TLAMACHTILI 8
ToTeotsij kiniknelia katli amo mosokiuiaj
“Tikinteochiua tlen teteochiuaj [ o katli amo mosokiuiaj, TNM].” (SALMO 18:26.)
1-3. 1) ¿Kenke kema se okichpil yaui paxaloua inana kineki kuali ma nesi? 2) ¿Kenke Jehová kineki amo ma timosokiuikaj, uan kenke moneki amo timosokiuisej?
KEMA se okichpil yaui paxaloua, inana kialtia uan kuali kiyoyontia, kej nopa amo kipias kokolistli uan kuali moskaltis. Nojkia tlaj amo kichiuaskia, sekinok san kiijilnamikiskiaj tlaj kiitaskiaj ipilkone sokiyo.
2 Jehová kineki nochi katli tijtekipanouaj amo ma timosokiuikaj, yeka kiijtoua: “Tikinteochiua tlen teteochiuaj [o katli amo mosokiuiaj]” (Salmo 18:26). * Jehová amo kineki ma timosokiuikaj pampa techiknelia uan pampa kimati kiampa kuali tiitstosej. Nojkia kej nopa sekinok uelis kiueyichiuasej Jehová kema kiitasej amo tisokiyojkej. Tojuantij amo tijnekiskiaj ma kiijilnamikikaj o ma kitlaijiljuikaj toTeotsij, tijnekij ma kiueyichiuakaj. Yeka moneki kuali timonejnemiltisej uan amo tinemisej tisokiyojkej (Ezequiel 36:22; xijpoua 1 Pedro 2:12).
3 ¿Kenke moneki amo timosokiuisej? Pampa tijmatij Jehová tlauel kiniknelia katli amo mosokiuiaj. Uan pampa nojkia tikikneliaj, tijnekij tijueyichiuasej ika tlen tijchiuaj. Nojkia amo tijnekij timosokiuisej pampa tijnekij nochipa ma techiknelijto. Yeka tikitasej kenke amo kinamiki timosokiuisej, tlake kiijtosneki amo timosokiuisej uan tlake techpaleuis amo timosokiuisej. Tlen timomachtisej techpaleuis tikitasej tlake tlamantli amo kinamiki tijchiuasej.
¿KENKE AMO KINAMIKI TIMOSOKIUISEJ?
4, 5. 1) ¿Kenke amo kinamiki timosokiuisej yon se kentsi? 2) ¿Kenijkatsa kinextia toTeotsij amo sokiyo ika nochi tlen kichijtok?
4 Jehová nochipa technextilia kenijkatsa tijchiuasej se tlenijki, yeka techiljuia ma “[t]ijchiuakaj keja yajaya kichiua” (Efesios 5:1). ¿Kenke amo kinamiki timosokiuisej yon se kentsi? Pampa toTeotsij amo sokiyo uan tlatsejtseloltik (xijpoua Levítico 11:44 uan 45).
5 ¿Kenijkatsa kinextia toTeotsij amo sokiyo? Ika nochi tlen kichijtok. Uan ni techpaleuia ma tikixmatikaj toTeotsij (Romanos 1:20). Jehová kichijtok se keski tlamantli tlen kiyankuilia ajakatl uan atl tlen tijsokiuiaj. Nojkia kinchijtok microbios katli kikuepaj tlen nenpolijtok ika tlen amo tekokolismaka. Nelia tikitaj kenijkatsa Jehová tlauel kuali kichijtok Tlaltipaktli pampa iselti moyankuilia. Yeka, Katli “kichijchijki ni Tlaltipaktli” kiita tlauel moneki amo tleno sokiyojtos (Jeremías 10:12). Tojuantij nojkia kej nopa kinamiki timoiljuisej.
6, 7. ¿Kenijkatsa kinextik toTeotsij amo kineki ma mosokiuikaj itekipanojkauaj?
6 Nojkia amo kinamiki timosokiuisej pampa Jehová, katli kinauatia nochi Tlaltipaktli, amo kineki ma mosokiuikaj itekipanojkauaj. Ipan nopa Tlanauatili katli kinmakak israeleuanij kiniljuik amo ma sokiyojtokaj kema kiueyichiuaskiaj. Se tlanauatili kiijtouayaya katli kinyakanayaya sekinok sacerdotes monekiyaya maltis ompa uan kiampa ueliskia temakas tlakajkaualistli tlen ika ‘kiixtsakuaskia tlajtlakoli’ (Levítico 16:4, 23, 24). Nojkia, nochi nopa sacerdotes nochipa monekiyaya momajtekisej uan moikxipajpakasej kema kimakaskiaj Jehová se tlakajkaualistli (Éxodo 30:17-21; 2 Crónicas 4:6). Uan ipan se 70 tlanauatili, Jehová nojkia kinextik ika tlake tlamantli se israelejketl mosokiuiskia uan ayokmo ueliskia kiueyichiuas, uan kemantika ika tlen kichiuayaya, kinamikiyaya kimiktisej (Levítico 15:31). Jehová nojkia kinnauatik katli mosokiuijtoyaj ika se tlamantli tlen amo kuali, monekiyaya maltisej uan kichikuenisej ininyoyo, tlaj amo kichiuaskiaj, monekiyaya ‘kinmiktiskiaj’ (Números 19:17-20).
7 Maske amo tijchiuaj tlen kiijtoua nopa Tlanauatili, techpaleuia tijmatisej tlake moiljuia toTeotsij. Tlen kinnauatijtoya kinextik amo kinekiyaya ma mosokiuikaj itekipanojkauaj. Ipan ni tonali nojkia kineki nopa (Malaquías 3:6). Ya kineki ‘ma tijtlepanitakaj uan ma tijpiakaj totlaneltokilis tlen senkistok kuali’ (Santiago 1:27). Ma tikitakaj tlake kiijtosneki amo timosokiuisej.
¿TLAKE KIIJTOSNEKI AMO TIMOSOKIUISEJ IIXPA TOTEOTSIJ?
8. ¿Tlake tlamantli amo kineki Jehová ma tijsokiuikaj?
8 Biblia kiijtoua amo ma tijsokiuikaj totlakayo yon amo ma timosokiuikaj iixpa toTeotsij, ni kiijtosneki amo tijsokiuisej tonemilis. Jehová amo kineki ma tijsokiuikaj totlaneltokilis, tonemilis, totlalnamikilis yon totlakayo. Ma tikitakaj tlake kiijtosneki sejse tlamantli.
9, 10. ¿Tlake kiijtosneki amo tijsokiuisej totlaneltokilis, uan tlake amo kinamiki tijchiuasej?
9 Amo ma tijsokiuikaj totlaneltokilis. Ni kiijtosneki tlaj tijueyichiuaj Jehová amo kinamiki tikinpaleuisej religiones tlen amo melauak. Kema israeleuanij kisteuaskiaj Babilonia, Jehová kiniljuik: “Xikisakaj tlen tlali Babilonia [...] uan amo xikitskikaj tlamantli tlen axtlapajpaktik nopano. Uan ximotlapajpakchiuakaj” (Isaías 52:11). Israeleuanij mokuepkej Jerusalén pampa sampa kiueyichiuaskiaj Jehová. Yeka, amo kinamikiyaya kiixpanosej Jehová ika tlen kichiuayayaj babiloniaeuanij yon ika tlamachtili tlen amo melauak.
10 Tojuantij nojkia amo kinamiki tijchiuasej kej kichiuaj ipan religiones tlen amo melauak (xijpoua 1 Corintios 10:21). Miakej kineltokaj tlen tlamachtiaj ipan nopa religiones, yeka tlaj amo timomokuitlauiaj nojkia uelis tijchiuasej kej inijuantij. Ipan miak religiones kiijtouaj tijpiaj se tlamantli ipan totlakayo tlen amo miki, yeka kiuikaj tlakualistli uan kitlatiaj velas kampa kintoktokej mijkatsitsij (Eclesiastés 9:5, 6, 10). Maske miakej kichiuaj nopa, katli tijtekipanouaj toTeotsij amo tijnekij tijchiuasej yon se tlamantli tlen kichiuaj ipan religiones. * Yeka, amo ma tikinneltokakaj katli kinekiskiaj ma tikixpanokaj tlen kiijtoua Biblia (Hechos 5:29).
11. ¿Tlake kiijtosneki amo tijsokiuisej tonemilis, uan kenke moneki amo tijsokiuisej?
11 Amo ma tijsokiuikaj tonemilis. Tlaj tijnekij nojua ma techiknelijto toTeotsij moneki amo timomekatisej yon tijchiuasej sekinok tlamantli tlen amo kuali (xijpoua Efesios 5:5). Ipan seyok tlamachtili tikitasej, amo kinamiki ‘tijchiuasej tlen ueli ika tlen axtonamik’. Katli kichiuaj ni uan amo moyolkuepaj “ax[kema] uelis kalakisej kampa Tlanauatia toTeko” (1 Corintios 6:9, 10, 18). Jehová tlauel kinijia katli “fiero inintlalnamikilis”, uan tlaj amo moyolkuepaj, “[kiselisej] nopa ompa mikistli” (Apocalipsis 21:8).
12, 13. ¿Kenke amo kinamiki timoiljuisej tlen amo kuali, uan tlake techpaleuis amo ma tijsokiuikaj totlalnamikilis?
12 Amo ma tijsokiuikaj totlalnamikilis. Pampa nochipa tijchiuaj tlen timoiljuiaj, amo kinamiki timoiljuisej tlen amo kuali, pampa ueliskia titlajtlakolchiuasej (Mateo 5:28; 15:18-20). Tlaj timoiljuisej tlen kuali uan amo sokiyo, kuali timonejnemiltisej (xijpoua Filipenses 4:8). ¿Tlake techpaleuis amo ma tijsokiuikaj totlalnamikilis? Moneki amo timoyolpakiltisej ika tlen ueliskia kichiuas ma timoyoliljuikaj tlen amo kuali. * Nojkia tlaj tijnekij timoyoliljuisej tlen kuali, moneki nochipa timomachtisej Biblia (Salmo 19:8, 9).
13 Tlaj tijnekij nojua ma techiknelijto toTeotsij amo kinamiki tijsokiuisej totlaneltokilis, tonemilis uan totlalnamikilis. Ni eyi tlamantli tikitasej ipan sekinok tlamachtili. Uan ipan ni tlamachtili tikitasej kenke amo kinamiki tijsokiuisej totlakayo.
¿KENIJKATSA UELIS TIJNEXTISEJ AMO TISOKIYOJKEJ?
14. ¿Kenke amo kinamiki timoiljuisej amo aka uelis techiljuis kenijkatsa tiitstosej?
14 Amo kinamiki sokiyojtos totlakayo yon kampa tiitstokej. Maske sekij moiljuiaj amo aka kinamiki kiniljuis kenijkatsa itstosej, tojuantij amo kej nopa timoiljuiaj. Kej tikitakej, Jehová amo kineki ma timosokiuikaj pampa kimati techpaleuis kuali tiitstosej uan nojkia kiampa sekinok uelis kiueyichiuasej. Ximoiljui, ¿tlake panoskia ika nopa okichpil tlaj nochipa sokiyo nemiskia? Tikijtoskiaj itatauaj amo kuali kimokuitlauiaj. Uajka, ¿tlake panoskia tlaj tinemiskiaj tisokiyojkej uan amo kuali tinesiskiaj? Uelis kitlaijiljuiskiaj toTeotsij uan kiijtoskiaj amo nelia tlen titemachtiaj. Yeka ma tikilnamiktokaj ni: “Xijchiuakaj nochi tlen kuali para axaka ma kiuejkamajkauas toTeko ipampa tlen tijchiuaj. Axtijnekij para niyon se ma techijilnamiki, niyon [ma] kitlaijiljui toteki ipampa tijchijtokej tlen axmoneki. Kena, nochi tlen tijchiuaj, kinextia para melauak tiitekipanojkauaj toTeko” (2 Corintios 6:3, 4). Ma tikitakaj ipan tlake moneki amo tisokiyojtosej.
15, 16. ¿Tlake moneki tijchiuasej mojmostla uan kej nopa amo sokiyojtos totlakayo, uan kenijkatsa moneki eltos toyoyo?
15 Ma timaltikaj uan kuali ma timopatlakaj. Maske amo sanse techiskaltijtokej uan amo sanse titlapijpixtokej, nochi moneki timaltisej mojmostla. Nochi tijpixtokej atl uan xapoj tlen ika uelis timaltisej uan tikinaltisej tokoneuaj. Moneki timomajtekisej kema titlakuasej, kema titlakualchiuasej, kema tiasej baño o kema tikinpatlasej pilkonetsitsij. Tlaj kiampa tijchiuasej, amo techkokos toijti yon amo tijpiasej sekinok kokolistli tlen ika ueliskia timikisej. Tlaj kampa tiitstok amo onka drenaje, kema tikuatenpanos moneki tijtlalpachos kej kichiuayayaj israeleuanij (Deuteronomio 23:12, 13).
16 Nojkia moneki nochipa tijchikuenisej toyoyo. Amo moneki tijkouasej yoyomitl tlen tlauel patiyo, san moneki kuali nesis uan amo sokiyojtos (xijpoua 1 Timoteo 2:9 uan 10). Nochipa tijnekij amo tisokiyojtosej pampa kiampa “kiitasej nochi tlen kuali tlen [toTeotsij] [i]tekipanojkauaj kichiuaj” (Tito 2:10).
17. ¿Kenke amo kinamiki sokiyojtos tochaj yon sekinok tlamantli tlen tijpiaj?
17 Amo ma sokiyojto tochaj yon tlen tijpiaj. Maske amo tlauel titlapijpiaj, moneki tijchiuasej kampeka kuali ma nesi tochaj uan amo ma sokiyojto. Tlaj tijpiaj se carro uan tijtekiuiaj kema tiauij ipan tlanechikoli uan kema titlajtolmoyauaj, moneki amo sokiyojtos. Tlaj kuali timotlachpanisej ipan tochaj uan amo sokiyojtos sekinok tlamantli tlen tijpiaj, katli techitasej kiueyichiuasej toTeotsij. Tojuantij titemachtiaj Jehová “kintsontlamiltis inijuantij tlen tlaxoleua[j] ipan Tlaltipaktli” o tlen tlasokiuiaj. Nojkia titemachtiaj toTeotsij kichiuas se xochimili (Apocalipsis 11:18; Salmo 72:16). Yeka, tlaj nochipa timotlachpanisej uan tlen tijpiaj amo sokiyojtos, tijnextisej nelia tijnekij tiitstosej ipan Xochimili kampa ayokmo tlasokiuisej.
Amo ma sokiyojto totlakayo yon sekinok tlamantli tlen tijpiaj
18. ¿Kenijkatsa tijnextiaj nelia tijnekij kuali ma nesi kampa timonechikouaj?
18 Kampa timonechikouaj. Tojuantij tlauel tijtlepanitaj Jehová, yeka amo tijnekij ma sokiyojto kampa timonechikouaj pampa nopaya tijueyichiuaj. Tijnekij kuali ma kiitakaj katli yasej monechikotij touaya. Yeka tlaj tijnekij kuali ma nesi uan kuali ma elto, moneki nochipa titlachpanasej uan tijkualchijchiuasej. Kema tijchiuaj ni tijnextiaj nelia tijnekij kuali ma nesi kampa tijueyichiuaj toTeotsij katli melauak. Nelia se tlateochiualistli titlachpanasej uan ‘tijkualtlalisej’ kampa timonechikouaj (2 Crónicas 34:10). Ni nojkia moneki tijchiuasej kampa kichiuaj uejueyi tlanechikolistli.
AMO MA TIJSOKIUIKAJ TOTLAKAYO
19. ¿Tlake amo kinamiki tijtekiuisej o tijchiuasej tlen ika ueliskia tijsokiuisej totlakayo?
19 Nojkia amo kinamiki tijtekiuisej o tijchiuasej tlamantli tlen ueliskia kisokiuis totlakayo, yeka amo titlachichinaj, amo timoiuintiaj, yon amo tijtekiuiaj pajtli tlen tepajtijketl amo techiljuijtok ma tijtekiuikaj tlen ueliskia kichiuas ma titsontlapolokaj. Maske Biblia amo techiljuia sejse tlamantli tlen ika maseualmej kisokiuiaj inintlakayo, kena techiljuia kenke Jehová amo kineki ma tijtekiuikaj nochi tlen kisokiuia totlakayo. Uan pampa tikikneliaj toTeotsij, tijnekij tijchiuasej tlen ya kipaktia, yeka ma tikitakaj tlake textos uelis techpaleuis.
20, 21. ¿Tlake amo kineki Jehová ma tijchiuakaj, uan kenke amo kineki?
20 “Pampa toTeko Dios techtenkauilijtok para techchiuilis nochi nopa uejueyi tlamantli, ma timoiyokatlalikaj tlen nochi tlamantli tlen kiijtlakos totlakayo o toyolo iixpa toTeko. Ma tijchiuakaj kampeka para tijchijtinemisej tlen senkistok tlatsejtseloltik iixpa toTeko pampa tijmakasij uan tijtlepanitaj.” (2 Corintios 7:1.) Jehová kineki “ma timoiyokatlalikaj” tlen ueliskia kisokiuis “totlakayo” uan “toyolo” o totlalnamikilis. Yeka amo tijtekiuiaj yon se tlamantli tlen kichiuaskia ma tijsokiuikaj totlakayo uan totlalnamikilis.
21 2 Corintios 7:1 nojkia kiijtoua kenke moneki “ma timoiyokatlalikaj [...] tlen [ueliskia] [tech]ijtlakos”. Kampa peua kiijtoua: “ToTeko Dios techtenkauilijtok para techchiuilis nochi nopa uejueyi tlamantli”. ¿Tlake techtenkauilijtok? Tlen kiijtoua 2 Corintios 6:17 uan 18: “Na niinmechselis ika kuali. Uan na nielis niinmoTata”. Jehová kiijtoua techmokuitlauis kej se tetata kinmokuitlauia ikoneuaj. Ya kichiuas ni tlaj “timoiyokatlali[sej] tlen [...] kiijtlakos totlakayo o toyolo”. Tlauel amo kuali eliskia tlaj tikixpanoskiaj toTeotsij uan ayokmo kuali timouikaskiaj iuaya.
22-25. ¿Tlake textos techpaleuis amo tijchiuasej tlen toTeotsij amo kipaktia?
22 “Xikikneli toTeko Dios ika nochi moyolo, uan ika nochi moalma, uan ika nochi motlalnamikilis.” (Mateo 22:37.) Jesús kiijtok ni tlanauatili tlen tlauel ipati (Mateo 22:38). Yeka, ma tikiknelikaj Jehová ika nochi toyolo uan totlalnamikilis, ni kiijtosneki amo tijchiuasej yon se tlamantli tlen kichiuaskia nima ma timikikaj o tlen kisokiuis totlalnamikilis.
23 “[Jehová] kinmaka yolistli nochi tlen itstokej. Kena, yajaya kichiua [...] ma titlaijiyotilanakaj.” (Hechos 17:24, 25.) Jehová kichijtok ma tiitstokaj, yeka amo tijchiuaj yon amo tijtekiuiaj yon se tlamantli tlen kichiuaskia ma tijpiakaj se kokolistli. Kej nopa tijnextiaj tijtlepanitaj Jehová, katli techmakatok tonemilis (Salmo 36:9).
24 “Xikinikneli sekinok keja [ta] timoiknelia.” (Mateo 22:39.) Kema se akajya tlachichina o moiuintia amo san ya kitlanauia, nojkia kintlanauia katli itstokej iuaya. Katli tlachichinaj kinextiaj amo teikneliaj pampa nojkia kinkokolismakaj sekinok. Kiampa nojkia kinextiaj amo kiikneliaj toTeotsij (1 Juan 4:20, 21).
25 “[Xi]kintlakakilikaj tekiuejmej uan tlanauatianij.” (Tito 3:1.) Ipan miak altepemej, tekichiuanij amo tekauaj ma kitekiuikaj drogas, yeka Cristo itokilijkauaj amo kitekiuiaj drogas (Romanos 13:1).
26. 1) ¿Tlake moneki tijchiuasej tlaj tijnekij ma techiknelijto toTeotsij? 2) ¿Tlake panos tlaj amo tijsokiuisej tonemilis?
26 Tlaj tijnekij nojua ma techiknelijto toTeotsij amo san moneki amo timosokiuisej ika se keski tlamantli, moneki nochi tonemilis amo sokiyojtos. Maske uelis ouij tijmatisej, kena uelis tijkauasej tlen amo kuali. * Tlauel kuali tiitstosej tlaj amo tijsokiuisej tonemilis, yeka Jehová amo kineki ma timosokiuikaj (xijpoua Isaías 48:17). Uan kema sekinok kiitaj amo timosokiuiaj, kiueyichiuaj toTeotsij katli tlauel tikikneliaj uan katli tlauel techiknelia.
^ párr. 2 Ipan ni tlamachtili tikitasej kenijkatsa amo tijsokiuisej totlakayo, tonemilis, totlalnamikilis uan totlaneltokilis.
^ párr. 10 Ipan tlamachtili 13 tikitasej sekinok iljuitl tlen amo kinamiki kichiuasej katli melauak Cristo itokilijkauaj.
^ párr. 12 Ipan tlamachtili chikuasej kiijtoua kenijkatsa uelis kuali tijtlapejpenisej tlen ika timoyolpakiltisej.
^ párr. 26 Ipan iamayo 94, xikita nopa recuadro “ ¿Nijchiua kampeka nijchiuas tlen kuali?”, uan ipan ni iamayo nopa recuadro “ ‘ToTeotsij nochi ueli kichiua’”.
^ párr. 67 Kipatlatokej itoka.
