Go na content

Go na table of contents

KAPITEL 3

Lobi den wan di Gado lobi

Lobi den wan di Gado lobi

„Te wan sma e waka nanga koniwan, dan ensrefi o kon koni.”​—ODO 13:20.

1-3. (a) Sortu tru tori Bijbel e tyari kon na krin? (b) Fa wi kan suku mati di o abi bun krakti na wi tapu?

TE YU luku en bun, dan libisma de leki katun. Neleki fa katun e soigi iniwan watra di de na en lontu, na so libisma e teki sani abra fu tra sma. A makriki srefisrefi fu teki den denki nanga den fasi abra fu den mati fu wi. Son leisi dati e pasa sondro fu wi sabi.

2 A sani disi di Bijbel e taki na wan tru tori: „Te wan sma e waka nanga koniwan, dan ensrefi o kon koni, ma te wan sma e waka nanga don sma, dan sani no o waka bun gi en” (Odo 13:20). Na odo disi no e taki fu sma di wi e miti wanwan leisi. Den wortu „waka nanga” abi fu du nanga a demakandra di wi abi doronomo nanga trawan. * Wan buku e taki fu a vers disi: „Te wan sma e waka nanga wan trawan, dan dati wani taki dati a lobi a sma, èn taki den na bun mati fu makandra.” Yu no feni taki nofo tron wi e teki sani abra fu sma di wi lobi? Iya, fu di wi lobi fu abi demakandra nanga den sma dati, meki den kan abi krakti na wi tapu. Son leisi dati kan tyari bun bakapisi, noso takru bakapisi kon.

3 Efu wi wani taki Gado tan lobi wi, dan a de tumusi prenspari taki wi e suku mati di o abi bun krakti na wi tapu. Fa wi kan du dati? Fu taki en leti, wi musu lobi den wan di Gado lobi, èn wi musu tron mati fu sma di de mati fu Gado. Denki a tori. Suma na den moro bun mati di wi kan meki? A no den wan di abi den fasi di Yehovah e suku na ini den mati fu en? Fu dati ede, wi o poti prakseri na den sortu sma di Gado lobi. Te wi sabi krin fa Yehovah e denki fu a tori disi, dan wi o sabi moro bun suma wi musu teki leki mati.

DEN WAN DI GADO LOBI

4. Fu san ede Yehovah abi a reti fu luku bun suma a e teki leki mati? Fu san ede Yehovah kari Abraham „mi mati”?

4 Yehovah e luku bun suma a e teki leki mati. Yu no feni taki a abi a reti fu du dati? Fu taki en leti, en na a Moro Hei Masra fu hemel nanga grontapu, èn te wi de mati fu en, dan dati na a moro bigi grani di wi ben kan abi. Sobun, suma Yehovah e teki leki mati? Yehovah e tron mati fu den wan di e frutrow dorodoro na en tapu, èn di e poti bribi na ini en. Luku na eksempre fu a famiri-edeman Abraham, di sma sabi leki wan man di ben abi wan tranga bribi. Yehovah ben aksi en fu gi en manpikin leki wan srakti-ofrandi. A sani disi na a moro hebi tesi di wan papa ben kan kisi. * Aladi a no kon so fara taki Abraham kiri en manpikin, toku „yu kan taki dati a gi Isak leki ofrandi” fu di a ben abi a tranga bribi taki ’Gado ben o man gi Isak wan opobaka’ (Hebrewsma 11:17-19). Fu di Abraham ben sori a bribi dati, èn fu di a gi yesi na Yehovah, meki Yehovah kari en „mi mati” fu sori taki a ben lobi en.​—Yesaya 41:8; Yakobus 2:21-23.

5. Fa Yehovah e denki fu den wan di e tan gi yesi na en?

5 Yehovah e warderi en srefisrefi te sma e gi yesi na en na ini ala sani. A lobi den wan di de klariklari fu poti a wani fu en na a fosi presi. (Leisi 2 Samuel 22:26.) Soleki fa wi si na ini kapitel 1 fu a buku disi, dan Yehovah breiti trutru nanga den wan di e bosroiti fu gi yesi na en fu di den lobi en. Odo 3:32 e taki: „A de bun mati nanga den sma di ati krin.” Den sma di e tan gi yesi na den komando fu Gado, e kisi wan moi kari fu en: Den kan kon na ini a „tenti” fu en. Dati wani taki dati den kan anbegi en, èn den kan taki fri nanga en na ini begi.​—Psalm 15:1-5.

6. Fa wi kan sori taki wi lobi Yesus, èn fa Yehovah e si den wan di lobi en Manpikin?

6 Yehovah lobi den wan di lobi Yesus, a wan-enkri Manpikin fu en. Yesus ben taki: „Efu wan sma lobi mi, a o du san mi taki èn mi Tata o lobi en. Dan wi o kon na a sma dati èn a o de nanga wi” (Yohanes 14:23). Fa wi kan sori taki wi lobi Yesus? A no de fu taki dati wi musu gi yesi na den komando fu en, èn wi musu du a wroko tu di a gi wi fu preiki a bun nyunsu èn fu meki disipel (Mateyus 28:19, 20; Yohanes 14:15, 21). Wan tra fasi fa wi e sori taki wi lobi Yesus, na te wi e „waka soifri na en baka”. Dati wani taki dati wi leki sondu libisma e du ala muiti fu teki na eksempre fu en na ini ala sani (1 Petrus 2:21). Te sma di lobi a Manpikin fu Yehovah e meki muiti fu teki na eksempre fu Krestes, dan Yehovah e prisiri srefisrefi.

7. Fu san ede a bun fu tron mati nanga sma di de mati fu Yehovah?

7 Te Yehovah e suku sma fu tron en mati, dan a e luku efu den sma disi abi bribi, efu den e tai hori na en, efu den e gi yesi na en, èn efu den lobi Yesus nanga den leri fu en. A bun te ibriwan fu wi e aksi ensrefi: ’Den mati fu mi abi den fasi disi? Den mati fu mi na mati fu Yehovah?’ A bun fu aksi wisrefi den sani disi. Sma di e du muiti fu kon abi den fasi fu Gado èn di e preiki a bun nyunsu fu a Kownukondre fayafaya, kan abi bun krakti na wi tapu. Den kan gi wi deki-ati tu fu tan du san Gado feni bun.​—Luku a faki „ San na wan bun mati?

WI KAN LERI FU SMA NA INI BIJBEL

8. San yu lobi fu a matifasi fu (a) Naomi nanga Rut? (b) den dri Hebrew yonkuman? (c) Paulus nanga Timoteyus?

8 Na ini Bijbel, wi kan feni furu eksempre fu sma di kisi wini fu di den ben abi bun mati. Yu kan leisi fu a matifasi di Naomi ben abi nanga Rut, a wefi fu en manpikin. Yu kan leisi fu den dri yongu Hebrew yonkuman di ben horibaka gi makandra na ini Babilon, èn yu kan leisi fu a matifasi di Paulus ben abi nanga Timoteyus (Rut 1:16; Danièl 3:17, 18; 1 Korentesma 4:17; Filipisma 2:20-22). Ma meki wi poti prakseri na wan tra moi eksempre: a matifasi di David ben abi nanga Yonatan.

9, 10. Fa a du kon taki David nanga Yonatan ben de bun mati?

9 Bijbel e taki dati baka di David kiri Goliat, „Yonatan kon lobi David nanga en heri ati. A kon lobi en leki fa a ben lobi ensrefi” (1 Samuel 18:1). Na so den tu man disi tron heri bun mati, aladi Yonatan ben owru omeni yari moro David. Ma toku den man disi tan mati teleki Yonatan lasi en libi na ini wan feti (2 Samuel 1:26). * Fa a du kon taki den tu man disi ben de so bun mati?

10 David nanga Yonatan ben de bun mati fu di den ala tu ben lobi Gado, èn den ben wani tan gi yesi na en. Den tu man disi ben wani plisi Gado. Ibriwan fu den ben abi fasi di a trawan ben lobi. A yonkuman David no ben frede fu opo taki gi Yehovah, a ben abi deki-ati, èn a ben de fayafaya. A no de fu taki dati Yonatan ben lobi den fasi dati fu David. Yonatan di ben owru moro David ben e tan horibaka gi den seti fu Yehovah, èn a ben e suku a bun fu David na presi fu suku en eigi bun. A ben musu de so taki David ben e lespeki a man disi fu den sani dati ede. Fu eksempre, luku san pasa di David ben e firi brokosaka di a ben e libi leki wan loweman na ini a gran sabana, fu di na ogri Kownu Saul, a papa fu Yonatan, ben e suku fu kiri en. A moi fu si fa Yonatan tan horibaka gi David. A „opo go na David. . . . A ben wani gi David deki-ati fu tan frutrow na tapu Gado” (1 Samuel 23:16). Prakseri fa David ben musu firi di en lobi mati kon na en fu yepi en èn fu gi en deki-ati! *

11. San yu e leri fu a matifasi di Yonatan nanga David ben abi?

11 San wi e leri fu na eksempre fu Yonatan nanga David? Wi e leri taki a moro prenspari sani di mati musu abi, na lobi gi Gado. Te wi e tron mati nanga sma di abi a srefi bribi leki wi, di abi a srefi denki leki wi, èn di e du ala san den man fu tan gi yesi na Gado, dan wi kan fruteri makandra san wi e denki, fa wi e firi, èn san wi ondrofeni. Na so wi e gi makandra deki-ati. (Leisi Romesma 1:11, 12.) Wi e feni den sortu sma dati na mindri den Kresten brada nanga sisa fu wi. Ma a sani disi wani taki dati ala sma di e kon na den konmakandra na ini a Kownukondre zaal, na bun mati? Nôno, dati no abi fu de so.

FA WI KAN MEKI BUN MATI?

12, 13. (a) Fu san ede wi musu luku bun srefi na ini a gemeente, suma wi e teki leki mati? (b) Sortu problema ben de na ini den gemeente fu a fosi yarihondro, èn sortu warskow Paulus ben gi den Kresten drape?

12 Srefi na ini a gemeente wi musu luku bun taki den mati fu wi na sma di o yepi wi fu kon abi wan moro bun matifasi nanga Gado. A sani disi musu fruwondru wi? Nôno. Son Kresten abi moro ten fanowdu fu kon lepi, neleki fa son froktu e teki moro langa fu kon lepi. Sobun, na ini ibri gemeente a no ala Kresten lepi a srefi (Hebrewsma 5:12–6:3). A no de fu taki dati wi e sori taki wi abi pasensi nanga lobi gi nyun sma, noso gi den wan di no lepi so ete, fu di wi wani yepi den fu kon moro lepi.​—Romesma 14:1; 15:1.

13 Ten na ten, wan situwâsi kan opo kon na ini a gemeente, èn wi o abi fu luku bun suma wi e teki leki mati. Kande son sma e tyari densrefi na wan fasi di no fiti. Tra sma kande e kisi bita-ati, èn den e bigin krutukrutu. Den srefi sortu problema disi ben opo kon na ini den gemeente fu a fosi yarihondro. Aladi furu fu den Kresten dati ben e du san Gado wani, toku sonwan fu den no ben e tyari densrefi na wan fasi di fiti. Fu di son sma na ini a gemeente Korente no ben e hori densrefi na son leri fu Krestes, meki na apostel Paulus gi a gemeente a warskow disi: „No meki sma kori unu. Takru kompe e pori bun gwenti” (1 Korentesma 15:12, 33). Paulus ben warskow Timoteyus taki srefi na mindri Kresten brada nanga sisa, yu abi sma di no e tyari densrefi na wan fasi di fiti. Timoteyus kisi a rai fu wai pasi gi den sortu sma dati, èn fu no tron mati fu den.​—Leisi 2 Timoteyus 2:20-22.

14. San wi e leri fu den warskow di Paulus gi wi te a abi fu du nanga den mati di wi e meki?

14 San wi e leri fu den warskow di Paulus ben gi? Wi musu weigri fu tron mati fu iniwan sma di kan abi wan takru krakti na wi tapu, awansi a sma dati de fu a gemeente noso awansi dati no de so (2 Tesalonikasma 3:6, 7, 14). Wi musu sorgu taki a matifasi di wi abi nanga Yehovah no e pori. Memre taki neleki fa katun e soigi iniwan watra di de na en lontu, na so wi e teki den denki nanga den fasi fu den bun mati fu wi abra. Te wi e poti wan pisi katun na ini asin, dan wi no kan fruwakti taki a o soigi watra. Na so a de tu taki wi no kan fruwakti fu leri bun sani te wi e moksi nanga sma di e du sani di no bun.​—1 Korentesma 5:6.

Yu kan feni bun mati na mindri den Kresten brada nanga sisa fu yu

15. San yu kan du fu feni Kresten mati di e du muiti fu tan abi wan bun matifasi nanga Gado?

15 Ma koloku taki wi kan feni furu bun mati na mindri den Kresten brada nanga sisa fu wi (Psalm 133:1). Fa yu kan feni Kresten mati di e du ala muiti fu tan abi wan bun matifasi nanga Yehovah? Te yu e meki muiti fu kon abi fasi di Gado lobi, dan a no de fu taki dati den sma di wani du a srefi, o wani moksi nanga yu. Ma yu musu du muiti tu fu meki nyun mati. (Luku a faki „ A fasi fa wi meki bun mati”.) Suku den sma di e sori den fasi di yu wani kon abi. Teki a rai di Bijbel e gi wi fu ’opo wi ati moro’ gi trawan. Dati wani taki dati wi musu tron mati fu Kresten brada nanga sisa, awansi fu sortu ras, kondre, noso kulturu den de. (2 Korentesma 6:13; leisi 1 Petrus 2:17.) Yu no musu bumui soso nanga den speri fu yu. No frigiti taki Yonatan ben owru furu yari moro David. Nofo tron te yu abi mati di owru moro yu, dan yu o leri furu fu na ondrofeni fu den èn fu a koni fu den.

TE PROBLEMA E OPO KON

16, 17. Fu san ede wi no musu tapu fu abi demakandra nanga a gemeente te wan Kresten brada noso sisa du wan hati sani nanga wi?

16 Ten na ten problema kan opo kon, fu di difrenti sortu sma de na ini a gemeente, èn fu di den alamala kweki tra fasi. Wan Kresten brada noso sisa kan taki noso du wan sani di e hati den firi fu wi (Odo 12:18). Son leisi problema e opo kon fu di sma abi kesekese nanga makandra, fu di den no e frustan makandra bun, noso fu di den no e agri nanga makandra. Wi sa tapu fu abi demakandra nanga a gemeente fu di den problema disi opo kon? Wi no o du dati te wi abi trutru lobi gi Yehovah èn gi den wan di a lobi.

17 Fu di Yehovah na wi Mekiman èn sosrefi a sma di e hori wi na libi, meki a e frudini en taki wi lobi en, èn taki wi e anbegi en nanga wi heri ati (Openbaring 4:11). Boiti dati, a fiti taki wi e tan horibaka gi a gemeente fu en (Hebrewsma 13:17). Sobun, efu wan Kresten brada noso sisa du wan hati sani nanga wi, dan wi no o tapu fu abi demakandra nanga a gemeente, soso fu di wi ati e bron. Fu taki en leti, wi no kan du dati. A no Yehovah hati den firi fu wi. Efu wi lobi Yehovah trutru, dan noiti wi o drai baka gi en, èn gi a pipel fu en!​—Leisi Psalm 119:165.

18. (a) Fa wi kan sorgu taki freide e tan na ini a gemeente? (b) Sortu blesi wi sa kisi te wi e gi trawan pardon te bun reide de fu du dati?

18 Fu di wi lobi wi Kresten brada nanga sisa, meki wi e sorgu taki freide e tan na ini a gemeente. Yehovah no e fruwakti taki den wan di a lobi no e meki nowan fowtu, èn wi no musu fruwakti dati tu fu trawan. Lobi o meki taki wi no e poti prakseri na pikinpikin fowtu di den e meki. Ma wi o hori na prakseri taki wi alamala abi sondu èn taki wi alamala e meki fowtu (Odo 17:9; 1 Petrus 4:8). Lobi o yepi wi fu tan ’gi makandra pardon nanga wi heri ati’ (Kolosesma 3:13). A no makriki ala ten fu fiti a rai disi. Efu wi no e basi den firi fu wi, dan dati kan meki taki wi e tan hori sma na ati, èn kande wi o feni taki wi e strafu a sma na a fasi dati. Ma fu taki en leti, a sani dati no bun gi wi. Te wi de klariklari fu gi trawan pardon te bun reide de fu du dati, dan wi o kisi furu blesi (Lukas 17:3, 4). Wi o abi wan korostu firi, èn freide o de na ini a gemeente. Ma san moro prenspari, na taki wi o tan abi wan bun matifasi nanga Yehovah.​—Mateyus 6:14, 15; Romesma 14:19.

O TEN WI NO MUSU BUMUI MORO NANGA WAN SMA?

19. Sortu situwâsi kan opo kon na ini a gemeente, di o meki taki wi no musu bumui moro nanga wan sma?

19 Son leisi, wi e kisi a rai fu no bumui moro nanga wan sma di ben de wan Kresten fosi. Disi kan pasa te den brada e puru a sma fu a gemeente fu di a pasa den wet fu Gado sondro taki a sori berow. A sani disi kan pasa tu te wan sma e kon nanga falsi leri, noso te a e hari ensrefi puru fu a gemeente. Gado Wortu e taigi wi krin taki wi „no musu bumui moro” nanga den sortu sma dati (Leisi 1 Korentesma 5:11-13; 2 Yohanes 9-11.) * Kande a no makriki fu no bumui moro nanga wan sma di ben de wan mati noso wan famiri fu wi. Wi o abi a fasti bosroiti fu no bumui moro nanga a sma dati? Te wi teki a bosroiti dati, dan wi o sori taki wi e si en leki wan tumusi prenspari sani fu tan gi yesi na Yehovah èn na den bun wet fu en. No frigiti taki Yehovah e warderi en trutru te sma e tan horibaka gi en, èn te den e tan gi yesi na en.

20, 21. (a) Fu san ede a seti di Yehovah poti fu puru sma fu a gemeente na wan lobi-ati seti? (b) Fu san ede a de tumusi prenspari taki wi e luku bun suma wi e teki leki mati?

20 A puru di den brada e puru sma fu a gemeente, na wan lobi-ati seti fu Yehovah. Fa so? Te den brada e puru wan sma fu a gemeente fu di a no wani sori berow, dan dati e sori taki a gemeente lobi a santa nen fu Yehovah nanga den wet fu en (1 Petrus 1:15, 16). Te den brada puru den sortu sma dati fu a gemeente, dan a gemeente e tan krin. Na so sma di e sondu fu espresi, no o man abi krakti tapu den Kresten brada nanga sisa di e tan gi yesi na Gado. Den brada nanga sisa disi kan tan anbegi Gado, aladi den sabi taki na ini na ogri grontapu disi, a gemeente na wan kibripresi (1 Korentesma 5:7; Hebrewsma 12:15, 16). A strafu disi di wan sma e kisi fu di a du wan seryusu sondu, e sori taki Gado lobi en. Kande na a sani disi a abi fanowdu fu kisi ensrefi, èn fu du muiti fu drai kon baka na Yehovah.​—Hebrewsma 12:11.

21 A no de fu taki dati den bun mati fu wi kan abi bigi krakti na wi tapu. Dati meki a prenspari srefisrefi taki wi e luku bun suma wi e teki leki mati. Te wi e tron mati fu sma di de mati fu Yehovah, èn te wi lobi sma di A lobi, dan wi o abi den moro bun mati di de fu feni. Den sani di wi o leri fu den o yepi wi fu tan du san Yehovah feni bun.

^ paragraaf 2 A Hebrew wortu di vertaal nanga „waka nanga” vertaal tu nanga ’hori fisiti’ èn „tron mati”.​—Krutuman 14:20; Odo 22:24.

^ paragraaf 4 Di Yehovah aksi Abraham a sani disi, dan nanga dati a sori sortu bigi sani en srefi ben o du te a ben o gi en wan-enkri gebore Manpikin leki wan ofrandi (Yohanes 3:16). Ma Yehovah tapu pasi gi Abraham fu kiri en manpikin, èn a gi en wan manskapu fu tyari leki ofrandi na presi fu Isak.​—Genesis 22:1, 2, 9-13.

^ paragraaf 9 David ben de „wan boi ete” di a kiri Goliat, èn a ben abi sowan 30 yari di Yonatan dede (1 Samuel 17:33; 31:2; 2 Samuel 5:4). Soleki fa a sori, dan Yonatan, di ben kan abi 60 yari di a dede, ben owru sowan 30 yari moro David.

^ paragraaf 10 Soleki fa a skrifi na 1 Samuel 23:17, dan Yonatan taki feifi sani fu gi David deki-ati: (1) A taigi David fu no frede. (2) A gi David a dyaranti taki Saul no ben o abi bun bakapisi. (3) A memre David taki na en ben o tron kownu soleki fa Gado ben pramisi. (4) A pramisi David taki a ben o tan horibaka gi en. (5) A taigi David taki Saul ben sabi taki a ben e horibaka gi David.

^ paragraaf 19 Efu yu wani sabi moro fini fa yu musu du nanga wan sma di den brada puru fu a gemeente, noso sma di hari densrefi puru fu a gemeente, dan luku a pisi di nen „Tra prenspari sani”, ’Fa wi musu libi nanga wan sma di puru fu a gemeente?