Som nuh ke koano an

Som nuh ke koano an

SAPTA 6

Kom ac Sulaclah Fuhkah Mwe Ahkengan Wo

Kom ac Sulaclah Fuhkah Mwe Ahkengan Wo

“Oruh ma nuhkewa nuh ke wolacna luhn God.”​—SIE CORINTH 10:31.

1, 2. Sulaclah fuhkah kuht enenuh in oruh ke mwe ahkengan uh?

SRIHKE petsacelah muh kom kang acpuhl na emwem se, na kom akihlenack lah kuluklac. Meac kom ac oruh? Kom ac kanglah acpuhl na fohn sacn wi pacna acn kuluklac kac an; kom ac tohllah acpuhl na fohn sacn; kuh kom ac suhpuhklah acn ma kuluklac kac an ac kanglah acn ma wo kac an. Piyac kac ma kom ac sulaclah uh?

2 Mwe ahkengan uh kuh pac in luhmweyuck nuh ke acpuhl se inge. Kuhtuh pacl uh kom ac ke oruh sie kain in mwe ahkengan, tuhsruhktuh kom etuh lah inkaiyen mwe ahkengan ke pacl inge uh oacna fukunsahk ma kuluklac, mweyen ma inge ahkkahlwemye ke kain in ohiyen moul fohkfohk. Pwacnacng meac kom ac oruh? Kuhtuh mwet uh ac kuh in macnsiskuhnlah ma kuluk inge ac oruh na mwe ahkengan ma eltahl luhngse uh. Sahp, kuhtuh mwet uh ac tiacna oruh mwe ahkengan ke srihpen eltahl sruhnga in sun kuhtwena mwe sensen. Ac kuhtuh ac fahsr liki mwe ahkengan kuluk ac engankihn mwe ahkengan wo kuh nwacsnwacs ke kais kuhtuh pacl. Sulaclah fuhkah kom enenuh in oruh tuh kom in muhtana in luhngse luhn God?

3. Meac kuht ac fah sramsramkihn ingena uh?

3 Inkaiyacsr ac sulaclah ma se ahktolu an. Kuht akihlen lah kuht enenuh pac mwe ahkengan, tuhsruhktuh kuht luhngse in oruh kain in mwe ahkengan ma wo ac nwacsnwacs. Pwacnacng, kuht enenuh in nuhnkuh lah kuht ac etuh fuhkah fin mwe ahkengan se wo ac nwacsnwacs kuh tiac. Tuh ma se meet, lwelah kuht in sramsramkihn lah meac sulaclah lasr nuh ke mwe ahkengan uh ac kuh in oruh nuh ke alu lasr nuh sin Jeova.

“ORUH MA NUHKEWA NUH KE WOLACNA LUHN GOD”

4. Wuhlelah lasr uh ac kahsruh fuhkah sulaclah lasr nuh ke mwe ahkengan?

4 Ke kuhtuh pacl somlah ah, sie mwet mahtuh suc bacptaislac ke yac 1946 el akihlen ac fahk: “Nga ahkfalye nga in oasr ke mwe sramsram nuh ke bacptais ac in lohng ahkwoyac, in muh oacna in nga pa bacptais uh.” Efuh? El ahkuhtweyac, “Ke nga ahkkweye wuhlelah luhk nuh sin Jeova, pa inge sie ma yohk ma oruh nga sruokyacna oaru luhk uh.” Wacngihn ahlohloh kac lah kom insese ke ma el fahk inge. Ke kom ahkacsmakihnye kom sifacna lah kom wuhlelah nuh sin Jeova muh kom ac orekmakihn moul lom nohfohn in kuhlwacnsuhpwacl, ma inge ac mokle kom in muhtweng. (Riti Ecclesiastes 5:4.) Kom fin nuhnkuh yohk ke wuhlelah lom an, ma inge ac ahkkweye nuhnak lom an ke orekma in luti uh ac oacyacpac ke ip nuhkewa ke moul lom an, wekuhnacng mwe ahkengan. Mwet sap Paul el lihksreni na kwacfe ma pwacye se inge ke pacl se el sihm nuh sin mwet Christian ke lwen lal ah: “Ke ma inge, kowos fin mongo kuh nihm, kuh kuhtwena ma kowos oruh, oruh ma nuhkewa nuh ke wolacna luhn God.”​—Sie Corinth 10:31.

5. Leviticus 22:18-20 kahsre kuht fuhkah in liye kahs in sensen ke Rome 12:1 inge?

5 Ma nuhkewa kom oruh ke moul lom an kuhpahsr nuh ke alu lom nuh sin Jeova. Ke sie lwacta lal Paul nuh sin mwet Rome, el orekmakihn sie pohloh kahs ma yohk kalmeyac nuh sin mwet lili wiyacl uh. El kwacfeltahl: “Kowos in eiskowosyang sifacna nuh sin God oacna sie mwe kihsac moul ac muhtahl ac mwe ahkinsewowoyacl. Pa inge ohiyen alu pwacye ma fal kowos in oruh.” (Rome 12:1) Oasr ip pucspucs ke monum, pa nuh ke nuhnak lom, insiom, ac kuh lom. Ma inge nuhkewa kom orekmakihn in kuhlwacnsuhpuh God. (Mark 12:30) Paul el sramsramkihn kain in kuhlwacnsap ke inse kewa inge oacna sie mwe kihsac. Oasr kahs in sensen ke kahs se inge “mwe kihsac.” Ye masap ma ituckyang nuh sel Moses, sie mwe kihsac ma oasr ma kuluk kac tiac ahkinsewowoye God. (Leviticus 22:18-20) In oacpacna, fin fohkfohk mwe kihsac luhn sie mwet Christian ke orekma in kuhlwacnsap lal uh, God el ac tiac eis. Tuhsruhktuh, ma inge ac sikyak fuhkah?

6, 7. Mwet Christian se ac ahkfohkfohkye mahnol fuhkah? Ac ma kuluk fuhkah kuh in tuhkuh kac?

6 Paul el ahkkweye mwet Christian fin acn Rome: “Kowos in tiac pac sang lahn monuwos nuh ke ma kuluk.” El oacyacpac fahk: “Uniyac orekma kuluk lowos.” (Rome 6:12-14; 8:13) Meet kuhtuh ke lwacta se inge, el tuh sang mwe puhpuhlyuck nuh ke ‘orekma luhn mahno’ inge. El fahk ma inge nuh ke orekma kuluk luhn mwet uh: “Inwacluhlos tihngtihngi ke selngawi ac mwen. Niaclos sa in ahksohrohrye srah.” “Wacngihn sahngweng sin God oan ye muhtahlos.” (Rome 3:13-18, BMK) Sie mwet Christian el ahkfohkfohkye mahnol el fin orekmakihn lah in mahnol nuh ke orekma na kuluk. Ke sie mwe puhpuhlyuck, fin sie mwet Christian ke pacl inge el sulaclah elan liyeyuck ma kuluk oacna petsac fohkfohk kuh liyeyuck ahkmas upac, oacpacna elan “sang [muhtahl] nuh ke ma kuluk” ac el ahkfohkfohkye mahnol nohfohn. Kuhtwena orekma kuh inkacnek in alu lal ac fah oacna sie mwe kihsac ma tiac muhtahl ma God el tiac insewowo kac. (Deuteronomy 15:21; Sie Peter 1:14-16; Luo Peter 3:11) Ma na upac se pa inge nuh sin sie mwet suc sulaclah in engankihn mwe ahkengan ma tiac wo kuh tiac nwacsnwacs!

7 Arlac kahlwem lah sulaclah luhn sie mwet Christian nuh ke mwe ahkengan lal uh yohk srihpac. Ke ma inge, kuht ke sulaclah mwe ahkengan ma ac ahkkweye ac tiac ahkfohkfohkye orekma in kuhlwacnsap lasr nuh sin God uh. Lwelah kuht in sramsramkihn ingena lah kuht ac akihlen fuhkah inmahsrlon mwe ahkengan wo ac ma kuluk.

“KWASE MA KULUK”

8, 9. (a) Mwe ahkengan uh ac kuh in kihtakatwelihk nuh ke ip luo fuhkah? (b) Kain in mwe ahkengan fuhkah kuht enenuh in fahsr liki? Ac efuh?

8 Kain in mwe ahkengan uh ac kuh in kihtakatwelihk nuh ke ip luo. Sie ip an ma nuh ke mwe ahkengan ma mwet Christian uh ac enenuh na pwacye in fahsr liki; ma se sahyac an pa nuh ke mwe ahkengan ma mwet Christian uh enenuh in nuhnkaclah ahkwoyac meet fin wo kuh tiac. Kuht kuh in muhtwacwacack ke ip se meet an, mwe ahkengan ma mwet Christian uh enenuh in fahsr liki.

9 In fal nuh ke ma ahkkahlwemyeyuck ke Sapta 1 ah, kuhtuh sin mwe ahkengan inge kahlwem lah mwe sruhngwacyuck in oacna ke ahkkahlwemyeyuck in Bible uh. Ke sie mwe puhpuhlyuck, srihke nuhnkuh nuh ke Web site wekuhnacng movie, program ke TV, ac kain in on ma nwacnwaclah ke kain in orekma suhlallacl, inutnut kuh ma oasr petsac fohkfohk kac kuh ahkkweye orekma fohkfohk. Ke srihpen kain in mwe ahkengan kuluk inge oreklac in oraclah muh wona orekma pucspucs ma kuhnahoslah masap kuh kahs in kahsruh luhn Bible uh, mwet Christian uh enenuh in fahsr liki ma inge. (Orekma 15:28, 29; Sie Corinth 6:9, 10; Fwackyuk 21:8) Ke kom fahsr liki kain in mwe ahkengan fohkfohk inge, kom ahkpwacyeye nuh sin Jeova lah kom “kwase ma kuluk” ac “forlah liki ma kuluk” pacl nuhkewa. Ke inkacnek se inge, oasr “luhlahlfongi pwacye” lom.​—Rome 12:9; Psalm 34:14; Sie Timothy 1:5.

10. Kain in nuhnak fuhkah kuht enenuh in sensenkihn ke mwe ahkengan uh? Ac efuh?

10 Tuhsruhktuh sahp, oasr mwet suc puhla muh wacngihn na ma kuluk kac eltahl fin liyeyuck petsac ma ahkkahlwemye ohiyac fohkfohk ac orekma in kosro. Eltahl nuhnkuh, ‘Nga finne liye ma inge ke movie kuh ke TV, wacngihn pacl se nga ac muh oruh kain in ohiyac inge.’ Kain in nuhnak se inge arlacna kuhtasrihk ac mwe sensen. (Riti Jeremiah 17:9.) Kuht fin luhngse liye kain in ma ma Jeova el sruhnga, yac kuht ‘kwase na pwacye ma kuluk’? Kuht fin sikaleni in liye, lohng kuh riti ma kuluk, nuhnak ac puhlakihn wo lasr uh ac tilac orekma. (Psalm 119:70; Sie Timothy 4:1, 2) Kain in orekma inge ac kuh in ahkkulukyelah orekma lasr kuh nuhnak lasr ke orekma kuluk luhn mwet sahyac uh.

11. Meac Galatia 6:7 ahkpwacyeye ke mwe ahkengan uh?

11 Ma inge sikyak tari. Oasr mwet Christian ma oruh orekma in kosro ke srihpen mwe ahkengan ma eltahl kwacna liye uh. Eltahl lotwelah ma inge tukun eltahl sun ma upac lah “kuhtwena ma sie mwet el tahknelihk, el fah oacyacpac kosrwacni.” (Galatia 6:7) Tuhsruhktuh, mwet uh tiac enenuh in sun mwe ahsor. Kom fin tahknelihk ahkwoyac ke nuhnak lom an ma wo ac ma nwacsnwacs, na kom ac fah kosrwacni mwe insewowo ke moul lom an.​—Liye pohk se inge “ Mwe Ahkengan Fuhkah Nga Ac Sulaclah Uh?

SULACLAH LUHN KAIS SIE MWET IN FAL NUH KE KAHS IN KAHSRUH LUHN BIBLE

12. Meac Galatia 6:5 ahkuhtweyac ke mwe ahkengan uh? Ac mwe kahsruh fuhkah oasr yohrohsr in oruh sulaclah lasr sifacna?

12 Ke pacl inge, lwelah kuht in sramsramkihn ip se ahkluo ke mwe ahkengan ma wacngihn kahs in lain kuh kahs in ahkkweye kac ke Kahs luhn God uh. Ke kais sie mwet Christian sule kain in mwe ahkengan inge, el enenuh in sifacna sulaclah lah ma fuhkah el liye muh wo ac nwacsnwacs uh. (Riti Galatia 6:5.) Tuhsruhktuh, ke pacl se kuht enenuh in oruh sulaclah lasr uh oasr mwe kahsruh nuh kac. Oasr kahs in kahsruh kuh mwe luti sramteack ke ma pwacye in Bible, ac ma inge ac kahsre kuht in kahlwem ke nuhnak luhn Jeova. Ke kuht lohacng nuh ke kahs in kahsruh inge, kuht ac fah kuh in akihlen ‘ma Leum el luhngse kuht in oruh’ in ma nuhkewa, weacng sulaclah lasr nuh ke mwe ahkengan.​—Ephesus 5:17.

13. Meac ac fah mokle kuht in fahsr liki mwe ahkengan ma ac kuh in ahktoasrye insiacn Jeova?

13 Ma na kahlwem se lah kapkapack luhn mwet Christian nuhkewa ke etwacack nuh ke ma wo ac ma kuluk uh tiac oacna sie. (Philippi 1:9) Sahyen ma inge, mwet Christian uh akihlen lah tiac oacna sie sulaclah luhn mwet nuhkewa ke ip se inge. Ke srihpac se inge, kuht tiac kuh in nuhnkuh muh sulaclah luhn mwet Christian nuhkewa uh ac oacna sie. Finne ohinge, kuht fin lwelah kahs in kahsruh luhn God in kol nuhnak lasr ac insiacsr, kuht ac fah arlacna kwacfeacng in fahsr liki kuhtwena mwe ahkengan ma ac kuh in ahktoasrye insiacn Jeova.​—Psalm 119:11, 129; Sie Peter 2:16.

14. (a) Meac sie ma kuht enenuh in nuhnkuh kac ke pacl se kuht oruh sulaclah lasr nuh ke mwe ahkengan? (b) Kuht ac fihliyac fuhkah ma nuhkewa ma kuhpahsr nuh ke alu lasr nuh sin Jeova uh in pa yohk srihpac emeet ke moul lasr uh?

14 Ke pacl se kom oruh sulaclah lom nuh ke mwe ahkengan uh, oasr pac sie ma yohk srihpac ma kom enenuh in nuhnkuh: pacl lom an. Kain in mwe ahkengan ma kom oruh uh ahkkahlwemye ma wo sum uh ac pacl ma kom sislah ke mwe ahkengan lom ingacn ahkkahlwemye ma ma yohk srihpac nuh sum uh. Ahok, nuh sin mwet Christian, ma kuhpahsr nuh ke alu laltahl nuh sin God uh pa yohk srihpac emeet uh. (Riti Matthew 6:33.) Pwacnacng, meac kom kuh in oruh tuh kom in fihliyac ma nuhkewa ma kuhpahsr nuh ke alu lom nuh sin Jeova uh in pa yohk srihpac emeet ke moul lom uh? Mwet sap Paul el fahk: “Ke ma inge kowos in liyacacng ohiyen moul lowos. Nikmet moul oacna mwet nihkihn, a kowos in moul oacna mwet lahlmwetmwet. Molwelah pacl.” (Ephesus 5:15, 16) Kom fin oakiyac lusen pacl ma kom ac srelah in oruh mwe ahkengan lom an, ma inge ac fah kahsre kom in oraclah pacl ma enenweyuck nuh ke “ma suc arlacna wo” ac yohk srihpac uh, kuh orekma ma ac ahkkweye moul in Christian lom an.​—Philippi 1:10.

15. Efuh kuh wo kuht in taran ke mwe ahkengan ma kuht sulaclah in oruh uh?

15 Sie pac ma wo uh pa in taran ke mwe ahkengan ma kom sulaclah in oruh ingacn. Meac kalmen ma inge? Sifwil pac nuhnkuh ke acpuhl sac. Kom fin sruhnga in tahfonglac kanglah acn se ma kuluklac kac an, wo kom in suhpuhklah kuhtuh acn wo ma rauneack acn se ma kuluklac kac ingacn. In oacpacna, wo kom in taran ke sulaclah lom nuh ke mwe ahkengan. Sie mwet Christian lahlmwetmwet el ac fahsr liki kuhtwena mwe ahkengan ma arlac kahlwem lah kuhnahoslah kahs in kahsruh ke Bible uh. Ac oacyacpac kain in mwe ahkengan ma el luhman ahlohloh kac kuh ma luhman oasr kais kuhtuh ip kac ma ac kuh in ahkkulukye fototo lal nuh sin Jeova. (Soakas 4:25-27) Kom fin ukwe ahkwoyac kahs in kahsruh nuhkewa luhn Bible uh, pa ingacn ma ac kahsre kom uh.

NUHNKUH KE “MA SUC NWACSNWACS”

Ke kuht orekmakihn kahs in kahsruh luhn God ke pacl ma kuht oruh sulaclah lasr nuh ke mwe ahkengan uh, ma inge karihngihn kuht liki kuhtwena mwe sensen nuh ke fototo lasr nuh sin Jeova

16. (a) Kuht ac ahkkahlwemye fuhkah lah nuhnak luhn Jeova ke ma wo ac ma kuluk uh oasr yohrohsr? (b) Kom ac oruh fuhkah kom in pahlah in orekmakihn kahs in kahsruh ke Bible uh ke moul lom an?

16 Ke pacl se sie mwet Christian pwacye el oruh sulaclah lal nuh ke mwe ahkengan uh, ma se emeet el ac nuhnkuh kac uh pa meac nuhnak luhn Jeova kac. Bible uh ahkkahlwemye puhlakihn ac oakwuck fuhlwact luhn Jeova. Ke sie mwe puhpuhlyuck, Tohkohsrah Solomon el suhmuhslah ke kuhtuh sin ma ma Jeova el sruhnga uh, oacna “loh kikiacp, po suc ahksohrohrye srahn mwet wacngihn mwacta, sie inse suc kihnacack pwacpa kuluk, niyac suc sa in kahsruhsr nuh ke ma kuluk.” (Soakas 6:16-19) Meac nuhnak luhn Jeova uh ac oruh nuh ke nuhnak lom an? Mwet sihm luhn psalm el kwacfe mwet suc luhngse Jeova in “kwase ma kuluk.” (Psalm 97:10) Sulaclah lom nuh ke mwe ahkengan uh enenuh in ahkkahlwemye lah kom sruhnga na pwacye ma Jeova el sruhnga uh. (Galatia 5:19-21) Esam pac lah ma kom oruh ke pacl kom muhkwena uh, ahkkahlwemye lah mwet fuhkah na pwacye se kom uh. (Psalm 11:4; 16:8) Pwacnacng, kom fin luhngse na pwacye in etahi puhlakihn luhn Jeova ke ma wo ac ma kuluk, kom ac oruh sulaclah lom an in fal nuh ke kahs in kahsruh ke Bible pacl nuhkewa. Kom fin oruh ma inge, kom ac pahlah in orekmakihn ke moul lom an.​—Luo Corinth 3:18.

17. Meet liki kuht sulaclah mwe ahkengan se, kihsen siyuck fuhkah kuht enenuh in siyuck sesr sifacna?

17 Meac pac kom kuh in oruh in etuh na pwacye lah sulaclah lom ke mwe ahkengan uh fal nuh ke nuhnak luhn Jeova? Nuhnkuh ke kihsen siyuck se inge, ‘Ma inge ac kahsreyuc fuhkah kuh ahkkulukye fuhkah fototo luhk nuh sin Jeova uh?’ Ke sie mwe puhpuhlyuck, meet liki kom sulaclah movie kuh petsac mukwikwi ma kom ac liye uh, siyuck sum sifacna, ‘Koanon movie se inge ac kahsruh fuhkah kuh ahkkulukye fuhkah nuhnak ac puhlakihn luhk uh?’ Lwelah kuht in nuhnkuh lah kahs in kahsruh fuhkah luhn Bible uh kuht kuh in orekmakihn.

18, 19. (a) Kahs in kahsruh in Philippi 4:8 inge, ac kahsre kuht fuhkah in liye fin mwe ahkengan lasr uh wo na pwacye? (b) Meac kuhtuh pac kahs in kahsruh ke Bible ma ac kuh in kahsre kom in sulaclah mwe ahkengan wo? (Liye footnote.)

18 Sie sin kahs in kahsruh ma yohk srihpac uh kuh in konweyuckyak in Philippi 4:8. El fahk: “Pacl nuhkewa kowos in nuhnkuh ke ma suc wo ac suc fal in kaksakihnyuck: ma suc pwacye, ma suc yohk srihpac, ma suc suwohs, ma suc nwacsnwacs, ma suc ohi, ac ma suc pwengpweng wo.” Paul el tiac sramsramkihn mwe ahkengan, a el sramsramkihn ma insiacsr nuhnkuh yohk kac uh, ma enenuh in ahkinsewowoye God. (Psalm 19:14) Tuhsruhktuh, kahs lal Paul inge kuh pac in orekmakihnyuck nuh ke sulaclah lasr nuh ke mwe ahkengan. Fuhkah?

19 Siyuck sum sifacna, ‘Yac sulaclah luhk nuh ke movie, video game, on, ac kuhtuh pac kain in mwe ahkengan sahyac uh nwacklah nuhnak luhk uh ke “ma suc nwacsnwacs”? Ke sie mwe puhpuhlyuck, tukun kom liye movie se, kain in ma fuhkah sremlah ke nuhnak lom an? Ma ingacn fin wo, nwacsnwacs ac mwe ahkkweye, na kom etuh lah mwe ahkengan ingacn wo na pwacye. Tuhsruhktuh, fin movie se kom liye ingacn oruh kom in nuhnkuh ke ma tiac nwacsnwacs, na mwe ahkengan ingacn tiac wo ac mwe sensen yohk. (Matthew 12:33; Mark 7:20-23) Efuh? Mweyen kom fin nuhnkuh ke ma suc tiac nwacsnwacs, ma inge ahkkulukye inse mislac lom, wekuhnacng nuhnak ac puhlakihn wo lom ma ahkpahyeyuck ke Bible. Ma inge ac oacyacpac kuhnahoslah fototo lom nuh sin God. (Ephesus 5:5; Sie Timothy 1:5, 19) Ke srihpen kain in mwe ahkengan inge ac kuh in ahkkulukye kom, kwacfeacng in fahsr liki. * (Rome 12:2) Kwacfeacng in oacna mwet sihm luhn psalm suc puhruhe nuh sin Jeova ohinge: “Furohklah muhtuhk liki ma lusrohngtwen.”​—Psalm 119:37.

NUHNKUH KE MA AC WO NUH SIN MWET SAHYAC UH

20, 21. Sie Corinth 10:23, 24 kuhpahsr fuhkah nuh ke sulaclah lasr ke mwe ahkengan ma wo uh?

20 Paul el fahk sie kahs in kahsruh na yohk srihpac in Bible ma enenuh pac in nuhnkeyuck ke sie mwet el oruh sulaclah lal sifacna. El fahk: “Tiac ma nuhkewa wo, ac tiac ma nuhkewa mwe muhsaheack mwet uh. Wacngihn sie mwet in suk ma ac wo nuh sel sifacna, a elan suk ma ac wo nuh sin mwet ngiac.” (Sie Corinth 10:23, 24) Kahs in kahsruh se inge kuhpahsr fuhkah nuh ke sulaclah lasr nuh ke mwe ahkengan ma wo? Kom enenuh in siyuck sum sifacna, ‘Mwe ahkengan se nga sulaclah in oruh inge ac kahsruh fuhkah kuh ahkkulukye fuhkah mwet sahyac uh?’

21 Nuhnak ac puhlakihn lom uh ac kuh in lwelah kom in engankihn kuhtuh mwe ahkengan ma kom liye muh “wo” kuh fal uh. Tuhsruhktuh, kom fin akihlen lah oasr mwet lili suc nuhnak ac puhlakihn laltahl uh ac tiac lwelah eltahl in oruh ma inge, na sahp kom ac kuh in sulaclah in tiac oruh. Efuh? Mweyen kom ac tiac luhngse in oacna ma Paul el fahk inge, “orekma kuluk lain mwet Christian wiyowos” kuh finne “orekma kuluk lain Christ” ke srihpen kom oruh upac nuh seltahl in sruokyacna oaru laltahl nuh sin God. Nuhnkuh yohk ke kahs in sensen inge: “Tiac oruh kuhtwena ma suc ac ahktihkuclkuclye mwet wiyowos in luhlahlfongi.” (Sie Corinth 8:12; Rome 14:13) Mwet Christian pwacye ke pacl inge uh lohng kahs in kahsruh lal Paul inge ke eltahl fahsr liki mwe ahkengan ma luhman “wo” tuhsruhktuh tiac “muhsaheack.”​—Rome 14:1; 15:1.

22. Efuh kuh mwet Christian uh akihlen nuhnak luhn mwet lili ke eltahl oruh sulaclah laltahl sifacna uh?

22 Tuhsruhktuh, oasr pac sie inkacnek ma kuht kuh in nuhnkuh kac ma ac wo nuh sin mwet sahyac uh. Sie mwet Christian suc nuhnak ac puhlakihn lal uh tiac lwelah elan oruh kais kuhtuh ma, el tiac enenuh in pahtok mwet lili wiyacl uh in ukwe nuhnak ac puhlakihn lal nuh ke mwe ahkengan ma el nuhnkuh muh fal uh. El fin oruh ohinge, na el oacpacna sie mwet suc kahsruhsr ke inkacnek uh ac sapkihn mwet nuhkewa suc weluhl kahsruhsr ke inkacnek soko inge in ukwe muhiyacn kahsruhsr lal uh. Ma inge tiac fal in orek. Oasr mwet suc nuhnak ac puhlakihn la uh ac tiac lwelah eltahl in oruh kais kuhtuh ma. Tuhsruhktuh, ke srihpen luhngse luhn mwet se inge oacna sie mwet Christian, el suhnakihn mwet lili wiyacl ke nuhnak laltahl nuh ke mwe ahkengan ma tiac oacna nuhnak lal uh. Ac mwe ahkengan inge srackna fal nuh ke kahs in kahsruh ke Bible nuh sin sie mwet Christian. Ke inkacnek se inge, el lwelah ‘nuhnuhnkuh wo lal in kahlwem nuh sin mwet nuhkewa.’​—Philippi 4:5, NW; Ecclesiastes 7:16.

23. Kom ac etuh fuhkah lah kom sulaclah mwe ahkengan ma wo uh?

23 Ke kahs fototo, kom ac etuh fuhkah lah kom sulaclah mwe ahkengan ma wo uh? Fahsr liki kuhtwena mwe ahkengan ma kahlwem lah oasr orekma fohkfohk kac ma ahkkahlwemyeyuck ke Kahs luhn God muh mwe sruhngwacyuck. Ukwe kahs in kahsruh ke Bible ma kuh in orekmakihnyuck nuh ke kain in mwe ahkengan ma tiac sihmlac kahlwem in Bible uh. Fahsr liki mwe ahkengan ma ahkkulukye nuhnak ac puhlakihn lom an ac fuhlweack kuhtwena mwe ahkengan ma ac kuh in ahktihkuclkuclye mwet sahyac, yohkna mwet lili wiyom uh. Lwelah sulaclah lom an in oruh ma inge in sang kaksak nuh sin God ac in karihngihn kom ac sucu lom an ke luhngse lal uh.

^ par. 19 Kuhtuh pac kahs in kahsruh ke mwe ahkengan uh kuh pac in konweyuckyak in Soakas 3:31; 13:20; Ephesus 5:3, 4; ac Colossae 3:5, 8, 20.