Ocuphela mwaha

Ocuphela sampuwa

MWAHA 3

Mwaasivele Yaale Muluku Onaasiveleiye

Mwaasivele Yaale Muluku Onaasiveleiye

“Onetxa ni atxhu a miruku onamukhala namiruku.”MASIPOSIPO 13:20, BNM.

1-3. (a) Iparipari taani itokotoko Piipiliya onaloceiye? (b) Nnii niwerye hai waathanla asinthamwene enii enivolowele mwaphaama?

MMUKHALELO mukina, achu ari ntoko nchoce; awo aakhalano yookhovelela ya onuula seiho sinaarukurerya. Ti wookhweya otakiherya—naamwi nihichunaka—moonelo, meecelo ni omuchu wa yaale nnaataanahuno.

2 Piipiliya onnaloca iparipari itokotoko aariki: “Onetxa ni atxhu a miruku onamukhala namiruku, onetxa n’alolo, onamphwanya epahu.” (Masiposipo 13:20, BNM) Masiposipo yaala analoca opwaha olocihana vakhaani. Oloca wi “onetxa ni” enatarihiwa “onthamwene.”  * Elocaka sa eciciri yeela yoolaleeryiwa enamuthoonya Piipiliya yooloca: “Weeca ni muchu onavolowela osivela ni onthamwene.” Hamuneemererya wi nookhalano yookhovelela ya omutakiherya yoole nnamusivelaahu? Chiryene, woona wi ninnapaka onthamwene ni yaale nnaasivelaahu, awo ananwerya onivolowela mwaphaama—naari moonanara.

3 Wi niikhapelele mu osivela wa Muluku, ti woochuneya waataana ni achu anahaala onivolowela mwaphaama. Nnii niwerye weerano hai yeeyo? Mookwakwaleya, moorweela wa waasivela yaale Muluku onaasiveleiye, waapaka asinthamwene awe okhala asinthamwene ahu. Muupuwele phaama: nanwerya okhalano asinthamwene aphaama opwaha yaale erino mikhalelo seiho Yehova onaavyeiye wa asinthamwene awe? Hankooni nthokororye, mukhalelo wa achu yaawo Muluku onaasiveleiye. Nakhalano moonelo wa Yehova mmuupuweloni, nnanwerya waathanla asinthamwene aphaama.

YAALE MULUKU ONAASIVELEIYE

4. Ntakhara heni Yehova ookhalano owerya wa waathanla asinthamwene awe, nave nthowa heni aahimwiichana Aaparahamu “nthamwene aka”?

4 Waalociwaka onthamwene, Yehova onnaathanlela phaama asinthamwene awe. Mano, hamunuupuwela wi owo onnaphwanelela? Chiryene owo Mulamuleli a Veelaponi Yoothene, nave okhala nthamwene awe ekari etokotoko. Taani onaathanleiye okhala asinthamwene awe? Yehova onnaaphiyerya yaale anamuroromela yoowo mwawaakhwanela. Moone yootakiherya ya tiithi Aaparahamu, aasuweliwe moorweela wa nroromelo nawe nawooneya. Hiyaavo yaweeha etokweene wa tiithi oomuchu, opwaha ovekiwa wi amvahe mwanawe ntoko ephepa. * Naamwi hiiha, Aaparahamu ‘ámveléla ephepa Isake’ aroromelaka wi “Muluku tanawerya wávíha, nari wukwani.” (Ahebri 11:17-19) Nthowa na Aaparahamu wooniherya nroromelo nenlo ni wiiwelela, Yehova moosivela aamwiichana “ntamwene aka.”Isaiya 41:8, BNM; Yakopo 2:21-23.

5. Yehova onawoona hai ni yaale anamwiiwelela moororomeleya?

5 Yehova onnavaha esisapo wiiwelela woororomeleya. Owo onnaasivela yaale aniilipixerya omuroromela yoowo opwaha ichu soothene. (Mwaalakhanye 2 Samuwele 22:26.) Ntoko mwaha woopacerya woonihenryaaya, Yehova onnasiveliwa vancipale ni yaale anamwiiwelela moorweela wa omusivela. Masiposipo 3:32, BNM, onii “awo annatàna ni atxhu awokololowa.” Yaale aniiwelela malamulo a Yehova, annaakhela nwopelo awe woosivela: wa okhala muleco “m’tabernakulo” mwawe—yaakheliwe wi emulapele nave ewerye omwaacamela yoowo mmavekeloni.Salmo 15:1-5.

6. Nnii nooniherye hai wi ninnamusivela Yesu, nave Yehova onoona hai vooloca wa yaale anamusivela Mwanawe?

6 Yehova onnaasivela yaale anamusivela Yesu, mwanawe mmoharu. Yesu ooloca: “Mukina akisivela Miyo, anarwa-akhapelela masu aka; nave Atithaka anarwa-amusivela yowo, nave, n’narwa-n’rwa wa yowo, nave n’narwa-nera wa yowo mokhalamo.” (Yohane 14:23) Nnii nooniherye hai wi ninnamusivela Yesu? Chiryene, mukhalelo mmoha ori wiiwelela malamulo awe, ophitaanyerya nlamulo na olaleerya ni waapaka oohuserya. (Mateyu 28:19, 20; Yohane 14:15, 21) Nave tho ninnooniherya wi ninnamusivela Muluku vaavaa ‘nnacharacharahu manani awe,’ nimutakiheryaka mmasu ni saweera mmukhalelo woophwanelela, naamwi nri oohiphaameya. (1 Petro 2:21) Yehova onnahakalala woona wiilipixerya wa yaawo, moosivela anaavya omutakiherya mwanawe.

7. Ntakhara heeni ti yoochuneya wi asinthamwene ahu ekhale asinthamwene a Yehova?

7 Nroromelo, ororomeleya, omwiiwelela ni omusivela Yesu ni meerelo awe—iha mikhalelo seiho Yehova onaavyeiye wa asinthamwene awe. Nnaphwanela wiikoha: Mikhalelo seiha sinnooneya wa asinthamwene aka? Asinthamwene aka asinthamwene a Yehova? Ti yookhweleya wi ekhale. Achu anooneiha mikhalelo soomuluku nave analaleerya michaka sa Omwene ni mvai ananwerya onivolowela mwaphaama, enceenyeryaka wi ntitelele omuhakalaliha Muluku.—Moone ekaaxa “ Tiheeni Enamweeriha Muchu Okhala Nthamwene Aphaama?

SOOTAKIHERYA SA PIIPILIYA SA ONTHAMWENE

8. Tiheeni enootikinihaani vooloca sa onthamwene waarivo variyari va (a) Nowemi ni Rute? (b) amiravo araru Aheepri? (c) Paulo ni Timoteo?

8 Soorempwa sookhalano sootakiherya sincipale sa achu yaaphunre moorweela wa waathanla asinthamwene aphaama. Munanwerya waalakhanya sootakiherya vooloca sa onthamwene wa Nowemi ni pwiyamwaana awe Rute, vooloca sa amiravo araru Aheepri Opaapulu yaari asinthamwene ororomeleya, ni onthamwene wa Paulo ni Timoteo. (Rute 1:16; Taniyeli 3:17, 18; 1 Akorinto 4:17; Afilipi 2:20-22) Vano, hankooni nthokororye yootakiherya ekina yawooneya: onthamwene waarivo variyari va Tavite ni Yonata.

9, 10. Taavi yaari mathipelo a onthamwene wa Tavite ni Yonata?

9 Piipiliya onaloca wi Tavite amanle omwiipha Koliyati “munepa wa Yonata wàpatxerya omukhwela yowo ntoko ikhweleiye.” (1 Samuwele 18:1, BNM) Mwawiihiiha waapacerya onthamwene woolipa naamwi waarivo ohiyana wa iyaakha, yaatitelela okhala asinthamwene ophiyerya Yonata okhwa mu ekhoco. * (2 Samuwele 1:26) Taavi yaari mathipelo a onthamwene wa achu yaale eeli?

10 Tavite ni Yonata yaari asinthamwene nthowa nawi yaanamusivela Muluku, ni nchuno naya noolipa na otitelela okhala oororomeleya wa yoowo. Alopwana yaala eeli yaaniwanana nthowa na nchuno naya na omuhakalaliha Muluku. Mmoha ti mmoha aahooniherya mikhalelo seiho saamulekenche mukina ni mukhwaawe. Yonata moohikhwa minikwa aatikiniheya ni olipa murima ni mvai wa mmiravo yoowo moohoova, aakinhe nsina na Yehova. Mweeparipari Tavite aanamucicimiha mulopwana yoowo aakhaviherya marehereryo a Yehova, nave tho mwawiikhooca aahela soochuna sa Tavite ohoolo, opwaha sawawe. Ntoko yootakiherya, muthokororye yeeyo yeeren’ye vaavaa Tavite aareiye mmakacamiho matokotoko a okumi awe, akhalaka ntoko mulipa oochawa mutakhwani, wi oopowe mu esara ya Mwene oonanara Sawuli, tiithi a Yonata. Ntoko yawooniherya ya ororomeleya, Yonata “àya okumana ni Davide, . . . nave àmulipiherya yowo mwa nsina na Muluku.” (1 Samuwele 23:16, BNM) Nkuupuwelani mukhalelo Tavite onneiye vaavaa nthamwene awe oosiveliwa aaruuleiye amvaha nikhaviheryo ni nceenyeryo! *

11. Tiheeni muhusenryaanyu moorweela wa yootakiherya ya Yonata ni Tavite?

11 Tiheeni nnahuseryaahu moorweela wa yootakiherya ya Yonata ni Tavite? Opwaha soothene, nohoona wi echu yookhweleya yeeyo asinthamwene anaphwanelaaya okhalano eri esisapo yoomunepani. Vaavaa nnaataanaahu ni yaale nnuukaahuno soororomela sahu, meecelo ahu, ni nchuno nahu na otitelela okhala oororomeleya wa Muluku, onamukhala mukhalelo wa wuuka moonelo, muupuwelo, ni saweereya seiho inahaala onilipiha ni onceenyerya. (Mwaalakhanye Aroma 1:11, 12.) Nnanwerya waaphwanya asinthamwene yaawo anachuna ichu soomunepani variyari va asinnihu. Eyo enataphulela wi muchu ori oothene onarwa mu Empa ya Omwene nthamwene aphaama? Hooye, tahi yeeyo.

MUKHALELO WA WAATHANLA ASINTHAMWENE

12, 13. (a) Ntakhara heeni ninnaphwanela waathanla asinthamwene naamwi ori variyari va muloko Weekiristu? (b) Nikacamiho taani muloko wa nsana noopacerya waakumannaayano, nave olopola taani woolipa Paulo aavanheiye?

12 Naamwi ori mmulokoni, nnaphwanela waathanla phaama asinthamwene yaawo anahaala onikhaviherya makupa oomunepani. Eyo enahaala ontikhiniha? Hooye. Akiristu akina mmulokoni ananwerya omaliha elukuluku yincipale wi yunnuwe makupa oomunepani, hiiha ntoko yawiima mmwirini ennamaliha elukuluku yincipale wi yiichwe. Mwawiihiiha, mmiloko soothene, ninnaaphwanya Akiristu ari oohiyana mmukhalelo wa wunnuwa omunepani. (Ahepri 5:12–6:3) Chiryene, ninnooniherya ovilela ni osivela wa yaale ari avyaani naari ooceecheya, woona wi nnachuna waakhaviherya wi yinnuwe makupa oomunepani.Aroma 14:1; 15:1.

13 Voovira wa elukuluku, akhweya inahaala okhalavo mikhalelo mmulokoni inahaala oneeriha wi nikhaleno ephoole vooloca sa onthamwene ahu. Achu akina anamphiyerya okhalano meecelo oonanara. Akina ananwerya okhalano nthalu naari munepa wa waakaaha. Muloko wa nsana noopacerya E.K. waakumana ni nikacamiho noolikana. Vaavaa akina yaaraaya oororomeleya, akina hiyaarino meecelo oophwanelela. Nthowa na achu akina mmuloko wa Korinto ohichariha mahusiheryo makina Eekiristu, murummwa Paulo aalopola muloko: “Muhiwokiwe; wátána wonanara onnapahula makhalelo órera.” (1 Akorinto 15:12, 33) Paulo aamulopola Timoteo wi naamwi variyari va Akiristu anamukhalavo akina yaahaala weerano moohiyana. Timoteo aalopoliwa wi akhale ocai wa achu yaawo, nave ahaataaneno.Mwaalakhanye 2 Timoteo 2:20-22.

14. Nnii nipharihele hai nlakiheryo na olopola wa Paulo vooloca sa asinthamwene?

14 Nnii nipharihele hai nlakiheryo na olopola wa Paulo? Moorweela wa osepa onthamwene ni muchu—mpuwa naari vaate va muloko—yoowo onahaala onivolowela moonanara. (2 Atesalonika 3:6, 7, 14) Nnaphwanela okhapelela makupa ahu oomunepani. Muupuwele wi ntoko nchoce, ninnatakiherya moonelo, mukhalelo wa asinthamwene ahu. Hiiha ntoko eneereyaaya muchu aruweya nchoce mu nthikila hanawehererya wi nnahaala onuula maahi, mwawiihiiha hinnaphwanela waataana ni yaale arino meecelo oonanara niwehereryaka okhalano meecelo aphaama.1 Akorinto 5:6.

Munanwerya waaphwanya asinthamwene aphaama variyari va anna

15. Munii nwerye hai waaphwanya asinthamwene a wunnuwa makupa oomunepani mmulokoni?

15 Nyenya, ti wookhweya waaphwanya asinthamwene variyari va asinnihu. (Salmo 133:1) Munii nwerye hai waaphwanya asinthamwene awunnuwa makupa oomunepani variyari va muloko? Vaavaa munooniheryaanyu mikhalelo ni meerelo oomuluku, hiwaavo minikwa wi akina ntoko nyuwo anahaala owaacamelani. Mu elukuluku emohamoha, munahaala ochariha meerelo oophara muteko ni waapaka asinthamwene avyaani. (Moone ekaaxa “ Nnii Naapake Hai Asinthamwene Aphaama.”) Mwaavarerye yaale arino mikhalelo seiho munachunaanyu wooniherya. Mucharihe ekano ya Piipiliya enii ‘munnuwihiwe,’ mpakaka onthamwene ni annihu moohipwacha nihimo, elapo, naari sookhovelela. (2 Akorinto 6:13; mwaalakhanye 1 Petro 2:17.) Muhipake onthamwene pahiru ni yaale munalikanaanyuno iyaakha. Muupuwele wi Yonata aari mutokweene ompwaha Tavite. Achu yaawo arino iyaakha sincipale ananwerya wunnuwiha onthamwene, nthowa na osuwela ni miruku saya.

VAAVAA ANAKHUMELELAAYA MAKACAMIHO

16, 17. Wakhala wi munna ooneerela yoonanara, ntakhara heeni hinnaphwanela okhuma mmulokoni?

16 Elukuluku ni elukuluku makacamiho ananwerya okhumelela mmulokoni nthowa na ohiyana wa makhalelo oomuchu ni nipuro na oyariwa. Munna akhweya onanwerya oloca echu enahaala onnanara. (Masiposipo 12:18) Mu ilukuluku ikina makacamiho ananwerya okhumelela nthowa na makhalelo oomuchu, ohiiwanana, naari moonelo woohiyana. Apwanne nnahaala okwaculiwa ni mikhalelo seiho ophiyerya okhuma mmulokoni? Hooye, wakhala wi nookhalano osivela weeparipari wa Yehova ni yaale onaasiveleiye.

17 Ntoko Mpatuxa ahu ni Ehime ya Okumi, Yehova onnaphwanela osivela wahu ni ncicimiho nawaakhwanela. (Yawupulula 4:11) Mwawaacererya, muloko yoowo onahakalaleiye opharihela onnaphwanela nikhaviheryo nahu. (Ahepri 13:17) Mwawiihiiha, wakhala wi munna ooneerela echu yoonanara, hiyaano hinnahaala okhuma mmulokoni ntoko mukhalelo wa wunla ikuhu. Naahaala weereno yeeyo? Tahi Yehova oneerenle yoonanara. Osivela wahu wa Yehova honaphwanela oneeriha omurerya eculi owo ni nloko awe!Mwaalakhanye Salmo 119:165.

18. (a) Tiheeni nnaphwanelaahu weera wi nikhapelele murecele mmulokoni? (b) Olevelela wakhala wi noochekelana, enaruuha mareeliho taani?

18 Waasivela wahu anna onnaneeriha otikitherya murecele mmulokoni. Yehova hanaweherya ophaameya wa yaale anamusivela, nave hiyaano tho hinnaphwanela oweherya. Osivela onnaneeriha olevelela soohesa, nave ninnuupuwela wi oothene naachu oohiphaameya nave ninnapaka soocheka. (Masiposipo 17:9; 1 Petro 4:8) Osivela onnanikhaviherya otitelela ‘okhurumuwelana mukina ni mukhweiye.’ (Akolose 3:13) Nave wiiliwiili tahi wookhweya opharihela ekano yeela. Wakhala wi noheemererya wi moonelo woonanara onivolowele, nnahaala okuha mathowa, akhweya nuupuwelaka wi nakhala oonyeenyeya nnammuhooxa yoole oneerenle yoonanara. Mweeparipari, okuha mathowa nniihooxa mukhatiihu. Nyenya olevelela wakhala wi noochekelana, ennaruuha mareeliho. (Luka 17:3, 4) Eyo ennanivaha murecele wa mmuupuwelo ni mmurimani, ekhapelelaka murecele mmulokoni, nave opwaha soothene ennakhapelela waataana wahu ni Yehova.Mateyu 6:14, 15; Aroma 14:19.

VAAVAA ONAKHWELEYAAYA OHAATAANA NI MUCHU

19. Mikhalelo taani inahaala weeriha wi nihaataane ni muchu mukina?

19 Ikwaha ikina, hinnaphwanela waataana ni muchu yoowo onahiya opaka makupa a muloko. Eyo enneereya vaavaa owo ohiniiweleleiye malamulo a Muluku, aahicharuwa nave iikariwa mmulokoni, naari wakhala wi onnakhooca nroromelo moorweela wa ohusiha mahusiheryo atheru naari moorweela wa olakelela okhuma mukhateiye mmulokoni. Masu a Muluku mwawooneya annanleela wi “muhátáneno” ni yaawo. * (Mwaalakhanye 1 Akorinto 5:11-13; 2 Yohane 9-11) Nno nnamukhala nikacamiho ntokotoko omusepha muchu yoowo akhweya aari nthamwene naari mmusi ahu. Apwanne nnahaala okhala oororomeleya ni awiiwelela, nooniheryaka ororomeleya wahu wa Yehova ni malamulo awe eekhaikhai opwaha echu eri yoothene? Muupuwele wi Yehova onnavaha esisapo etokotoko ororomeleya ni wiiwelela.

20, 21. (a) Ntakhara heeni wiikariwa mmulokoni marehereryo oosivela? (b) Ntakhara heeni ti yaphaama waathanla asinthamwene ahu mwa miruku?

20 Wiikariwa mmulokoni, chiryene marehereryo oosivela anarweela wa Yehova. Mwawiihai? Omwiikara mulipa oocheka oohicharuwa, onnooniherya osivela wa nsina naweela na Yehova ni yoothene nneemelelaaya. (1 Petro 1:15, 16) Omwiikara mulipa oocheka onnakhapelela muloko. Achu oororomeleya a muloko annakhapelela ni ovolowela woonanara wa yaawo anapaka soocheka mwaayiini. Mwawiihiiha ananwerya otitelela omulapela Yehova esuwelaka wi muloko ori nipuro nookhapeleleya mu elapo yeela yoonanara. (1 Akorinto 5:7; Ahepri 12:15, 16) Olaka woolipa onnooniherya osivela wa yoowo opanke yoocheka. Onamukhala tho mukhalelo onahaala omukhaviherya mulipa oocheka ocharuwa nave apake marehereryo wi a mukookele Yehova.Ahepri 12:11.

21 Hiyaano hinnaphwanela okhooca wi asinthamwene ahu aakhalano ovolowela otokotoko mwa hiyo. Mwa yeeyo, ti yookhweleya waathanla asinthamwene ahu mwa miruku. Moorweela wa waapaka asinthamwene a Yehova okhala asinthamwene ahu, ni waasivela yaale anamusivela Muluku, nnahaala okhalano asinthamwene aphaama. Yeeyo nnahaalaahu onuula wa yaawo enahaala onikhaviherya wooniherya yoolakelela ahu ya omuhakalaliha Yehova.

^ par. 2 Nsu na Eheepri ntaphuleliwe “onetxa ni” ninnataphuleliwa tho “mukhwawe” ni ‘watána.’Amuthoriha 14:20; Masiposipo 22:24.

^ par. 4 Moorweela wa oveka yeeyo wa Aaparahamu, Yehova aasiphela ephepa yeeyo aahaaleiye opaka moorweela wa omvaha mwanawe mmoharu. (Yohane 3:16) Vooloca sa Aaparahamu, Yehova aavaha epucepuche yeelopwana mu nipuro na Isake.Mapacereryo 22:1, 2, 9-13.

^ par. 9 Tavite aari mmiravo—“mwana”—vaavaa aamwiiphaleiye Koliyati, nave aarino iyaakha 30, vaavaa Yonata aakhwileiye. (1 Samuwele 17:33; 31:2; 2 Samuwele 5:4, BNM) Yonata, aarino iyaakha 60 vaavaa aakhwileiye, mwawooneya aakhalano iyaakha 30 ompwaha Tavite.

^ par. 10 Ntoko yooniheryiwaaya mu 1 Samuwele 23:17, Yonata aaloca ichu thanu seiyo saamulipinhe Tavite: (1) Aahimucenyerya Tavite wi ahoove. (2) Aahimuleela wi wiilipixerya wa Sawuli waari wasiiyo ene. (3) Aahimuupuxerya Tavite wi aahaala waakhela omwene, hiiha ntoko Muluku aaroromelinheiye. (4) Aahimuroromeliha wi aahaala okhala oororomeleya wa Tavite. (5) Aahimuleela wi Sawuli aanasuwela wi Yonata aari oororomeleya wa Tavite.

^ par. 19 Wi mukhaleno sooleeliherya ikina vooloca sa mukhalelo wa waasepa alipa awiikariwa mmulokoni, vareryani Masu Awaaceererya “Omukhaliha Muchu Awiikariwa Mmulokoni.”