” (၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၁၂,  ၃၃, ခစ) ပီလူး​ဟ့ၣ်ပလီၢ်​ဝဲ တံၤမသ့း​လၢ ခရံာ်ဖိ​ကဒဲကဒဲ အကျါ​ဒၣ်လဲာ် က​မၤတၢ်​တ​ကြၢး​တဘၣ် က​အိၣ်ဝဲ​တနီၤ​န့ၣ်​လီၤ. မၤလိာ်​တ့ၢ်​ဝဲ တံၤမသ့း​လၢ သု​တ​ရ့​ဒီး​ပှၤ​တဖၣ်​န့ၣ် ဘူးဘူး​တံၢ်တံၢ် တဂ့ၤ​လီၤ.—၂ တံၤမသ့း ၂:၂၀- ၂၂.

၁၄. ပီလူး​အ​တၢ်​ဟ့ၣ်ပလီၢ်​အလီၢ်​ခံ တၢ်သိၣ်​တၢ်သီ​မိၢ်ပှၢ်​လၢ ဘၣ်ဃး​ဒီး တၢ်​ရ့​တံၤ​ရ့​သကိး​န့ၣ် ပ​မၤထွဲ​က​သ့​ဒ်လဲၣ်.

^၁၄ ပီလူး​အ​တၢ်​ဟ့ၣ်ပလီၢ်​တဖၣ် အလီၢ်​ခံ တၢ်သိၣ်​တၢ်သီ​မိၢ်ပှၢ်​န့ၣ် ပ​မၤထွဲ​က​သ့​ဒ်လဲၣ်. ခီဖျိ​ပ​ဟးဆှဲး တၢ်​ရ့​တံၤ​ရ့​သကိး ဘူးဘူး​တံၢ်တံၢ်​ဒီး ပှၤလၢ​အလုၢ်​ဘၢ​တၢ်​လၢ အ​တဂ့ၤ​လၢ အ​အိၣ်​လၢ တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​အ​ပူၤ​မ့ၢ်ဂ့ၤ, အ​ချၢ​မ့ၢ်ဂ့ၤ​န့ၣ်​လီၤ. (၂ သ့းစၤလနံ ၃:၆, ၇, ၁၄) ပ​က​ဘၣ် ဒီသဒၢ ပ​တၢ်​ရ့လိာ်သး​ဒီး ယဟိဝၤ​လီၤ. သ့ၣ်နီၣ်​ထီၣ်​လၢ ဒ်​ဘဲ​အသိး ပ​ဟံးန့ၢ်​ပှၤလၢ ပ​ရ့​ဒီး​အီၤ​ဘူးဘူး​တံၢ်တံၢ်​တဖၣ် အ​တၢ်​ပာ်သူၣ်​ပာ်သး​ဒီး အလုၢ်​အလၢ်​န့ၣ်​တက့ၢ်. ပ​မ့ၢ်​ဘျၢ​လီၤ ဘဲ​လၢ​တၢ်ဆံၣ်​ထံ​အ​ပူၤ​ဒီး ပ​မုၢ်လၢ်​လၢ အဝဲ​က​ပှဲၤ​ဒီး​ထံ​တ​သ့​အသိး, ပ​မ့ၢ်​ရ့​ဒီး​ပှၤလၢ လုၢ်ဘၢ​တၢ်​လၢ​အ​တဂ့ၤ​န့ၣ် ပ​ဒိးန့ၢ်​ဘၣ်​တၢ်ဂ့ၤ​တ​သ့​ဘၣ်.—၁ ကရံၣ်သူး ၅:၆.

၁၅. လၢ​တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​ပူၤ တံၤသကိး​လၢ အ​ကျဲးစၢး​ပၢၤဃာ် တၢ်​ရ့လိာ်သး​ဒီး ယဟိဝၤ​န့ၣ် ပ​ထံၣ်ဘၣ်​က​သ့​ဒ်လဲၣ်.

^၁၅ တၢ်မၤ​အသး​သ့​လၢ ပ​ထံၣ်ဘၣ်​တံၤသကိး​အဂ့ၤ​လၢ ပှၤ​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ်​တၢ်​ကဒဲကဒဲ အကျါ​န့ၣ် မ့ၢ်​နီၢ်နီၢ်​တၢ်ဘျုး​တၢ်ဖှိၣ်​ဖးဒိၣ်​လီၤ. (စံးထီၣ်​ပတြၢၤ ၁၃၃:၁) လၢ​တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​ပူၤ တံၤသကိး​လၢ အ​ကျဲးစၢး​ပၢၤဃာ် တၢ်​ရ့လိာ်သး​ဒီး ယဟိဝၤ​န့ၣ် န​ထံၣ်ဘၣ်​က​သ့​ဒ်လဲၣ်. န​မၤ​ဒိၣ်ထီၣ်​ထီထီၣ်​တၢ်ဂ့ၤ​တၢ်ဝါ​ဒီး တၢ်​ပာ်သူၣ်​ပာ်သး​လၢ ယွၤ​ဘၣ်​အသး​အဃိ, က​ထုးန့ၢ်​ပှၤလၢ အ​ဂုာ်ကျဲးစၢး မၤ​တၢ်ဘၣ်​ယွၤ​အသး​ဒ်သိး​နၤ​လီၤ. တဘျီဃီ​န့ၣ်, န​က​မၤ​တံၤ​မၤ​သကိး​အသီ​အဂီၢ် လိၣ်​လၢ​န​က​ဘၣ်​စးထီၣ်​မၤ ကျဲ​လၢ​အဘျုး​အိၣ်​တနီၤ​လီၤ. (ကွၢ်​တၢ်လွံၢ်နၢၣ်​လၢ “ပ​မၤ​တံၤ​မၤ​သကိး လၢ​အဂ့ၤ​သ့​အဂ့ၢ်”, လံာ်​ကဘျံးပၤ ၃၀) ဃု​ပှၤလၢ အ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ် တၢ်ဂ့ၤ​တၢ်ဝါ​လၢ န​အဲၣ်ဒိး​မၤဒိး​တက့ၢ်. ဒိကနၣ်​လံာ်စီဆှံ​အ​တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်​လၢ “မၤ​လဲၢ်​ထီၣ်​သု​သး​တက့ၢ်”. ဃု​ရ့​တံၤ​ရ့​သကိး​ဒီး ပှၤ​စူၢ်​တၢ်နာ်​တၢ် ကဒဲကဒဲ​လၢ ပှၤ​ကလုာ်, ထံကီၢ်, ဒီး​တၢ်ဆဲး​တၢ်လၤ တလီၤဂာ်​လိာ်သး​ဒီး​နၤ​တက့ၢ်. (၂ ကရံၣ်သူး ၆:၁၃; ၁ ပ့းတရူး ၂:၁၇) တဘၣ်​ရ့​ထဲဒၣ် ပှၤသး​အ​နံၣ်​ထဲသိးဒီး​နၤ တဖၣ်​တဂ့ၤ. သ့ၣ်နီၣ်​ထီၣ်​လၢ ယိ​နၤသၣ် အသး​ပှၢ်​န့ၣ် ဒၤဝံး​အါမး​တက့ၢ်. သးပှၢ်​တဖၣ် အ​တၢ်​လဲၤခီဖျိ​ဒီး အ​တၢ်​ကူၣ်ဘၣ်​ကူၣ်သ့​န့ၣ် မၤဂ့ၤ​ထီၣ်​အါထီၣ် ပ​တၢ်​ရ့လိာ်သး​သ့​လီၤ.

၁၆, ၁၇. ပှၤ​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ်​တၢ် ကဒဲကဒဲ​တဂၤ မ့ၢ်​မၤဘၣ်ဒိ​ပ​သး​လၢ ကျဲ​တမံၤမံၤ​န့ၣ်, ဘၣ်​မနုၤ​တ​ကြၢး ပ​အိၣ်ယံၤ​ဒီး​တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​လဲၣ်.

^၁၆ လၢ​တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​အ​ပူၤ ပှၤ​အိၣ်ဒီး​လုၢ်လၢ်​သကဲာ်ပဝး​အ​ကလုာ်​ကလုာ်​ဒီး တၢ်အိၣ်သး​လၢ​လီၢ်ခံ လီၤဆီ​လိာ်သး​အဃိ ဘၣ်​တဘျီဘျီ တၢ်ဂ့ၢ်​သဘံၣ်ဘုၣ် အိၣ်​ထီၣ်ဝဲ​သ့​လီၤ. ပှၤ​စူၢ်​တၢ်နာ်​တၢ်​ကဒဲကဒဲ​တဂၤ မၤဆါ​န​သး​လၢ တၢ်ကတိၤ မ့တမ့ၢ် တၢ်ဖံး​တၢ်မၤ​တမံၤမံၤ​သ့​လီၤ. (ကတိၤဒိ ၁၂:၁၈) မ့ၢ်​လၢ​လုၢ်လၢ်​တလီၤဂာ်​လိာ်သး, တၢ်​နၢ်ပၢၢ်​ကမၣ်​လိာ်သး မ့တမ့ၢ် တၢ်​ဆိကမိၣ်​တလီၤဂာ်​လိာ်သး​အဃိ ဘၣ်​တဘျီဘျီ တၢ်ဂ့ၢ်​သဘံၣ်ဘုၣ်​ကအိၣ်​ထီၣ်​လီၤ. ပ​က​လီၤဃံၤ​လၢ တၢ်​သဘံၣ်ဘုၣ်​တဖၣ်​အံၤ အဃိ​ဒီး ပ​ကအိၣ်​ယံၤ​ဒီး​တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​ဧါ. ပ​မ့ၢ်​အဲၣ်​နီၢ်နီၢ် ယဟိဝၤ​ဒီး ပှၤလၢ​ကစၢ်​အဲၣ်အီၤ​တဖၣ်​န့ၣ် တမ့ၢ်​ပ​က​မၤ​ဒ်​န့ၣ်​ဘၣ်.

^၁၇ ယဟိဝၤ​မ့ၢ် ပ​တၢ်ဘၣ်တ့​ဒီး ပ​သးသမူ​ကစၢ်​အဃိ အဝဲ​ကြၢး​န့ၢ်ဘၣ် ပ​တၢ်အဲၣ်​ဒီး ပ​တၢ်​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ် လၢ​လၢပှဲၤပှဲၤ​န့ၣ်​လီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၄:၁၁) အါန့ၢ်​အန့ၣ်, တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​လၢ ကစၢ်​သူ​အီၤ​လၢ တၢ်​သူၣ်အိၣ်​သးအိၣ်​အံၤ ကြၢး​န့ၢ်ဘၣ်​ပ​တၢ်  ဆီၣ်ထွဲ​မၤစၢၤ​လၢ တၢ်သးတီ​လီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၁၇) လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ, ပှၤလၢ​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ် တၢ်​ကဒဲကဒဲ​တဂၤ မ့ၢ်​မၤဆါ​ပှၤ မ့တမ့ၢ် မ့ၢ်​မၤ​ဟးဂီၤ​ပ​သး​လၢ ကျဲ​တမံၤမံၤ​န့ၣ် ပ​တဘၣ်​အိၣ်ယံၤ​ဒီး တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​ဒ် ပ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ် ပ​တၢ်​သး​တ​မုာ်​န့ၣ်​ဘၣ်. ပ​ဘၣ်​အိၣ်ယံၤ​ဒီး တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​ဘၣ်​မနုၤ​လဲၣ်. ပှၤလၢ​အ​မၤ ဆါ​ပ​သး​န့ၣ် တမ့ၢ်​ယဟိဝၤ​ဘၣ်. ပ​တၢ်အဲၣ်​ယဟိဝၤ​အံၤ တ​ဟ့ၣ်​အခွဲး နီတဘျီ​လၢ ပ​က​လဲၤသဒၣ် ကစၢ်​ဒီး ကစၢ်​အပှၤကလုာ်​ဘၣ်.—စံးထီၣ်​ပတြၢၤ ၁၁၉:၁၆၅.

၁၈. (က) ပ​မၤ​အါထီၣ်​တၢ်ဃူ​တၢ်ဖိး​လၢ တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​ပူၤ က​သ့​ဒ်လဲၣ်. (ခ) ဖဲ​အလီၢ်​အိၣ်​နီၢ်နီၢ်​လၢ ပ​က​ဘၣ်​ပျၢ်​ကွံာ် ပှၤဂၤ​အ​တၢ်ကမၣ်​အခါ ပ​မ့ၢ်​ပျၢ်​ကွံာ်​ဒီး ပ​က​ဒိးန့ၢ်​ဘၣ်​တၢ်​ဆိၣ်ဂ့ၤ မနုၤ​တဖၣ်​လဲၣ်.

^၁၈ တၢ်အဲၣ်​ပှၤ​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ်​တၢ် ကဒဲကဒဲ​န့ၣ် ထိၣ်ဂဲၤ​ပှၤလၢ ပ​က​မၤ​အါထီၣ် တၢ်ဃူ​တၢ်ဖိး​လၢ တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​ပူၤ​န့ၣ်​လီၤ. ယဟိဝၤ​တ​မုၢ်လၢ် တၢ်​လၢ​တၢ်​ပှဲၤ​လၢ ပှၤလၢ​အ​အဲၣ်ဝဲ​တဖၣ်​အ​အိၣ်​အဃိ ပဝဲ​စ့ၢ်ကီး​တ​ကြၢး​ပ​မုၢ်လၢ်​ဘၣ်. တၢ်အဲၣ်​တၢ်ကွံ မၤစၢၤ​ပှၤလၢ ပ​ကကွၢ်​က​ပာ်​ကွံာ်​တၢ်ကမၣ်​လၢ အ​ဆံး​အ​စှၤ​တဖၣ်​ဒီး ဒုး​သ့ၣ်နီၣ်​ထီၣ်​ပှၤ လၢ​ပဝဲ​ခဲလၢာ် ပ​တ​လၢပှဲၤ​ဒီး ပ​မၤ​ဘၣ်​တၢ်ကမၣ်​လီၤ. ​(ကတိၤဒိ ၁၇:၉; ၁ ပ့းတရူး ၄:၈) တၢ်အဲၣ်​တၢ်ကွံ မၤစၢၤ​ပှၤလၢ ‘ပ​က​ပျၢ်​ပှၤဂၤ​အ​တၢ်ကမၣ်’ ထီဘိ​လီၤ. (ကလီးစဲ ၃:၁၃) ပ​က​မၤထွဲ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်​အံၤ​အဂီၢ် တ​ညီဝဲ​ထီဘိ​ဘၣ်. ပ​မ့ၢ်​ဟ့ၣ်​အခွဲး​လၢ တၢ်​သးထီၣ်​က​မၤနၢၤ​ပှၤ​ဒီး ပ​မ့ၢ်​ပာ်​တၢ်​သူၣ်ဒိၣ် သးဖျိး​လၢ ပ​သးပူၤ​န့ၣ်, ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ် ပ​သးပူၤ​ကအိၣ်​လၢ ပ​တၢ်​သးထီၣ်​န့ၣ် မ့ၢ်​ကျဲ​တမံၤ​လၢ က​သိၣ်ဃီၣ် ပှၤလၢ အ​မၤဆါ​ပှၤလီၤ. နီၢ်နီၢ်, တၢ်​သူၣ်ဒိၣ်​သးဖျိး​န့ၣ် မၤဘၣ်ဒိ​ပှၤလီၤ. အလီၢ်​မ့ၢ်​အိၣ် နီၢ်နီၢ်​လၢ ပ​က​ဘၣ်​ပျၢ်​ပှၤဂၤ အ​တၢ်ကမၣ်​အခါ ပ​မ့ၢ်​ပျၢ်​ကွံာ်​န့ၣ် ပ​က​ဒိးန့ၢ်​ဘၣ်​တၢ်​ဆိၣ်ဂ့ၤ​အါမး​န့ၣ်​လီၤ. (လူၤကၣ် ၁၇:၃, ၄) တၢ်​ပျၢ်​တၢ်ကမၣ်​န့ၣ် ဟ့ၣ်​ပှၤ​တၢ်​သူၣ်မံ​သးမုာ်, ပၢၤဃာ်​တၢ်ဃူး​တၢ်ဖိး​လၢ တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​ပူၤ ဒီး​လၢ​တၢ်​ခဲလၢာ်​အ​ဖီခိၣ် ဒီသဒၢ​ပ​တၢ်​ရ့လိာ်သး​ဒီး ယဟိဝၤ​န့ၣ်​လီၤ.—မးသဲ ၆:၁၄, ၁၅; ​ရိမ့ၤ ၁၄:၁၉.

၁၉. တၢ်အိၣ်​အသး မနုၤ​တဖၣ် ဟဲ​ပၢၢ်ထီၣ်​သး​သ့​လၢ လိၣ်​လၢ​ပ​က​ဘၣ်​ပာ် ကတီၢ်​တၢ်​ရ့လိာ်သး​ဒီး ပှၤ​တဂၤ​န့ၣ်​လဲၣ်.

^၁၉ ဘၣ်​တဘျီဘျီ, ပ​ဘၣ်​တၢ်မၤလိာ်​ပှၤလၢ ပ​က​ဘၣ်​ပာ်​ကတီၢ်​တၢ်​ရ့လိာ်သး​ဒီး တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​ဖိ​တဂၤ​လီၤ. တၢ်အိၣ်​အသး​အံၤ ကဲထီၣ်​အသး​သ့​ဖဲ ပှၤ​တဂၤ​တ​ပီၢ်ယၢ်​လီၤ​က့ၤ​အသး လၢ​အ​တၢ်​လုၣ်သ့ၣ်ခါပတာ် ယွၤ​အ​တၢ်သိၣ်​တၢ်သီ​ဒီး ဘၣ်​တၢ်​ဟီ ထီၣ်​ကွံာ်​အီၤ​အခါ, မ့တမ့ၢ် ဖဲ​ပှၤ​တဂၤ​ပာ်တ့ၢ်​ကွံာ်​တၢ်နာ် ခီဖျိ​သိၣ်လိ​တၢ်သိၣ်​တၢ်သီ​လၢ အ​ကမၣ် မ့တမ့ၢ် တ​ရ့​လၢၤ​ဒီး​တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​အခါ​န့ၣ်​လီၤ. ယွၤ​အ​ကလုၢ်​ကထါ စံး​ဘၣ်​ပှၤ​ပျီပျီ​လၢ “သု​တ​ရ့လိာ်​သု​သး​ဒီး ” ပှၤ​ဒ်သိး​န့ၣ်​တဂ့ၤ​လီၤ. * (၁ ကရံၣ်သူး ၅:၁၁-၁၃; ၂ ယိၤဟၣ် ၉-၁၁) ပ​က​ဘၣ်​ဟးဆှဲး ပှၤလၢ​ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ်​က​မ့ၢ်တ့ၢ် ပ​တံၤသကိး​တဂၤ မ့တမ့ၢ် ပဘူးပတံၢ်​တဂၤ​န့ၣ် မ့ၢ်​တၢ်ကီ​တၢ်ခဲ​နီၢ်နီၢ်​တမံၤ​လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ, ပ​က​ပာ်ဖျါ​ပ​တီ​ဒီး ယဟိဝၤ​ဒီး အ​တၢ်သိၣ်​တၢ်သီ​လၢ အတီ​အလိၤ​အါ​န့ၣ်​ဒံး​တၢ်​အဂၤ​လၢ ပ​တၢ်အိၣ်​ဂၢၢ်​ဆိးကျၢၤ​န့ၣ်​ဧါ. သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်​က့ၤ​လၢ ယဟိဝၤ​ပာ်လုၢ်​ပာ်ပှ့ၤ ပ​တၢ်သးတီ​ဒီး ပ​တၢ်​ဒိကနၣ်​န့ၣ်​တက့ၢ်.

၂၀, ၂၁. (က) တၢ်​ဟီထီၣ်ကွံာ်​န့ၣ် ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ မ့ၢ်​တၢ်ရဲၣ်​တၢ်ကျဲၤ​လၢ အိၣ်ဒီး​တၢ်အဲၣ်​လဲၣ်. (ခ) ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ အ​ကါဒိၣ်​လၢ ပ​က​ဘၣ်​အိၣ်ဒီး တၢ်ကူၣ်သ့​လၢ တၢ်​ဃုထၢ​ရ့​တံၤ​ရ့​သကိး​လဲၣ်.

^၂၀ တၢ်​ဟီထီၣ်ကွံာ် အ​တၢ်ရဲၣ်​တၢ်ကျဲၤ​အံၤန့ၣ် မ့ၢ်​ယဟိဝၤ​အ​တၢ် ကတဲာ်​ကတီၤ​တမံၤ​လၢ အိၣ်ဒီး​တၢ်အဲၣ်​န့ၣ်​လီၤ. က​မ့ၢ်​ဒ်လဲၣ်. တၢ်​နီၣ်ဟးထီၣ်​ကွံာ် ပှၤ​မၤ​တၢ်ကမၣ်​လၢ တ​ပီၢ်ယၢ်​လီၤ​က့ၤ​အသး​န့ၣ် မ့ၢ်​တၢ်​ပာ်ဖျါ​ထီၣ် တၢ်အဲၣ်​ယဟိဝၤ​အ​မံၤ​စီဆှံ ဒီး​တၢ်​လၢ​အ​ဘၣ်ဃး​ဒီး​အီၤ​ခဲလၢာ်​လီၤ. (၁ ပ့းတရူး ၁:၁၅, ၁၆) တၢ်​ဟီထီၣ်ကွံာ်​တၢ်​န့ၣ် မ့ၢ်​တၢ်​ဒီသဒၢ တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​န့ၣ်​လီၤ. တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​ဖိ​လၢ အတီ​တဖၣ် က​ဘၣ်​တၢ်​ဒီ​တ​ဒၢ​အီၤ​လၢ ပှၤ​မၤ​တၢ်ကမၣ်​လၢ အသး​ဒၣ်ဝဲ​တဖၣ် အ​တၢ်​လုၢ်ဘၢ, ဒီး​က​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ်​က​ဒီး​တၢ်​ဆူညါ​ဒီး က​သ့ၣ်ညါ​ဝဲ​လၢ တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​မ့ၢ် တၢ်ပူၤဖျဲး​အလီၢ်​လၢ ဟီၣ်ခိၣ်​အအၢ​အသီ​အံၤ အ​ပူၤ​လီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၅:၇; ဧ့ၤဘြံၤ ၁၂:၁၅, ၁၆) တၢ်သိၣ်​တၢ်သီ​တၢ်​ဃံးဃံး​န့ၣ် ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ တၢ်အဲၣ်​ပှၤ​မၤ​တၢ်ကမၣ်​တဂၤ​လီၤ. လိၣ်​လၢ​အဝဲ​က​ဘၣ်​အၢၣ်လီၤ​ဝဲ​လၢ က​ဘၣ်​လဲလိာ်​အ​တၢ်​ပာ်သူၣ်​ပာ်သး​ဒီး က​ဟဲက့ၤ​ကဒါက့ၤ​ဆူ ယဟိဝၤ​အိၣ်​န့ၣ်​လီၤ.—ဧ့ၤဘြံၤ ၁၂:၁၁.

^၂၁ ပ​တံၤသကိး​လၢ ပ​ရ့​ဒီး​အီၤ​ဘူးဘူး​တံၢ်တံၢ်​တဖၣ်​န့ၣ် လုၢ်ဘၢ​ပှၤ​သ့​ဒီး ဘှီ​ပှၤ​သ့​သပှၢ်တၢၢ်​လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ, အ​ကါဒိၣ်​လၢ ပ​က​ဘၣ်​အိၣ်ဒီး တၢ်ကူၣ်သ့​လၢ တၢ်​ဃုထၢ​ရ့​တံၤ​ရ့​သကိး​န့ၣ်​လီၤ. ခီဖျိ ပ​မၤ​တံၤ​မၤ​သကိး​ဒီး ယဟိဝၤ​အ​တံၤသကိး​တဖၣ်, ပ​အဲၣ်​ပှၤလၢ ယဟိဝၤ​အဲၣ်​တဖၣ်​န့ၣ်​ဒီး တံၤသကိး​လၢ အဂ့ၤ​ကတၢၢ်​တဖၣ် ကအိၣ်​ဝးတရံး​ပှၤလီၤ. တၢ်​လၢ​ပ​ဒိးန့ၢ်​ဘၣ်​လၢ အဝဲသ့ၣ်​အ​အိၣ်​တဖၣ်​န့ၣ် က​မၤစၢၤ​ပှၤလၢ ပ​က​မၤ​လၢပှဲၤ​ထီၣ် ပ​တၢ်​ပာ်လီၤ​သး​လၢ ပ​က​မၤမုာ်​ယဟိဝၤ​အသး​လီၤ.