Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

BUŊGƐI 6

Vɛɛ Naŋ Hɛli yɛ Yelelaŋ Kɛndɔɔ?

Vɛɛ Naŋ Hɛli yɛ Yelelaŋ Kɛndɔɔ?

“Nyɛ o nyɛ nya tosa, . . . la tosa ndi le hali kpeŋ mi waŋnda a ke Mɛlɛka bɛɛleŋ tau.”—KƆLIŊTIAŊ TASOO 10:​31.

1, 2. Te ŋ yeema pɛ yelelaŋndo, chuaŋ chua yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa?

YIYAŊNDƆ maa a yeema le maŋgueile yeelɛi leŋ dioo. Kɛ mɛɛ ŋ tofa, ma cha maa kpeŋgei pilɛi cho i siowɛi. Yɛɛ ŋ nɔ yɛ niko ma tosa o hei niŋ? A dia maŋgueile kala leŋ a naa siowɛiyaa kaŋ kpou. A viau vɛlɛ maŋgueile kala leŋ a naa siowɛiyaa kaŋ kpou. Te koŋ te, a kɛɛya fonda le sɛ koŋndo, okoŋ, ma de naa le naŋ nda. O hei niŋ, mɛɛ ma yiyaŋ nyɛ ŋ nɔ ma tosa wo.

2 Mɛɛ ŋ dimi maa yelelaŋndo cho ko maa maŋgueile leŋ. Lepum ma yeema le yelelaŋ pɔmbɔ tosaa. Kɛ ma saaluŋ maa yelelaŋnda bɔɔbɔɔ hau la bɛnda kposoŋ te. La cho ko maa maŋgueile siowɛi. Yɛɛ ŋ nɔ yɛ ma tosa niko o hei niŋ? Apum, ma chɛl yelelaŋnda wɔɔŋ kɛ kɛ cho hau o chieeŋndo hoo niŋ. Apum yɛ ma dimi maa a yeema yelelaŋ kposoŋ te, yɔŋii nda chɔ nyɛ bɛnda le wo. Waŋnda apum yɛ, yelelaŋ wɔɔŋndo ko nda kɛɛ ni. Kɛ o kɛndɔɔ ndu, ma nua teleŋndaŋ lapum. Le ma lo o kaala Mɛlɛka wo bɛŋgu, kɛɛsiaa yɛɛ ŋ nɔ yɛ ma tosa?

3. A yɛɛ okɔɔ naŋ cho yɛ hunɔɔ yaasiaa?

3 Wanaa bɔɔbɔɔ pɛl yaa ndɔɔ nda yeema chuaa ni. Teleŋndaŋ lapum, miŋ yeema yelelaŋndo tosaa. Kɛ nduyɛ, ŋ nɔ miŋ kɛsi kpeleŋndo. Koŋ cho ni, yelelaŋ bɛnda wo kinɛi naŋ nɔ ni miŋ tosa. Lelaŋ, o bɛnda miŋ chal miŋ yiyaŋ le sinaa yelelaŋ bɛnda wo, a o bɛnda le wo. Kɛ nyɛ tasoo peŋ, ŋ yaasiaa wɔ mɛɛ yelelaŋ naŋ yeema le tosaa wo o piiliaŋ piɛile naaleŋ o Chɛhowa lo yɛ.

NYƐ O NYƐ NYA TOSA, LA TOSA NDU LE MƐLƐKA BƐƐLEŊ KIOO

4. Vɛɛ yɔŋgɔŋ naa o Chɛhowa lo piiliaŋ yɛ chuaŋ chua naŋ tosa le yelelaŋndo wo?

4 O teleŋ pum niŋ, mi Chɛhowɛinɔ kaasoŋnɔ pum o yiŋ o wɔsi 1946 niŋndo dimi aa, “Mi kɛɛsiaŋ ndi o kɔl maa teleŋ o teleŋ suɛi yiŋɛi wa pɛ yɔŋgɔŋndo, mɛɛ mi wa loŋ. Nduyɛ, mi yaŋ nilaŋ nyɛkɛndɛi, mɛɛ wana yɔŋ aa paale ya wa yiŋɔɔ leŋ le cho leŋ ni.” Le yɛɛ o dimi yɛ lende? Mbo hiau lachi a tɛɛsiaa aa, “Loonɔŋndo a yɔŋgɔŋ nuu cho bɔɔ suɛi sɔvɛ bɛndu. Ndu mala ya ni mi lo o laalaŋndo choo.” Num bɛɛ a chɛl nyɛ chaaŋ naa laalaŋndo hoo dimi wo, lende le? Te a wa pɛ loonɔŋndo lɔɔlɔɔ a buŋgɛi ŋ chua o Chɛhowa lo le ndu piɛiyo ve choo, o nyindu num ma lo o buŋgɛi ŋ chua ve choo. (Nuawɔ Ikilisiaatii 5:​4.) O fulawɔ okoŋ kɔɔli, te o yɔŋ pɛ ma wa loonɔŋndo a yɔŋgɔŋ numndo o Chɛhowa lo, o cho ko wali naa leKilisiɔŋndo le o piiliaŋ te. Kɛ mbo piiliaŋ vɛlɛ sɔɔŋ cheleŋndoŋ tau o yoomoo niŋ, mɛɛ yelelaŋndo cho naa yɛ. Boondii kiilanɔɔ Pɔɔl wa Kilisiɔŋnda o teleŋ ndɔɔ niŋ poonyial lo ve, mbo dimi isɔɔ a suɛi sɔvɛi hei okɔɔ. Mbo dimul nda aa, “Kɛ nduyɛ, o bɛnda nyɛ o nyɛ nya tosa, o wa o nyɛ diaa nya dia wo niŋ ni, o nyɛ nya kol lo niŋ ni, la tosa ndi le hali kpeŋ mi waŋnda a ke Mɛlɛka bɛɛleŋ tau.”—Kɔliŋtiaŋ Tasoo 10:​31.

5. Vɛɛ Lɛvitikɔɔ 22:​18-20 mala yɛ naa miŋ sina sila cho o Luomaŋnda 12:​1 niŋndo?

5 Nyɛ o nyɛ ŋ tosa pɛ o yoomu numndo niŋ, o cho o chiɛɛliaŋ a piɛile ŋ cho Chɛhowa leŋ. Mɛɛ Pɔɔl wa chaaŋaa nduaa laalaŋnda Luom poonyial lo, mbo soliŋ diomnda sɔvɛlaŋ kpeku le nda tonya cho o suɛi hei niŋndo kindilal lo. Mbo dimul nda aa, “La yɔŋgu nya pila o Mɛlɛka lo maa nyɛ salaa o cho yoomu wo. La wa a yɔŋgaŋ kpou o Mɛlɛka lo, nduyɛ mi la yɔŋguŋ o nyɛ nɛŋi ndu kɔl lo tosaa niŋ.” (Luomaŋnda 12:​1) Te a dimi pɛ aa numpila, o sim le yiyaŋ numndo, kɔl numndo, vɛlɛ a yoomuma numndaŋ. Muŋ kpou ŋ soliŋ kpeku ni le Mɛlɛka piɛiyo. (Maki 12:​30) Le yɛɛ Pɔɔl dimi yɛ maa ŋ yɔŋguŋ o Mɛlɛka lo kpou maa sala? Silaa o cho naa ni. O sawala Mɛlɛka ke Muuse laŋ niŋ, te nyɛ ŋ cho salaa solioo wo nɔ pɛ sɔŋndo, Mɛlɛka chɛl sala koŋ te. (Lɛvitikɔɔ 22:​18-20) Mɛɛ lende koni i cho a Kilisiɔŋnda hau ni. Te piɛile naaleŋ o Chɛhowa lo nɔ pɛ sɔŋndo, o chɛl piɛile waa lende le. Vɛɛ keŋ i looku yɛ yɔŋnɔŋ?

6, 7. Vɛɛ Kilisiɔŋnɔɔ looku yɛ dialuŋ ndɔŋ nɔɔliaa? Nduyɛ, yɛɛ wa yɛ fula makɔɔlioo?

6 Mi Pɔɔl sila Kilisiɔŋnda Luom aa, “La chɛl lɛ mi dialuŋ nyaŋ i pilɛ bɛɛ i wa lɛ le yɔŋ wɔɔŋndo tosa le.” Mi Pɔɔl dimul nda vɛlɛ maa a ‘yɔŋguŋ naa Mɛlɛka chua maa wanaa vi niŋ paandu.’ (Luomaŋnda 6:​12-14; 8:​13) Mɛɛ o kandu nda yauwo hoo poonyiallo, mbo chɔm taamaseliilaŋ lapum a sɔɔŋ wɔɔŋ dialuŋ naŋ ŋ tosa woŋ okɔɔ. Mi Baabuiyo dimi a sɔɔŋ waŋnda chieeya tosa woŋ okɔɔ aa, “Diomnda kɔl tuulaŋ la cho nda fulaa o sondo.” Mi Kilisiɔŋnɔɔ nɔɔliaa dialuŋ ndɔŋ kpou te o soliŋ pɛ falii kɛ kɛ kpeku le hakioo tosaa. (Luomaŋnda 3:​13-18) Te o yɔŋ pɛ mi Kilisiɔŋnɔɔ soliŋ dialuŋ ndɔŋ kpeku le sɔɔŋ wɔɔŋndoŋ tosaa, o cho dialuŋ ndɔŋ sɔŋndo ke. Le taamaseliiyo, te Kilisiɔŋnɔɔ wa pɛ sɔɔŋ nɔɔlɛiyoŋ nuaa, mɛɛ wunduma tum fonduaŋ ma cho naa yɛ, te koŋ te, wunduma nɔ tandaa waŋ, mɛɛ hɔlta ndɔlaŋ o cho naa lueiyo o yɔŋ wɔɔŋndo niŋ ni. Nduyɛ, dialuŋ ndɔŋ kpou o cho vɛlɛ nɔɔliaa ni. O hei niŋ, piɛile ndɔleŋ le simnuŋ maa sala nɔ sɔŋndo wo. Nduyɛ, Mɛlɛka chɛl piɛile waa lende le. (Ditɔnɔmii 15:​21; Pitɛ Tasoo 1:​14-16; Pitɛ Diiŋ Ndɔɔ 3:​11) Fula makɔɔli wɔɔŋ wɔɔŋndo pila o sɔla ni le yelelaŋ waa naa.

7 Hei cho naa chɔmndo kpendekele maa Kilisiɔŋnɔ tol pɛ yelelaŋ waa naa kɔɔli, fula makɔɔli wɔɔŋndo pila o sɔla ni. Lelaŋ, ŋ nɔ miŋ hɛli yelelaŋ tosa mi piɛile naaleŋ le wa walaŋ Mɛlɛka o hɔl lo, o cho o nɔɔliaa leŋ ndo le. Ŋ yaasiaa wɔ niko miŋ sina yelelaŋ bɛnda wo, a o bɛnda le wo.

TUL O WƆƆŊNDO LEYƐ

8, 9. (a) Vɛɛ yelelaŋndo cho yɛ o piɔwaa pɛltaŋ? (b) Yelelaŋnda suu kuɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ faŋaŋ kɔɔli? Nduyɛ le yɛɛ?

8 O dimi niŋ, yelelaŋndo cho pɛltaŋ la tiɔɔŋ. Yelelaŋndo cho o Kilisiɔŋnda nɔ ma kɛɛ kpoŋ ndo. O pilɔɔ ndu, te a yeema pɛ a tosa. Te a yeema yɛ le, o lo a ndapila. Ŋ kandu wɔ fɛŋ a pɛl tasoo. Ndu cho ni, o Kilisiɔŋnda nɔ ma kɛɛ wo.

9 A mɛɛ naŋ pɛɛku o Buŋgɛi 1 niŋ yɛ, yelelaŋndaŋ lapum, Baabuiyo chɛl taŋ kposoŋ te. Le taamaseliiyo, yiyaŋndɔ a Intanɛtiila nɔ sɔɔŋ nɔɔlɛiyoŋ ndaŋ, wunduma mapuuluma nɔ sɔɔŋ diyaŋ leniŋ vɛlɛ a walta nyinaa wɔɔŋnda woŋ. Lepum, mi nyɔɔŋ muŋ nɔ wunduma tum fonduaŋ leniŋ, te koŋ te, sɔɔŋ nɔɔlɛi cheleŋ. Lelaŋ, Kilisiɔŋnda nɔ ma mal yelelaŋnda waa naa waŋ waŋ kanifuule, sɔɔŋ cho leniŋ ndoŋ ŋ chɛlaŋ a nyɛ Baabuiyo dimi wo le. (Walta Wanaa Chiisuaa 15:​28, 29; Kɔliŋtiaŋ Tasoo 6:​9, 10; Sɔɔŋ Chɔɔmaŋndoŋ 21:​8) Te o yɔŋ pɛ miŋ faŋaŋ yelelaŋnda wɔɔŋndaŋ ndaŋ kɔɔli, okoŋ miŋ mulul taŋ kɔɔ, mɛɛ Chɛhowa cho chɔ maa ŋ tul nyɛ cho o wɔɔŋndo wo leyɛ. Mɛɛ o hei niŋ, a chɔm maa a nɔ laalaŋndo o chɛŋ o kɔllo niŋ di wo.—Sam 34:​14; Luomaŋnda 12:​9; Timoti Tasoo 1:​5.

10. Yiyaŋ kuɛɛ wɔu yɛ a yelelaŋndaŋ okɔɔ? Nduyɛ le yɛɛ?

10 Mi waŋnda apum yiyaŋ maa a nua bɛɛ yelelaŋnda wɔɔŋ waa lende, nyɛ o nyɛ yɔŋnuŋ nda le. Le hei ma dimi aa, ‘Mbɔ I nua bɛɛ wunduma waa lende, I tosa nyɛ ya che leniŋndo le.’ Yiyaŋ wɔɔŋndo pila cho hoo ni, nduyɛ mbo hui wana. (Nuawɔ Chɛluimaya 17:​9.) Te ŋ che ndi pɛ maa nyɛ kɛndɛ le nuaa nyɛ Chɛhowa pɛɛsa wo, baa nyɛ wɔɔŋndo pa naŋ tul koŋ leyɛ ni? Te ŋ lambaŋ pɛ sɔɔŋ wɔɔŋ waa lende nuaa, ŋ tosa mi kɔl kalu naa o nyulul. (Luomaŋnda 7:​22; Timoti Tasoo 4:​1, 2) Kaa suu waa naa paaliaŋ nyɛ naŋ tosa wo. Nduyɛ, mbo tosa miŋ kandu siɔuwuŋ wanaa cheleŋ yaasiaa.

11. Te o hiŋ pɛ o yelelaŋndo choo, vɛɛ nyɛ Kaleesiaŋnda 6:​7 dimi wo bii yɛ tonya?

11 Hei yɔŋnuŋ niŋ paandu. Kilisiɔŋnda apum tosa niŋ sɔɔŋ nɔɔlɛiyoŋ kanifuule, a wa lambaŋndo yelelaŋ wɔɔŋndo tofaa. Nduyɛ, ma sɔla fula makɔɔli wɔɔŋndo a mɛɛ Baabuiyo dimi yɛ maa “yɛyii wana saŋ o chiɛi numnde niŋ nde, ndi koni ŋ kuau ni.” (Kaleesiaŋnda 6:​7) Kɛ wana tiuba ma kpakpala fula makɔɔli waa naa. Te o yɔŋ pɛ ma saŋ yiyaŋnda kɛndɛ laŋ num o kɔl nyɛkɛndɛi, a cho fula makɔɔli kɛndɛ kɛndɔɔ kowɔɔ o yoomu numndo niŋ.—Tofa kɔfoo o peele 67. Suɛi lebolle aa, “ Yelelaŋ Suu Kuɛɛ Ya Nɔ yɛ Mi Hɛli?

TOSA KƐƐSIAA A BA NUM O SƆƆŊ BAABUIYO CHOO

12. Vɛɛ Kaleesiaŋnda 6:​5 chiɛɛliaŋ yɛ a yelelaŋndo? Nduyɛ yɛɛ mala yɛ naa te ŋ wa pɛ kɛɛsiaa tosaa?

12 Ŋ yaasiaa wɔ niko pɛl diiŋ ndɔɔ. Ndu cho ni, o wana pila kɛɛsiaa le tosaa wo, taama taama te Baabuiyo kiisaŋ a ndu le. Te Kilisiɔŋnɔɔ wa pɛ kɛɛsiaa waa naa tosaa le yelelaŋ o yeema wo hɛlioo, o nɔ mbo tofa le o bɛnda wo. (Nuawɔ Kaleesiaŋnda 6:​5.) Kɛ ŋ wa pɛ kɛɛsiaa waa naa tosaa, ŋ nɔ Baabuiyo le naa malaa. O nɔ sɔɔŋ tau. O mala naa miŋ sina nyɛ cho yiyaŋ Chɛhowaa o sɔɔŋ pum choo wo. Te o yɔŋ pɛ miŋ handu kɔllo o sɔɔŋ muŋ choo, ŋ mala naa miŋ sina nyɛ cho hɛnaŋ Chɛhowaa o sɔɔŋ niŋ kpou wo, mɛɛ yelelaŋ naŋ yeema wo cho naa yɛ.—Ɛfisiaŋnda 5:​17.

13. Yɛɛ mala yɛ naa miŋ kpakpala yelelaŋnda Chɛhowa tul leyɛ laŋ?

13 Kɛ ŋ nɔ mi kɛsiŋ o kɔl maa Kilisiɔŋnda kpou yiyaŋnda ndalaŋ la siimaŋ te. (Filipiaŋnda 1:​9) Ŋ nɔ miŋ sina maa te o hiŋ pɛ o nɛi yelelaŋndo choo, Kilisiɔŋnɔ kɛ kɛ fee nɔ yeemɛi i nduɛi. Lelaŋ, kɛsiŋ o kɔl maa Kilisiɔŋnda kpou nɔ kɛɛsiaa pilɛ le. Kɛ o wa bɛɛ lende, te o yɔŋ pɛ miŋ chɛl mi sɔɔŋ cho o Baabuiyo niŋndoŋ manda yiyaŋnda naalaŋ, o mala naa miŋ kpakpala yelelaŋ o yelelaŋ Chɛhowa tul leyɛ.—Sam 119:​11, 129; Pitɛ Tasoo 2:​16.

14. (a) Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ kɛsiŋ o kɔl te ŋ yeema pɛ yelelaŋndo tosaa? (b) Vɛɛ naŋ kɛsi yɛ suɛi Mɛlɛkɛi nyɛ tase o yoomu naa niŋ?

14 Te a yeema pɛ yelelaŋndo tosaa, a nɔ vɛlɛ ma yiyaŋ a suɛi sɔvɛ cheleŋ okɔɔ. Ndi cho yɛ teleŋndo ni. Tonya i cho ni maa yelelaŋ ŋ yeema tosaa wo cho yelelaŋ wɔɔŋ te. Kɛ teleŋ num cho chua le yelelaŋ koŋndo cho chɔm nyɛ ŋ kɛsiŋ lachi mbo hiau nyɛm cheleŋndoŋ kpou wo ni. Kɛ le Kilisiɔŋnda nda, nyɛ nda landuŋ kɔl mbo hiau nyɔɔŋ kpou wo cho suɛi Mɛlɛkɛi ni. (Nuawɔ Maatiu 6:​33.) Yɛɛ ŋ nɔ yɛ niko ma tosa le chɔmndo maa a landuŋ kɔl le suɛi Mɛlɛkɛi? Mi kiilanɔɔ Pɔɔl dimi aa, “La mandaŋ nyɛ kɛndɛ kɛndɛi a kaala nya cho tosaa laŋ okɔɔ. La nɔ kaalaŋ maa wanaa kindu kɔl te le. La nɔ kaalaŋ maa wanaa kɔl kalu. Pɛŋgu o pɛŋgu te la sɔla fondaŋndo le suɛi kɛndɛi tosaa pɛ, la tosa.” (Ɛfisiaŋnda 5:​15, 16) Mɛɛ te o yɔŋ pɛ ma kɛsul yelelaŋ ŋ yeema tosaa wo kpeleŋndo nyɛkɛndɛi, o cho num mala ma sɔla teleŋ yeemaŋ le “suɛi hiou bɛnda kpou le tosaa ve.” Ndi cho ni, sɔɔŋ mala num ma wa o kala kpiŋ o Mɛlɛka piɛiyo niŋndoŋ.—Filipiaŋnda 1:​10.

15. Le yɛɛ o bɛnda yɛ miŋ mɛi tiŋ fondaa te ŋ yeema pɛ yelelaŋndo hɛlioo?

15 Te a yeema pɛ yelelaŋndo hɛlioo, o wa vɛlɛ suɛi kɛndɛ miŋ mɛi tiŋ fondaa. Yɛɛ hoo sim yɛ? Yiyaŋndɔ vɛlɛ a taamaselii lemaŋguei koŋ. Te a yeema ma de fonda siouwo le, a nɔ ma kɛɛya fonda le sɛ wo kinɛi le. A nɔ ma kɛɛya fonda siou koŋ tiŋ landaŋ. Mɛɛ lende ko icho a yelelaŋnda naŋ tosa laŋ ni. O bɛnda miŋ wa tiŋ landaŋ a laŋ. O cho ko yelelaŋnda Baabuiyo pɛɛsa laŋ te Kilisiɔŋaa taasiaa nɔ ma kpakpala le. Kɛ a nɔ vɛlɛ ma kpakpala la tosa mi chaŋyɛi ndɛi nda Chɛhowaa tɛɛŋ i tambu ve. (Pulɔwaa 4:​25-27) Te o yɔŋ pɛ miŋ tol silala cho o Diom Mɛlɛkaa niŋndo kɔɔli, o mala naa miŋ kpakpala yelelaŋnda bɛnda le laŋ.

NYƐ O NYƐ CHO SUƐI DIANDAA

Te ŋ wa pɛ yelelaŋndo hɛlioo miŋ tol fɛŋ sawala mandaala Mɛlɛkalaŋ kɔɔli, o mala naa ŋ sɔla bahawɛi o Mɛlɛka piɛiyo niŋ te

16. (a) Vɛɛ naŋ chɔm yɛ maa ŋ nɔ yiyaŋ Chɛhowaa o sɔɔŋ choo? (b) Vɛɛ ŋ tosa yɛ ndi maa kaa num le tolɔɔ nyɛ Baabuiyo dimi wo kɔɔli?

16 Te o yɔŋ pɛ mi Kilisiɔŋnɔ tonyaa wa yelelaŋndo hɛlioo, o nɔ fɛŋ mbo yiyaŋ nyɛ cho hɛnaŋ Chɛhowaa wo. Baabuiyo chɔm naa mɛɛ Chɛhowa yiyaŋ o sɔɔŋ pum choo yɛ. Le taamaseliiyo, mi Masaa Sɔlɔmɔŋ chɔm nyɔɔŋ siaama, ŋ Chɛhowa tul leyɛ woŋ. Muŋ cho ni, “Choolaŋ dimioo, a wanaa tɛmbuu isɔɔ le wa diyɔɔ, a sɔɔŋ wɔɔŋndoŋ tuunɔŋndo o kɔl le waŋndo, a keleŋa waŋndo keleŋa hoo a ŋpelu le kɔlaŋ yɔŋ wɔɔŋndo tosaa wo.” (Pulɔwaa 6:​16-19) Baa mɛɛ Chɛhowa che sɔɔŋ muŋ yɛ num bɛɛ che muŋ ni? Mi wana soliaa ŋChoŋndu pilɛ dimi aa, “Wanaa kaala Mɛlɛka Yaawɛɛ wa kinɛi, la tul yɔŋ wɔɔŋndo leyɛ.” (Sam 97:​10) Yelelaŋ ŋ cho hɛli wo cho chɔm ni maa nyɛ Chɛhowa tul leyɛ wo, num bɛɛ a tul ndu leyɛ. (Kaleesiaŋnda 5:​19-21) Kɛsiŋ vɛlɛ o kɔl maa, nyɛ ŋ tosa teleŋ ŋ wa num pilɛ kpeele wo, chɔm kpeekpei wana suu ŋ cho wo ni. (Sam 11:​4; Walta Wanaa Chiisuaa 2:​25) Te o yɔŋ pɛ ma nɔ o kɔl kpeekpei le yiyaŋndo o nyɛ o nyɛ Chɛhowa chɛllo choo, koŋ mala num ma tosa kɛɛsiaa kɛndɔɔ a mɛɛ sawala Baabuiyo dimi yɛ. I wa maa kaa num le lambaŋndo nyɛ Chɛhowa hɛnaŋndo tosaa.—Kɔliŋtiaŋ Diiŋ Ndɔɔ 3:​18.

17. Tuupa ma hɛli yelelaŋndo, nyunala suu kuɛɛ ŋ nɔ yɛ ma nyunaŋ?

17 Te a wa pɛ yelelaŋndo hɛlioo, yɛɛ ŋ nɔ yɛ vɛlɛ ma tosa le chɔmndo maa a cho yiyaŋ Chɛhowaa tolɔɔ kɔɔli? Yiyaŋndɔ o nyunaa hoo choo, ‘Vɛɛ yelelaŋndo hoo wa yɛ niŋ a ya, vɛlɛ a chaaŋyɛi nii a Mɛlɛka?’ Le taamaseliiyo, tuupa ma kɛɛsiaa le wunduma mapuuluaŋ nuaa, nyunaŋndɔ aa, ‘Vɛɛ nyɛ ya hiŋ hoo nuaa wo paaliaŋ yɛ niŋ kɔl ni iyamaa? Mɛɛ, ŋ yaasiaŋndɔ niko nyɛ cho yiyaŋ Baabuiyo wo o hei choo.

18, 19. (a) Vɛɛ nyɛ Baabuiyo dimi o Filipiaŋnda 4:​8 niŋndo mala yɛ naa le yelelaŋ kɛndɔɔ tosaa? (b) Silala Baabui cheleŋ kuɛɛ mala yɛ num ma hɛli yelelaŋ kɛndɔɔ? (Tofa tɛɛsiaa amatou.)

18 Sila sɔvɛ tase Baabuiyo yɔŋgu wo cho o Filipiaŋnda 4:​8 niŋ. Loŋ o dimi ni aa, “Nyɛ o nyɛ cho suɛi sandaa, nyɛ o nyɛ cho suɛi lebɛɛ, nyɛ o nyɛ cho suɛi sakpo, nyɛ o nyɛ cho suɛi diandaa, nyɛ o nyɛ cho suɛi kaalaa, nyɛ o nyɛ cho suɛi bɛnda, nyɛ o nyɛ cho suɛi ikɛndɛ, nyɛ o nyɛ cho suɛi chandaa, la nɔ muŋ o kɔlta nyalaŋ niŋ”. Tonya i cho ni maa o cho a yelelaŋndaŋ te Pɔɔl wa suɛi le, kɛ a nyɛm naŋ yiyaŋ o kɔlta naalaŋ niŋndoŋ. Nyɔɔŋ muŋ yɛ, ŋ nɔ miŋ wa nyɛm hini Mɛlɛka kɔl loŋ. (Sam 19:​14) Mɛɛ o dimi niŋ, ŋ wou vɛlɛ nyɛ Pɔɔl dimi hoo wo o wali niŋ te o hiŋ pɛ o yelelaŋndaŋ choo. Vɛɛ naŋ tosa yɛ hei?

19 Baabuiyo sila naa maa, ŋ nɔ o lakɔl “nyɛ o nyɛ cho suɛi diandaa.” Lelaŋ, nyunaŋndɔ aa, ‘Baa wunduma ya hɛli le nuaa waŋ, pisulta ya hɛli le tosaa laŋ, nyɛchaa ya yeema nilaŋ yaŋɔɔ wo vɛlɛ a yelelaŋnda cheleŋ, chɔm pa maa I cho silaa hoo tolɔɔ kɔɔli? Le taamaseliiyo, te o yɔŋ pɛ ma chii wundule ŋ yeema nuaa leŋ tofa, yiyaŋnda suu kuɛɛ le cho yɛ num mɛi o kɔl? Te o yɔŋ pɛ aa yiyaŋnda kɛndɛlaŋ le mɛi num o kɔl ni, mɛɛ koŋ chɔm ni maa yelelaŋ num koŋ bɛnda. Kɛ te o yɔŋ pɛ aa yiyaŋnda wɔɔŋndaŋ le mɛi num o kɔl ni, mɛɛ i cho kpendekele maa yelelaŋ num koŋ bɛnda le. (Maatiu 12:​33; Maki 7:​20-23) Le yɛɛ i cho yɛ lende? Kanifuule, te o wa pɛ ma wa yiyaŋndo o sɔɔŋ bɛnda le woŋ choo, koŋ ke num kɔl nyulu le. Nduyɛ mbo yɔŋul kɔl num iyamaa, okoŋ, mbo tɛɛmbuu chaaŋyɛi num kɛndɛi nya Chɛhowa Mɛlɛka tɛɛŋ. (Ɛfisiaŋnda 5:​5; Timoti Tasoo 1:​5, 19) Tɛɛmbuu wo pila yelelaŋnda suu waa naa la tɛɛmbuu num ni. Lelaŋ, kɛɛsiaŋ o kɔl le ma faŋaŋ ndaŋ kɔɔli. * (Luomaŋnda 12:​2) Bɛɛndiaŋ o kɔl le taamaselii wana soliaa ŋChondu pilɛ tolɔɔ kɔɔli. Mbo piɛi o Chɛhowa lo aa, “Tosa a sabu hɔlta nilaŋ la cha nyɛm bɛnda le woŋ te.”—Sam 119:​37.

HANDUŊ YEEMƐI ACHELEŊNDA LACHI

20, 21. Vɛɛ Kɔliŋtiaŋ Tasoo 10:​23, 24 mala yɛ naa miŋ hɛli yelelaŋ kɛndɔɔ?

20 Te o yɔŋ pɛ ma wa kɛɛsiala numndaŋ tosaa, Baabuiyo chɔm kpendekele nyɛ ŋ nɔ ma kɛsiŋ o kɔllo. Mi Pɔɔl poonyiaa aa, “Waŋnda a pum a dimi maa, ŋ nɔ di mi ŋ tosa nyɛ o nyɛ fee, kɛ nduyɛ, o cho nyɔɔŋ fau le ŋ nɔla mi ŋ hivi waŋndo lachi o laalaŋ ndɔɔ niŋ te. Wana o wana, o cho ko suɛi mala num num pilɛ kpe ve le ŋ tosa le. Nyɛ mala chaaŋaa numnda wo ndu ŋ tosa ni.” (Kɔliŋtiaŋ Tasoo 10:​23, 24) Vɛɛ nyɛ Baabuiyo dimi hoo wo mala yɛ ya mi hɛli yelelaŋ kɛndɔɔ? A nɔ ma nyunaŋ aa, ‘Vɛɛ yelelaŋ ya hɛli wo cho yɛ wanaa cheleŋnda kɔltaŋ pilaŋ?’

21 Naapum, mi kɔl num iyamaa tosa ma luei baa o yelelaŋ ŋ che maa o bɛnda wo niŋ. O wa bɛɛ lende ni, te o yɔŋ pɛ ma sina maa kɔlta chaaŋaa num aa laalaŋnda pɛɛsa yelelaŋ koŋ, a nɔ ma luei baa leniŋ kposoŋ te. Le yɛɛ? Baabuiyo dimi aa, “Te a tosa yɔŋ wɔɔŋ waa nuaa a chaaŋaa num a laalaŋnda a nɔ kpaaya o kɔlta ndalaŋ niŋ te wa, ma yɔŋul kɔlta ndalaŋ lende pɛ, mɛɛ Kiliti ŋ tosal yɔŋ wɔɔŋ koŋ ni.” O hei niŋ, a tosa ndi i kala kpoke le mi chaaŋaa num aa laalaŋnda lo o laalaŋ nda dɔu o Mɛlɛka niŋndo choo. Le hei, ŋ nɔ miŋ kɛsiŋ sila Baabuiyo yɔŋgu hoo wo o kɔl. Mbo sila aa, “La tosa mi kaa nyaa o tɛɛmbuu wana o wana kɔl te.” (Kɔliŋtiaŋ Tasoo 8:​12; 10:​32) Kilisiɔŋaa tonyaa nɔ ma kɛsiŋ sila taasi Pɔɔl yɔŋgu hoo wo o kɔl. A nɔ ma kɛsiŋ o kɔl maa nyɛ o nyɛ kɔl numndo chɛl, kɛ mbo ve nyɛ hivi chaaŋ num lachi o laalaŋ ndɔɔ niŋ te, a nɔ ma faŋaŋ ndu kɔɔli.—Luomaŋnda 14:​1; 15:​1.

22. Le yɛɛ o bɛnda yɛ mi Kilisiɔŋnda chɛl yiyaŋ chaaŋaa ndaa o sɔɔŋ pum choo?

22 Kɛ ŋ yaasiaŋndɔ vɛlɛ kumbuei pilɛi te o hiŋ pɛ le yeemɛi acheleŋnda handɔŋndo lachi. Kilisiɔŋnda apum o kundaa niŋ, mɛɛ nda yiyaŋ o sɔɔŋ choo yɛ cho bɔɔ sɔɔkɛnyɛɛ. Ma baŋ maa mɛɛ mi chaaŋaa ndaa tol nyɛ nda yeema wo kɔɔli. Lelaŋ, te o hiŋ pɛ o yelelaŋ kɛndɔɔ, wana nɔ yiyaŋ waa naa wo nɔ mbo dimi maa chaaŋaa nduaa o kundaa niŋ nɔ ma tol yiyaŋ ndɔɔ kɔɔli kaŋgalaŋ te. Te o yiyaŋ pɛ lende, mɛɛ o cho ko maa wana kaala nyɛla humbulaŋ chuɛɛnɔŋndo kinɛiyo. Mbo dimi maa wana o wana cho pɛ chaaŋndɔ, o nɔ mbo wounuŋ nyɛla humbulaŋ lɔɔlɔɔ. Hoo cho yiyaŋ kɛndɛ le. Naa Kilisiɔŋnda, ŋ kaala chaaŋaa naa. Lelaŋ, te kɔl numndo pɛɛsa pɛ yelelaŋ chaaŋ num wana laalaŋndo hɛli wo, nduyɛ mi yelelaŋ chaaŋ num wana laalaŋ koŋ o ve nyɛ Baabuiyo kɛɛ le, mɛɛ a nɔ ma ke yiyaŋ chaaŋ numndo bɛɛleŋ. Te ŋ tosa pɛ lende, mɛɛ ŋ cho chɔmndo maa ŋ “nɔ kɔlta biuwaŋndaŋ a wana o wana.”—Filipiaŋnda 4:​5; Maatiu 6:​1.

23. Vɛɛ kpeekpei ŋ looku yɛ sina maa a hɛli yelelaŋ kɛndɔɔ?

23 Le suɛi vilɛiye miŋgioo ibiŋgi, vɛɛ kpeekpei ŋ looku yɛ sina maa yelelaŋ ŋ hɛli wo o bɛnda? Nyɛ o nyɛ Diom Mɛlɛkaa dimi pɛ maa o niŋ kposoŋ te, ŋ nɔ miŋ faŋaŋ ndu kɔɔli. Ŋ pum cho muŋ ni. Wunduma tum fonduaŋ nuaa, kaala nɔɔlɛilaŋ, vɛlɛ a sɔɔŋ cheleŋ ŋ Mɛlɛka yeema le woŋ. O cho a yelelaŋnda naŋ nɔ miŋ kɛɛ laŋ okɔɔ kpou le Baabuiyo soo le. Kɛ tolɔɔ sila Baabuiyo kɔɔli mala naa miŋ sina la suu naŋ nɔ miŋ kɛɛ laŋ. Faŋaŋ yelelaŋ yɔŋul kɔl num iyamaa wo kɔɔli nduyɛ, ma wa vɛlɛ o bɛɛndiaŋ le ma mal yelelaŋ yɔŋul kɔlta iyamala wanaa cheleŋnda wo waŋ waŋ. Taama taama a naŋ cho o laalaŋ pilɔɔ choo wa. Te a kɛɛsiaa pɛ le hei tosaa, o chuu bɛɛleŋ tau o Mɛlɛka lo nduyɛ, num ni vɛlɛ a yuŋgu numndo, cho lo o kaala ndɔɔ bɛŋgu.

^ pɛl. 19 Te o hiŋ pɛ o yelelaŋndaŋ, silala Baabui cheleŋ cho vɛlɛ la mala num ndaŋ. A saaluŋ ndaŋ o Pulɔwaa 3:​31; 13:​20; Ɛfisiaŋnda 5:​3, 4; a Kolosiaŋnda 3:​5, 8, 20.