1-3. (a) Taano ta sinesegurado nin sarong ina na an saiyang aki maayos asin malinig? (b) Taano ta gusto ni Jehova na magin malinig an mga nagsasamba sa saiya, asin ano an nagmomotibar sa sato na mawoton niatong magdanay na malinig?

INAANDAM nin sarong ina an saiyang sadit na aking lalaki bago ini maghale. Sinesegurado niang nakarigosan na an aki asin maayos saka malinig an gubing kaini. Aram nia na an kalinigan importante sa salud kaini. Aram nia man na an itsura kan saiyang aki nagtatao nin impresyon sa mga magurang.

² Gusto ni Jehova, an satong langitnon na Ama, na magin malinig an saiyang mga lingkod. An saiyang Tataramon nagsasabi: “Sa saro na nagdadanay na malinig ipapaheling mo na ika malinig.” *  (Salmo 18:26) Namomotan kita ni Jehova; aram nia na para sa pinakaikakarahay niato an pagdadanay na malinig. Inaasahan man nia na bilang saiyang mga Saksi, kita magtatao nin marahay na impresyon sa saiya. Tunay nanggad, an satong malinig na itsura asin marahay na gawe-gawe matao nin kamurawayan, bakong katuyawan, ki Jehova asin sa saiyang banal na ngaran.—Ezequiel 36:22; 1 Pedro 2:12.

³ Namomotibar kitang magdanay na malinig huling aram niato na namomotan nin Dios an malinig na mga tawo. Gusto niato na an satong pamumuhay magtao nin onra sa saiya huli ta namomotan niato sia. Gusto man niatong magdanay sa pagkamoot nia. Kun siring, siyasaton niato kun taano ta kaipuhan kitang magdanay na malinig, kun ano an kalabot sa pagigin malinig, asin kun paano niato mapagdadanay na malinig an satong sadiri. An siring na pagsiyasat makakatabang sa sato na maheling kun baga may mga bagay na kaipuhan niatong pakarhayon.

4, 5. (a) Ano an pangenot na dahelan kun taano ta kaipuhan kitang magdanay na malinig? (b) Paano an kalinigan ni Jehova risang-risa sa saiyang naheheling na mga linalang?

⁴ An sarong paagi nin paggiya sa sato ni Jehova iyo an pagtao nia nin halimbawa. Huli kaini, sinasadol kita kan saiyang Tataramon na ‘magin mga paraarog sa Dios.’ (Efeso 5:1) Ini an pangenot na dahelan kun taano ta kaipuhan kitang magdanay na malinig: Si Jehova, an Dios na sinasamba niato, malinig, dalisay, asin banal sa gabos na bagay.—Levitico 11:44, 45.

⁵ An kalinigan ni Jehova, siring kan kadakol sa saiyang mga kualidad asin paagi, risang-risa sa saiyang naheheling na mga linalang. (Roma 1:20) An daga dinisenyo bilang malinig na istaran para sa mga tawo. Ibinugtak ni Jehova an mga siklo sa ekolohiya na naglilinig kan satong aire asin tubig. May mga mikrobyo na garo departamento sa sanitasyon, na pinoproseso an mga basura tanganing dai makadanyar. Ginagamit kan mga sientista an nagkapira sa mga gutom na mikroorganismo na ini tanganing linigon an mga krudo na naula sa dagat asin iba pang polusyon na resulta kan kaimotan asin kahanaban nin tawo. Malinaw nanggad, an kalinigan  mahalaga sa “Kaggibo kan daga.” (Jeremias 10:12) Maninigo na mahalaga man iyan sa sato.

6, 7. Paano idinoon kan Ley ni Moises na an kalinigan kahagadan para sa mga nagsasamba ki Jehova?

⁶ An saro pang dahelan kun taano ta kaipuhan kitang magdanay na malinig iyo na kahagadan ni Jehova, an satong Soberanong Namamahala, na magin malinig an mga nagsasamba sa saiya. Segun sa Ley na itinao ni Jehova sa Israel, an kalinigan asin pagsamba magkakonektar na marhay. Espesipikong sinasabi kan Ley na sa Aldaw nin Pagbayad sa Kasalan, an halangkaw na saserdote kaipuhan na magkarigos bako sana nin sarong beses kundi duwang beses. (Levitico 16:4, 23, 24) Kahagadan sa mga saserdoteng naggigibo nin pagdolot na maghanaw kan saindang mga kamot asin bitis bago magdolot nin mga atang ki Jehova. (Exodo 30:17-21; 2 Cronica 4:6) May sinasabi an Ley na mga 70 dahelan nin pisikal na kaatian asin karamogan sa seremonyal na paagi. Mantang maati pa an kamugtakan nin sarong Israelita, dai sia puedeng makikabtang sa pagsamba—na sa nagkapirang situwasyon, puede siang padusahan nin kagadanan. (Levitico 15:31) ‘Popohoon sa kongregasyon’ an siisay man na magsayumang gibohon an kahagadan na prosedimiento nin pagdalisay, kaiba an pagkarigos asin paglaba kan saiyang mga gubing.—Bilang 19:17-20.

⁷ Minsan ngani bako na kitang sakop kan Ley ni Moises, tinatabangan kita kaiyan na marorop an kaisipan nin Dios sa mga bagay-bagay. Malinaw nanggad, idinoon kan Ley na an kalinigan kahagadan sa mga nagsasamba sa Dios. Si Jehova dai nagliliwat. (Malaquias 3:6) Dai nia aakoon an satong pagsamba kun iyan bakong “malinig asin [may] ramog.” (Santiago 1:27) Sa siring, kaipuhan niatong maaraman kun ano an inaasahan nia sa sato sa bagay na ini.

8. Sa anong mga aspekto inaasahan ni Jehova na kita magdanay na malinig?

⁸ Sa Biblia, an ideya nin pagigin malinig dai sana nanonongod sa pisikal na kalinigan. An pagigin malinig sa pagheling nin Dios nakakaapektar sa gabos na aspekto kan satong buhay. Inaasahan ni Jehova na kita magdanay na malinig sa apat na pangenot na aspekto—sa espirituwal, moral, isip, asin pisikal. Pag-olayan niato kun ano an kalabot sa kada saro kaini.

9, 10. Ano an kahulogan kan pagdadanay na malinig sa espirituwal, asin ano an linilikayan kan tunay na mga Kristiano?

 ⁹ Espirituwal na kalinigan. Sa simpleng pagtaram, an pagdadanay na malinig sa espirituwal nangangahulogan na an tunay na pagsamba dai niato isasalak sa falsong pagsamba. Kan maghale an mga Israelita sa Babilonya tanganing bumalik sa Jerusalem, kaipuhan nindang himateon an ipinasabong na sadol na ini: “Lumuwas kamo dian, dai kamo dumotdot nin maating bagay; . . . magdanay kamong malinig.” (Isaias 52:11) Mapuruli an mga Israelita na an pangenot na dahelan ibalik an pagsamba ki Jehova. An pagsambang iyan kaipuhan na malinig—dai nadigtaan kan ano man na naglalapastangan sa Dios na mga katokdoan, kaugalean, asin kostumbre kan Babilonikong relihion.

¹⁰ Ngonyan, kita bilang tunay na mga Kristiano dapat na mag-ingat na dai madigtaan kan falsong pagsamba. (1 Corinto 10:21) Kaipuhan na magmaan sa bagay na ini, huli ta lakop an impluwensia kan falsong relihion. Sa dakol na nasyon, an manlaenlaen na tradisyon, aktibidad, asin ritual konektado sa falsong mga katokdoan sa relihion, arog kan ideya na may sarong bagay sa laog niato na nagdadanay na buhay pagkagadan niato. (Eclesiastes 9:5, 6, 10) Linilikayan kan tunay na mga Kristiano an mga kostumbre na konektado sa falsong mga paniniwala sa relihion. * Dai niato totogotan an panggigipit kan iba na magin dahelan na ikompromiso niato an mga pamantayan kan Biblia manongod sa malinig na pagsamba.—Gibo 5:29.

11. Ano an kalabot sa moral na kalinigan, asin taano ta mahalagang marhay na kita magdanay na malinig sa bagay na ini?

¹¹ Moral na kalinigan. Kaiba sa pagdadanay na malinig sa moral an paglikay sa ano man na klase nin seksuwal na imoralidad. (Efeso 5:5) Mahalagang marhay na kita magdanay na malinig sa moral. Arog kan maheheling niato sa sunod na kapitulo kan librong ini, tanganing magdanay sa pagkamoot nin Dios, dapat na ‘dumulag kita sa pakikisaro.’ An mga parapakisaro na habong magsolsol “dai magmamana kan kahadean nin Dios.” (1 Corinto 6:9, 10, 18) Sa pagheling nin Dios, an siring na mga tawo kabale sa mga “makababalde sa saindang kaatian.” Kun dai sinda magdanay na malinig sa moral,  ‘an saindang magigin kahirasan iyo an ikaduwang kagadanan.’—Kapahayagan 21:8.

12, 13. Ano an koneksion kan satong mga iniisip asin mga ginigibo, asin paano niato mapagdadanay na malinig an satong isip?

¹² Kalinigan sa isip. An satong mga ginigibo resulta kan satong mga iniisip. Kun totogotan niato an salang mga kaisipan na magdanay sa satong isip asin puso, maabot an panahon na posibleng marhay na makakomiter kita nin maating mga gibo. (Mateo 5:28; 15:18-20) Alagad kun papanoon niato an satong isip nin dalisay asin malinig na mga kaisipan, mamomotibar kita na papagdanayon an malinig na paggawe. (Filipos 4:8) Paano niato mapagdadanay na malinig an satong isip? Sarong bagay, kaipuhan niatong likayan an ano man na klase nin aling-alingan na puedeng makaati sa satong kaisipan. * Dugang pa, puede niatong panoon an satong isip nin malinig na mga kaisipan paagi sa regular na pag-adal sa Tataramon nin Dios.—Salmo 19:8, 9.

¹³ Tanganing magdanay sa pagkamoot nin Dios, mahalagang marhay na papagdanayon niato na kita malinig sa espirituwal, moral, asin isip. An mga aspektong ini nin kalinigan mas lubos na ipinapaliwanag sa ibang kapitulo kan librong ini. Siyasaton niato digdi an ikaapat na aspekto—an pisikal na kalinigan.

14. Taano ta an pisikal na kalinigan bako sanang personal na bagay?

¹⁴ Kalabot sa pisikal na kalinigan an pagpapadanay na malinig an satong hawak asin palibot. An siring daw na kalinigan sarong personal na bagay na maninigong dai pakiaraman nin iba? Bako nanggad arog kaiyan para sa mga nagsasamba ki Jehova. Siring kan nasambitan na, an satong pisikal na kalinigan mahalaga ki Jehova bako sanang huli ta para sa pinakaikakarahay niato iyan kundi huli man ta nagtatao kita nin impresyon dapit sa saiya. Isipon nindo an ilustrasyon na ginamit sa kapinonan. Kun nakakaheling kamo nin aki na pirmeng maati o daing kahusayan, bako daw na mag-iisip kamo kun anong klase an mga magurang kan aking iyan? Dai niato gugustohon na an ano man na bagay manongod sa satong itsura  o pamumuhay makatao nin katuyawan sa satong langitnon na Ama o makarayo kan atension sa mensahe na ihinuhulit niato. An Tataramon nin Dios nagsasabi: “Dai kami sa ano man na paagi nagtatao nin ano man na dahelan nin pagkasingkog, tanganing an samong ministeryo dai makuanan nin sala; kundi sa lambang paagi irinerekomendar niamo an samong sadiri bilang mga ministro nin Dios.” (2 Corinto 6:3, 4) Kun siring, paano niato mapagdadanay na kita malinig sa pisikal?

15, 16. Ano an kaiba sa marahay na ugale sa kalinigan, asin ano an maninigo na magin kamugtakan kan satong mga gubing?

¹⁵ An satong personal na kalinigan asin itsura. Minsan ngani nagkakalaenlaen an mga kultura asin kamugtakan nin buhay sa kada nasyon, sa pangkagabsan puede kitang makakua nin igong sabon asin tubig tanganing regular na magkarigos asin masierto na malinig kita asin an satong mga aki. Kaiba sa marahay na ugale sa kalinigan an paghanaw na naggagamit nin sabon bago magkakan o magpreparar nin kakanon, pagkatapos magkasilyas, asin  pagkatapos pupoan an aki o ribayan nin lampin an omboy. An paghanaw na naggagamit nin sabon makakaprebentar sa helang asin an totoo puedeng makapagligtas nin buhay. Mapeprebentaran kaiyan an paglakop nin nakakadanyar na mga virus asin bakterya, sa siring natatabangan an mga tawo na makalikay sa pagkurso. Sa mga nasyon na an mga harong sa parate dai nakakonektar sa poso-negro, an mga odo puedeng italbong, arog kan ginigibo kaidto sa suanoy na Israel.—Deuteronomio 23:12, 13.

¹⁶ An satong mga gubing kaipuhan man na regular na labahan tanganing magin malinig asin presentable. An gubing nin Kristiano dai man kaipuhan na mamahalon o pinakabagong uso, alagad iyan maninigo na maayos, malinig, asin mabini. (1 Timoteo 2:9, 10) Saen man kita, gusto niato na an satong itsura ‘makasamno sa katokdoan kan satong Paraligtas, an Dios.’—Tito 2:10.

17. Taano ta maninigo na malinig asin presentable an satong istaran asin palibot?

¹⁷ An satong istaran asin palibot. An satong istaran tibaad bakong madekorasyon o maluho, alagad maninigo na iyan malinig asin presentable sagkod sa itinotogot nin mga kamugtakan. Siring man, kun naggagamit kita nin auto sa pagpasiring sa mga pagtiripon asin ministeryo sa langtad, puede niatong gibohon an satong pinakamakakaya na sa rasonableng paagi papagdanayon iyan na malinig, sa laog asin luwas. Dai niato paglingawan na an malinig na istaran asin palibot nakakatao mismo nin patotoo. Ini huli ta tinotokdoan niato an mga tawo na si Jehova malinig na Dios, na ‘lalaglagon nia an mga nagraraot sa daga,’ asin na sa dai na mahahaloy gigibohon kan saiyang Kahadean an satong istaran na daga na magin paraiso. (Kapahayagan 11:18; Lucas 23:43) Seguradong gusto niato na an itsura kan satong istaran asin rogaring magpaheling sa iba na dawa ngonyan pinapatalubo na niato an malinig na mga ugale na angay sa nagdadangadang na bagong kinaban.

18. Paano niato ikakapaheling an paggalang sa satong Kingdom Hall?

¹⁸ An satong lugar nin pagsamba. An pagkamoot niato ki Jehova nagpapahiro sa sato na magpaheling nin paggalang sa satong Kingdom Hall, an sentro nin tunay na pagsamba sa satong lugar. Kun may mga bagohan na minaduman sa Kingdom Hall, gusto niato na magkaigwa sinda nin paborableng impresyon sa satong tiriponan. Kaipuhan an regular na paglinig asin pagmantener tanganing masegurado na an Kingdom Hall pirmeng kawiliwili asin marahay  paghelingon. Ipinapaheling niato an paggalang sa satong Kingdom Hall paagi sa paggibo kan pinakamakakaya niato tanganing mapagdanay iyan na nasa marahay na kamugtakan. Sarong pribilehio na magboluntaryong gamiton an satong panahon tanganing tumabang sa paglinig saka “pagpakarhay asin paghirahay” kan satong lugar nin pagsamba. (2 Cronica 34:10) An iyo man sanang mga prinsipyo aplikado man kun nagtitiripon kita sa Assembly Hall o iba pang pasilidad para sa mga asamblea o kombension.

19. Tanganing mapagdanay niato na kita malinig sa pisikal, ano an kaipuhan niatong likayan, asin paano kita tinatabangan kan Biblia sa bagay na ini?

¹⁹ Tanganing mapagdanay niato na kita malinig sa pisikal, kaipuhan na likayan niato an nakakaramog na mga ugale asin gibo, siring kan paninigarilyo, pagpalabilabi sa pag-inom nin inomon na de alkohol, asin paggamit nin kemikal na mga bagay na nakakaadikto o nakakaapektar sa isip na bako man para sa pagbolong. Dai man espesipikong sinasabi kan Biblia an gabos na maati asin makababaldeng ugale saka gibo na lakop ngonyan, alagad igwa nanggad iyan nin mga prinsipyo na nagpapangyaring masabotan niato kun ano talaga an saboot ni Jehova manongod sa siring na mga bagay. Huling aram niato an pagmansay ni Jehova sa mga bagay-bagay, an satong pagkamoot sa saiya nagpapahiro sa sato na gibohon an mga bagay na inooyonan nia. Pag-olayan niato an limang prinsipyo na sono sa Kasuratan.

20, 21. Gusto ni Jehova na mayo kita nin anong klaseng mga gibo, asin ano an mapuersang dahelan niato na sumunod?

²⁰ “Mantang igwa kita kan mga panugang ini, mga namomotan, magpakalinig kita sa lambang ramog nin laman asin espiritu, na sinasangkap an kabanalan na may pagkatakot sa Dios.” (2 Corinto 7:1) Gusto ni Jehova na mayo kita nin mga gibo na nakakaati sa satong hawak asin nakakaraot sa satong espiritu, o nangingibabaw na inklinasyon kan isip. Kun siring, dapat niatong likayan an nakakaadiktong mga gawe-gawe na aram niatong nakakadanyar sa pisikal na salud asin sa kamugtakan kan isip.

²¹ An Biblia nagtatao sa sato nin mapuersang dahelan na “magpakalinig kita sa lambang ramog.” Mangnohon na an 2 Corinto 7:1 nagpopoon paagi sa pagsabi: “Mantang igwa kita kan mga  panugang ini.” Anong mga panuga? Siring kan nasambitan sa naenot na mga bersikulo, si Jehova nanunuga: “Aakoon ko kamo. Asin ako magigin saindong ama.” (2 Corinto 6:17, 18) Imahinara na sana nindo: Nanunuga si Jehova na poprotehiran nia kamo asin mamomotan kamo siring sa pagkamoot nin sarong ama sa saiyang aki. Alagad ootobon ni Jehova an mga panugang ini solamente kun lilikayan nindo an mga ramog nin “laman asin espiritu.” Kun siring, kamangmangan nanggad na togotan an ano man na makababaldeng ugale o gibo na magin dahelan na mawara sa saindo an siring na mahalagang marhay asin dayupot na relasyon ki Jehova!

22-25. Anong mga prinsipyo na sono sa Kasuratan an makakatabang sa sato na malikayan an maating mga ugale asin gibo?

²² “Kamotan mo si Jehova na saimong Dios sa bilog mong puso asin sa bilog mong kalag patin sa bilog mong isip.” (Mateo 22:37) An togon na ini an pinili ni Jesus bilang nakakalabi sa gabos. (Mateo 22:38) Si Jehova maninigo sa siring na pagkamoot niato. Tanganing mamotan sia sa bilog niatong puso, kalag, asin isip, dapat niatong likayan an mga gibo na makakapahalipot sa satong buhay o makakapaluya sa satong mga kakayahan sa pag-isip na itinao nin Dios.

²³ “[Si Jehova] nagtatao sa gabos na tawo nin buhay asin hinangos patin gabos na bagay.” (Gibo 17:24, 25) An buhay sarong balaog hale sa Dios. Namomotan niato an Kagtao, kaya gusto niatong magpaheling nin paggalang sa balaog na iyan. Linilikayan niato an ano man na mga ugale o gibo na nakakadanyar sa satong salud, huli ta aram niato na an siring na mga gibo nagpapaheling nin grabeng kawaran nin paggalang sa balaog na buhay.—Salmo 36:9.

²⁴ “Kamotan mo an saimong kapwa nin siring sa saimo man sana.” (Mateo 22:39) An maating mga ugale asin gibo sa parate igwa nin epekto bako sanang sa naggigibo kaiyan kundi pati sa mga tawo sa palibot nia. Halimbawa, an pakasângab kan aso hale sa ibang tawong nagsisigarilyo puedeng makadanyar sa mga dai nagsisigarilyo. An sarong indibiduwal na nagdadanyar sa mga tawo sa palibot nia linalapas an pagboot nin Dios na mamotan niato an satong kapwa. Pinapahimutikan man nia an ano man na sinasabi nia na namomotan nia an Dios.—1 Juan 4:20, 21.

²⁵ “Magpasakop asin magkuyog sa mga gobyerno asin autoridad bilang mga namamahala.” (Tito 3:1) Sa dakol na nasyon, pagbalga sa ley an pagkaigwa o paggamit nin nagkapirang droga. Bilang tunay  na mga Kristiano, mayo kita nin ilegal na mga droga asin dai kita naggagamit kaiyan.—Roma 13:1.

26. (a) Tanganing magdanay sa pagkamoot nin Dios, ano an kaipuhan niatong gibohon? (b) Taano an pagdadanay na malinig sa pagheling nin Dios ta iyo an pinakamarahay na pamumuhay?

²⁶ Tanganing magdanay sa pagkamoot nin Dios, kaipuhan kitang magdanay na malinig, bako sanang sa saro o duwang aspekto kundi sa gabos na aspekto. An pagpondo asin paglikay sa maramog na mga ugale asin gibo tibaad bakong madali, alagad posible iyan. * An totoo, ini an pinakamarahay na pamumuhay, huli ta pirme kitang tinotokdoan ni Jehova tanganing makinabang kita. (Isaias 48:17) An pinakamahalaga, paagi sa pagdadanay na malinig magkakaigwa kita kan satispaksion na bunga nin pakaaram na nagtatao kita nin marahay na impresyon sa Dios na namomotan niato, asin paagi kaiyan nagdadanay kita sa saiyang pagkamoot.