1-3. (a) Momo lie ina a kũlĩhĩsila nda omõlaye wa yela kuenda wa wala ciwa? (b) Momo lie Yehova a kisikila afendeli vaye oku liyelisa, kuenda nye ci tu vetiya oku ci linga?

INA umue, osimbu ka tundile lomõlaye, u yuisa kuenda u walisa uwalo wa fina haiwo wa yela. Eye wa kũlĩha okuti oku ci linga, ci kuatisa omõla oku kuata uhayele. Kuenje, olonjali vi pandiyiwa omo liekalo liwa liomõla wavo.

² Yehova, Isietu wokilu, o yongola okuti afendeli vaye va liyelisa. Ondaka yaye yi popia hati: “Ku wa yela o lilekisa okuti wa yela.” * (Osamo 18:26) Yehova o tu sole,  kuenda wa kũlĩha esilivilo lioku liyelisa. Yehova o lavoka okuti uwalo lovituwa vietu, ka vi sepuisa onduko yaye yi kola, pole vi nena esivayo kokuaye.​—Esekiele 36:22; tanga 1 Petulu 2:12.

³ Oku kũlĩha okuti Suku o sole omanu va liyelisa, ci tu vetiya oku amamako oku ci linga. Tu yongola okuti ekalo lietu lieca esivayo kokuaye omo liocisola tu u kuetele. Etu tu yongola oku kala vocisola caye. Omo liaco, tu kũlĩhĩsi esunga lieci tu sukilila oku liyelisa, leci ca kongeliwa voku liyelisa, kuenda ndomo tu amamako oku liyelisa. Oku konomuisa ovina viaco, ci ka tu kuatisa oku kũlĩhĩsa olonepa tu sukila oku linga apongoloko.

4, 5. (a) Esunga lipi lia velapo tu sukilila oku liyelisa? (b) Ovina via lulikiwa vi lekisa ndati oku lipua kua Yehova?

⁴ Tu sukila oku kuama ongangu ya Yehova. Ondaka yaye yi tu vetiya oku ‘setukula Suku.’ (Va Efeso 5:1) Tu sukila oku liyelisa, momo Yehova, Suku tu kasi oku fendela wa lipua, kuenda o kola kolonepa viosi.​—Tanga Ovisila 11:44, 45.

⁵ Oku lipua kua Yehova ku limbukiwila kovituwa viaye kuenda kovina viosi a lulika. (Va Roma 1:20) Ongongo ya lulikiwa oco omanu va tungemo. Yehova wa yi tumbika lovovo a yelisa ofela kuenda ovava. Otuvipuka tumue tua siata oku yelisa ongongo poku nyõla elĩho li sangiwa kilu lieve. Olonoño via siata oku talavaya lotuvipuka tuaco poku yelisa ovina via lĩhisiwa lopetololio kuenda eliño likuavo lia siata oku kokiwa lomanu. Eci ci lekisa okuti ‘Usovoli wongongo’ wa kũlĩha esilivilo lioku liyelisa. (Yeremiya 10:12) Omo liaco, tu sukila oku velisapo oku liyelisa.

6, 7. Ocihandeleko ca Mose ca lekisa ndati esilivilo lioku liyelisa poku fendela Yehova?

 ⁶ Tu sukilavo oku liyelisa, momo Yehova eye Ombiali yetu, kuenje o yongola okuti afendeli vaye va liyelisa. Ocihandeleko Yehova a ecele ku va Isareli, ca lekisile okuti oco va amameko oku U vumba, va sukilile oku liyelisa. Ocihandeleko ca Yehova ci lekisa okuti Keteke Lioku Tuvika akandu ocitunda cinene ca enda oku yua olonjanja vivali. (Ovisila 16:4, 23, 24) Ovitunda via sukilile oku sukula ovaka kuenda olomãhi viavo oco va nene ocilumba ku Yehova. (Etundilo 30:17-21; 2 Asapulo 4:6) Ocihandeleko caco ci tukula eci ci soka 70 kolonumbi vioku liyelisa. Nda umue u Isareli ka liyelisile, ka ca tavele oku enda kefendelo, momo nda wa pondiwa. (Ovisila 15:31) Nda Umue wa likalele oku liyelisa ketimba kuenda oku sukula uwalo waye, wa enda oku “upiwa [pokati ka] va Isareli.”​—Atendelo 19:17-20.

⁷ Ndaño ka tu kisikiwa vali oku kuama Ocihandeleko ca Mose, tu kuatisiwa oku limbuka ovisimĩlo via Suku viatiamẽla koku liyelisa. Ocihandeleko ca lekisile okuti afendeli va Suku va sukilile oku liyelisa. Yehova ka pongolokele. (Malakiya 3:6) Nda ka tua yuvuile “evĩho,” efendelo lietu ka li taviwa laye. (Tiago 1:27) Tu sukila oku kũlĩha eci eye a tu yonguila.

8. Yehova o yongola okuti afendeli vaye va liyelisa kolonepa vipi?

⁸ Vembimbiliya, ondaka oku liyelisa ka yatiamẽlele lika koku yelisa etimba. Voku liyelisa kovaso a Suku, mua kongela ovina viosi viomuenyo wetu. Yehova o yongola okuti tu liyelisa kolonepa vikuãla, ndeci: kespiritu, kovituwa, kovisimĩlo kuenda ketimba. Tu konomuisi ovina via kongeliwa volonepa viaco.

9, 10. Nye ci lomboloka oku liyelisa konepa yespiritu, kuenda nye Akristão va sukila oku yuvula?

 ⁹ Oku liyelisa kespiritu. Oku liyelisa konepa yespiritu, ku lomboloka oku yuvula oku tenga efendelo liocili leli liesanda. Eci va Isareli va tiukila ko Yerusalãi poku tunda kumandekua ko Bavulono, va lunguiwa hati: “Ko ka lambi cimue ca vĩha ... liyelisi.” (Isaya 52:11) Va Isareli eci va tiuka, ocina catete va linga oku tumbulula efendelo lia Yehova. Efendelo liaco lia sukilile oku lipua, ka lia vĩhile lalongiso a sepula Suku, okuti ovihilahila lovituwa vietavo lia va Bavulono.

¹⁰ Koloneke vilo, etu Tuakristão vocili tu sukila oku lunguka oco ka tu ka vĩhisiwe lefendelo liesanda. (Tanga 1 Va Korindo 10:21.) Oku ci linga ci kuete esilivilo, momo tu kasi voluali lumue lueyuka efendelo liesanda. Kolofeka vialua, kuli ovihilahila kuenda ovituwa vi kuete elitokeko lalongiso atavo esanda, ndeci elongiso liokuti omunu o kuete ocilelembia ka ci fi. (Ukundi 9:5, 6, 10) Akristão vocili va yuvula ovituwa viatiamẽla kalongiso atavo esanda. * Omo liaco, ka tu ka vetiyiwi la vakuetu oku lueya olonumbi Viembimbiliya viatiamẽla kefendelo liocili.​—Ovilinga 5:29.

11. Voku liyelisa kekalo mua kongela nye, kuenda momo lie ci kuetele esilivilo oku liyelisa kekalo?

¹¹ Oku liyelisa kovituwa. Oco tu amameko oku liyelisa kekalo, tu sukila oku yuvula ovituwa viosi ka via sungulukile viatiamẽla kevĩho liukahonga. (Tanga Va Efeso 5:5.) Oku liyelisa kovituwa ci kuete esilivilo. Ndomo tu ka ci lilongisa vocipama ci kuãimo, oco tu kale vocisola ca Suku tu sukila oku tila “evĩho liukahonga.” Vosi  vakuevĩho liukahonga ka va likekembela, “ka va piñala Usoma wa Suku.” (1 Va Korindo 6:9, 10, 18) Ku Suku omanu vaco va kasi pokati ka “vakuevĩho.” Nda ka va liyelisile, “ocikepa cavo . . . okufa kuavali.”​—Esituluilo 21:8.

12, 13. Ovisimĩlo vi kuete elitokeko lipi lovilinga, kuenda tu kuata ndati ovisimĩlo via sunguluka?

¹² Oku liyelisa kovisimĩlo. Oku kuata ovisimĩlo viwa, oco ci vetiya ovituwa via sunguluka. Omo liaco, nda tua ecelela utima wetu oku kuata ovisimĩlo kuenda olonjongole vĩvi, tu ka vetiyiwa oku linga ovina ka via sungulukile. (Mateo 5:28; 15:18-20) Nda tua yukisa utima wetu lovisimĩlo via sunguluka tu ka vetiyiwa oku kuata ovituwa via sunguluka. (Tanga Va Filipoi 4:8.) Tu pondola oku ci linga ndati? Onjila yimue yoku ci linga, oku yuvula olomapalo vi nyõla ovisimĩlo vietu. * Tu sukila oku yukisa utima wetu lovisimĩlo via sunguluka poku tanga Ondaka ya Suku.​—Osamo 19:8, 9.

¹³ Oco tu kale vocisola ca Suku, tu sukila oku liyelisa kespiritu, kovituwa, kuenda kovisimĩlo. Ovina evi vi ka lomboluiwa lutate vovipama vikuavo vielivulu lilo. Tu konomuisi onepa yakuãla okuti oku liyelisa ketimba.

14. Momo lie omunu lomunu hayeko o nõla ndomo a liyelisa?

¹⁴ Oku liyelisa ketimba ku lomboloka oku liyelisa etu muẽle kuenda ovikuata vietu. Anga hẽ omunu lomunu eye o nõla ndomo a liyelisa okuti lomue u kisika? Afendeli va Yehova ka va kuama ovisimĩlo viaco. Ocili okuti ka tu liyelisa ño oco tu kuate ekalo liwa, pole, tu  ci lingilavo oku setukula Yehova. Sokolola ocindekaise tua tukula vocinimbu catete. Nda omõla eteke leteke wa liña ño, ka cu ku vetiya hẽ oku sokolola ndomo olonjali viaye via tuwa? Ka tu yongola okuti omanu va sepula Isietu wokilu, ale ka va tava kesapulo tu va kundila omo liekambo lioku liyelisa. Ondaka ya Suku yi popia hati: “Ka tu kapa kapa ovilondokua vonjila yomanu, kuenje oco upange wetu ka u vetiwa evelo. Puãi kovina viosi tu lilekisa ndakuenje va Suku.” (2 Va Korindo 6:3, 4) Oco hẽ, tu pondola oku liyelisa ndati ketimba?

15, 16. Voku liyelisa mua kongela nye, kuenda uwalo wetu u sukila oku kala ndati?

¹⁵ Oku liyelisa loku liposuisa. Ndaño ovituwa lekalo liofeka via litepa, vosi yetu tu kuete epondolo lioku landa  onjapãu kuenda ovava, oco etu kumue lomãla vetu tu liyelise. Tu sukila oku sukula ovaka etu eci handi ka tua fetikile oku lia, kuenda noke yoku enda kusenge, ale noke yoku walisa omõla. Oku sukula ovaka lonjapãu ci teyuila uhayele wetu, momo onjapãu yi kuatisa oku ponda otuvipuka tua siata oku koka ocipulukalo kuenda ovovei akuavo komanu. Kolofeka vina okuti olonjo viaco ka vi kuete ololekua viambata ovava a lĩha, citava oku tunga okalete ndeci va Isareli va lingaile kosimbu.​—Esinumuĩlo 23:12, 13.

¹⁶ Tu sukila oku sukula kuenda oku pongiya ciwa uwalo wetu. Akristão ka va sukila oku landa uwalo wa tĩla, ale una wa siata calua pokati komanu, pole va sukila lika uwalo wa sunguluka lowu wa yela. (Tanga 1 Timoteo 2:9, 10.) Oku liposuisa kuetu, te kuimbila “ondaka ya Suku Upopeli wetu uvangi wocili.”​—Tito 2:10.

17. Momo lie tu sukilila oku yelisa onjo lovikuata vietu?

¹⁷ Onjo kuenda ovikuata vietu. Citava okuti onjo yetu ka ya posokele calua, pole tu pondola oku yi yelisa ciwa. Cimuamue haico tu pondola oku linga lekãlu lietu, eci tu enda kolohongele kuenda kupange woku kunda. Ka tu ka ivaliko okuti oku yelisa onjo kumue lovikuata vietu ceca uvangi uwa komanu. Tua siata oku longisa omanu okuti Yehova omo lioku lipua kuaye o ka “nyõla ava va nyõla ilu lieve,” kuenda Usoma waye u ka pongolola oluali oco lu linge luokaliye. (Esituluilo 11:18; Luka 23:43) Eci tu yelisa onjo kumue lovikuata vietu, tu lekisa komanu okuti tu kuete ovituwa vina vi ka kala voluali luokaliye.

18. Tu lekisa ndati okuti tua sumbila Onjango yetu Yusoma?

¹⁸ Ocitumãlo cetu cefendelo. Ocisola tu kuetele Yehova  ci tu vetiya oku sumbila Onjango yetu Yusoma, ocitumãlo cefendelo liocili. Tu sukila oku yi tata kuenda oku yi yelisa oco yamameko leposo. Poku ci linga tu ka lekisa okuti tua sumbila Onjango yetu Yusoma. Oku panga onepa kupange woku yi ‘yelisa loku yi semulula,’ esumũlũho limue linene. (2 Asapulo 34:10) Tu sukila oku yelisa Onjango tua siata oku lingila Olohongele vimbo kuenda viofeka.

19. Oco tu amameko oku liyelisa ketimba, nye tu sukila oku yuvula, kuenda Embimbiliya li tu kuatisa ndati?

¹⁹ Oco tu amameko oku liyelisa ketimba, tu sukila oku yuvula ovituwa vĩvi ndeci, oku sipa, oku nyua olodroga, kuenda uholua. Embimbiliya ka li tukula ovituwa viosi vĩvi tu sukila oku yuvula koloneke vilo, pole li tu ĩha olonumbi vi tu kuatisa oku kũlĩha ovisimĩlo via Yehova viatiamẽla kovituwa viaco. Omo okuti tua kũlĩha ovisimĩlo via Yehova viatiamẽla kondaka yaco, tu vetiyiwa oku linga ovina viu sanjuisa. Tu konomuisi olonumbi vitãlo vi sangiwa Vovisonehua.

20, 21. Ovituwa vipi Yehova a tu tuma oku yuvula, kuenda momo lie tu sukilila oku pokola konumbi yaco?

²⁰ “Omo tu kuete olohuminyo evi, oco tu liyelisi kovina viosi vi vĩhisa etimba levi vi vĩhisa utima. Tu suisipo oku kola kuetu loku sumbila Suku.” (2 Va Korindo 7:1) Yehova o yongola okuti tu yuvula ovina vi vĩhisa etimba, espiritu kuenda ovisimĩlo vietu. Tu sukilavo oku yuvula ovihemba vi nyõla etimba kuenda olondunge.

²¹ Embimbiliya li lekisa esunga lieci tu sukilila oku liyelisa “kovina viosi.” Ivaluka okuti elivulu lia 2 va Korindo 7:1, li fetika hati: “Tu kuete olohuminyo evi.” Olohuminyo viaco vie? Ndomo ca lekisiwa vovinimbu via  tete, Yehova wa likuminya hati: “Ndu tambuli, [kuenje] ndinga Isiene.” (2 Va Korindo 6:17, 18) Yehova wa likuminya oku ku teyuila kuenda oku ku sola ndeci isia a sole omõlaye. Pole Yehova o ka tẽlisa lika ohuminyo yaye nda ove wa yuvula ovina vi vĩhisa “etimba levi vi vĩhisa utima.” Omo liaco, oku lekisa ovituwa vina vi tu tateka oku kuata ukamba la Yehova, ci lomboloka uveke!

22-25. Olonumbi vipi Viovisonehua vi tu kuatisa oku yuvula elĩho?

²² “Sola [Yehova] Suku yove lutima wove wosi lomuenyo wove wosi lolondunge viove viosi.” (Mateo 22:37) Yesu wa lekisa okuti eci oco ocihandeleko ca velapo pokati kovihandeleko viosi. (Mateo 22:38) Yehova o sesamẽla ocisola cetu. Oco tu sole Yehova lutima wetu, lomuenyo wetu lolondunge vietu viosi, tu sukila oku yuvula ovituwa vi nyõla omuenyo wetu luloño woku sokolola tua tambula ku Suku.

²³ “[Yehova] eca eca komanu vosi omuenyo lefuimo lovina viosi.” (Ovilinga 17:24, 25) Omuenyo ombanjaile ya Suku. Tu lekisa lika ocisola Kululiki wetu, nda tua sumbila omuenyo. Omo liaco, tu yuvuli ovituwa vĩvi vi nyõla uhayele loku lekisa okuti tua sumbila omuenyo wetu.​—Osamo 36:9.

²⁴ “Sola u o lisungue love ndeci o lisole ove muẽle.” (Mateo 22:39) Ovituwa vĩvi ka vi nyõli lika omuenyo wetu pole, vi nyõlavo omuenyo womanu tu lisungue lavo. Omunu o sumuisa ukuavo, o lueya ocihandeleko ca Suku coku sola vakuetu. Omunu waco nda o popia hati ndi sole Suku, ohembi.​—1 Yoano 4:20, 21.

²⁵ “Ivaluisa omanu okuti va sumbila olombiali lolosoma, loku vi pokola.” (Tito 3:1) Kolofeka vimue, oku nyua olodroga ci lomboloka oku lueya ocihandeleko  cofeka. Etu Tuakristão vocili tu sukila oku yuvula ovihemba viaco.​—Va Roma 13:1.

26. (a) Oco tu amameko oku kala vocisola ca Suku nye tu sukila oku linga? (b) Momo lie oku liyelisa kovaso a Suku ku kuete esilivilo?

²⁶ Oco tu amameko oku kala vocisola ca Suku, tu sukila oku liyelisa kolonepa viosi viomuenyo. Ndaño oku liyelisa kuenda oku siapo ovituwa vĩvi ka ca lelukile, tu tẽla oku ci linga. * Ka kuli ocina ca velapo komuenyo okuti oku longisiwa la Yehova ci sule. (Tanga Isaya 48:17.) Ca velapo vali ceci okuti, nda tua amamako oku liyelisa, tu ka kuata esanju lioku limbuka okuti tu kasi oku setukula Suku kuenda oku kala vocisola caye.