1-3. 1) ¿Tiko uˈunktääk tˈixy pënë yˈuˈunk wäˈäts yˈity ets pën tsuj yajxon kyëxeˈeky? 2)¿Tiko Jyobaa xyˈanmäˈäyëm ets nayaˈijtëm wäˈäts, ets tiko jyëjpˈamëty?

TUˈUGË uˈunktääk yˈijxypy wiˈixë yˈuˈunk tsyoonäˈäny, jawyiin dyajtsiˈiy ttukpëjtaˈagyë wyitë wäˈätspë ets yajxon dyaˈoytyëkë, duˈun ttuny mët ko nyijäˈäp ko net yaak pyatët oy mëk. Ets nan nyijäˈäp ko wiˈix ja yˈuˈunk yˈënäˈk dyaˈity duˈun ja jäˈäy wyinmayët mä pën tyääkˈäjty tyeetyˈajtypy.

² Nanduˈun jyaty mëdë Jyobaa, yëˈë tsyejpy ets pënaty mëduunëp nyayaˈitëdë wäˈäts. Mä Biiblyë xyˈanmäˈäyëm ko yëˈë wäˈäts nyayaˈitäˈänyëty “mët diˈib wäˈäts nayaˈijtëp” (Salmo 18:26). * ¿Tiko Jyobaa xyˈanmäˈäyëm ets nayaˈijtëm wäˈäts?  Tuk peky yëˈko xytsyojkëm ets nyijäˈäp ko mbäät ndukˈoyˈäjtëm, ets ja tuk peky yëˈë parë jäˈäy kyaj wyinmayët axëëk mä yëˈë. Pes kyaj ntsojkëm etsë jäˈäy tkäjxpäädëdë Diosë xyëë o dyajtëgoyëdë wintsëˈkën mä Dios, niˈigyë ntsojkëm ets myëjpëtsëmët. Pääty oy ko nayaˈijtëm wäˈäts, duˈun nikëjxy këbajky ets nanduˈun nmënëjxëmë jukyˈäjtën wäˈäts (Ezequiel 36:22; 1 Peedrʉ 2:12).

³ ¿Tiko mbäät nayaˈijtëm wäˈäts? Yëˈko Jyobaa yëˈë tsyejpyë jäˈäy diˈib wäˈäts, ets mët ko ntsojkëm ta njukyˈäjtëm extëm mbäät myëjpëtsemy. Ja tuk peky, yëˈko nayaˈitäˈänëm xëmë mä Diosë tsyojkën. Pääty min nˈokˈijxëm tiko jyëjpˈamëty nayaˈijtëm wäˈäts, tidën yˈandijpy ets wiˈix mbäät xëmë nayaˈijtëm wäˈäts. Tyäˈädë yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë nˈijxëm mä xytyëgoyˈäjtxëmë wäˈätsˈäjtën.

4, 5. 1) Oknigäjx tuk peky tiko jyëjpˈamëty ets nayaˈijtëm wäˈäts. 2)¿Wiˈixë Jyobaa dyaˈixyëty ko tsyejpyë wäˈätsˈäjtën mä tijaty të dyajkojy?

⁴ Tuk peky tiko jyëjpˈamëty nayaˈijtëm wäˈäts, yëˈko Jyobaa xytyukˈijxëm wiˈix tmëdatyë wäˈätsˈäjtën. Päätyë Biiblyë xyˈanmäˈäyëm: “Meets ëdëˈën ja xpaduˈunt [Dios] xäm ja mutsk ënäˈjk tpadundë ja tyeety” (Efesios 5:1, ØXN). Extëm yä nˈijxëm, jëjpˈam nayaˈijtëm wäˈäts mët ko Jyobaa tadë Dios diˈib nˈawdäjtëm wäˈätsëˈë ets nitii axëkˈäjtën tkamëdaty (Levítico 11:44, 45).

⁵ Mä tukëˈëyë tijatyë Jyobaa të dyajkojy ja nyigëxeˈeky yajxon wiˈix tmëdatyë wäˈätsˈäjtën, wiˈix jyaˈayˈaty ets wiˈix tijaty ttuny (Romanʉs 1:20). Extëm nˈokpëjtakëm Jyobaa të ttuknibëjtäägë ets tyäˈädë naxwinyëdë yˈitët wäˈäts. Të tpëjtaˈaky parë këˈëmë nëë etsë poj nyayajwäˈätsëdëdët, ojts dyajkojˈyë mikroobyë diˈib mbäät dyajwäˈätsy tijaty mbäät xyˈaxëktuˈunëm. Pääty axtë ëxpekyjyaˈay dyajtundë tyäˈädë mikroobyë parë dyajwäˈätsyë mejny ko petrolyë yˈëxtemy o ko jäˈäy dyaˈˈaxëëgë tyäˈädë naxwinyëdë mët ko tijaty tˈatsoktë o ko këˈëm tijaty ttukˈoyˈatäˈändë. Tyäˈädë yëˈë xytyukˈijxëm  ko Jyobaa “diˈib të dyajkojˈyë naxwinyëdë” tsyejpyë wäˈätsˈäjtën (Jeremías 10:12). Pääty jëjpˈam ets nanduˈun nayaˈijtëm wäˈäts.

6, 7. Mä ja anaˈamën diˈibë Moises yajmooy, ¿wiˈix xytyukˈijxëm ko pënaty ijty myëduundëbë Jyobaa jëjpˈam nyayaˈitëdët wäˈäts?

⁶ Ja tuk peky tiko mbäät nayaˈijtëm wäˈäts, yëˈko Jyobaa xëmë tˈanëëmë pënaty mëduunëp parë nyayaˈitëdët wäˈäts. Extëm nˈokpëjtakëm, ja anaˈamën diˈibë Jyobaa myooy ja israelitëty ojts ttukˈanaˈamdë ets nyayaˈitëdët wäˈäts mä myëdunëdë. Ja anaˈamën yajxon ojts tnigajxy ko ja saserdotë wintsën majtsk ok tsyiˈijët ko dyakët ja wintsëˈkënë mä niˈamukë ja israelitë yajmeˈxyë pyoky (Levítico 16:4, 23, 24). Nanduˈun ojts tnigajxy ets niˈamukë ja saserdotëty kyëbuj tyekypyujtët ko dyakäˈänët ja wintsëˈkën (Éxodo 30:17-21; 2 Crónicas 4:6). Ets naa 70 anaˈamën yajˈyajky näˈäjaty ja israelitëty yajpäätyë nyiniˈx kyëbäjk axëëk. Ko ijty duˈun yajpäättë kyaj mbäät ttuktëkëdë myëguˈuktëjk mä Dios awdattë, pes mbäät axtë tkuˈoogëdë (Levítico 15:31). Nanduˈun ja anaˈamën jyënaˈany ko tuˈuk ja israelitë kyaj yajpäädët wäˈäts, ta ttunët wiˈix ja anaˈamën dyajnigutukë, extëm tsyiˈijët ets tpujëdë wyit; pën kyaj ijty duˈun ttuny, ta “yajjoˈotsy [o kyutëgoy] mä ja kyäjpnën” (Números 19:17-20, MNM).

⁷ Oy tyam kyaj nyekyyajpanejxy ja anaˈamën diˈibë Moises yajmooy, yëˈë xytyukˈijxëm wiˈixë Dios tˈixyë wäˈätsˈäjtën, yëˈë tsyejpy ets nayaˈijtëm wäˈäts parë mbäät nˈawdäjtëm. Ets yëˈë kyaj tyëgatsy (Malaquías 3:6). Jyobaa net tkupëkäˈäny tijaty ndukmëduˈunëm pën wäˈäts ets pën “kaˈp jaˈa jëbëkpë [o axëëkpë] maa” (Santiago 1:27, NTM). Pääty oy ko nijäˈäjëm tidën tyam yˈandijpy nayaˈijtëm wäˈäts.

8. Oknigäjx näk pekyë Jyobaa ttseky ets nˈijtëm wäˈäts.

⁸ Ko Biiblyë tmaytyaˈagyë wäˈätsˈäjtën kyaj jeˈeyë tˈandijy nayaˈijtëm wäˈäts nikëjxy këbajky. Yëˈë nanduˈun yˈandijpy nˈijtëm wäˈäts Dios windum mët oy tyimtiijëty. Jyobaa tsyejpy ets nˈijtëm wäˈäts, min nˈokˈijxëm taxk peky: Mä nmëduˈunëm, mä  jukyˈäjtën, nikëjxy këbajky ets ja jot winmäˈäny. Min nˈokˈijxëm tuk pekyaty tidën myaytyäˈägaampy.

9, 10. ¿Tidën yˈandijpy nayaˈijtëm wäˈäts mä Dios nmëduˈunëm, ets ti kyaj ttundë pënaty jyantsy myëduundëbë Dios?

⁹ Wäˈäts ja Dios nmëduˈunëm. Yëˈë yˈandijpy kyaj nˈaduˈunmujkëm tijaty tyuumbyë relijyongë tëyˈäjtënbë mët diˈib kyaj tyëyˈäjtënëty. Nˈokjamyajtsëm wiˈixë Dios tˈanmääy ja israelitëty ko ojts tsyoˈonëdë Babilonia parë jyëmbijnëdë Jerusalen. Duˈun yaˈˈanmääytyë: “Pëtsëmdë jap, ets këdii ti axëkˈäjtën xytyondë, [...] nayaˈitëdë wäˈäts” (Isaías 52:11). Ja israelitëty jamë naty jyëmbijnëdë mä ja nyax kyäjpn parë jatëgokë Jyobaa tˈawdatäˈändë. Pääty jëjpˈamë naty ets tˈawdattët ja Dios wäˈäts extëm mbäät ttukjotkëdaˈaky, kyaj tpanëjxtët ja kostumbrë, ja tukniˈˈijxën ets ja tuˈunën diˈibë naty myëdäjttëp ja jäˈäyëty diˈib Babilonia.

¹⁰ Tyamë Dios mëduumbë tsojkëp nanduˈun mëk nyaygyuentˈatëdë parë kyaj nyayaˈˈaxëëgëdët mët tijaty yajjaˈäjtypyë relijyonk diˈib kyaj tyëyˈäjtënëty (1 Korintʉ 10:21). Jëjpˈam ets naygyuentˈäjtëm, pes myëdäjtypy mëkë mëjää parë tijaty xytyuktuˈunëm. Extëm mä mayë nax käjpn wiˈixëmë jäˈäy tyun kyäjxtë, tmëdattë kostumbrë ets tiiyëm myëbëjktëp pënaty tyukˈijttëdëbë relijyonk diˈib kyaj tyëyˈäjtënëty, extëm may tmëbëktë ko nmëdäjtëmë anmë diˈib kyaj yˈooky (Eclesiastés 9:5, 6, 10). Per pënaty jyantsy myëduundëbë Dios nitii kostumbrë tkatundë diˈib yajjaˈäjtypyë relijyonk diˈib kyaj tyëyˈäjtënëty. * Pääty kyaj mbäät naˈijxëm etsë jäˈäy tijaty xytyuktuˈunëm, netë Diosë yˈanaˈamën nmëmëdoˈojëm mä xyˈanmäˈäyëm ets nmëduˈunëm wäˈäts (Apostʉlʉty 5:29).

11. ¿Tidën yˈandijpy nmënëjxëmë jukyˈäjtën wäˈäts, ets tiko jyëjpˈamëty?

¹¹ Nmënëjxëmë jukyˈäjtën wäˈäts. Tuk peky yëˈë yˈandijpy ko njëjpkudijëtyaˈayëm tukëˈëyë axëkˈäjtën mä jäˈäy yˈit tsyëënëdë (Éfesʉ 5:5). Jëjpˈam ets nmënëjxëmë jukyˈäjtën wäˈäts. Extëm nˈixäˈänëm mä ja tuˈukpë kapitulo, parë nˈijtëm xëmë mä Diosë  tsyojkën jëjpˈam ets ngugakëm “ja mëˈinduunk”. Pes pënaty duˈun pokytyuundëp ets kyaj jyodëmbittë “kyaj tˈixtët ninäˈä ja Diosë kyutujkën” (1 Korintʉ 6:9, 10, 18). Jyobaa mëk tˈaxëkˈixy “diˈibaty jikyˈäjttëp axëëk”, ets pën kyaj nyayajwäˈätsëdë ta “pyäädëdë extëmë kyumäˈäyën yajpëtäˈägët mä ja [...]myëmajtskpë oˈkën” (Diˈibʉ Jatanʉp 21:8, OTJ).

12, 13. ¿Wiˈix mbäät xypyudëjkëm o xyˈaxëktuˈunëm tijaty nmëdäjtëm mä jot winmäˈäny, ets ti mbäät xypyudëjkëm parë nmëdäjtëmë jot winmäˈäny wäˈäts?

¹² Nmëdäjtëmë jot winmäˈäny wäˈäts. Extëmë jot winmäˈäny nmëdäjtëm duˈun tijaty nduˈunëm. Pääty pën nasˈijxëm etsë axëkˈäjtën tyëkët mä jot winmäˈäny ets mä jot korasoon, mbäät nduˈunëm diˈib kyaj yˈoyëty (Matewʉ 5:28; 15:18-20). Per pën nyajtuktujkëmë jot winmäˈäny mëdë oyˈäjtën etsë wäˈätsˈäjtën, ta nmënëjxëmë jukyˈäjtën wäˈäts (Filipʉs 4:8). Per ¿wiˈix mbäät nˈokmëdäjtëmë jot winmäˈäny wäˈäts? Ko njëjpkudijëmë ixy jawë ets tukëˈëyë diˈib mbäät dyaˈˈaxëëgë jot winmäˈäny. * Ets ko xëmë nˈëxpëjkëmë Diosë yˈAyuk parë nyajtuktujkëmë jot winmäˈäny mëdë oyˈäjtën (Salmo 19:8, 9).

¹³ Extëm të nbëjkëmë kuentë parë nˈijtëm xëmë mä Diosë tsyojkën, jëjpˈam ets wäˈäts nmëduˈunëm, nmënëjxëmë jukyˈäjtën wäˈäts ets nanduˈunë jot winmäˈäny. Tyäˈädë tëgëk pekypyë wäˈätsˈäjtën yajnimaytyakp nanduˈun mä wiingatypyë kapitulo mä tyäˈädë liibrë. Per min yä nˈokˈijxëm wiˈix yajnimaytyaˈagyë myëmäjtaxk pekypyë: nayaˈijtëm wäˈäts nikëjxy këbajky.

14. Oknimaytyäˈäk tiko kyaj mbäät nwinmäˈäyëm ko kyaj pën tmëdatyë madakën ets xyˈanmäˈäyëm wiˈix nayaˈijtëm o wiˈix ntsënäˈäyëm.

¹⁴ Jëjpˈam ets nmëdäjtëm wäˈätsë niniˈx këbäjk ets tukëˈëyë tijaty nmëdäjtëm. Tuˈugë Dios mëduumbë kyaj mbäät wyinmay ko kyaj pën pyaatyëty ets yˈanëˈëmxëdët pën wäˈäts nyayaˈityëty o pën kyaj. Pes extëm të yˈokˈyajnigäjxpë, Jyobaa  kyaj jeˈeyë xyˈanmäˈäyëm ets nayaˈijtëm wäˈäts parë këˈëm ndukˈoyˈäjtëm, nan pääty xyˈanmäˈäyëm mët ko yëˈë niwäˈktënäˈäyëm, pes wiˈix ja jäˈäy xyˈijxëm duˈun wyinmayaˈany mä Jyobaa. Nˈokjamyajtsëm ja mixyuˈunk diˈib të yajmaytyaˈaky mä parrafo 1, pën xëmë nˈijxëm jantsy axëëk yˈity, ta nwinmäˈäyëm ko nanduˈun ja tyääk tyeety. Nanduˈun jyaty mët ëtsäjtëm, pën kyaj wäˈäts nayaˈijtëm mbäädë jäˈäy axëëk wyinmay mä ndeetyˈäjtëmë Jyobaa ets kyaj tmëdoogukët ja ää ayuk diˈib ngäjxwäˈxëm. Min nˈokjukyˈäjtëm duˈun extëmë Pääblë jyënany: “Jikyˈäjtpts tëyˈäjtën mëët, këdiibëts pën nyajtuˈudëgoyët ja jyikyˈäjtën es këdiibë pën tkäjxëdit tmaytyäägëditët axëëk diˈibëts ndiimpy. Nik niˈigëts nyaˈixäˈänyëty mä tëgekyë oytyim tiity extëmë Dios mëduumbë” (2 Korintʉ 6:3, 4). Pääty min nˈokˈijxëm mäjaty mbäät nayaˈijtëm wäˈäts.

15, 16. ¿Tijaty mbäät nduˈunëm parë nmëdäjtëm wäˈätsë niniˈx këbäjk, ets wiˈix mbäät kyëxeˈegyë wit xox?

¹⁵ Nˈokˈyaˈijtëm wäˈätsë niniˈx këbajky etsë wit xox. Tuˈuk  tuˈugë it lugäär wiˈixëm nmëdäjtëmë kostumbrë ets wiˈixëm nyajnäjxëmë xëë tiempë, per oy mä ntsënäˈäyëm niˈamukë nmëdäjtëmë nëë etsë xëts parë xëmë ntsiˈi nxëjtsëm, ets duˈun nayaˈijtëm wäˈäts mëdë uˈunk ënäˈk. Mbäät nanduˈun nayaˈijtëm wäˈäts ko ngëbujëm mä kaaky tojx nixäjëyäˈänëm o jeˈxy peky ets nanduˈun ko uˈunk o leˈk nˈëxpijtëgäjtstäˈäyëm o ko nyoˈoytyaˈay njëdijtäˈäyëm. Duˈuntsoo kyaj xypyatëmë yuu päˈäm extëmë tuknaxyë o xynyinäjxëmë wiink päˈäm diˈib mbäät axtë xyaˈoˈkëm. Pën mä ntsënäˈäyëm kyaj ti jëdijtakn o pëtsëëmdakn ta nitäjëmë tadë axëkˈäjtën, duˈun extëm ijty ttundë ja israelitëty (Deuteronomio 23:12, 13).

¹⁶ Jëjpˈam nanduˈun ets xëmë nbujëmë wit xox, nmëdäjtëm wäˈäts, tsuj yajxon ets adëyë, kyaj tyimtsekyëty nbëjtakëmë wit xox diˈib tsooxë o diˈib jembyëtsëëmp (1 Timotee 2:9, 10). Oy tyimääjëty nyajpatëm, tsojkëbë jäˈäy tˈixët ko “ja yˈëxpëjkënë Dios [...] byen jyantsy oy jyantsy tsyujëty” (Titʉ 2:10).

17. ¿Tiko jyëjpˈamëty ets nmëdäjtëm wäˈäts ets tsuj yajxonë jëën tëjk ets tukëˈëyë tijaty nmëdäjtëm?

¹⁷ Nˈokˈyaˈijtëm wäˈätsë jëën tëjk ets tijaty nmëdäjtëm. Tsojkëp nmëdäjtëm wäˈätsë jëën tëjk ets tsuj yajxon, oy tijaty nmëdäjt njaygyajpëm ets oy kyaj. Nanduˈun pën nmënëjxëmë karrë mä naymyujkën o ëwäˈx käjxwäˈxpë, tsojkëp nmëdäjtëm wäˈäts duˈun nikëjxy këbajky ets nanduˈun jodoty. Pën nmëdäjtëm tukëˈëyë ak wäˈäts, ta jäˈäy oy wyinmayët mä ja Dios diˈib nˈawdäjtëm. Ko duˈun nduˈunëm yëˈë naty ndukˈijxëmë jäˈäy ko Jyobaa yëˈë tuˈugë Dios diˈib wäˈäts, ets ko tsojk dyajkutëgoyaˈany “diˈibaty yajmäˈttëp ja naxwinyëdë”, pes të tpëjtaˈagyë yˈAnaˈam Kyutujkën diˈib yajjëmbitaambyë naxwinyëdë extëm tuˈugë it lugäärë tsujpë (Diˈibʉ Jatanʉp 11:18; Lucas 23:43, NM). Pääty nˈokmëdäjtëm wäˈätsë jëën tëjk ets tukëˈëyë tijaty nmëdäjtëm, parë ndukˈijxëmë jäˈäy ko tyam duˈun ntsënäˈäyëm extëm ntsëënëyäˈänëm mä ja jembyë jukyˈäjtën.

18. ¿Wiˈix mbäät nyaˈijxëm ko nwintsëˈkëmë tadë tëjk mä nˈëxpëjkëm?

¹⁸ Nˈokmëdäjtëm wäˈäts ja tëjk mä nˈëxpëjkëm. Jëjpˈam nwintsëˈkëmë tyäˈädë lugäär pes jap mä nˈawdäjtëmë Dios. Pääty nˈokˈyaˈijtëm xëmë wäˈäts net ko myinëdë jäˈäyë jembyë tˈixtët  tsuj yajxon. Ets parë xëmë yajxon kyëxëˈëgët, tsojkëp janäämëty yajtukniwitsët parë wyäˈätsët ets yˈaˈoyët. Ko duˈun nduˈunëm nwintsëˈkëmë natyë tadë lugäär mä nˈawdäjtëmë Dios. Mëjë tyäˈädë tuunk mbäät nˈijxëm ko njuˈtëmë tiempë parë nëjx nyajwatsëm ets nyaˈˈaˈoˈoyëmë tadë lugäär mä nˈëxpëjkëm (2 Crónicas 34:10). Ets nanduˈun mbäät nyajwatsëm ja lugäär mä nmëdäjtëmë mëjatypyë tuˈukmujkën.

19. ¿Tijaty mbäät njëjpkudijëm parë kyaj nyaˈˈaxëˈkëmë niniˈx këbäjk, ets wiˈix mbäädë Biiblyë xypyudëjkëm?

¹⁹ Nmëdäjtëm wäˈäts ja niniˈx këbäjk yëˈë nanduˈun yˈandijpy njëjpkudijëm tukëˈëyë diˈib mbäät xyaˈˈaxëˈkëm. Pääty kyaj yˈoyëty njuˈkëm, nˈukëm o nyajtuˈunëmë tsooy diˈib myëdäjtypyë droogë, diˈib mbäät dyajtëgäjtsyë jot jäˈäwën ets diˈib tsip yajmastuˈuty. Mä Biiblyë kyaj tnigäjxtäˈäy tijaty mbäät xyˈaxëktuˈunëm, per yajkypyë käjxwijën diˈib xytyukjaygyujkëm tiko Jyobaa tˈaxëkˈixy. Pääty min nˈokˈijxëm mëgoxk pekyë tyäˈädë käjxwijën diˈib mbäät nguytyuˈunëm mët ko ntsojkëmë Jyobaa ets ko ndunäˈänëm tijaty tyukjotkëdakypy.

20, 21. ¿Tijaty tsyejpyë Jyobaa ets njëjpkudijëm, ets tiko jyëjpˈamëty ets nayaˈijtëm wäˈäts?

²⁰ “Mëguˈugitëty, jaˈko Diosë dëˈën xymyëwandakëm, pääty nayaˈijtëm wäˈäts mä yëˈë diˈibë mbäät xyaˈˈaxëˈkëm, dëˈën extëm niniˈxkyëjxm es extëm nandëˈënë nˈanmëjäˈänˈäjtëm [“jot winmäˈäny”, NM]. Nˈoktuˈunëm wiˈix nˈijtëm wäˈäts wäˈäts jaˈagyëjxm ko Dios ntsëˈkëm.” (2 Korintʉ 7:1.) Extëm nˈijxëm, Jyobaa tsyejpy ets njëjpkudijëm tukëˈëyë diˈib mbäät dyajmäˈätyë niniˈx këbäjk etsë jot winmäˈäny. Pääty nˈokjëjpkudijëm diˈib mbäät ngostumbrëpëjkëm o xyˈadëjkëm, diˈib mbäät xytyukpatëmë yuu päˈäm ets diˈib mbäät dyajmäˈätyë jot winmäˈäny.

²¹ Biiblyë xytyukˈijxëm tiko jyëjpˈamëty “nayaˈijtëm wäˈäts mä yëˈë diˈibë mbäät xyaˈˈaxëˈkëm”. Pes mä 2 Korintʉ 7:1 duˈun myaytyaktsoony: “Jaˈko Diosë dëˈën xymyëwandakëm”. ¿Tidën xytyukwandakëmë Jyobaa? Yëˈë diˈib yajnigäjxp mä  2 Korintʉ 6:17 etsë 18 mä Jyobaa jyënaˈany: “Netëts miits nˈaxäjëdët. Ëjts miits xytyeetyˈattëp”. ¡Okpawinmay Jyobaa yëˈë diˈib wyandakypy xykyuentˈatäˈänëm duˈun extëm tuˈugë uˈunkteety tkuentˈatyë yˈuˈunk yˈënäˈk! Per net xykyuentˈatäˈänëm pën “nayaˈijtëm wäˈäts mä yëˈë diˈibë mbäät xyaˈˈaxëˈkëm”, duˈun mä niniˈx këbäjk ets mä jot winmäˈäny. Kyaj naty jyapëtyë jot winmäˈäny pën yëˈë nduunkˈäjtëm diˈib mbäät xytyukmëjagamgakëmë Jyobaa ets kyaj mëët oy nekyˈijtëm.

22-25. ¿Diˈibatyë tekstë mbäät xypyudëjkëm parë kyaj nyajtëjkëm mä niniˈx këbäjk diˈib mbäät xyˈaxëktuˈunëm?

²² “Mtsoktëp ja mWintsën Dios mët winë mjot, mët winë mˈanmëjäˈän [“mniniˈx mgëbäjk”, NM] es mët winë mjot mwinmäˈäny.” (Matewʉ 22:37.) Jesus ojts tnimaytyaˈaky ko tyäˈädë anaˈamën yëˈë diˈib niˈigyë mëj (Matewʉ 22:38). Jyobaa yëˈë diˈib nitëjkëp ets ntsojkëm mët tukëˈëyë jot korasoon, niniˈx këbäjk etsë jot winmäˈäny. Pääty jëjpˈam ets njëjpkudijëm tukëˈëyë diˈib mbäät dyajkonyë jukyˈäjtën o diˈib mbäät dyajmäˈätyë jot winmäˈäny diˈibë Jyobaa të xynyamoˈoyëm.

²³ “[Jyobaa] yëˈë nidëgekyë xyajxajëm, es xymyoˈoyëm ja njikyˈäjtënëˈäjtëm es tëgekyë diˈibë nmëdäjtëm.” (Apostʉlʉty 17:24, 25.) Kom yëˈë të xynyamoˈoyëmë jukyˈäjtën, ta nmëjjäˈäjëm ets mëk nguentˈäjtëm. Pääty njëjpkudijëm oytyim diˈibëtyë tuˈunën diˈib mbäät xyajpäˈämdëjkëm. Pes pën kyaj duˈun nduˈunëm, kyaj naty nmëjjäˈäjëm ja jukyˈäjtën diˈibë Dios të xynyamoˈoyëm (Salmo 36:9).

²⁴ “Mtsokëp ja mëdëjkpäˈä [o mëguˈuk] extëm mij këˈëm mnaytsyekyëty.” (Matewʉ 22:39.) Ko jäˈäy tˈaxëktunyë nyiniˈx mët diˈib kyaj wyäˈätsëty, kyaj yëˈëyë naytyuˈuk nyayˈaxëktunyëty, nanduˈunën tˈaxëktuny pënaty mëët yajpäättë. Extëm nˈokpëjtakëm, ko jäˈäy jyuˈuky, ta myëguˈuk tyuktëkëtyë juˈuky jok. Ets pën duˈun adëtsp kyaj naty tmëmëdoyë Diosë yˈanaˈamën mä jyënaˈany ets ntsojkëmë nmëguˈukˈäjtëm, ets “nan kyaj mbäät ttseky ja Dios diˈibë kyaj tˈixy” (1 Fwank 4:20, 21).

²⁵ “Tukjamyatstë ko twintsëˈëgëdët ja yajkutujkpë es myëmëdowdëp ja justisëtëjkëty.” (Titʉ 3:1.) Mä mayë lugäär kubojkp ko jäˈäy dyaˈity ets ko tjeˈxyë droogë, pääty pënaty  jyantsy myëduundëbë Dios kyaj tniˈip tkojtë axëk ujts ets nan kyaj tjëˈxtë (Romanʉs 13:1).

26. 1) ¿Ti diˈib jëjpˈam mbäät nduˈunëm parë nˈijtëm xëmë mä Diosë tsyojkën? 2)¿Tiko mbäät njënäˈänëm ko nitii duˈunë jotkujkˈäjtënë tkayaky extëm ko nˈijtëm wäˈäts Dios windum?

²⁶ Parë nˈijtëm xëmë mä Diosë tsyojkën, jëjpˈam ets nayaˈijtëm wäˈäts mët oy tyimtiijëty, kyaj jeˈeyë tsyekyëty nmëdäjtëm wäˈätsë jëën tëjk o wit xox. Mbäät tsyiptaˈaky nmastutëm diˈib të nmëyujëm o diˈib të xyˈadëjkëm, per mbäät nmastutëm. * Nitii duˈunë jotkujkˈäjtënë tkayaky extëm ko njukyˈäjtëm wäˈäts, pes ko Jyobaa xytyukˈanaˈamëm yëˈë parë ndukˈoyˈäjtëm (Isaías 48:17). Ets nan agujk jotkujk xyajnayjäˈäjëm ko mbäät ndukˈijxëmë jäˈäy pënë tadë Dios diˈib mëk ntsojkëm ets diˈib nanduˈun mëk xytsyojkëm.