1-3. (a) Catiamẽla koku kuata akamba nye Embimbiliya li popia? (b) Tu tẽla oku nõla ndati akamba va tu vetiya oku linga eci ciwa?

ETU tua tuwa ndosiponja, momo tu kuete ocituwa coku kuama ovina viosi tu lete pocitumãlo tu kasi. Ndeci osiponja yi nyua ovava a kasi apa ya kapiwa, etu tua siata oku setukula ovituwa, kuenda ovilinga viomanu tu kasi lavo.

² Embimbiliya li kuete esunga lioku popia hati: “U endaenda la vakualondunge o lingavo ukualondunge, u puãi endaenda laveke o yambuiwa.” (Olosapo 13:20) Ocinimbu eci ka ci tiamisiwila lika koku li sanga lomunu olonjanja vimue. Momo ondaka oku “endaenda,” yi lomboloka oku linga ukamba lomunu waco. * Elivulu limue poku tukula ocinimbu eci lia lombolola okuti: “Oku endaenda lomunu umue ci lomboloka oku u sola loku kuata ukamba laye.” Ku tava hẽ okuti tu kuete ocituwa coku setukula omanu tu endaenda lavo? Omo liocituwa caco, omanu vana tu sole, va pondola oku tu vetiya oku linga eci ciwa ale ceci cĩvi.

³ Oco tu kale vocisola ca Suku, tu sukila oku kuata akamba va tu vetiya oku linga ovina viwa. Oco hẽ tu nõla ndati akamba vaco? Tu ci linga poku sandiliya akamba  vana Suku a sole. Omo liaco, tu sukila oku linga ukamba lomanu vana va kuete ovituwa vi soliwe la Yehova. Tu konomuisi ekalo liomanu va soliwe la Suku. Nda tua kuata ocisimĩlo ca Yehova catiamẽla kakamba, tu ka tẽla oku nõla akamba vawa.

4. Yehova o nõla ndati akamba vaye, kuenda momo lie Yehova a tukuila Avirahama hati ‘ekamba liange’?

⁴ Yehova ndaño o kuete omoko yoku nõla akamba, eye o nõla lika omanu va kuete ovituwa viwa. Omo okuti eye Ñala haeye Ombiali yoluali luosi, oku kala ekamba liaye esumũlũho limue linene. Velie Yehova a nõla oco va kale akamba vaye? Eye o nõla lika vana vo kolela. Tu konomuisi ulandu wa Avirahama ulume una wa kala ukuekolelo. Sokolola ndomo ekolelo liaye lia setekiwa eci vo pinga oku eca omõlaye ndocilumba. * Avirahama “wa lumba Isake,” momo wa kolela okuti “Suku o tẽla oku pindula omanu ndaño kokufa.” (Va Heveru 11:17-19) Omo liekolelo lepokolo Avirahama a lekisa, Yehova wo tukula hati, ‘ekamba liange.’​—Isaya 41:8; Tiago 2:21-23.

5. Yehova o tenda ndati vana va pokola kokuaye?

⁵ Epokolo li kuete esilivilo lialua ku Yehova. Eye o sole vana va velisapo oku pokola kokuaye. (Tanga 2 Samuele 22:26.) Ndomo tua ci lilongisa Kocipama catete, Yehova o sanjukila vana va nõlapo oku pokola  kokuaye locisola. Kelivulu Liolosapo 3:32, kua sonehiwa hati, eye “o kolela ava va sunguluka.” Omo liaco, vana va kapako olonumbi via Suku va tambula elaleko lia Yehova lioku tunga “vomunda” yaye okuti​—va linga afendeli vaye kuenda olohutililo viavo vi yeviwa.​—Osamo 15:1-5.

6. Tu lekisa ndati okuti tu sole Yesu, kuenda Yehova o liyeva ndati eci tu lekisa ocisola Komõlaye?

⁶ Yehova o sole vana va sole Yesu, Omõlaye Wongunga. Kuenje, Yesu wa popia hati: “Umue, nda o sole ame, o pokola kondaka yange, Tate u solavo, oco etu tuiya kokuaye, kuenje tu tunga laye.” (Yoano 14:23) Tu lekisa ndati okuti tu sole Yesu? Tu ci lekisila poku pokola kovihandeleko viaye kuenda oku tẽlisa ocikundi cetu coku linga olondonge. (Mateo 28:19, 20; Yoano 14:15, 21) Tu lekisavo ocisola ku Yesu eci tu “kuama volomãi viaye,” poku setukula oku vangula kuenda ovilinga viaye ndaño ka tua lipuile. (1 Petulu 2:21) Eci tu likolisilako oku sola Omõlaye loku lekisa ovituwa Viakristão, utima wa Yehova u sanjuka calua.

7. Momo lie ci kuetele esilivilo oku linga ukamba lakamba va Yehova?

⁷ Yehova o yongola okuti akamba vaye va kala vakuekolelo, vakuacili, vakuepokolo kuenda va sola ovihandeleko via Yesu. Omo liaco, tu sukila oku li pula ndoco: ‘Anga hẽ nda siata oku lekisa ovituwa viaco kakamba vange? Ndi kuete hẽ ukamba lomanu va sole Yehova?’ Oku linga apulilo aco, ci kuete esilivilo. Momo vana va likolisilako oku kuata ovituwa viwa kuenda va kunda esapulo liwa Liusoma, va tu vetiya oku amamako oku sanjuisa Suku.​—Tala okakasia “ Ekamba Liwa li Lomboloka Nye?” kemẽla 29.

8. Nye cu ku komõhisa vali catiamẽla kukamba wa kala pokati (a) ka Naomi la Ruti? (b) kamalẽhe vatatu va Heveru? (c) pokati ka Paulu la Timoteo?

⁸ Vovisonehua mu sangiwa ovolandu alua a lekisa ndomo vamue va kuatisiwa omo lioku nõla akamba vawa. O pondola oku limbuka ukamba Naomi a kuata la ndatembo yaye Ruti, ukamba wa kala pokati kamalẽhe vatatu va Heveru va ambatiwile ko Bavulono, kuenda ukamba Paulu a kuata la Timoteo. (Ruti 1:16; Daniele 3:17, 18; 1 Va Korindo 4:17; Va Filipoi 2:20-22) Pole, tete tu konomuisi ukamba Daviti a kuata la Yonatão.

9, 10. Nye ca vetiya Daviti oku linga ukamba la Yonatão?

⁹ Embimbiliya li lekisa okuti Daviti noke yoku ponda Goliata, utima wa “Yonatão wa lipandeka lutima wa Daviti kuenda wo sola ndomuenyo waye muẽle.” (1Samuele 18:1) Ndaño ovo va litepele calua kalima, ukamba wavo wamamako toke eci Yonatão a fa. * (2 Samuele 1:26) Nye ca pamisile ukamba wavo?

¹⁰ Daviti kumue la Yonatão va kala akamba momo va kuata onjongole yimuamue yoku pokola ku Suku. Ovo va li kuatela ukamba omo liovituwa viavo viwa. Ocili okuti Yonatão wa sola calua Daviti omo liutõi a lekisa poku teyuila onduko ya Yehova. Daviti layevo wa sumbila Yonatão omo lioku lekisa ekolelo  loku kuatisa esokiyo lia Yehova kuenda oku pitisa kovaso olonjongole via Daviti okuti viaye muẽle ci sule. Kũlĩhĩsa eci ca pita la Daviti otembo a kala vekalasoko oku tila Soma Saulu, isia ya Yonatão. Omo liukamba wa kala pokati kavo, Yonatão “wa enda . . .  ku Daviti, wo halisila vonduko ya Suku.” (1 Samuele 23:16)  Sokolola ndomo Daviti a liyeva eci a pamisiwa lekamba liaye! *

11. Nye o lilongisila kukamba wa Daviti la Yonatão?

¹¹ Ukamba wa Daviti la Yonatão u tu longisa nye? Tu pondola oku limbuka okuti ca velapo vali, oku linga ukamba lomanu va kuete ovimãho viespiritu. Momo eci tu livala ukamba lomanu va fendela Yehova haivo va kuete ovituwa viwa lonjongole yoku u  sanjuisa, ekolelo lietu li pamisiwa. (Tanga Va Roma 1:11, 12.) Omanu va kuete ovituwa viaco, va sangiwa lika pokati ka vamanji. Anga hẽ eci ci lomboloka okuti vosi va endaenda kolohongele Vonjango Yusoma va pondola oku kala akamba vetu? Sio.

12, 13. (a) Momo lie tu sukilila oku nõla akamba vawa ndaño muẽle vekongelo? (b) Kocita catete, ovitangi vipi via pita vakongelo, kuenda elungulo lipi Paulu a eca ku Timoteo?

¹² Tu sukila oku nõla akamba vana va tu kuatisa oku pamisa ukamba wetu la Suku, ndaño muẽle vekongelo. Eci hẽ ci tu komõhisa? Sio. Akristão vamue oco vakuate elomboloko liovina viespiritu, papita otembo yalua ndeci apako amue a kasi vuti a cilua oku pia. Vakongelo tu sangamo vamanji va litepa koku loñoloha kespiritu. (Va Heveru 5:12–6:3) Omo liaco, tu sukila oku lekisa epandi kuenda ocisola komanu va fetika ndopo oku lilongisa kuenda vana va hongua, oco tu va kuatise oku kula konepa yespiritu.​—Va Roma 14:1; 15:1.

¹³ Pole, olonjanja vimue tu sukila oku nõla ciwa omanu tu yongola oku linga lavo ukamba vekongelo. Omanu vamue va kuete ovituwa ka via sungulukile, vakuavo va kuete ocituwa coku liyeya. Kocita catete, vakongelo mua kalavo ocitangi caco. Vamue va kala vakuekolelo, pole vakuavo va enda oku linga ovina ka via sungulukile. Omo okuti vamue vekongelo lio ko Korindo ka va tavele kalongiso Akristão, Paulu wa va lungula hati: “Ko ka kembiwi. Akamba vãvi va nyola ovituwa viwa.” (1 Va Korindo 15:12, 33) Paulu wa lungula Timoteo okuti pokati Kakristão pa sangiwa vana ka va kuete ovituwa viwa. Omo liaco, Timoteo  wa yuvula oku kuata ukamba lavo.​—Tanga 2 Timoteo 2:20-22.

14. Elungulo lipi Paulu a eca liatiamẽla koku nõla akamba?

¹⁴ Tu kapako ndati elungulo lia Paulu? Tu kapako elungulo liaco poku yuvula ukamba lomanu va kuete ovituwa vĩvi, ci kale vekongelo ale vimbo tu kasi. (2 Va Tesalonike 3:6, 7, 14) Tu sukila oku tata ciwa ekalo lietu konepa yespiritu. Ivaluka okuti etu tumanu tu kasi ndosiponja, momo tu sole oku setukula ovituwa viakamba vetu. Omo liaco, tu sukila oku yuvula ocituwa caco, momo osiponja ka yi tẽla oku tepisa nda ovava amue a tava oku a nyua ale sio. Pole, etu tumanu tu kuete olondunge. Omo liaco, tu amamiko oku yuvula akamba va tu vetiya oku kuama olonjila ka via sungulukile.​—1 Va Korindo 5:6.

15. Nye o sukila oku linga oco o sange akamba vawa vekongelo?

¹⁵ Tu kuete esumũlũho lioku sanga akamba vawa vekongelo. (Osamo 133:1) O pondola oku sanga ndati akamba vawa pokati ka vamanji? Osimbu wamamako oku kuata ovituwa via sunguluka, vamanji vana va kasivo oku ci linga, va ka vetiyiwa oku ku sola. Kuenje o ka vetiyiwa oku likolisilako oku kuata akamba vokaliye. (Tala okakasia “ Ndomo tu Kuata Akamba Vawa,” kemẽla 30.) Sandiliya akamba vana va kuete ovituwa viwa. Kuama onumbi Yembimbiliya yoku ‘lianja’ poku kuata ukamba la vamanji ndaño vakuekova liñi, pamue vokolofeka vikuavo. (2 Va Korindo 6:13; tanga 1 Petulu 2:17.) Ku ka kuate lika ukamba lomanu vana va kuete anyamo amuamue love. Ivaluka okuti Yonatão wa kala ekamba lia Daviti ndaño va litepele calua kalima. Akulu vamue va pondola oku tu longisa ovina vialua omo liolondunge va kuete.

16, 17. Nda manji umue wa tu sumuisa, momo lie ka tu kuetele esunga lioku liwekapo oku endaenda kolohongele?

¹⁶ Tu pondola oku kuata ovitangi la vamanji, momo tu kuete ovituwa via litepa kuenda omunu lomunu wa kulila pocitumãlo ca litepa. Olonjanja vimue vamanji va linga ovina vi tu sumuisa. (Olosapo 12:18) Eci ca siata oku koka ovitangi viaco, oku litepa kuovisimĩlo, kuenda kuovituwa. Anga hẽ ovitangi viaco vi tu vetiya oku siapo ekongelo? Ocisola tu kuetele Yehova kuenda omanu va soliwe laye, ci tu kuatisa oku yuvula elinga liaco.

¹⁷ Yehova Ululiki wetu haeye Ono yomuenyo, o yongola okuti tu u vumba locisola. (Esituluilo 4:11)  Handi vali tu sukila oku kuatisa omanu vana va songuila ekongelo liaye. (Va Heveru 13:17) Ndaño manji umue wa tu sumuisa, ka tu liwekapo oku endaenda kolohongele. Momo lie? Momo Yehova hayeko wa tu sumuisa. Ocisola ci tu kuatisa oku amamako oku kuata ukamba la Yehova kuenda omanu vaye!​—Tanga Osamo 119:165.

18. (a) Nye ci tu kuatisa oku kala vakuambembua vekongelo? (b) Ocituwa coku ecela ci nena asumũlũho api?

¹⁸ Ocisola tu kuetele vamanji vekongelo ci tu vetiya oku sandiliya ombembua. Omo okuti Yehova ka tu kisika oku lipua oco tu kale akamba vaye, letuvo ka tu kisika vakuetu oku lipua oco va kale akamba vetu. Ocisola ci tu kuatisa oku yula ovitangi, kuenda oku limbuka okuti vosi yetu tuakuakulueya, omo ka tua lipuile. (Olosapo 17:9; 1 Petulu 4:8) Ocisola ci tu kuatisa oku amamako oku ‘liecela pokati.’ (Va Kolosai 3:13) Ka ca lelukile oku kapako onumbi eyi. Nda tua kuata ovituwa ka via sungulukile, tu ka vetiyiwa oku kala locikumbiti eci manji umue a tu lueyela. Pole, ka ca sungulukile oku kuata ocikumbiti. Nda ka tu ecela vana va tu lueyela, ka tu ka kuata asumũlũho. (Luka 17:3, 4) Omo liaco, tu yuvuli ocituwa caco, oco tu kuate ombembua vekongelo, kuenda ukamba la Yehova.​—Mateo 6:14, 15; Va Roma 14:19.

19. Ocitangi cipi tu pondola oku liyaka laco eci omunu umue a tundisiwa vekongelo?

¹⁹ Tu sukila oku yuvula oku linga ukamba lomanu vana va siapo ekongelo. Omanu vaco, vana va tundisiwa vekongelo omo lioku sinila olonumbi via Suku,  ale vana va likala ekolelo omo lioku longisa esanda, kuenda vana va liwekapo oku likongela letu. Ondaka ya Suku yi tu sapuila hati, “ tundisi pokati kene” omanu vaco. * (Tanga 1 Va Korindo 5:11-13; 2 Yoano 9-11) Ocili okuti, ka ca lelukile oku yuvula omunu una wa kala ekamba lietu pamue ngandietu. Anga hẽ tu ka lekisa okuti tua velisapo olonumbi via Yehova okuti ovina vikuavo ci sule? Ivaluka okuti Yehova o sanjukila vana va pokola kokuaye.

20, 21. (a) Momo lie esokiyo lioku tundisa ava ka va likekembela eliangiliyo limue liocisola? (b) Momo lie ci kuetele esilivilo oku nõla akamba vawa?

²⁰ Esokiyo lioku tundisa vana ka va likekembela eliangiliyo liocisola ca Yehova. Momo lie? Momo oku ci linga ci teyuila onduko ya Yehova, kuenda olonumbi viaye. (1 Petulu 1:15, 16) Handi vali, oku tundisa vekongelo vana ka va likekembela, ci teyuila vamanji kovituwa vĩvi violondingakandu, kuenda ekongelo. (1 Va Korindo 5:7; Va Heveru 12:15, 16) Epindiso liaco, li lekisa ocisola ku vana va lueya. Ndaño ka ca lelukile oku pindisiwa, omunu waco o sukila oku likolisilako oku tiuka ku Yehova.​—Va Heveru 12:11.

²¹ Omo okuti akamba vetu va pondola oku tu vetiya oku linga eci ciwa ale ceci cĩvi, tu sukila oku nõla akamba vana va kuete ovituwa viwa. Omo liaco, tu amamiko oku linga ukamba lomanu Yehova a sole, momo ovina tu setukula kakamba vawa vi tu kuatisavo oku sanjuisa Yehova.