1-3. (a) En adiera mane ma ok dikwedi ma Muma nyiso? (b) Wanyalo yiero osiepe mabiro chikowa e yo maber nade?

NITIE yo ma ji chal gi sponj; gihinyo modho gimoro amora molworogi. Yot ahinya rwako ka ok wang’eyo, paro, puonj kod chike, koda timbe joma wamakogo osiep.

² Muma nyiso adiera ma ok dikwedi kowacho kama: “Ng’a mawuotho kod jo mariek nobedi mariek: to ng’a ma wadgi jo mofuwo none chandruok.” (Ngeche 13:20) Ngeroni ok wuo mana kuom joma wang’erego mana matin. Wach mawacho ni ‘wuotho kod’ nyiso osiep madhi nyime. * Buk moro ma wuoyo kuom Muma wacho kama e wi ndikoni: “Wuotho gi ng’ato tiende en hera kod tudruok.” Donge inyalo yie ni wahinyo luwo timbe joma wahero? Kuom adier, nikech watudore ahinya gi joma wahero, ginyalo chikowa e yo maber kata marach.

³ Mondo wasiki e hera mar Nyasaye, dwarore ahinya mondo wamany osiepe mabiro chikowa e yo maber. Ere kaka wanyalo timo mano? Wanyalo timo mano ka wahero joma Nyasaye ohero, ka watimo osiepe gi osiepe Nyasaye. Par ane wachno. Donge onge osiepe madi  wayier maloyo ma nigi timbe ma Jehova dwaro kuom osiepene? Koro wanonie kit ji ma Nyasaye ohero. Ka wang’eyo yo ma Jehova nenogo gik moko, wabiro bedo moikore yiero osiepe mowinjore.

4. Ang’o momiyo Jehova nigi ratiro mar yiero malong’o ahinya joma bedo osiepene, kendo ang’o momiyo Jehova ne oluongo Ibrahim ni “osiepna”?

⁴ Kodok e wach mako osiep, Jehova yiero malong’o ahinya. Donge en gi ratiro mar timo kamano? Kuom adier, en e Ruoth Man Malo Chutho e wi polo gi piny, kendo bedo osiepne en bedo gi luor maduong’ ahinya. Kare jomage moyiero kaka osiepene? Jehova sudo machiegni gi jogo mogeno kuome kendo oketo yiegi duto kuome. Kuom ranyisi, par ane kuom jaduong’ Ibrahim, jal ma ne ong’ere ahinya kuom yiene motegno. Tek ahinya paro ni wuoro ma dhano nyalo yudo tem maduong’ie moloyo kwaye mondo ochiw nyathine kaka misango. * Kata kamano, ka en gi yie chuth ‘ni Nyasaye nyalo chiero ji a kuom tho,’ Ibrahim noikore chiwo Isaka. (Jo Hibrania 11:17-19) Nikech Ibrahim ne onyiso yie kod luor machalo kamano, Jehova noluonge e yor hera ni “osiepna.”—Isaiah 41:8; Jakobo 2:21-23.

5. Jehova kawo joma winje gadier nade?

⁵ Jehova kawo wach winje gadiera ka gima duong’ ahinya. Ohero joma oikore bedo joadiera kuome maloyo gimoro amora. (2 Samuel 22:26, Luo, 1976) Mana kaka ne waneno e Sula Mokwongo mar bugni, Jehova nwang’o mor maduong’ ahinya kuom jogo mayiero winje nikech  gihere. Ngeche 3:32 wacho ni, “omako osiep kod jo matir.” Jogo matimo dwach Nyasaye gadier, Jehova gwelo e yo mang’won: Ginyalo bedo welo e “tabanakel” mare tiende ni orwakgi mondo gilame kendo omigi thuolo mar chopo ire e lamo.—Zaburi 15:1-5.

6. Ere kaka wanyalo nyiso ni wahero Yesu, kendo Jehova neno joma ohero Wuode nade?

⁶ Jehova ohero jogo mohero Yesu, Wuode ma miderma. Yesu nowacho kama: “Ng’a mohera nomak wachna; Wuora bende nohere, kendo wanabi ire, kendo wanabed kode.” (Johana 14:23) Ere kaka wanyalo nyiso ni wahero Yesu? Kuom adier, wanyalo timo kamano ka warito chikene, moriwo ote mar lando wach maber kod timo jopuonjre. (Mathayo 28:19, 20; Johana 14:15, 21) Bende wanyiso herawa kuom Yesu ka ‘waluwo ndache’ machiegni, tiende ni waluwo kaka notimo kuom nyalowa duto kaka dhano e wechewa kod timbewa. (1 Petro 2:21) Chuny Jehova mor ahinya kuom kinda ma joma heragi kuom Wuode miyo giluwo kit ngima machalo gi mar Kristo.

7. Ang’o momiyo timo osiep gi osiepe Jehova en rieko?

⁷ Yie, chung’ motegno e adier, winjo wach, kod hero Yesu kaachiel gi yorene gin mana moko kuom kido ma Jehova manyo kuom Osiepene. Ng’ato ka ng’ato kuomwa onego openjre kama: ‘Bende kido kaachiel gi yorego nenore ratiro kuom osiepe ma ang’iyogo ahinya? Bende asetimo osiep gi osiepe Jehova?’ Timo kamano nyiso rieko. Jogo ma nyago kit joma oluoro Nyasaye kendo lando wach maber mar Pinyruoth gi kinda nyalo bedonwa ranyisi maber, ka gimiyo watemo matek mondo wadag ka watimo matek mondo wami Nyasaye mor.—Ne sanduk mawacho ni “ Osiep Maber Chalo Nade?” manie ite mar 29.

8. Ang’o mamori kuom osiep ma ne nie kind (a) Naomi gi Ruth? (b) rowere adek ma ne Jo-Hibrania? (c) Paulo gi Timotheo?

⁸ Ndiko oting’o ranyisi mathoth mag joma ne oyudo ber bang’ yiero osiepe mowinjore. Inyalo somo kuom wach osiep ma ne nitie e kind Naomi gi chi wuode ma Ruth, e kind rowere adek ma Jo-Hibrania ma ne osiko kanyachiel e piny Babulon, kod ma ne nie kind Paulo gi Timotheo. (Ruth 1:16; Daniel 3:17, 18; 1 Jo Korintho 4:17; Jo Filipi 2:20-22) Kata kamano, wapar ane kuom ranyisi machielo makende: osiep ma ne nie kind Daudi gi Jonathan.

9, 10. Ang’o ma ne otudo Daudi gi Jonathan machiegni kaka osiepe?

⁹ Muma nyiso ni bang’ ka Daudi nosenego Goliath, “chuny Jonathan noriwore gi chuny Daudi, mi Jonathan nohere kaka nohero chunye owuon.” (1 Samuel 18:1) Mi ne gichako osiep ma ngita gi del kata bedni ok ne gin mbese, osiepgino nosiko nyaka tho Jonathan e lweny. * (2 Samuel 1:26) Ang’o ma ne tudogi machiegni kaka osiepe?

¹⁰ Daudi gi Jonathan ne nigi winjruok machiegni ahinya nikech hera ma ne giherogo Nyasaye kod gombogi maduong’ mar siko ka gichung’ motegno kuome. Ji ariyogi ne owinjore kuom gombogi mar miyo Nyasaye mor. Ng’ato ka ng’ato kuomgi nonyiso kido mamiyo nyawadgi here. Onge kiawa ni Jonathan ne mor ahinya gi chir kod kinda mar rawera ma ne ok oluoro chung’ motegno ne nying Jehova. Daudi ne omiyo luor jal ma ne duong’ moloye ma ne oriwo chenro mag Jehova lwedo gadier kendo  keto dwach Daudi nyime gi chunye duto maloyo mage owuon. Par ane, kuom ranyisi, gima ne otimore ka Daudi ne chunye okuyo kodak e thim, ka ng’ama oriembi mondo otony kuom mirimb Ruoth Saulo, wuon Jonathan. Konyiso e yo makende ni en osiep mogen, Jonathan nokawo thuolo kendo “nodhiyo ir Daudi . . . mi notego luete kuom Nyasaye.” (1 Samuel 23:16) Par ane kaka Daudi  nyaka bedni ne owinjo kane osiepne mogeno nobiro ire mi oriwe lwedo ka jiwe! *

11. Ang’o ma ipuonjori kuom wach osiep kaluwore gi ranyisi mar Jonathan kod Daudi?

¹¹ Wapuonjre ang’o kuom ranyisi mar Jonathan gi Daudi? Puonj maduong’ moloyo en ni, gima duong’ ahinya ma osiepe onego obedgo machalre en hero winjruok maber gi Nyasaye. Ka wasudo machiegni gi jogo ma wariworego e yie, marito chike mag timbe mabeyo  kaka magwa, kod gombowa mar siko ka wachung’ motegno kuom Nyasaye, jiwruok e paro, kaka ji winjo, kod weche ma ne osene majiwowa, nyalo bedoe. (Jo Rumi 1:11, 12) Wayudo osiepe ma nigi gombo mar chung’ motegno kor Nyasaye e kind Jokristo wetewa. To bende mae nyiso ni ng’ato ang’ata mabiro e Od Romo en osiep maber? Ooyo, ok ochuno.

12, 13. (a) Ang’o momiyo nyaka wabed joma yiero kit osiepe kata mana e kind Jokristo wetewa? (b) Chandruok mane ma kanyakla mag Jokristo mokwongo ne oromogo mi ne omiyo Paulo ochiwo siem mane motegno?

¹² Kata mana ei kanyakla, nyaka wayier kit osiepe mabiro konyowa dongo e winjruokwa gi Nyasaye. Bende mae onego bwogwa? Ok kamano. Jokristo moko ei kanyakla nyalo kawo kinde malach mondo gibed jo motegno e winjruokgi gi Nyasaye, mana kaka olemo moko budho e wi yath kapok gichiek. Kuom mano, e kanyakla moro amora, wanwang’o Jokristo manie okang’ mopogore opogore kuom dongruok e winjruok gi Nyasaye. (Jo Hibrania 5:12–6:3) En adier ni, onego wanyis horruok kod hera ne joma nyien kata joma yomyom, nikech wadwaro konyogi mondo gidongi e winjruokgi gi Nyasaye.—Jo Rumi 14:1; 15:1.

¹³ Nitie kinde ma wach moro nyalo bedo e kanyakla madwaro ni nyaka wayier joma watimogo osiep. Jomoko nyalo donjo e timbe michichgo. Moko nyalo chako bedo gi chuny malit kendo mang’ur. Kanyakla mag Jokristo mokwongo ne nigi chandruok machalo gi mano. Kata obedo ni thothgi ne ochung’ motegno, jomoko to ok ne nigi tim maber. To nikech jomoko ei kanyakla ma Korintho ne ok orito puonj moko mag Jokristo, jaote Paulo nosiemo kanyaklano kama: “Kik wuondu; osiepe maricho ketho timbe mabeyo.” (1 Jo Korintho 15:12, 33) Paulo  nosiemo Timotheo ni kata mana e kind Jokristo wetene, ne nyalo bedoe jomoko ma ok nigi tim makare. Nonyis Timotheo mondo oaye kuom joma kamago, ma ok oketogi bedo osiepene.—2 Timotheo 2:20-22.

14. Ere kaka wanyalo konyore gi puonj mayudore e siem ma Paulo ne ochiwo kuom wach osiepe?

¹⁴ Ere kaka wanyalo konyore gi puonj mayudore e siem ma Paulo ne ochiwo? Ka waweyo ng’iyo gi ng’ato ang’ata obed ei kanyakla kata oko mare, manyalo miyo wabed joma ochido. (2 Jo Thessalonika 3:6, 7, 14) Nyaka warit winjruokwa gi Jehova. Ng’e ni mana kaka sponj, waywayo paro kaachiel kod timbe osiepewa. Mana kaka ok wanyal ling’o sponj ei pi mochido ka wageno ni obiro modho pi maler, e kaka ok wanyal wuotho gi joma ywayowa e timbe maricho ka wageno ni wabiro ywayo timbe mabeyo.—1 Jo Korintho 5:6.

15. Ere gima inyalo timo mondo iyud osiepe matiyo matek mondo orit winjruok margi gi Jehova ei kanyakla?

¹⁵ Wamor ni, wan gi thuolo maber ahinya mar nwang’o osiepe mowinjore e kind Joneno wetewa. (Zaburi 133:1) Ere kaka inyalo yudo osiepe matiyo matek mondo orit winjruok margi gi Jehova ei kanyakla? Seche ma inyago kido mag ng’at moluoro Nyasaye kod yorene, onge kiawa ni ibiro bedo gi osiepe matimo kinda kaka mari. Bende nyalo dwarore ni ikaw okang’ mondo itim osiepe manyien. (Ne sanduk mawacho ni “ Kaka Ne Watimo Osiepe Mabeyo,” manie ite mar 30.) Many joma nigi kido midwaro nyiso. Winj puonj ma Muma chiwo ni “yawnwauru chunyu,” kimanyo osiepe gi Jokristo wetewa ma ok wadewo oganda, pinje ma giaye, kata kitgi gi timbegi. (2 Jo Korintho 6:13; 1 Petro 2:17) Kik imak osiepe mana gi mbeseni kende. Wiyi kik wil ni Jonathan ne duong’ ne Daudi ahinya. Thoth jodongo nyalo gero osiep motegno kuom weche ma giseneno kod rieko.

16, 17. Ka Jakristo wadwa ochwanyowa e yo moro, ang’o momiyo ok onego wabed tenge gi kanyakla?

¹⁶ Bedo ni kanyakla nigi joma kitgi opogore opogore kendo ma a kuonde mopogore opogore, chandruok nyalo bedoe kinde ka kinde. Jakristo wadwa moro nyalo wacho kata timo gimoro machwanyowa. (Ngeche 12:18) Seche moko chandruok biro nikech kit ji ma ok chalre, ka ji ok owinjore, kata bedo gi paro mopogore opogore. Be chandruok ma kamago biro chwanyowa mi wabed tenge gi kanyakla? Mano ok timore ka wahero Jehova gadier kod joma ohero.

¹⁷ Kaka Jachwech kendo Jarit-Ngima, Jehova owinjore nwang’o hera kod chiwruokwa chuth. (Fweny 4:11) E wi mano, kanyakla ma omor tiyogo owinjore riwo lwedo ma ok wawe. (Jo Hibrania 13:17) Omiyo ka Jakristo  wadwa ochwanyowa kata ok otimo kaka ne waparo e yo moro, ok wabi bedo tenge gi kanyakla mondo wanyis ni ok wamor. Onge tiende timo mano. Jehova ok ema ochwanyowa. Hera ma waherogo Jehova biro konyowa mondo kik wakwede kata kwedo oganda joge bende!—Zaburi 119:165.

18. (a) Wanyalo timo ang’o mondo warit kuwe manie kanyakla? (b) Yiero ng’wono ne ng’ato ka nitie gima omiyo onego otim mano kelo gweth mage?

¹⁸ Hero Jokristo wetewa biro konyowa mondo warit kuwe manie kanyakla. Jehova ok kwa joma ohero mondo obed jo makare chuth ma ok nyal ketho, kendo wan bende ok onego watim kamano. Hera konyowa mondo waum richo matindo tindo, kwang’eyo ni waduto warem kendo waboth. (Ngeche 17:9; 1 Petro 4:8) Hera konyowa mondo wasik ka ‘wawere richo ng’ato gi ng’ato.’ (Jo Kolosai 3:13) Puonjni ok yot ahinya tiyogo kinde moko. Ka waweyo paro maricho olowa, wanyalo siko kwamako sadha, ka sa moro waparo ni mirimbwa kumo ng’at mochwanyowano. Kuom adier, mako sadha en mana gima hinyowa. Yiero chiwo ng’wono ne ng’ato ka nitie gima omiyo onego tim mano kelo gweth mogundho. (Luka 17:3, 4) Omiyo wabedo gi paro kod chuny mokuwe, orito kuwe e kanyakla, kendo moloyo duto, orito winjruok manie kindwa gi Jehova.—Mathayo 6:14, 15; Jo Rumi 14:19.

19. Ang’o giri manyalo timore machuno ni nyaka wang’ad osiep gi ng’ato?

¹⁹ Seche moko, ikwayowa mondo wang’ad osiep kod jal mosebedo achiel kuom jokanyo mag kanyakla. Ma en gima timore sama ogol achiel kuom owetewa moketho chik Nyasaye ma ok oyie lokre e kanyakla, kata ka okwedo  yie kopuonjo puonj mag miriambo kata ka oweyo kanyakla. Wach Nyasaye nyisowa maler ni ‘kik wawuothi’gi joma kamago. * (1 Jo Korintho 5:11-13; 2 Johana 9-11) Nyalo bedo matek ahinya werruok gi ng’ato ma samoro ne en osiepwa kata ma samoro en watwa. Bende wabiro chung’ motegno, kwanyiso ni hero Jehova kod chikene makare e gima duong’ maloyo gimoro amora? Ng’e ni Jehova kawo here kod winje kaka gik madongo ahinya.

20, 21. (a) Ang’o momiyo golo ng’ato oko mar kanyakla en chenro manyiso hera? (b) Ang’o momiyo en gima ber mondo wayier osiepewa gi rieko?

²⁰ Chenro mar golo ng’ato oko mar kanyakla kuom adier en chenro mar hera moa kuom Jehova. Nikech ang’o? Golo jaricho ma ok lokre oko mar kanyakla nyiso hero nying Jehova maler kod gima nyingno ochung’ne. (1 Petro 1:15, 16) Chenro mar golo ng’ato oko mar kanyakla rito kanyakla. Joma ochung’ motegno kuom tiyo ni Jehova irito mondo kik gidonj e timbe ma ok ni kare ma joma timo richo goyiemgo nyalo kelo kendo ginyalo medo lemo ka ging’eyo ni kanyakla en kama oriti kuom piny marachni. (1 Jo Korintho 5:7; Jo Hibrania 12:15, 16) Kum motegnono nyiso hera mitimo ne jarichono. Mano nyalo bedo ni e gima chiewe mondo omi pache oduogi mondo odog ir Jehova.—Jo Hibrania 12:11.

²¹ En adier ni osiepewa ma wang’iyogo nyalo bedo gi teko machikowa. Kuom mano, en gima ber mondo wayier osiepewa gi rieko. Kuom timo osiep gi osiepe Jehova, kendo hero joma Nyasaye ohero, wabiro bedo gi osiepe mabeyo kaka nyalore. Gik ma waywayo koa kuomgi biro konyowa chopo kindawa mar moro Jehova.