အဆၢဒိၣ် ၆
တၢ်ဃုထၢ တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးလၢ အဂ့ၤသ့အဂ့ၢ်
“မၤတၢ်ခဲလၢာ်လၢ ယွၤအလၤကပီၤအဂီၢ်တက့ၢ်”—၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၃၁.
၁, ၂. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးန့ၣ် လိၣ်လၢပကဘၣ်မၤ တၢ်ဃုထၢမနုၤလဲၣ်.
ဆိကမိၣ်ကွၢ်လၢ ဘူးထီၣ်နကအီၣ် တၤသၣ်လၢ အဝံၣ်အဆၢတဖျၢၣ်အခါ နထံၣ်ဘၣ်လၢ အအုၣ်သံအိၣ်တတီၤန့ၣ်တက့ၢ်. နကမၤဒ်လဲၣ်. နအီၣ်အီၤဒီတဖျၢၣ် ဃုာ်ဒီးအအုၣ်အံၤသ့လီၤ. မ့တမ့ၢ် နကွံာ်အီၤဒီတဖျၢၣ် ဃုာ်ဒီးအအုၣ်သ့လီၤ. မ့တမ့ၢ် နသွဲၣ်ကွံာ်အအုၣ်ဒီး နအီၣ်ထဲအဂ့ၤသ့န့ၣ်လီၤ. နကဃုထၢ တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၂ ပစံးသ့လၢ တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးန့ၣ် လီၤဂာ်ဒီး တၤသၣ်အံၤလီၤ. ဘၣ်တဘျီဘျီ, နကအဲၣ်ဒိးမုာ်လၤလၢ တၢ်မၤမုာ်သးတနီၤ ဘၣ်ဆၣ် နသ့ၣ်ညါလၢ တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးအါမးလၢ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤတဖၣ်န့ၣ် လၢတၢ်သကဲာ်ပဝးတခီတဂ့ၤဘၣ်. လီၤဂာ်ဒ်သ့ၣ်သၣ်လၢ အအုၣ်သံအသိးန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဒီး, နကမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်. ပှၤတနီၤနီၤ သးအိၣ်တူၢ်လိာ်ဝဲ တၢ်တဂ့ၤန့ၣ်ဒီး တူၢ်လိာ်တၢ်မၤဖှံသးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဟ့ၣ်ထီၣ်ဝဲခဲလၢာ်လီၤ. မ့မ့ၢ် ပှၤတနီၤန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကဟးဆှဲးဝဲ တၢ်မၤဖှံသးခဲလၢာ်လၢ ကပူၤဖျဲးလၢ တၢ်ဟးဂီၤအဂီၢ်လီၤ. ဒီးတနီၤနီၤန့ၣ်, ဘၣ်တဘၣ် ကပလီၢ်အသးဒီး ဟးဆှဲးဝဲ တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးလၢ တၢ်ဘၣ်ယိၣ်အလီၢ်အိၣ်တဖၣ်ဘၣ်ဆၣ် တဘျီတခီၣ်, ကတူၢ်လိာ်ဝဲ တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးလၢ အဂ့ၤတဖၣ်လီၤ. နကဟံးဃာ်ပၢၤဃာ်နသးလၢ ယွၤအတၢ်အဲၣ်ပူၤအဂီၢ် နကြၢးဃုထၢ တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၃. ခဲအံၤ ပကကတိၤသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၃ ပဝဲသ့ၣ်အါတက့ၢ်န့ၣ် ပကဃုထၢ တၢ်ဂ့ၢ်သၢဘီတဘီအံၤန့ၣ်လီၤ. ပသ့ၣ်ညါလၢ ပလိၣ်ဘၣ်တၢ်မၤဖှံသးဘၣ်ဆၣ် ပအဲၣ်ဒိးမၤမုာ်မၤဖှံသးထဲလၢ တၢ်လၢကမၤဂ့ၤ ပသကဲာ်ပဝးန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, လိၣ်လၢပကဘၣ်ဆိကမိၣ်လၢ တၢ်မနုၤဂ့ၤ,တဂ့ၤန့ၣ် ပကစံၣ်ညီၣ်တဲာ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, အဆိကတၢၢ် ပကကတိၤသကိး ပတၢ်ဃုထၢတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးန့ၣ် အဘျုးအိၣ်လၢ ပတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤဒ်လဲၣ် န့ၣ်တက့ၢ်.
“မၤတၢ်ခဲလၢာ်လၢ ယွၤအလၤကပီၤ အဂီၢ်တက့ၢ်”
၄. ပတၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးအံၤ ကြၢးအဘျုးအိၣ်လၢ တၢ်ဃုထၢ တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးဒ်လဲၣ်.
၄ သးပှၢ်ပှၤအုၣ်အသးလၢ အဘျၢထံဖဲ ၁၉၄၆ နံၣ် တဂၤစံးဝဲလၢ, “ဖဲပှၤဟ့ၣ်တၢ်ဘျၢထံ အတၢ်ကစီၣ် တဘျီလၢ်လၢ်န့ၣ် ယအိၣ်ဒီးယဒိကနၣ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး ဒ်ယနီၢ်ကစၢ် ဒၣ်ယဲယဒိးဘျၢထံအသိးန့ၣ်လီၤ.” လၢမနုၤအဃိလဲၣ်. အဝဲစံးကဒီးဝဲလၢ “တၢ်ပာ်တၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးလၢ ယသးပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ခီၣ်ခါလၢ အကါဒိၣ်တမံၤလၢ ယကတီဆူညါအဂီၢ်လီၤ.” နကတူၢ်လိာ် တၢ်ဆိကမိၣ်အံၤ သပှၢ်တၢၢ်လီၤ. နဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤနသးလၢ နအၢၣ်လီၤယဟိဝၤလၢ နကသူနတၢ်အိၣ်မူခဲလၢာ်လၢ ကစၢ်အတၢ်မၤအဂီၢ်အံၤ ထိၣ်ဂဲၤနၤလၢ နတူၢ်တၢ်ခီၣ်တၢ်ကန့ၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. (စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၅:၄; ဧ့ၤဘြံၤ ၁၀:၇) တၢ်ဆိကမိၣ်က့ၤ နတၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးအံၤ အဘျုးကအိၣ်လၢ နတၢ်ထံၣ်လၢ ခရံာ်ဖိတၢ်သးခုကစီၣ်တၢ်မၤတကးဘၣ် နတၢ်အိၣ်မူကိးသနၢၣ်ဒဲး, ဃုာ်ဒီးတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၢဖိ ပီလူးပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအံၤဖဲ အဝဲကွဲးလံာ်ဆူ ခရံာ်ဖိလၢ အစိၤခါတဖၣ်အအိၣ်ဒ်အံၤလီၤ—“မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီးသုအီၣ်တၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, သုအီတၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ကယဲၢ်တၢ်လၢသုမၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, မၤတၢ်ခဲလၢာ်လၢယွၤအလၤ ကပီၤအဂီၢ်တက့ၢ်.”—၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၃၁.
၅. ပကနၢ်ပၢၢ် တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်လၢ အလီၤတဒၢဖဲ ရိမ့ၤ ၁၂:၁ အဂီၢ် ၃ မိၤၡ့ ၂၂:၁၈-၂၀ မၤစၢၤပှၤဒ်လဲၣ်.
၅ ကယဲၢ်နမၤတၢ်ခဲလၢာ်လၢ နတၢ်အိၣ်မူပူၤန့ၣ် ဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီး နတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ယဟိဝၤလီၤ. ပီလူးအလံာ်လၢ ကွဲးဝဲဆူပှၤရိမ့ၤဖိတဖၣ်အအိၣ်န့ၣ်, သူဝဲတၢ်ကတိၤအခီပညီအဒိၣ်အယိာ်လၢ ကဒုးစဲဘူးတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအံၤလၢ ပှၤစူၢ်တၢ်နာ်တၢ်ကဒဲကဒဲတဖၣ်အသးပူၤလီၤ. ပီလူးသဆၣ်ထီၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ, “ဒ်သိးသုကပာ်သုနီၢ်ခိလၢ တၢ်လုၢ်မူစီဆှံ, တၢ်ဘၣ်ယွၤအသး, လၢအမ့ၢ်သုတၢ်မၤအဂ့ၤအဘၣ်လီၤ.” (ရိမ့ၤ ၁၂:၁) နနီၢ်ခိန့ၣ် ပာ်ဃုာ်ဒီး နတၢ်ကူၣ်တၢ်ဆး, နသး, ဒီးနနီၢ်ခိတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလီၤ. တၢ်ခဲလၢာ်အံၤ နသူအီၤလၢ တၢ်မၤယွၤအတၢ်မၤအပူၤလီၤ. (မၢ်ကူး ၁၂:၃၀) ပီလူးစံးဝဲ တၢ်မၤယွၤအတၢ်မၤလၢ သးဒီဖျၢၣ်အံၤန့ၣ် လီၤဂာ်ဒ်တၢ်လုၢ်တၢ်ပာ်အသိးန့ၣ်လီၤ. တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “တၢ်လုၢ်တၢ်ပာ်”န့ၣ် ပာ်ဃုာ်ဒီး တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်လၢ အလီၤတဒၢတမံၤလီၤ. လၢမိၤၡ့အတၢ်မၤလိာ်အဖီလာ်န့ၣ်, ကစၢ်ယွၤတတူၢ်လိာ်ဝဲ တၢ်လုၢ်တၢ်ပာ်လၢ အတလၢတပှဲၤဘၣ်. (၃ မိၤၡ့ ၂၂:၁၈-၂၀) ဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ, ခရံာ်ဖိတဂၤ အနီၢ်သးတၢ်လုၢ်တၢ်ပာ် မ့ၢ်တကဆှီလၢ ကျဲတမံၤမံၤန့ၣ်, ကစၢ်ယွၤတမ့ၢ်ကတူၢ်လိာ်ဝဲဘၣ်. တၢ်အံၤကဲထီၣ်အသးသ့ဒ်လဲၣ်.
၆, ၇. ခရံာ်ဖိတဂၤ မၤဘၣ်အၢအနီၢ်ခိသ့ဒ်လဲၣ်, ဒီးတၢ်ပိာ်ထွဲမနုၤတဖၣ်ဟဲပၢၢ်ထီၣ်သ့လဲၣ်.
၆ ပီလူးသိၣ်က့ၤသီက့ၤ ခရံာ်ဖိလၢအအိၣ်လၢ ရိမ့ၤတဖၣ်ဒ်အံၤလီၤ, “သုတပာ်လၢၤ သုဂီၤတဖၣ်လၢ. . .တၢ်ဒဲးဘးအဂီၢ်တဂ့ၤ.” ဒီးပီလူးစံးဘၣ်ကဒီးအဝဲသ့ၣ်လၢ, “မၤသံသုနီၢ်ခိအတၢ်မၤ” တက့ၢ်. (ရိမ့ၤ ၆:၁၂-၁၄; ၈:၁၃) အလံာ်အစးခီၣ်ထံးန့ၣ်, အဝဲဟ့ၣ်ဝဲ တၢ်အဒိတနီၤလၢ ဘၣ်ဃးဒီး “နီၢ်ခိအတၢ်မၤ”လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီးပှၤကညီလၢအမၤတၢ်ဒဲးဘးသ့န့ၣ်, ပဖးဘၣ်ဒ်အံၤလီၤ: အဝဲသ့ၣ် “အကိာ်ပူၤ ပှဲၤဒီးတၢ်ဆိၣ်အၢ, . . . အခီၣ်လဲၤဝဲချ့ချ့ဒ်သိးအကဂၢ်လီၤတၢ်သွံၣ်, . . . တၢ်ပျံၤယွၤတအိၣ်ဘၣ်လၢအမဲာ်ညါဘၣ်.” * (ရိမ့ၤ ၃:၁၃-၁၈) ခရံာ်ဖိတဂၤ မ့ၢ်သူဝဲ အ“နီၢ်ခိက့ၢ်ဂီၤ”, ဒ်သိးညီနုၢ် တၢ်မၤတၢ်ကမၣ်အဂီၢ်န့ၣ် အနီၢ်ခိကအိၣ်ဒီးတၢ်တလၢပှဲၤလီၤ. အဒိ, ခရံာ်ဖိလၢ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤတဂၤ မ့ၢ်ကွၢ်ဝဲလိၣ်ကတိၢ်တၢ်လၢ အမၤဟးဂီၤသကဲာ်ပဝး ဒ်သိးတၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့ မ့တမ့ၢ်တၢ်ကွၢ် တၢ်မၤအၢမၤသီ လၢအမၤဆူၣ်မၤစိးတၢ်န့ၣ်, မ့ၢ်အဝဲ ‘ပာ် [အမဲာ်ချံ] လၢတၢ်ဒဲးဘး’ အဂီၢ်အဃိဒီး မၤဘၣ်အၢအနီၢ်ကစၢ်ဒီဂၤလီၤ. အဝဲအတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ခဲလၢာ် ကဲထီၣ်တၢ်လုၢ်လၢအတစီဆှံဒီး ကစၢ်ယွၤတတူၢ်လိာ်လၢၤဘၣ်. (၅ မိၤၡ့ ၁၅:၂၁; ၁ ပ့းတရူး ၁:၁၄-၁၆; ၂ ပ့းတရူး ၃:၁၁) အဝဲဃုထၢ တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးလၢ အတဂ့ၤအဃိ တူၢ်ဘၣ်တၢ်ပိာ်ထွဲလၢအလီၤပျံၤဒိၣ်မးလီၤ.
၇ ဖျါတြၢၢ်ကလာ်လၢ, ခရံာ်ဖိတဂၤအတၢ်ဃုထၢ တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးန့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ပိာ်ထွဲလၢ အဒိၣ်အမုၢ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ပအဲၣ်ဒိးဃုထၢနီၢ်နီၢ် တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးလၢ ကမၤဃံမၤလၤ ပတၢ်လုၢ်ထီၣ်ယွၤ, ဒီးတမၤဘၣ်အၢ ပတၢ်လုၢ်ထီၣ်ယွၤဘၣ်လီၤ. ခဲအံၤပကကတိၤသကိး တၢ်ဂ့ၢ်လၢ ပစံၣ်ညီၣ်တဲာ် တၢ်ဂ့ၤဒီးတၢ်အၢ ကသ့ဒ်လဲၣ်န့ၣ်တက့ၢ်.
“သးဟ့တၢ်အၢတက့ၢ်”
၈, ၉. (က) အါတက့ၢ် တၢ်နီၤဖး တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးသ့ ခံကလုာ်န့ၣ်မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) ပဂ့ၢ်လိာ်တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးမနုၤတဖၣ်လဲၣ်, ဒီးလၢမနုၤအဃိလဲၣ်.
၈ အါတက့ၢ်န့ၣ်, ပနီၤဖး တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးသ့ ခံကလုာ်လီၤ. တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးတၢတမံၤန့ၣ် ခရံာ်ဖိတဖၣ် ကဘၣ်ဟးဆှဲးဝဲသပှၢ်တၢၢ်, ဒီးအဂၤတမံၤန့ၣ် ခရံာ်ဖိတဖၣ် မ့ၢ်တူၢ်လိာ်ဝဲသ့ မ့တမ့ၢ် တတူၢ်လိာ်ဝဲသ့လီၤ. ပကစးထီၣ်ကတိၤသကိး တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးတၢတမံၤလၢ ခရံာ်ဖိတဖၣ် ကဘၣ်ဟးဆှဲးဝဲန့ၣ်လီၤ.
၉ ဒ်အဆၢဒိၣ်တၢ ပာ်ဖျါတ့ၢ်အသိး, တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးတနီၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်လၢလံာ်စီဆှံစံးအၢဝဲ ဖျိဖျိဖျါဖျါန့ၣ်လီၤ. အဒိ, ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဝဲးဘ်ဆးထ် (Web sites) ဒ်သိးဒီး တၢ်ဂီၤမူတဖၣ်, ကွဲၤထံၣ်ဟူ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ, ဒီးတၢ်သးဝံၣ်လၢ အအိၣ်ဒီး တၢ်အၢအၢသီသီ မ့တမ့ၢ် ပာ်ဃုာ်ဒီးတၢ်ဝံတၢ်နါ မ့တမ့ၢ် တၢ်လၢအအိၣ်ဒီး တၢ်ဂီၤဘ့ၣ်ဆ့ မ့တမ့ၢ် တၢ်လၢအဆီၣ်ထွဲ တၢ်မၤအၢမၤသီ, ဒီးတၢ်ကလုာ်ကလိၤတဖၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးလၢ အအၢအသီတဖၣ်အံၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလုၢ်လၢ်လၢ အလုၢ်သ့ၣ်ခါပတာ် လံာ်စီဆှံတၢ်သိၣ်တၢ်သီဒီး တၢ်မၤတရီတပါ လံာ်စီဆှံတၢ်မၤလိာ်တဖၣ်အံၤလၢ တၢ်တူၢ်လိာ်အီၤသ့အဃိ, ခရံာ်ဖိနီၢ်နီၢ်တဖၣ် ကြၢးဟးဆှဲးဝဲတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤလီၤ. (မၤတၢ် ၁၅:၂၈, ၂၉; ၁ ကရံၣ်သူး ၆:၉, ၁၀; လီၣ်ဖျါ ၂၁:၈) ခီဖျိနဂ့ၢ်လိာ်တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးလၢ အတဂ့ၤဒ်သိးအံၤအဃိ, မ့ၢ်နဒုးနဲၣ်ယဟိဝၤလၢ န“သးဟ့တၢ်အၢ” နီၢ်နီၢ်ဒီး ထီဘိန “ဟးဆှဲးတၢ်အၢ”လီၤ. လၢကျဲအံၤန့ၣ်, နအိၣ်ဒီး “တၢ်နာ်နီၢ်နီၢ်လီၤ.”—ရိမ့ၤ ၁၂:၉; စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၄:၁၄; ၁ တံၤမသ့း ၁:၅.
၁၀. တၢ်ဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အခၢး ဒ်လဲၣ်တမံၤလၢ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးန့ၣ် တၢ်ဘၣ်ယိၣ်အလီၢ်အိၣ်လဲၣ်. ဒီးလၢမနုၤအဃိလဲၣ်.
၁၀ ဘၣ်ဆၣ်, ပှၤတနီၤကဆိကမိၣ်ဝဲလၢ တၢ်ကွၢ်တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးလၢ အပာ်ဖျါတၢ်ကလုာ်ကလိၤ တြၢၢ်ကလာ်န့ၣ် တၢ်ဘၣ်ယိၣ်အလီၢ်တအိၣ်ဘၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်အဂ့ၢ်အခၢးလၢ ‘ယကွၢ်တၢ်အံၤလၢ တၢ်ဂီၤမူ, ကွဲၤထံၣ်ဟူအပူၤလီၤ, ဘၣ်ဆၣ် ယနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ယဲ ယတမၤတၢ်ဒ်သိးအံၤနီတဘျီဘၣ်.’ တၢ်အဂ့ၢ်အခၢးဒ်သိးအံၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လီလီၤသးဒီး တၢ်ဘၣ်ယိၣ်အလီၢ်အိၣ်လီၤ. (ယံးရမံယၤ ၁၇:၉) ပမ့ၢ်ဃုကွၢ်တၢ်လၢ ယဟိဝၤဒုၣ်ဒွဲၣ်စံးအၢတဖၣ်န့ၣ်, မ့ၢ်နီၢ်နီၢ်ပ “သးဟ့တၢ်အၢ” ကစီဒီဧါ. တၢ်ကွၢ်, တၢ်ဖး, မ့တမ့ၢ် တၢ်ကနၣ် လုၢ်လၢ်လၢအတဂ့ၤ တလီၢ်လီၢ်န့ၣ် မၤဘၣ်ဒိပတၢ်သ့ၣ်ညါလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၉:၇၀; ၁ တံၤမသ့း ၄:၁, ၂) လုၢ်လၢ်ဒ်သိးအံၤန့ၣ် လုၢ်ဘၢပတၢ်ဖံးတၢ်မၤ မ့တမ့ၢ် ပတၢ်ထံၣ် ပှၤဂၤအလုၢ်အလၢ်လၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်ကမၣ် ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
၁၁. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးန့ၣ် ကလၤတံ ၆:၇ ဘၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.
၁၁ တၢ်အံၤကဲထီၣ်အသးနီၢ်နီၢ်လီၤ. ခရံာ်ဖိတနီၤမၤဘၣ်ဝဲ တၢ်ကလုာ်ကလိၤလီၤ, မ့ၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်တၢ်လုၢ်ဘၢအီၤခီဖျိ ညီနုၢ်ကွၢ်ဝဲ တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးအံၤအဃိလီၤ. အဝဲသ့ၣ်တူၢ်ဘၣ်တၢ်လဲၤခီဖျိလၢအအၢဝံၤမးဒီး သ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲလၢ “ကယဲၢ်တၢ်လၢ ပှၤကညီဖှံဝဲတမံၤမံၤန့ၣ်, ကကူးအဝဲန့ၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ.” (ကလၤတံ ၆:၇) ဘၣ်ဆၣ် ပဟးဆှဲးတၢ်မၤအသးလၢ အလီၤသးအုးအံၤသ့လီၤ. နမ့ၢ်ဖှံလုၢ်လၢ်အကဆှီလၢ နသးပူၤန့ၣ်, နကကူးဘၣ်တၢ်အဘျုးဂ့ၤတဖၣ်လၢ တၢ်သးခုလီၤ.—ကွၢ်တၢ်လွံၢ်နၢၣ်လၢ “ယကြၢးဃုထၢ တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးမနုၤလဲၣ်”, လံာ်ကဘျံးပၤ ၆၇ န့ၣ်တက့ၢ်.
ပနီၢ်ကစၢ်အတၢ်ပာ်လီၤသးလၢ သန့ၤထီၣ်အသးလၢ လံာ်စီဆှံတၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်အဖီခိၣ်
၁၂. ကလၤတံ ၆:၅ န့ၣ်ဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီး တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးဒ်လဲၣ်, ဒီးတၢ်နဲၣ်လိမနုၤအိၣ်လၢ ပနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ ပတၢ်ပာ်လီၤသးအဂီၢ်လဲၣ်.
၁၂ ခဲအံၤပကကတိၤသကိး တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသး ခံမံၤတမံၤလၢ လံာ်စီဆှံတစံးအၢဝဲလိၤလိၤမ့ၢ်ဂ့ၤ ဒီးတပာ်ဖျါဝဲလီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ မ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤတူၢ်လိာ်မ့ၢ်ဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်ဃုထၢတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးဒ်အံၤအခါ, ခရံာ်ဖိတဂၤစုာ်စုာ် လိၣ်လၢကဘၣ်အိၣ်ဒီး အနီၢ်ကစၢ်အတၢ်ပာ်လီၤသးလၢ ကဃုထၢဝဲတၢ်အဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. (ကလၤတံ ၆:၅) ဘၣ်ဆၣ်, ဖဲပကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ဃုထၢအံၤအခါ, တၢ်နဲၣ်လိအိၣ်လၢ ပဂီၢ်လီၤ. လံာ်စီဆှံပူၤ အိၣ်ဒီးတၢ်သိၣ်တၢ်သီ, မ့တမ့ၢ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအခီၣ်ထံးတဖၣ်လၢ ဒုးထံၣ်သ့ၣ်ညါပှၤ ယဟိဝၤအတၢ်ဆိကမိၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိပဒိကနၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်အံၤအဃိ, ပကထံၣ်သ့ၣ်ညါ “တၢ်ဘၣ်ကစၢ် [ယဟိဝၤ, ဟသ]အသး ” ကိးမံၤဒဲး, လၢအပာ်ဃုာ်ဒီး ပတၢ်ဃုထၢတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးလီၤ.—အ့းဖ့းစူး ၅:၁၇.
၁၃. ပကဟးဆှဲး တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးလၢ ယဟိဝၤတဘၣ်အသးတဖၣ်အဂီၢ် တၢ်မနုၤကထိၣ်ဂဲၤထီၣ်ပှၤလဲၣ်.
၁၃ ခရံာ်ဖိကိးဂၤဒဲး အတၢ်ထံၣ်သ့ၣ်ညါလၢ ဘၣ်ဃးတၢ်သကဲာ်ပဝးန့ၣ် အပတီၢ်တလီၤဂာ်လိာ်သးဘၣ်. (ဖံလံးပံၤ ၁:၉) အါန့ၢ်အန့ၣ်, ခရံာ်ဖိတဖၣ်သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးန့ၣ် တၢ်ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး တလီၤဂာ်လိာ်သးဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ခရံာ်ဖိကိးဂၤဒဲး ကအိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်လီၤသးတမံၤဃီန့ၣ် ပမုၢ်လၢ်တသ့ဘၣ်. မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဒၣ်လဲာ်, ပမ့ၢ်ဟ့ၣ်အခွဲးလၢ ယွၤအတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ကလုၢ်ဘၢပသး ဒံးယံာ်ဒီး, ပကဂုာ်ကျဲးစၢးဒံးအါလၢ ပကဟးဆှဲးတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးလၢ ယဟိဝၤတဘၣ်အသးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၉:၁၁, ၁၂၉; ၁ ပ့းတရူး ၂:၁၆.
၁၄. (က) ဖဲပဃုထၢတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးအခါ ပကြၢးဆိကမိၣ်တၢ်မနုၤလၢညါလဲၣ်. (ခ) ပပာ်ဘီမုၢ်အတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ် လၢညါကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၄ ဖဲတၢ်ဃုထၢတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးအခါ, နကဘၣ်ဆိကမိၣ်တၢ် အကါဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လီၤ. တၢ်လၢအပာ်ဃုာ်လၢ နတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးအပူၤန့ၣ် ပာ်ဖျါဝဲ တၢ်လၢနတူၢ်လိာ်ဒီး, တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ နသူအီၤလၢ တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးအဂီၢ်န့ၣ် ပာ်ဖျါဝဲတၢ်လၢနပာ်လၢညါန့ၣ်လီၤ. နီၢ်နီၢ်, ခရံာ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ်, တၢ်လၢအဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ယွၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အကါဒိၣ်ကတၢၢ်လီၤ. (မးသဲ ၆:၃၃) မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဒီး, လၢနတၢ်အိၣ်မူပူၤ နပာ်ဘီမုၢ်အတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်လၢညါန့ၣ် နပာ်ဖျါကသ့ဒ်လဲၣ်. တၢ်မၢဖိပီလူး ပာ်ဖျါဝဲလၢ, “တိၢ်သုသးဒ်သိးသုကလဲၤကွၢ်ဟုၣ်ကွၢ်စုးတၢ်, တမ့ၢ်ဘၣ်ဒ်ပှၤဟးဂီၤဖိအသိးဘၣ်, မ့ၢ်ဒ်ပှၤကူၣ်တၢ်သ့အသိးန့ၣ်တက့ၢ်. ပှ့ၤက့ၤအဆၢကတီၢ်တက့ၢ်.” (အ့းဖ့းစူး ၅:၁၅, ၁၆) မ့ၢ်လီၤ, နမ့ၢ်မၤနီၣ်ပာ်လီၤဆီ တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးအဂီၢ်ဒီး နကဒိးန့ၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ်အါထီၣ်လၢ “တၢ်အဂ့ၤကတၢၢ်” အဂီၢ်—လၢအမ့ၢ်တၢ်မၤလၢ ကဒုးဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်နနီၢ်သးန့ၣ်လီၤ.—ဖံလံးပံၤ ၁:၁၀.
၁၅. ဖဲပဃုထၢတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးအခါ ပမ့ၢ်မၤလီၤတံၢ်လီၤဆဲးန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ မ့ၢ်ပအိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်သ့လဲၣ်.
၁၅ ဖဲပဃုထၢတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးအခါ ပမ့ၢ်မၤအီၤလီၤတံၢ်လီၤဆဲးန့ၣ် မ့ၢ်ပအိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်သ့လီၤ. တၢ်အံၤအခီပညီမ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. ဆိကမိၣ်ကဒီး တၢ်သၣ်အဒိန့ၣ်တက့ၢ်. နသုတအီၣ်ဘၣ် တၢ်အုၣ်သံအက့အဂီၢ်, နကကူးကွံာ်တၢ်အုၣ်သံခဲလၢာ်တကးဘၣ် အသရ့ၤခဲလၢာ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး, တၢ်ဃုထၢတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးန့ၣ် ပမ့ၢ်မၤအီၤလီၤတံၢ်လီၤဆဲးန့ၣ် မ့ၢ်ပအိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်သ့လီၤ. ခရံာ်ဖိလၢအကူၣ်တၢ်သ့တဂၤန့ၣ် ဟးဆှဲးဝဲ တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးလၢ အလုၢ်သ့ၣ်ခါပတာ် လံာ်စီဆှံတၢ်သိၣ်တၢ်သီ တကးဘၣ် တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးအကလုာ်ကလုာ်လၢ အလီၤသးဒ့ဒီ မ့တမ့ၢ် လီၤဂာ်လၢ တၢ်လၢတၢ်မၤဟးဂီၤအနီၢ်သးန့ၣ်လီၤ. (ကတိၤဒိ ၄:၂၅-၂၇) နမ့ၢ်မၤထွဲ လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးန့ၣ် ကမၤစၢၤနၤလၢ နကဟးဆှဲးတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးလၢ အပာ်ဃုာ်ဒီးတၢ်အတဂ့ၤန့ၣ်လီၤ.
“ဖဲဒၣ်တၢ်စီတၢ်ဆှံ”
ဖဲတၢ်ဃုထၢတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးအခါ တၢ်မၤထွဲယွၤအတၢ်သိၣ်တၢ်သီန့ၣ် ဒီသဒၢ ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးယွၤ
၁၆. (က) ပအိၣ်ဒီးယဟိဝၤအတၢ်ထံၣ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီးသကဲာ်ပဝးန့ၣ် ပပာ်ဖျါထီၣ်ကသ့ဒ်လဲၣ်. (ခ) တၢ်မၤထွဲလံာ်စီဆှံတၢ်သိၣ်တၢ်သီန့ၣ် ကဲထီၣ်နတၢ်အိၣ်မူအကျဲ ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၆ ခရံာ်ဖိနီၢ်နီၢ်တဖၣ် ပာ်ဝဲယဟိဝၤ အတၢ်ထံၣ်လၢညါ ဖဲဃုထၢဝဲ တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးအခါန့ၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါဝဲ ယဟိဝၤ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးဒီး တၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်လီၤ. အဒိ, စီၤပၤၡလိၤမိၤ ပာ်ဖျါဝဲ တၢ်လၢယဟိဝၤသးဟ့တဖၣ် ဒ်သိးဒီး “ပှၤအပျ့ၤလၢ အကတိၤတၢ်ကဘျံးကဘျၣ်, ဒီးပှၤအစုလၢ အလူလီၤတၢ်သွံၣ်လၢ အတၢ်ဒဲးဘးတအိၣ်ဘၣ်, ပှၤအသးလၢအကူၣ်တၢ်တိာ်အၢ, ပှၤအခီၣ်လၢ အဃ့ၢ်တၢ်ချ့ဆူတၢ်အၢအအိၣ်”တဖၣ်လီၤ. (ကတိၤဒိ ၆:၁၆-၁၉) ယဟိဝၤအတၢ်ထံၣ် ကြၢးလုၢ်ဘၢနၤဒ်လဲၣ်. ပှၤကွဲးထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ, “ပှၤလၢအအဲၣ်ယွၤသ့ၣ်ဧၢ, သးဟ့တၢ်အၢတက့ၢ်.” (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉၇:၁၀) နတၢ်ဃုထၢတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးန့ၣ် လိၣ်လၢကဘၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ နသးဟ့နီၢ်နီၢ်တၢ်လၢ ယဟိဝၤသးဟ့တဖၣ်လီၤ. (ကလၤတံ ၅:၁၉- ၂၁) သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ တၢ်လၢနမၤခူသူၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါဝဲနမ့ၢ်ပှၤ ဒ်လဲၣ်တဂၤ အါန့ၢ်ဒံး တၢ်လၢနမၤလၢပှၤမဲာ်ညါန့ၣ်တက့ၢ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁:၄; ၁၆:၈) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, နမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးလၢ ယဟိဝၤအတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်သကဲာ်ပဝး ကအိၣ်ဖျါလၢ နတၢ်အိၣ်မူကိးသနၢၣ်ဒဲးအပူၤန့ၣ် နကဃုထၢတၢ်လၢ အလီၤပလိာ်ဒီး လံာ်စီဆှံတၢ်သိၣ်တၢ်သီထီဘိန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤဒ်သိးအံၤန့ၣ် ကကဲထီၣ်နတၢ်အိၣ်မူအကျဲလီၤ.—၂ ကရံၣ်သူး ၃:၁၈.
၁၇. တချုးပဃုထၢ တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးန့ၣ် ကြၢးပသံကွၢ်လီၤက့ၤ ပသးလၢတၢ်သံကွၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၇ ဖဲနဃုထၢတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးအခါ ကလီၤတံၢ်လၢ နမၤဒ် ယဟိဝၤအတၢ်ဆိကမိၣ်အသိးန့ၣ် နမၤတၢ်မနုၤကသ့လဲၣ်. ဆိကမိၣ်ကွၢ်တၢ်သံကွၢ်လၢ ‘တၢ်အံၤကမၤဘၣ်ဒိ ယၤဒီး ယတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးယွၤဒ်လဲၣ်’ န့ၣ်တက့ၢ်. အဒိ, တချုးနပာ်လီၤနသးလၢ နကကွၢ်တၢ်ဂီၤမူမနုၤလဲၣ်န့ၣ်, သံကွၢ်လီၤနသးလၢ, ‘တၢ်လၢအပာ်ဃုာ်လၢ တၢ်ဂီၤမူအံၤအပူၤန့ၣ် ကမၤဘၣ်ဒိယသးလၢ အသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်ဒ်လဲၣ်’ န့ၣ်တက့ၢ်. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် ပမၤထွဲတၢ်သိၣ်တၢ်သီ မနုၤသ့လဲၣ်န့ၣ် ပကဆိကမိၣ်ကွၢ်သကိးတက့ၢ်.
၁၈, ၁၉. (က) ပတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးအံၤ ဂ့ၤတဂ့ၤန့ၣ် ပဃုထၢကသ့အဂီၢ် တၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢ ပထံၣ်ဘၣ်ဖဲ ဖံလံးပံၤ ၄:၈ န့ၣ်မၤစၢၤပှၤဒ်လဲၣ်. (ခ) တၢ်သိၣ်တၢ်သီအဂၤမနုၤတဖၣ် မၤစၢၤနၤလၢ နဃုထၢတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးလၢ အဂ့ၤကသ့ဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအဘျဲၣ်လၢ လံာ်ကဘျံးပၤအခီၣ်ထံး)
၁၈ တၢ်သိၣ်တၢ်သီအကါဒိၣ်တမံၤန့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်ဖဲ ဖံလံးပံၤ ၄:၈, လၢအပာ်ဖျါဝဲလၢ “ဖဲဒၣ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ, ဖဲဒၣ်တၢ်လၤတၢ်ကပီၤ, ဖဲဒၣ်တၢ်စီတၢ်ဆှံ, ဖဲဒၣ်တၢ်လၢ တၢ်အဲၣ်အီၤ, ဖဲဒၣ်တၢ်ဟူထီသါလီၤလၢအဂ့ၤသ့ၣ်တဖၣ်, တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါလၤကပီၤမ့ၢ်အိၣ်, ဒီးတၢ်စံးထီၣ်ပတြၢၤမ့ၢ်အိၣ်ဒီး ဆိကမိၣ်လၢ တၢ်တဖၣ်န့ၣ်အဂ့ၢ်အကျိၤတက့ၢ်.” တမ့ၢ်ဘၣ်ပီလူးစံးဝဲ တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးအဂ့ၢ်ဘၣ်, မ့ၢ်ဒၣ်တၢ်ဆိကမိၣ်နီၤဖး တၢ်လၢပသးပူၤ, လၢ အကြၢးဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢ ယွၤအတၢ်ဘၣ်သးအဖီခိၣ်လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၉:၁၄) ဘၣ်ဆၣ်, ပီလူးအတၢ်ကတိၤတဖၣ်န့ၣ် ပမ့ၢ်ကွၢ်လၢ တၢ်သိၣ်တၢ်သီတခီ ဘၣ်ဃးစ့ၢ်ကီးဒီး တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဃးဒ်လဲၣ်.
၁၉ သံကွၢ်လီၤက့ၤနသးလၢ, ‘ယဃုထၢတၢ်ဂီၤမူ, တၢ်လိာ်ကွဲလၢ ဝံၣ်ဒံၢ်အိၣ်ပူၤ (video games), တၢ်သူၣ်ဝံၣ်သးဆၢ မ့တမ့ၢ် တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသး အဂၤတဖၣ်န့ၣ် မၤပှဲၤယသးဒီး “ဖဲဒၣ်တၢ်စီတၢ်ဆှံ” ကစီဒီဧါ’ တက့ၢ်. အဒိ, နကွၢ်တၢ်ဂီၤမူဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်ဂီၤမနုၤတဖၣ် အိၣ်ထီတ့ၢ်လၢနသးပူၤလဲၣ်. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ကဆှီဒီး ဒုးမုာ်သူၣ်မုာ်သးပှၤ, မ့ၢ်ဒုးသးဖှံပှၤန့ၣ်ဒီး နသ့ၣ်ညါလၢ နတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးအံၤ ဂ့ၤဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်ဂီၤမူလၢ နကွၢ်အံၤမ့ၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်သးကလုာ်ကလိၤလၢ နသးပူၤဒီး နတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးအံၤ တဂ့ၤဘၣ်အမဲာ်ညါ တၢ်ဘၣ်ယိၣ်အလီၢ်အိၣ်ဝဲဒၣ်လဲာ်လီၤ. (မးသဲ ၁၂:၃၃; မၢ်ကူး ၇:၂၀- ၂၃) လၢမနုၤအဃိလဲၣ်. မ့ၢ်လၢတၢ်ဆိကမိၣ် လၢဘၣ်ဃးတၢ်သကဲာ်ပဝး တကဆှီတဖၣ်န့ၣ် မၤတံာ်တာ်နသး အတၢ်သူၣ်မံသးမုာ်, မၤဘၣ်ဒိနသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်လၢ နသိၣ်လိပာ်အီၤလၢ လံာ်စီဆှံဒီး မၤဟးဂီၤ နတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယွၤသ့န့ၣ်လီၤ. (အ့းဖ့းစူး ၅:၅; ၁ တံၤမသ့း ၁:၅, ၁၉) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသး ဒ်သိးအံၤ မၤဘၣ်ဒိနၤ နးနးကလဲာ် သ့အဃိ ပာ်လီၤနသးလၢ နကဟးဆှဲးတၢ်အံၤတက့ၢ်. * (ရိမ့ၤ ၁၂:၂) မၤဒ်သိးပှၤကွဲးထါ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ဃ့ဘါထုကဖၣ်ဆူယဟိဝၤအိၣ်လၢ, “ဒုးဃၣ်ကွံာ်ယမဲာ်လၢ တၢ်ကလီကလီန့ၣ်တက့ၢ်.”—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၉:၃၇.
ဃုပှၤဂၤ အတၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်တက့ၢ်
၂၀, ၂၁. ၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၂၃, ၂၄ န့ၣ် ဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီး တၢ်ဃုထၢ တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးလၢ အဂ့ၤဒ်လဲၣ်.
၂၀ ပီလူးပာ်ဖျါဝဲ လံာ်စီဆှံ တၢ်သိၣ်တၢ်သီ အကါဒိၣ်တဘီလၢ လိၣ်လၢပကဘၣ် ဆိကမိၣ်ဃုာ်အီၤဖဲ ပအိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်လီၤသးလၢ ပနီၢ်ကစၢ် အတၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အခါန့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးဝဲလၢ “တၢ်ခဲလၢာ် မ့ၢ်အတီအလိၤ ဘၣ်ဆၣ်ဒီး, တၢ်ခဲလၢာ် တမၤထီၣ်မၤထီဘၣ်တၢ်ဘၣ်. မ်ပှၤသုတဃု အတၢ်ဒၣ်ဝဲနီတဂၤတဂ့ၤ. မ်အဃုပှၤဂၤ အတၢ်ကိးအဂၤဒဲးတက့ၢ်”. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၀: ၂၃, ၂၄) တၢ်သိၣ်တၢ်သီအံၤ ဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီး တၢ်ဃုထၢ တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသး လၢအဂ့ၤဒ်လဲၣ်. သံကွၢ်လီၤက့ၤနသးလၢ ‘တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးလၢယဃုထၢန့ၣ် ဘၣ်ဒိပှၤဂၤဒ်လဲၣ်’ န့ၣ်တက့ၢ်.
၂၁ နသးလၢ အသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် ဟ့ၣ်နၤအခွဲးလၢ နကမုာ်လၤလၢ တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသး တမံၤလၢ နထံၣ်အီၤဒ် “မ့ၢ်အတီအလိၤ” မ့တမ့ၢ် အလီၤတူၢ်လိာ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, နမ့ၢ်ပာ်နသးလၢ ပှၤစူၢ်တၢ်နာ်တၢ်အဂၤလၢ အသးလၢ အသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် ပျဲအီၤစှၤတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တတူၢ်လိာ်ဝဲ တၢ်အံၤဒီး နကပာ်လီၤနသးလၢ နတတူၢ်လိာ်ဘၣ်လီၤ. လၢမနုၤအဃိလဲၣ်. မ့ၢ်လၢနတအဲၣ်ဒိး ‘မၤကမၣ်နဒီပုၢ်ဝဲၢ်’ အဃိလီၤ. ဒီးမ့ၢ်လၢတၢ်မၤကီမၤခဲ ပှၤစူၢ်တၢ်နာ်တၢ် ကဒဲကဒဲတဖၣ် လၢကပၢၤဃာ် အတၢ်သးတီဒီးယွၤန့ၣ် ဒ်ပီလူး စံးဝဲအသိးမ့ၢ်တၢ် “မၤကမၣ် ခရံာ်,” အဃိလီၤ. မ့ၢ်လၢနထၢနုာ် တၢ်သိၣ်က့ၤသီက့ၤလၢ “သုတကဲလၢ တၢ်လီၤကမၣ်အလီၢ်” လၢနသးပူၤအဃိလီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၈:၁၂; ၁၀:၃၂) မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ခရံာ်ဖိနီၢ်နီၢ်တဖၣ် ဒိကနၣ်ဝဲ ပီလူး အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ အအိၣ်ကွၢ်ဆၢတၢ်လၢ ပှၤဂၤအဂီၢ်ဒီး အိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်စိ ခီဖျိဟးဆှဲးဝဲတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးလၢ လီၤဂာ်လၢ “အတီအလိၤ” ဘၣ်ဆၣ် “တမၤထီၣ်မၤထီတၢ်” တဖၣ်လီၤ.—ရိမ့ၤ ၁၄:၁; ၁၅:၁.
၂၂. တၢ်ထံၣ်လီၤဆီလိာ်သးလၢ ပှၤနီၢ်ကစၢ်အတၢ်ဂ့ၢ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ခရံာ်ဖိတဖၣ် ကြၢးတူၢ်လိာ်ဝဲလဲၣ်.
၂၂ ဘၣ်ဆၣ်ပကဃု ပှၤဂၤအတၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်အဂီၢ် ကျဲအဂၤအိၣ်ဒံးတမံၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးန့ၣ် ခရံာ်ဖိလၢအိၣ်ဒီး သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် ပျဲအီၤစှၤတဂၤန့ၣ် တကြၢးဃ့ဆူၣ်ဝဲ ပှၤလၢခရံာ်ဖိတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤ ကိးဂၤဒဲး ကဘၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်ဒ်အဝဲ အတၢ်ထံၣ်လၢအအံၣ်အသိးန့ၣ်ဘၣ်. အဝဲမ့ၢ်မၤဝဲဒ်န့ၣ်ဒီး ကလီၤဂာ်ဒ် ပှၤနီၣ်သိလ့ၣ်လၢ ကျဲမုၢ်ဒိၣ်အဖီခိၣ်တဂၤ, လၢဃ့ဆူၣ်ဝဲ ပှၤနီၣ်သိလ့ၣ်လၢ အသူကျဲမုၢ်အံၤကိးဂၤဒဲး ကနီၣ်ဝဲအချ့ဒ်သိး အဝဲအဲၣ်ဒိးဝဲအသိးန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဃ့န့ၢ်ဆူၣ်ဒ်သိးအံၤန့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်လၢ အကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲဘၣ်. ခရံာ်ဖိတၢ်အဲၣ်အဃိ, ပှၤလၢအသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် ပျဲအီၤစှၤတဂၤန့ၣ် လိၣ်လၢကဘၣ်ပာ်ကဲဝဲ ပှၤစူၢ်တၢ်နာ်တၢ် ကဒဲကဒဲတဖၣ်အတၢ်ထံၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်အတၢ်ထံၣ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးန့ၣ် တလီၤဂာ်ဒီးအီၤဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်အိၣ် ဒံးလၢခရံာ်ဖိတၢ်သိၣ်တၢ်သီအပူၤအဃိလီၤ. အဝဲပာ်ဖျါ “တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ခုၣ်ခုၣ်မုာ်မုာ်လၢ ပှၤကိးဂၤဒဲးအဖီခိၣ်”လၢကျဲအံၤလီၤ.—ဖံလံးပံၤ ၄:၅, ခစ; စံၣ်တဲၤတဲလီၤ ၇:၁၆.
၂၃. နဃုထၢတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးလၢ အဂ့ၤန့ၣ် နမၤလီၤတံၢ်ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၂၃ နဃုထၢတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးလၢ အဂ့ၤန့ၣ်နမၤလီၤတံၢ် ကသ့ဒ်လဲၣ်. ဂ့ၢ်လိာ် တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးခဲလၢာ်လၢ အပာ်ဖျါတၢ်လၢအလီၤမဲာ်ဆှး, တၢ်ကလုာ်ကလိၤ လၢယွၤအကလုၢ်ကထါဒုၣ်ဒွဲ စံးအၢဝဲတဖၣ်တက့ၢ်. မၤထွဲလံာ်စီဆှံ တၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသး လၢလံာ်စီဆှံတပာ်ဖျါဝဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတက့ၢ်. ဟးဆှဲးတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးလၢ ကမၤဘၣ်ဒိ နသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်တက့ၢ်. ဒီးဟးဆှဲး လ့ၤတက့ၤ တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးလၢ အမၤဆါပှၤဂၤအသး, လီၤဆီဒၣ်တၢ်လၢ ပှၤစူၢ်တၢ်နာ်တၢ် ကဒဲကဒဲတဖၣ်တက့ၢ်. မ်ယွၤအလၤကပီၤ ကအိၣ်ဖျါထီၣ်လၢ နတၢ်ပာ်လီၤသး ကျၢၤကျၢၤလၢနကမၤ ဒ်သိးအံၤအဃိတက့ၢ်. မ်နၤဒီး နပှၤဟံၣ်ဖိကအိၣ် လၢကစၢ်အတၢ်အဲၣ်အပူၤတက့ၢ်.
^ လံာ်အဆၢ. 6 လၢကြံးခ်ကျိာ် ပာ်ဖျါဝဲလၢ “အဝဲသ့ၣ်အမဲာ်ချံ” လီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 19 တၢ်သိၣ်တၢ်သီအဂၤတနီၤလၢ ဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးန့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်ဖဲ ကတိၤဒိ ၃:၃၁; ၁၃:၂၀; အ့းဖ့းစူး ၅:၃, ၄; ကလီးစဲ ၃:၅, ၈, ၂၀ တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
