1, 2. Mbaʼépa ikatu jajapo jaiporavóta jave ñande vyʼarã?

EPENSAMÍNA reʼutaha peteĩ yva hiʼaju porãva, péro upeichahágui rehecha sapyʼa peteĩ párte oñembyaiha. Mbaʼépa rejapóta? Nerepenáiramo upévare reʼupaitéta, ikatu avei remombo pe yva, térã reipeʼa pe párte oñembyaiha. Mbaʼépa rejapóne?

² Upéicha avei umi vyʼarã. Jaikuaa oĩha heta naiporãiva, haʼete pe yva itujúva. Mbaʼépa ikatu jajapo? Oĩ umi ojapóva oimeraẽ mbaʼe ojediverti hag̃ua. Ótro katu omboykete voi opaichagua vyʼarã ani hag̃ua ombyai chupekuéra. Ha oĩ umi omboykéva umi ivaíva péro oiporavo jepi umi iporãva. Mbaʼépa jadesidíta Ñandejára akóinte ñanderayhu hag̃ua?

3. Mbaʼépa jahecháta koʼág̃a?

³ Hetave ñaime jahechakuaáva tekotevẽha jajediverti mimi, péro ñamboykese umi vyʼarã ikatúva ñanembyai. Upévare tekotevẽ jaikuaa mbaʼeichaguápa iporã ha mbaʼeichaguápa ivai. Koʼág̃a jahecháta mbaʼéichapa umi vyʼarã ikatu omokangy ñande jerovia.

4. Mbaʼépa ñaprometékuri Jehovápe, ha upévare mbaʼépa tekotevẽ jajapo?

⁴ Ndaʼaréi peteĩ ermáno tujami ojevautisavaʼekue 1946-pe heʼi: “Che arakaʼeve ndajavýi pe diskúrso oñemeʼẽva umi ojevautisátavape g̃uarã, ha ajapysaka porã hese, cheteramoguáicha pe ojevautisátava”. Ha omombeʼu mbaʼérepa ojapo upéva: “Chemanduʼávo añemeʼẽma hague Jehovápe chekyreʼỹ ajerovia meme hag̃ua hese”. Katuete ñande avei ñapensa upéicha. Jajerovia meme hag̃ua Jehováre tekotevẽ ñanemanduʼa ñañemeʼẽ hague chupe. Ñande ñaprometékuri Jehovápe jajapotaha opa mbaʼe haʼe oipotáva (Eclesiastés 5:4; Hebreos 10:7). Ñapensávo ko promésare ñantende porãve mbaʼérepa japredikavaʼerã ha mbaʼéichapa jaikovaʼerã. Jahechakuaa avei tekotevẽha ñañatende porã mbaʼépa jaiporavo ñande vyʼarã. Apóstol Pablo ohechauka upeichaha heʼívo: ‘Opáichavo, peteĩchante peʼúramo ha pemboyʼúramo, térã pejapo pejapóva, opa pejapóvape  pemombaʼeguasu Ñandejárape’ (1 Corintios 10:31).

5. Mbaʼéichapa pe léi oĩva Levítico 22:18-20-pe ñanepytyvõ ñantendeve hag̃ua Romanos 12:1?

⁵ Opa mbaʼe jajapóvape jahechaukavaʼerã ñamombaʼeguasuha Jehovápe. Pablo omyesakã upéva heʼívo umi kristiáno Romayguápe: ‘Peñemoĩ Ñandejára renondépe, sakrifísio oikovéva, imarangatúva ha iporãvaramo’ (Romanos 12:1). Haʼe ohechauka jaservivaʼerãha Ñandejárape opa ñane mbaretekue, ñane arandukue ha ñane mborayhu reheve (Marcos 12:30). Apóstol Pablo heʼi péicha jaservíramo Jehovápe ñameʼẽha chupe peteĩ sakrifísio. Péro ko sakrifísio ndahaʼéi péicha péichante ñameʼẽvaʼerã. Ñandejára Léi heʼivaʼekue haʼe ndoipotaiha ojesakrifika térã oñekuaveʼẽ chupe peteĩ mymba hasy térã ivaíva (Levítico 22:18-20). Péicha avei Jehová ndoguerohorymoʼãi peteĩ kristiáno omeʼẽramo chupe peteĩ sakrifísio naiporãiva. Mbaʼéichapa ikatu oiko upéva?

6, 7. Mbaʼépa ikatu omongyʼa ñande rete, ha mbaʼérepa ivaíta upéva?

⁶ Pablo heʼi umi Romayguápe: “Ani peheja pende rete pe mbaʼe vai apópe”. Avei heʼi chupekuéra: ‘Pejuka pende rete rembiapo vai’ (Romanos 6:12-14; 8:13, ÑÑB). Upe mboyve haʼe heʼíma voi kuri mbaʼeichaguápa umi ‘tembiapo vai’. Yvyporakuérare heʼi: ‘Ijuru henyhẽ maldisióngui’. “Ipykuéra oiko pyaʼe oporojuka hag̃ua.” (BNP.) ‘Hesa renondépe ndaipóri kyhyje Ñandejáragui.’ (Romanos 3:13-18, ÑÑB.) Peteĩ kristiáno omongyʼáta  hete oiporúramo koʼã párte ojapo hag̃ua ivaíva. Pór ehémplo ñamañáramo taʼanga tieʼỹre, térã umi prográma ohechaukáva oñorairõ ha ojojukáva, ‘jahejañaína ñande resa pe mbaʼe vai apópe’ ha péicha ñamongyʼapaite ñande rete. Upéicharamo oimeraẽ mbaʼe jajapóva Ñandejárape g̃uarã ikyʼátama ha ndovalemoʼãi (Deuteronomio 15:21; 1 Pedro 1:14-16; 2 Pedro 3:11). Ajépa tuichaite jajavýta jaiporavo vaíramo ñande vyʼarã.

⁷ Ko mbaʼe ndahaʼeiete vyrorei. Upévare katuete jaiporavoséta umi vyʼarã omoporãvétava umi sakrifísio jajapóva Jehovápe g̃uarã. Ndajajaposemoʼãi mbaʼeve ñanemongyʼátava. Koʼág̃a jahecháta mbaʼeichagua vyʼarã iporã ha mbaʼeichaguápa ivai.

8, 9. a) Mbaʼeichagua vyʼarãpa oĩ? b) Mbaʼeichaguápa naiporãi ha mbaʼérepa?

⁸ Ikatu jaʼe oĩha mokõi lája vyʼarã. Oĩ umi ñamboyketevaʼerã voi, ha oĩ umi ikatúva jaiporavo ñandegustáramo. Jahecháta koʼág̃a umi ñamboyketevaʼerã.

⁹ Kapítulo 1-pe jahechákuri oĩha umi vyʼarã la Biblia heʼíva naiporãiha. Pór ehémplo, umi músika, pelíkula, prográma televisionpegua ha Internétpe ohechaukáva tekokyʼa, mbaʼe tieʼỹ, hénte iñañaitereíva ha demoniokuéra ojapóva. Koʼãichagua vyʼarã oñemoĩ la Biblia heʼívare ha ñande ñamboyketevaʼerã (Hechos 15:28, 29; 1 Corintios 6:9, 10; Apocalipsis [Revelación] 21:8). Péicha jahechaukáta  Jehovápe ‘ñanembojeguaruha ivaíva’ ha ‘jahejáta mbaʼe vai’. Avei jahechaukáta ‘jajerovia añeteha’ (Romanos 12:9; Salmo 34:15, [34:14, NM]; 1 Timoteo 1:5).

10. Mbaʼépa ojeʼe jepi, ha mbaʼérepa naiporãi ñapensa péicha?

¹⁰ Oĩ heʼíva ndaivairiha ñamaña umi pelíkula térã taʼanga tieʼỹre. Haʼekuéra heʼi jepi: “Che ningo amañánte, péro ndajapomoʼãi arakaʼeve upéva”. Umi opensáva péicha oñembotavy ijupe ha ikatu ojapo ivaíva (Jeremías 17:9). Ñamañaséramo Jehovápe ombopochývare, ikatútapa jaʼe ‘ñanembojeguaruha mbaʼe vai’? Ñamaña jey jeýramo ivaívare ñapensáta upéi ndaivairiha. Ha ikatu voi ñandete jajapo térã ñadefende umi hembiapo vaívape (Salmo 119:70; 1 Timoteo 4:1, 2).

11. Mbaʼéichapa Gálatas 6:7 heʼíva oñekumpli avei vyʼarãre?

¹¹ Upéva oikóma heta kristiánore. Oĩ umi ohecha meme rupi prográma itieʼỹva upéi ojapóva ivaíva. Ijetuʼuveháicha, haʼekuéra oaprende ‘opa umi mbaʼe ñañotỹva, katuete ñamonoʼõ jevy vaʼerãha’ (Gálatas 6:7, ÑÑB). Péro natekotevẽi jahasa upévare. Ñañehaʼãramo ñamoinge ñane akãme mbaʼe iporãva, katuete oho porãta ñandéve ha javyʼáta (ehecha heʼihápe “ Mbaʼeichagua vyʼarãpa aiporavóta?”).

12. Mbaʼépa ohechauka Gálatas 6:5 umi vyʼarãre, ha mbaʼépa ñanepytyvõta jaiporavo hag̃ua?

¹² Koʼág̃a jahecháta umi vyʼarã la Biblia ndeʼíriva  iporãha térã ivaiha katuete. Péicha jave ñandete jadesidivaʼerã (Gálatas 6:5). Péro oĩ peteĩ mbaʼe ñanepytyvõtava jadesidi porã hag̃ua: upéva hína la Biblia. Ipype oĩ konsého ohechaukáva mbaʼépa opensa Jehová koʼã mbaʼére. Ñahesaʼỹijo porãramo umíva jahechakuaáta “mbaʼépa Ñandejára oipota” ha mbaʼépa jaiporavovaʼerã ñande vyʼarã (Efesios 5:17).

13. Mbaʼépa ñanepytyvõta ñamboyke hag̃ua umi vyʼarã Jehovápe ndogustáiva?

 ¹³ Kristianokuéra ndajadesidimoʼãi enterove peteĩchapa (Filipenses 1:9). Umi vyʼarã ñandegustáva ñandéve ikatu ndogustái ótrope. Péro enterove jajepyʼamongetáramo Ñandejára Ñeʼẽre, ñamombaʼevéta Jehová heʼíva ha ñamboyketéta umi vyʼarã chupe ndogustáiva (Salmo 119:11, 129; 1 Pedro 2:16).

14. a) Mbaʼépa tekotevẽ jahecha avei jaiporavo jave ñande vyʼarã? b) Mbaʼépa ñanepytyvõta ñamotenonde hag̃ua Ñandejára servísio?

¹⁴ Ñañatendevaʼerã umi vyʼarã jaiporavóvare, upéva ohechaukágui mbaʼépa ñamombaʼe. Péro tekotevẽ jahecha avei mboy tiémpopa hoʼu ñandehegui. Mbaʼérepa? Upéicha jaikuaáta iñimportantetereípa ñandéve g̃uarã. Ñande ningo ñamotenondevaʼerã Ñandejára servísio (Mateo 6:33). Mbaʼépa ñanepytyvõta upearã? Jajapo apóstol Pablo heʼíva: ‘Pemaʼẽ porãke mbaʼéichapa peikóta. Ani peiko itavývaicha, penearandu guei’. Koʼápe jahecha jaiporu porã vaʼerãha ñane tiémpo (Efesios 5:15, 16). Upéicharõ jahechavaʼerã mboy tiémpopa ñamboykéta jajediverti hag̃ua, ikatu hag̃uáicha ñanetiempove umi mbaʼe ‘iporãvévape’ g̃uarã. Koʼãva hína umi omombaretétava ñande jerovia (Filipenses 1:10).

15. Mbaʼérepa tekotevẽ ñañatende avei?

¹⁵ Avei tekotevẽ ñañatende ndajaikuaaporãiramo iporã térã ivaípa pe vyʼarã. Mbaʼérepa? Ñanemanduʼami jeýna pe yváre. Ani hag̃ua jaʼu sapyʼa peteĩ párte itujúva, tekotevẽ jaipeʼapaite pe ivaiha ha oĩva  ijerére. Péicha avei umi vyʼarã. Ñamboykevaʼerã umi oñemoĩva la Biblia heʼívare, ha avei umi ndajaikuaaporãiva iporãtapa térã omokangýtapa ñande jerovia (Proverbios 4:25-27). Ñañehaʼãramo jaiko la Biblia heʼiháicha ñanepytyvõta jaiporavo porã hag̃ua.

16. a) Mbaʼéichapa jahechaukáta ñanembojeguaruha Jehovápe ombojeguarúva? b) Mbaʼépa ñañehaʼãta jajapo ára ha ára?

¹⁶ Jaiporavose ñande vyʼarã umi mbaʼe Jehová oguerohorýtava. Ha la Bíbliape jatopa mbaʼépa haʼe heʼi. Pór ehémplo rréi Salomón heʼivaʼekue mbaʼe mbaʼépa ombojeguaruete Jehovápe, umíva apytépe “pe juru ijapúva, umi po oñohẽva hekopotĩva ruguy, upe ipyʼapýpe omoheñóiva ñaña reko, umi py pyaʼete oñaníva ojapo hag̃ua mbaʼe vai” (Proverbios 6:16-19, ÑÑB). Mbaʼépa ñapensavaʼerã Jehová heʼívare? Pe salmísta heʼi mbaʼépa jajapovaʼerã: “Peẽ pehayhúva [Jehovápe] peñemboyke mbaʼe vaígui” (Salmo 97:10, ÑÑB). Umi vyʼarã jaiporavóva ohechaukavaʼerã ñanembojeguaruha Jehovápe  ombojeguarúva (Gálatas 5:19-21). Ñanemanduʼavaʼerã avei umi mbaʼe jajapóva ñaneañoháme ohechaukaha mbaʼeichaguápa ñande (Salmo 11:4; 16:8). Jaikoséramo Jehová oipotaháicha ñañehaʼãta jahecha la Biblia heʼíva jadesidíta jave. Ha jajapóta upéva ára ha ára (2 Corintios 3:18).

17. Mbaʼépa ñañeporanduvaʼerã jaiporavo mboyve ñande vyʼarã?

¹⁷ Mbaʼépa ñanepytyvõta jaiporavo hag̃ua vyʼarã Jehovápe ogustáva? Ñañeporanduvaʼerã: “Mbaʼéichapa añeñandúta upe rire, atĩtapa Jehovágui?”. Pór ehémplo jahecha mboyve peteĩ pelíkula ñapensavaʼerã: “Omongyʼánepa che konsiénsia?”. Jahechami la Biblia heʼíva koʼã mbaʼére.

18, 19. a) Mbaʼéichapa Filipenses 4:8 ñanepytyvõ jaiporavo porã hag̃ua ñande vyʼarã? b) Mbaʼe konséhopa oĩ avei? (Ehecha nóta.)

¹⁸ Peteĩ konsého iñimportánteva oĩ Filipenses 4:8-pe: ‘Pejepyʼamongeta umi mbaʼe iporãvare, opa hekopeguávare, opa ipotĩvare, opa oporombovyʼávare, opa herakuã porãvare. Pejepyʼamongeta opaichagua teko marangatúre, opa mbaʼe ojererohoryvaʼerãre’. Noñeʼẽiramo jepe koʼápe vyʼarãre, Pablo ohechauka jajepyʼamongetavaʼerãha umi mbaʼe Ñandejára oguerohorývare (Salmo 19:14). Upévare ikatu jaiporu ko konsého jaiporavo porã hag̃ua ñande vyʼarã. Mbaʼéichapa?

¹⁹ Ñapensami mbaʼépa jaiporavo jepi jajediverti hag̃ua tahaʼe pelíkula, videohuégo, músika térã oimeraẽ mbaʼe, ha ñañeporandu: “Omoingépa che akãme ‘opa mbaʼe ipotĩva’?”. Pór ehémplo, jahecha rire peteĩ pelíkula, mbaʼépa opyta ñane akãme?  Oiméramo mbaʼe iporãva, ipotĩva ha ñanembopyʼaguapýva, ikatu jaʼe jaiporavo porã hague. Péro ndahaʼemoʼãi upéicha oúramo ñane akãme mbaʼe kyʼa (Mateo 12:33; Marcos 7:20-23). Mbaʼéichapa ñanembyai ñapensáramo mbaʼe tieʼỹre? Oipeʼa ñandehegui pyʼaguapy, omongyʼa ñane konsiénsia ha ikatu voi ñambopochy Ñandejárape (Efesios 5:5; 1 Timoteo 1:5, 19). Upéicharõ umichagua vyʼarã ñanembyaikuaa ha upévare ñamboyketevaʼerã (Romanos 12:2). * Jajerurese avei Jehovápe pe salmísta ojerurevaʼekue: “Ani reheja che resa amoĩ mbaʼe rei reíre” (Salmo 119:37).

20, 21. Mbaʼéichapa jajapóta 1 Corintios 10:23, 24 heʼíva?

²⁰ Pablo heʼi avei mbaʼépa iñimportánte ñanemanduʼa jadesidi hag̃ua. Heʼi: “Opa mbaʼe ikatu jajapo, ndaopambaʼéinte ojapo porã ñanderehe. Jahekavaʼerã pe iporãvaʼerã ñande rapichápe, ha ani ñandejupe g̃uarã añónte” (1 Corintios 10:23, 24, BNP). Mbaʼéichapa jaiporukuaa ko konsého jaiporavo hag̃ua ñande vyʼarã? Tekotevẽ ñañeporandu: “Mbaʼépa opensáta che rapichakuéra umi vyʼarã aiporavóvare?”.

²¹ Ikatu ningo ñande ñapensa ndaivairiha umi vyʼarã jaiporavóva. Péro oĩramo ñane ermanokuéra ndoiporavomoʼãiva ikonsiénsia ndohejái rupi chupekuéra, iporãve jaiporavo ambue mbaʼe.  Mbaʼérepa? Ndajajaposéi mbaʼeve omokangýtava ijerovia. Jaikuaa upéva ivaitaha ñane ermanokuéra ha Crístope g̃uarã. Upévare aníkena ñanderesarái ko konséhogui: “Ani pemoñepysanga avavépe” (1 Corintios 8:12; 10:32, BNP). Iporãite ningo Pablo heʼivaʼekue. Jajapóta haʼe heʼíva ñamboykéramo umi vyʼarã noipytyvõmoʼãiva ñande rapichakuérape (Romanos 14:1; 15:1).

22. Mbaʼérepa jarrespetavaʼerã ñande rapichakuéra odesidíva?

²² Péro tekotevẽ avei ñanemanduʼa ko mbaʼére. Oiméramo ñane konsiénsia ndohejái jajapo peteĩ mbaʼe, naiporãmoʼãi jajopy ñane ermanokuérape opensa hag̃ua ñande ñapensaháicha. Ñamoĩ chupe jahaha rrútare peteĩ kóchepe, ndaikatumoʼãi enterove oho ñande jaipotaháicha. Upéicharõ, japorohayhúgui jarrespetavaʼerã ñane ermanokuéra oiporavóramo peteĩ mbaʼe nañandegustáiva, péro noñemoĩriva la Biblia heʼívare. Péicha ‘opavave oikuaáta ñanembaʼeporãha’ (Filipenses 4:5; Eclesiastés 7:16).

23. Mbaʼépa jajapovaʼerã jaiporavo porã hag̃ua ñande vyʼarã?

²³ Mbaʼépa jajapovaʼerã jaiporavo porã hag̃ua ñande vyʼarã? Ñamboykevaʼerã umi oñemoĩva la Biblia heʼívare. Ha la Biblia noñeʼẽiramo upévare, jahekavaʼerã oĩpa konsého ipype ikatúva ñanepytyvõ. Ñamboykevaʼerã avei umi omongyʼátava ñane konsiénsia ha ombopochykuaáva ñande rapichápe ha koʼýte ñane ermanokuérape. Upévare ñañehaʼãkena jaiporavo porã ñande vyʼarã, upéicha ñambovyʼáta Jehovápe ha haʼe ñanderayhúta.