1, 2. Etokoro musinke twa hepa kutura po kuhamena yilihafeso?

YI FANEKESA asi ove kuna hara kulya enyango lyoutovara nye to ya yi dimburura asi ruha rumwe kwa wora. Yisinke no rugana? Ove kuvhura o lye enyango nalinye, nampili ruha rorudona, ndi kuvhura o zugume enyango nalinye ndi kuvhura o hende ko ruha rorudona nokulya ruha roruwa rwenyango. Etokoro musinke no tura po?

² Mokulifana, yilihafeso nayo kwa kara ngwendi enyango lina. Poyiruwo yimwe, ove kuhara kuhafera yilihafeso yimwe, nye to ya dimburura asi sinzi soyilihafeso yidona, ngwendi enyango lyokuwora. Yisinke no vhura kurugana? Vamwe kuvhura va pulisire yininke yoyidona nokutambura nkenye yilihafeso au gava uzuni ou. Vapeke kuvhura va nyokere yilihafeso nayinye mokulipopera kwankenye eyi yosiponga. Ano vapeke kuvhura kunyokera yilihafeso yosiponga nokuhafera yoyiwa po. Etokoro musinke no vhura kutura po yipo o kare meharo lyaKarunga?

3. Yisinke natu ka konakona ngesi?

³ Sinzi setu natu ka horowora etokoro lyautatu. Ose kuyadimburura hepero zokuhorowora yilihafeso yimwe nye kuhorowora eyi ya kuhuka. Yipo nye, twa hepa kukonakona omu natu vhura kuhangura yilihafeso yoyiwa ntani neyi yoyidona. Nampili ngoso, pomuhowo, tu zeni tu zogere omu ehoroworo lyetu lyoyilihafeso ali kundama ukereli wetu kwaJehova.

4. Ngapi omu eligawo lyetu nali kundama ehoroworo lyetu lyoyilihafeso?

⁴ Posiruwo simwe, Mbangi zimwe ezi va kuhwa mo-1946 kwa tente asi: “Ame kwa divilisire asi na hepa kukara pwankenye siuyungwa sekuho ntani nokupurakena nawa, ngwendi kuna kara ekuho lyange.” Morwasinke? Age kwa fatwilire asi: “Kudiworoka eligawo lyange kuvatera nge mokukara noulimburukwi.” Nove no ka kwatesa ko egano eli. Pokulidiworokesa nyamoge asi wa tumbwidira Jehova asi ove ngo ruganesa eparu lyoge nalinye mokumukarera ngayi ku tumangeda mokulididimikira. (Resa Muudisi 5:4.) Yimo, pokuteda ko keligawo lyoge ngayi kundama mutaro goge kosirugana soUkriste yimo tupu hena nokoyirugana nayinye yemeparu, kukwatera mo yilihafeso. Mupositoli Paurusa ga tumbwire usili ou apa ga tjangerere Vakriste womomazuva gendi asi: ‘Nkenye eyi muna kulya ndi tomu nu, ndi nkenye tupu eyi muna kurugana, omu yi ruganene mokufumadekesa ko Karunga.’—1 Vakolinte 10:31.

5. Ngapi omu Levitikus 22:18-20 azi tu vatere tu mone erondoro lya kara moVaroma 12:1?

⁵ Nkenye eyi o rugana meparu kwa likwatakana noukareli woge kwaJehova. Mombilive zendi zoVaroma, Paurusa kwa ruganesere  nonkango dononkondo mokupindura usili ou movapuli vakwawo. Age kwa va pamperekedere asi: ‘Omu gave marutu geni ga kare nzambo zonzuni zokupongoka, ezi azi zi Karunga komutjima. Eli yilyo eruganenokarunga lyeni lyokuzira mo.’ (Varoma 12:1) Rutu roge kwa kwatera mo nondunge nomutjima ntani nononkondo doge. Nayinye eyi kuyiruganesa mokukarera Karunga. (Marukusa 12:30) Paurusa kwa uyungire kuhamena sirugana oso somutjima nagunye ngonzambo. Nkango “nzambo” kwa kara ngerondoro. Moveta zaMosesa, Karunga kwa nyokere nonzambo dokuzonauka. (Levitikus 22:18-20) Mokulifana, nsene nzambo zoMukriste zopampepo kwa nyata mononkedi dimwe, Karunga kapi nga zi tambura. Ngapi omu nayi vhura kuhoroka eyi?

6, 7. Ngapi omu Mukriste na vhura kunyatekesa rutu rwendi, ntani yitundwamo musinke nayi vhura kukara?

⁶ Paurusa kwa pukwilire Vakriste womoRoma asi: “Maruha gomarutu geni walye omu ga gava kononzo.” Ta gwederere ko hena asi: ‘Omu dipage yirugana yopasintu.’ (Varoma 6:12-14; 8:13) Mombilive zendi, age kwa geve yihonena yimwe ‘yoyirugana yopasintu.’ Age hena kwa tjenge kuhamena vantu wovananzo asi: ‘Motuna twawo yigo sa matuka.’ ‘Nompadi dawo kwa hwanga mokukwata mohonde.’ ‘Awo kapi va paka etjirokarunga momeho gawo.’ (Varoma 3:13-18) Mukriste nga nyatekesa rutu rwendi nsene nga ruganesa ‘maruha gendi gorutu’ moyirugana yangoso yononzo. Pasihonena, nsene Mukriste a tara yininke yoyidona ngwendi mafano goruhonda ndi gonyanya, age ‘kugava meho gendi kononzo’ ano eyi ngayi nyatekesa rutu rwendi mudima. Ukareli wendi ngau fana nzambo zokunyata ezi nga dira kutambura Karunga. (Deuteronomium 15:21; 1 Peturusa 1:14-16; 2 Peturusa 3:11) Kuhorowora yilihafeso yokunyata kureta sili yitundwamo yoyidona!

 ⁷ Ayo ya zera nawa-nawa asi ehoroworo lyoMukriste lyoyilihafeso kwa kara noyitundwamo yoyinene. Yipo nye, ose tuna hara kuhorowora yilihafeso eyi ngayi dira kunyatekesa nzambo zetu kwaKarunga. Tu zeni tu ka zogere omu natu vhura kuhangura yilihafeso yoyiwa ntani neyi yoyidona.

8, 9. (a) Yilihafeso kuvhura kuyihangura momaruha musinke gavali? (b) Yilihafeso musinke atu nyokere po, ntani morwasinke?

⁸ Yilihafeso kuvhura kuyihangura momaruha gavali. Ruha rokuhova kuna kara yilihafeso eyi Vakriste va hepa kunyokera; rwauvali kuna kara yilihafeso eyi Vakriste va hepa kutokora kuliza nezwi lyawo lyomomutjima. Pomuhowo tu zeni tu konakone ruha rokuhova kuhamena yilihafeso eyi va hepa kunyokera Vakriste.

⁹ Ngomu va yi didilikire mEgaununo 1, maruha gamwe goyilihafeso kulikida yirugana eyi va silika moBibeli kuvyukilira. Pasihonena, gazadara ko kokompiuta nokonodividi nonovidiyo nomalikwamo gokotivi ntani nonomusika eyi ayi likida nyanya ndi umpure ndi mafano goruhonda ndi eyi ayi tumangeda yirugana yokunyata. Mokumona asi yilihafeso yangoso kulikida yirugana eyi ayi teza po nompango doBibeli ngwendi asi yiwa, Vakriste wousili va hepa kuyinyokera. (Yirugana 15:28, 29; 1 Vakolinte 6:9, 10; Ehororo 21:8) Pokunyokera yilihafeso yoyidona yangoso, ove kuna kulikida Jehova asi ove sili kuna ‘kunyenga udona’ ntani kuna ‘kusuwurukwa yoyidona.’ Monkedi zangoso, ove kuna kara ‘nepuro lyokuhungama.’—Varoma 12:9; Episarome 34:14; 1 Timoteusa 1:5.

10. Euyungo musinke kuhamena yilihafeso lya kara siponga, ntani morwasinke?

¹⁰ Vamwe kuvhura va lizuvhe asi kutarera yilihafeso eyi ayi likida yirugana yokunyata kapi ya kara siponga. Awo kutanta asi: ‘Kuvhura tupu ni tarere yininke yangoso movidiyo  nomotivi, nye nyamwange kapi tani rugana yininke yangoso.’ Kuuyunga ngoso kulikumbagera nyamoge ntani siponga. (Resa Jeremiya 17:9.) Nsene ose kuhafera kutarera yininke eyi ga silika Jehova, ose sili twa ‘nyenga udona’ ndi? Kutarera ndi kuresa ndi kupurakena koyininke yoyidona ngayi zonagura nondunge detu. (1 Timoteusa 4:1, 2) Yirugana yangoso kuvhura kukundama eyi atu rugana ndi omu atu tara nonkareso donondona dava wopeke.

11. Ngapi omu Vagarata 6:7 za likida usili wokuhamena yilihafeso?

¹¹ Yininke yangesi kwa horoka. Vakriste vamwe kwa tura nonzo morwa awo kwa va kundamene yilihafeso eyi va yikire kutarera nkenye apa. Awo kwa lironga asi “nkenye eyi a kunu muntu, yiyo nga zangura yooyo” pokuligwanekera nomaudigu. (Vagarata 6:7) Nye yitundwamo yangoso yoyidona kuvhura kuyikandana po. Nsene ngo kuna monondunge doge noyininke yoyiwa, ove ngo zangura noruhafo yininke yoyiwa meparu lyoge.—Tara kakende “ Yilihafeso musinke nani vhura kuhorowora?”

12. Ngapi omu za likwatakana Vagarata 6:5 kumwe noyilihafeso, ntani mavyukiso musinke twa kara nago pokutura po matokoro ganyamwetu?

¹² Tu zeni tu zogere ruha rwauvali kuhamena yilihafeso eyi ayi likida nomukaro edi va dira kuvyukilira kupulisira ndi kusilika moNonkango daKarunga. Nsene kuna kuhorowora yilihafeso yangoso, nkenye Mukriste ga hepa kutura po etokoro lyamwene kuhamena eyi yoyiwa po kwendi. (Resa Vagarata 6:5.) Nye nampili ngoso, momatokoro gangoso, twa kara nomavyukiso. Bibeli kwa kara nonompango edi nadi vhura kutuvatera tu dive magazaro gaJehova. Pokuteda nompango dangoso, ose ngatu vhura kudiva nayinye ‘eyi ana tu harere Hompa, asi tu yi rugane,’ kukwatera mo ehoroworo lyetu lyoyilihafeso.—Vaefeso 5:17.

13. Yisinke ngayi tu tumangeda mokunyokera yilihafeso eyi ayi dili kuhafesa Jehova?

 ¹³ Yimo, kapisi Vakriste navenye va kara nediwo ndi nonondunge pankedi zokulifana. (Vafilipi 1:9) Mokugwederera ko, Vakriste va yi nongonona asi mutaro kuhamena yilihafeso kwa lisiga. Yipo nye, kapi tatu vhuru kundindira koVakriste navenye mokukatura po matokoro gokulifana. Nampili ngoso, ngomu natu ka pulisira nompango doBibeli mokukapangera nondunge ntani nonomutjima detu,  yimo hena natu ka kara netokomeno lyenene mokukanyokera po nkenye rupe royilihafeso eyi ayi dili kuhafesa Jehova.—Episarome 119:11, 129; 1 Peturusa 2:16.

14. (a) Konda musinke twa hepa kutarurura nsene kuna kuhorowora yilihafeso? (b) Ngapi omu natu vhura kutura yirugana yoUhompa muhowo meparu lyetu?

¹⁴ Nsene kuna kuhorowora yilihafeso, siruwo soge kuna kara sininke simwe somulyo esi wa hepa kutarurura. Yininke eyi o tara ndi eyi o purakene kulikida yininke eyi wa hara, ano siruwo esi o ruganesa kulikida yininke eyi ya kara mulyo meparu lyoge. KoVakriste, yininke yopampepo kuna kara yininke yomulyo po unene. (Resa Mateusa 6:33.) Yisinke no vhura kurugana mokudivilisa asi yirugana yoUhompa kuna kara muhowo meparu lyoge? Mupositoli Paurusa kwa tente asi: “Omu litakamese nye omu nomu kara. Omu vangarare ngwendi vanandunge, kapisi mu kare ugova. Nkenye aka karuwo muna gwana, kukaruganesa nawa.” (Vaefeso 5:15, 16) Yosili, kuhetakanesa siruwo esi o ruganesa koyilihafeso ngayi ku vatera mokukara nosiruwo sokugwanena po koyininke “yoyiwa po,” yirugana eyi ngayi vhura kukuvatera koukalinawa woge wopampepo.—Vafilipi 1:10.

15. Morwasinke ya wapera mokutakamesa nawa pokuhorowora yilihafeso?

¹⁵ Ya wapa mokutakamesa nawa nsene kuna kuhorowora yilihafeso. Tarurura hena kosihonena senyango. Mokunyokera kukalya ruha rokuwora wa hana kuyidivira, ove ngo henda ko ruha rokuwora ntani nomukunduruko gwaro. Mokulifana, ayo ya wapa mokutakamesa ehoroworo lyetu lyoyilihafeso. Mukriste gonondunge kapi tupu a nyokere yilihafeso eyi ayi rwanesa nawa-nawa nompango doBibeli nye hena age kunyokera yilihafeso eyi ya kara nankenye eyi nayi vhura kuzonagwisa elikwatakano lyendi naJehova. (Yisewe 4:25-27) Kukwama mapukururo gomoNonkango daKarunga ngayi ku vatera mokunyokera yilihafeso yangoso.

16. (a) Ngapi omu natu likida asi ose kwa kara nomutaro gwaJehova koukuhuki? (b) Ngapi omu kuruganesa nompango doBibeli nayi vhura kukara nkareso zoge zeparu?

¹⁶ Nsene kuna kuhorowora yilihafeso, Vakriste wousili pomuhowo kutara mutaro gwaJehova goyininke. Bibeli kwa horora malizuvho ntani nonompango daJehova. Pasihonena, Hompa Saromo kwa tumbura yininke yimwe eyi ga nyenga Jehova, ngwendi “eraka lyoyimpempa, mawoko gokudipaga vantu vahana nzo, mutjima gokugazara yigazo youdinikarunga, nompadi da genderera kurugana udona.” (Yisewe 6:16-19) Ngapi omu mutaro gwaJehova nagu vhura kukundama goge? Muepisarome kwa pamperekedere asi: “HOMPA kwa hara ava va nyenga udona.” (Episarome 97:10) Ehoroworo lyoge lyoyilihafeso lya hepa kulikida asi ove sili wa nyenga eyi ga nyenga Jehova. (Vagarata 5:19-21) Diworoka hena asi eyi o rugana mokahore-hore, kupitakana eyi o rugana mombunga, kuhorora asi ove sili muntu musinke. (Episarome 11:4; 16:8) Yipo nye, nsene mutjima goge kwa tokomena mokulikida malizuvho gaJehova kuhamena ukuhuki kupitira momparukiso zoge, ove nkenye apa ngo tura po matokoro kuliza nonompango doBibeli. Pokurugana ngoso, ngayi kara nkareso zoge zeparu.—2 Vakolinte 3:18.

17. Komeho zokuhorowora yilihafeso, mapuro musinke natu vhura kulipura nyamwetu?

 ¹⁷ Yisinke no vhura hena kurugana mokudivilisa asi ove ngo rugana kuliza nomagazaro gaJehova pokuhorowora yilihafeso? Gazadara ko kepuro eli: ‘Ngapi omu ngayi kundama nge ntani nelikwatakano lyange kumwe naKarunga?’ Pasihonena, komeho zokutokora nsene kuvhura kukatara vidiyo zongandi, lipura nyamoge asi: ‘Ngapi omu eyi ya kara movidiyo nayi kundama ezwi lyange lyokomutjima?’ Tu zeni tu tarurure nompango dokuvhura kuruganesa posirongwa oso.

18, 19. (a) Ngapi omu nompango da kara moVafilipi 4:8 adi tu vatere mokunongonona nsene asi yilihafeso yetu yiwa? (b) Nompango musinke dimwe nadi vhura kukuvatera mokuhorowora yilihafeso yoyiwa? (Tara nonkango dokonhi.)

¹⁸ Mpango zomulyo kuzigwana moVafilipi 4:8, ezi za uyunga asi: ‘Yi kare yosili, yekuto, yokuhungama, youkuhuki neyi ava hara vantu neyi ava fumadeke, zi kare nkareso zongwa ndi yeyi ya wapera epando, yiyo nomu gazara po.’ Yimo, Paurusa kapi ga uyungire kuhamena yilihafeso, nye kuhamena yigazo yokomutjima, eyi ngano nayi vhura kuhafesa Karunga. (Episarome 19:14) Nye mpango zomononkango daPaurusa kuvhura hena kuziruganesa kuhamena yilihafeso. Ngapi omu natu vhura kuyirugana?

¹⁹ Lipura nyamoge asi: ‘Ehoroworo lyange lyonodividi nonovidiyo nomaudano gomovidiyo nonomusika ntani nomarupe gamwe goyilihafeso kuzwida nondunge dange neyi “youkuhuki” ndi?’ Pasihonena, konyima zokutara vidiyo, mafano musinke naga kara monondunge doge? Nsene ago kuna kara gomawa gokukuhuka ntani gokupwizumukisa, ove no yi diva asi yilihafeso yoge yiwa. Nye, nsene vidiyo ezi ko tara kuna kukuninkisa o gazare kuhamena yininke ya dira kukuhuka, ove diva asi yilihafeso yoge kapi ya zira mo, ntani  siponga. (Mateusa 12:33; Marukusa 7:20-23) Morwasinke? Morwa kugazara yininke eyi ya dira kukuhuka ngayi donganesa mbili nezwi lyoge lyokomutjima lyewa ntani kuvhura kuzonagura elikwatakano lyoge kumwe naKarunga. (Vaefeso 5:5; 1 Timoteusa 1:5, 19) Mokumona asi yilihafeso yangoso kuvhura kukuzonagura, ngano o tokomene mokuyinyokera po. * (Varoma 12:2) Kanderera ngwendi muepisarome ogu ga hundilire Jehova asi: “Nyokesa nge kokupakera mbili eyi ya hana edumba.”—Episarome 119:37.

20, 21. Ngapi omu za likwatakana mpango zomo-1 Vakolinte 10:23, 24 kumwe nehoroworo lyoyilihafeso yoyiwa?

²⁰ Paurusa kwa tumbura mpango zoBibeli zomulyo ezi wa hepa kudiworoka nsene kuna kutura po matokoro ganyamoge. Age kwa tente asi: “Nayinye va yi pulisira nge. Nye kapisi nayinye yiwa. Pwa ha kara ogu a kondjere uwa wamwene, nye a kondjere wamukwawo ntani.” (1 Vakolinte 10:23, 24) Ngapi omu za likwatakana mpango ozo kumwe nehoroworo lyoyilihafeso yoyiwa? Wa hepa kulipura nyamoge asi: ‘Ngapi omu yilihafeso eyi ani horowora nayi kundama wopeke?’

²¹ Ezwi lyoge lyokomutjima kuvhura li ku ‘pulisire’ mokuhafera yilihafeso yongandi. Nampili ngoso, nsene o nongonona asi ezwi lyokomutjima lyovapuli vapeke ava lina kunyokesa mokulihameka mo, ove kuvhura kutokora mokudira kuyirugana. Morwasinke? Morwa kapi ono hara ‘kuzonena vakweni’ ndi nampili “kwaKristusa,” pokuyidigopekesera mupuli mukweni mokukara mulimburukwi kwaKarunga ngamoomu ga yi uyungire  Paurusa. Ngo tambura epukururo eli asi: “Walye omu kara yipukisiso.” (1 Vakolinte 8:12; 10:32) Vakriste wousili naina kukwama mapukururo gaPaurusa gomawa pokunyokera yilihafeso eyi va “pulisira” nye ayo kapisi “yiwa.”—Varoma 14:1; 15:1.

22. Morwasinke va hepera Vakriste kupulisira mutaro gokulisiga kwava wopeke moyuma yavene?

²² Nampili ngoso, apo kwa kara po hena ruha rwapeke kuhamena kupapara uwa wava wopeke. Mukriste ogu ali nyokesa ezwi lyendi lyokomutjima mokulihameka moyilihafeso yongandi ga ha sininika navenye mombungakriste mokukwama mutaro gwendi. Nsene a sininika vapeke mokukwama mutaro gwendi, age kwa lifana tupu no muntu ogu ga hara yisima yokulikwata unene makura ana hara asi nkenye ogu a hare yisima oyo. Ayo kapi tayi vhuru kuwapa mokukarugana ngesi. Meharo lyoSikriste, muntu ogu ali silike ezwi lyendi lyokomutjima ga hepa kufumadeka vapuli vakwawo ava nawo va kara nomutaro gokulisiga kuhamena yilihafeso, nye simpe kuvapitisira nompango doSikriste. Monkedi zangesi, age nga pulisira ‘ufenkenda wendi u moneke kovantu navenye.’—Vafilipi 4:5; Muudisi 7:16.

23. Ngapi omu no vhura kudivilisa asi ono horowora yilihafeso yoyiwa?

²³ Mokuyikwatakanesa, ngapi omu no vhura kudivilisa asi ono horowora yilihafeso yoyiwa? Nyokera nkenye rupe royilihafeso oru aru likida yirugana yokunyata eyi va nyokesa moNonkango daKarunga. Kwama nompango doBibeli dokuvhura kuruganesa komarupe goyilihafeso edi va dira kuvyukilira kutumbura moBibeli. Nyokera yilihafeso yokuvhura kuzonagura ezwi lyoge lyokomutjima, ntani hageka yilihafeso eyi nayi vhura kupukisisa wopeke, unene po vapuli vakwetu. Ngano etokoro lyoge lyononkondo li fumadekese ko Karunga ntani li ku ninke nove nepata lyoge mu kare meharo lyendi.