Hizaha raha an̈atiny

Handeha amy tany misy hevitry maventy

TOKO FAHA-8

Zan̈ahary Tia Olo Madio

Zan̈ahary Tia Olo Madio

“Aminolo madio, anao madio koa.”—SALAMO 18:26.

1-3. a) Ino mahavy reny araiky man̈ano raha hampadio zanany fo? b) Nan̈ino ma atsika tiany Jehovah hadio, baka io nan̈ino atsika tokony hifen̈y fo baka hadio?

KARAKORY ataony reny izikoa fa han̈amboatra zanany handeha hiboaka? Ampisehiny tsarabe zanany, baka io ampan̈anoviny lamba madio ndreky milamin̈y. Ino antony? Hainy fa ho salama tsaiky io izikoa madio fo. Fa izikoa ndraiky zanany io maloto, iro roe fivadiany ho voabaraka.

2 Tiany Jehovah hadio koa atsika olonany. Baiboly mivolan̈a: “Aminolo madio, anao madio koa.” * (Salamo 18:26) Jehovah ten̈a tia atsika. Hainy koa fa mahatsara atsika madio zen̈y. Vavolombelon̈o Jehovah atsika, ke tiany hadio ndreky ho tsara fo fitondranten̈antsika, amy zen̈y atsika han̈amia voninahitry izy ndreky an̈aranany masin̈y. Fa izikoa mifanohitry amy zen̈y raha ataontsika, atsika hangala baraka izy.—Ezekiela 36:22; vakia 1 Petera 2:12.

3 Jehovah tia olo madio. Zen̈y mahavy atsika mifen̈y fo baka hadio. Tiantsika koa han̈amia voninahitry izy amy fiain̈anantsika, fotony atsika tia izy, baka io tsy tiantsika hiala amy fitiavany. Atsika izio hizaha nan̈ino atsika tokony hadio fo, baka io karakory madio zen̈y. Karakory koa tokony hataontsika baka atsika hadio fo? Valiny fan̈ontanian̈a aby io ahitantsika raha mila ankatsaraintsika.

NAN̈INO MA ATSIKA TOKONY HADIO FO?

4, 5. a) Nan̈ino ma atsika tokony hifen̈y baka hadio? b) Izikoa raha namboariny Jehovah zahan̈a, ino ivolan̈ana fa Jehovah tia fahadiovan̈a?

4 Jehovah man̈amia modely atsika. Zen̈y mahavy Baiboly man̈iraka atsika ‘hangala tahaka toetrinany.’ (Efesianina 5:1) Ty antony maventy mahavy atsika hifen̈y fo baka hadio: Jehovah Zan̈ahary tompoentsika io masin̈y sady madio amy raha jiaby.—Vakia Levitikosy 11:44, 45.

5 Baka amy raha namboariny Jehovah ahitan̈a toetrinany, an̈isanizen̈y fahadiovan̈a. (Romanina 1:20) Izy niasa tany madio hipitrahantsika. Madio fo tsiko ndreky rano, fotony miaraka miasa raha namboariny Jehovah ndreky tontolo iain̈ana. Mikroby sasany pan̈adio fo asany. Iro io mahavita man̈ova fako hanjary raha tsy mamparary atsika. Ny raha misy, maro olo tia ten̈a ndreky tia vola man̈ary raha andranomasin̈y, karaha ataony petroly ndreky fako, kanefa raha aby zen̈y mandoto tontolo iain̈ana. Efa raha manampahin̈ana madiniky sady mahalany hanin̈y aby io edy nampiasain̈y han̈adio ranomasin̈y. Hita baka amy zen̈y fa fahadiovan̈a io raha maventy amy Zan̈ahary ‘niasa tany ty’. Tokony ho karaha zen̈y koa izio amintsika.—Jeremia 10:12.

6, 7. Izikoa Lalàn̈any Mosesy zahan̈a, nan̈ino panompony Jehovah tsy maintsy madio?

6 Tokony hadio koa atsika, fotony zen̈y raha takiny Jehovah. Hita tamy Lalàn̈a namiany olonany fa mifandray fahadiovan̈a ndreky fanompoan̈a izy. Ohatra izio taminy Andra Fandrakofan̈a Fahotan̈a, iro pisoron̈o aby io tsy maintsy niseky indroe aby. (Levitikosy 16:4, 23, 24) Iro koa tsy maintsy nanasa tan̈ana ndreky nanasa vity, alohany han̈ano soron̈o amian̈a Jehovah. (Eksodosy 30:17-21; 2 Tantara 4:6) Hazavainy Lalàn̈a fa kadiriny 70 io raha mety nahavy olo haloto. Ke izikoa Israelita araiky mbala naloto, izy tsy afaka nan̈ano asa nifandray tamy fanompoan̈a. Nety nivonen̈y foeky izy. (Levitikosy 15:31) Zay olo tsy nety nan̈araka toromariky momba fahadiovan̈a io, an̈atinizen̈y fisehan̈a ndreky fanasan̈a lamba, tsy niken̈y ho an̈isany fiangonan̈a ke ‘nivonen̈y.’—Nomery 19:17-20.

7 Atsika izio tsy fiheziny Lalàn̈any Mosesy eky. Ndray zen̈y, izio ahaizantsika fomba fisain̈any Jehovah. Hita baka amizio fa tsy maintsy madio olony Zan̈ahary. Tsy ikeny Jehovah foeky fivavahan̈antsika izikoa tsy ‘madio ndreky misy loto.’ (Jakoba 1:27) Mila haintsika tsarabe raha takiny Jehovah amintsika momba izio, fotony izy tsy miova.—Malakia 3:6.

AMY ZAN̈AHARY, KARAKORY MA OLO MADIO ZEN̈Y?

8. Amy Jehovah, karakory ma olo madio zen̈y?

8 Izikoa Baiboly zahan̈a, tsy ain̈intsika fo tokony hadio, fa raha jiaby momba fiain̈anantsika. An̈atinizen̈y fivavahan̈antsika, fitondranten̈antsika, sain̈intsika, baka io fanan̈anantsika. Hizahantsika tsiaraikiaraiky raha aby io.

9, 10. Karakory ma man̈araka fivavahan̈a madio zen̈y, baka io ino raha tokony tandremany ten̈a Kristianin̈y?

9 Fivavahan̈a madio. Madio fivavahantsika izikoa tsy mifangaro amy fivavahan̈a diso. Israelita aby io koa fa niala ta Babylony, iro tsy maintsy nan̈araka volan̈a Jehovah ty: ‘Miboaha baka aminany ao anaro. Aza mikasiky raha maloto foeky! Ataova raha hampadio anaro.’ (Isaia 52:11) Ten̈a antony nodiandro ta Jerosalema, han̈ampody fivavahan̈a amy Jehovah. Ke tokony hadio fivavahan̈andro, fa tsy ho voalotony fampianaran̈a na fombafombany fivavahan̈a ta Babylony nangala baraka Zan̈ahary.

10 Tokony hitandrin̈y koa atsika Kristianin̈y tsao ho voalotony fivavahan̈a diso. (Vakia 1 Korintianina 10:21.) Efa miparitaka erantany izio. Amy tany sasany, maro olo manjary mino fa olo koa fa maty, vatan̈a fo maty fa fan̈ahinany mbala mandehandeha. Zen̈y mahavy olo sasany man̈atitry hanin̈y na mandrehitry labozy amy fasan̈any havandro. (Mpitoriteny 9:5, 6, 10) Ten̈a Kristianin̈y tsy man̈ano fombafomba misy ifandraisany amy fivavahan̈a diso karaha zen̈y. * Izikoa misy olo manery atsika handika fitsipikiny Baiboly, tokony fivavahan̈a madio fo harehantsika.—⁠Asan’ny Apostoly 5:29.

11. Karakory madio fitondranten̈a zen̈y? Nan̈ino atsika tokony hadio fitondranten̈a fo?

11 Fitondranten̈a madio. Olo madio fitondranten̈a zen̈y tsy mampiasa mahalelahy ndreky mahaman̈angy amy fomba ratsy. Tsy tokony han̈ano zen̈y foeky atsika, fotony “maloto sady mampangaroharo” Zan̈ahary raha zen̈y. (Vakia Efesianina 5:5.) Ho hitantsika amy toko fan̈araka ty fa tsy maintsy ‘milefa fijangajangan̈a’ atsika, baka tsy hiala amy fitiavany Zan̈ahary. Aleva onon̈o fa olo pijangajanga koa tsy mibebaka, “tsy handova Fanjakan̈any Zan̈ahary.” (1 Korintianina 6:9, 10, 18) Izikoa izy tsy miala amy fitondranten̈a maloto io, “fahafatesan̈a faharoe” miambin̈y izy.—Apokalypsy 21:8.

12, 13. Ino ifandraisany raha iritreritinolo araiky amy raha ataony? Ino raha mila ataontsika baka sain̈intsika hadio fo?

12 Sain̈y madio. Raha koa fa tsy miala an̈aty jerintsika, in̈y fo matetiky ataontsika. Ke na ho ela na ho malaky, atsika han̈ano ny ratsy, fotony raha ratsy mameno fontsika ndreky sain̈intsika. (Matio 5:28; 15:18-20) Izikoa ndraiky raha madio fo iritriretintsika, hadio koa fitondranten̈antsika. (Vakia Filipianina 4:8.) Karakory tokony hataontsika baka sain̈intsika hadio fo? Atsika tsy tokony han̈ano fangalan̈a diandian̈a mety hahavy sain̈intsika hieritreritry raha maloto. * Raha tsara fo hameno sain̈intsika, izikoa atsika mianatra Baiboly isanandra.—Salamo 19:8, 9.

13 Izikoa tsy tiantsika hiala amy fitiavany Zan̈ahary, atsika mila man̈araka fivavahan̈a madio, manan̈a fitondranten̈a ndreky sain̈y madio. Mbala hahita fan̈azavan̈a momba raha aby zen̈y atsika afara an̈y. Atsika izio hizaha karakory fahadiovan̈a amy fiain̈ana andavanandra zen̈y.

FAHADIOVAN̈A AMY FIAIN̈ANA ANDAVANANDRA

14. Izio ma anjaranolo tsiaraikiaraiky mifidy na izy han̈ano madio na tsy han̈ano madio? Hazavà.

14 Tokony hadio koa ain̈intsika, tran̈ontsika, baka io lakorontsika. Ke izio ma anjaranolo tsiaraikiaraiky mifidy na izy han̈ano madio na tsy han̈ano madio? Tsy zen̈y foeky. Hitantsika tio in̈y fa fahadiovan̈a io raha maventy amy Zan̈ahary, fotony izio mahatsara atsika, baka io man̈amia voninahitry izy. Aleva onon̈o tsaiky nikoran̈intsika tamy fehintsoratra taloha tan̈y in̈y. Akory ataonao izikoa mahita tsaiky gomeron̈o? Mety han̈ontany anao: ‘Mba zanakanjovy loatra tsaiky ty zalahy?’ Tsy tiantsika izikoa baka amy fisikinan̈antsika na raha ataontsika hahavy olo tsy hitandren̈y hafatra indesintsika na hangala baraka Jehovah. Baiboly mandrisiky atsika karaha ty: “Zahay tsy han̈ano raha hampalahelo olo foeky, amy zen̈y iro tsy han̈amia tsin̈y fanompoan̈a ataonay. Ke aboakanay amy raha jiaby fa zahay io olony Zan̈ahary.” (2 Korintianina 6:3, 4) Akory tokony hataontsika baka atsika hadio fo?

15, 16. Karakory ma olo zatra madio zen̈y, baka io tokony han̈ano akory lamba sikinintsika?

15 Vatan̈a ndreky lamba. Mety tsy hitovy fombanolo ndreky velonten̈andro, kanefa amy tany jiaby ahitan̈a rano ndreky savon̈o. Tsara atsika ndreky zanakantsika mba miseky matetiky, ndreky zatra manasa tan̈ana alohany han̈amboatra na hanambotro hanin̈y, na lera atsika baka amy kabone na baka mikarakara tsaiky. Fitandreman̈a karaha zen̈y hahavy atsika tsy ho voany aretin̈y, sady ten̈a mamonjy ain̈y. Izikoa atsika zatra manasa tan̈ana amy savon̈o, atsika tsy ho tatrany fivalan̈ana baka amy loto. Izikoa atsika tsisy ­kabone, tokony halevin̈intsika raha malotontsika, karaha nataondro Israelita aby taloha tan̈y.—Deoteronomia 23:12, 13.

16 Lambantsika koa tokony sasan̈a ndreky pasìn̈y baka hadio ndreky hilamin̈y. Atsika tsy voatery hivanga lamba lafo ndreky man̈araka lamaody, fa mila izy madio, milamin̈y, baka io maotin̈y. (Vakia 1 Timoty 2:9, 10.) Tokony ‘han̈amia voninahitry fampianaran̈a baka amy Zan̈ahary Pan̈avotro atsika’ fo fisikinan̈antsika, na aia na aia tany misy atsika.—Titosy 2:10.

17. Nan̈ino ma tran̈ontsika ndreky lakorontsika, baka io fanan̈anantsika tokony hadio ndreky hilamin̈y fo?

17 Tran̈o ndreky lakoro. Tran̈ontsika ndray tsotsotra, tokony hadio ndreky hilamin̈y fo. Izikoa atsika misy tomabily na bisikilety, tokony hataontsika madio fo an̈atiny ndreky ambelany, indraka eky izikoa izio indesintsika mivory ndreky mitory. Aleva onon̈o fa tran̈ontsika ndreky lakorontsika, baka io fanan̈anantsika koa madio, efa fitorian̈a vita ho azy. Atsika lasitio mampianatra olo fa teteky io Zan̈ahary tia fahadiovan̈a io han̈adoso olo mandrobaka tany ty, baka io Fanjakan̈anany han̈ano tany ty paradisa. (Apokalypsy 11:18; Lioka 23:43) Tiantsika ho hitanolo baka amy fahadiovany tran̈ontsika ndreky fanan̈anantsika, fa atsika efa von̈ono hiain̈y amy Paradisa ho avy io rango izioty.

Tsy vatan̈antsika fo tokony hadio fa tran̈ontsika ndreky man̈odidin̈y atsika koa

18. Akory han̈aboahantsika fa man̈aja Tran̈o Fivorian̈a atsika?

18 Toeran̈a fanompoantsika Zan̈ahary. Atsika man̈aja Tran̈o Fivorian̈a, foibeny fivavahan̈a marin̈y amy tany misy atsika, fotony atsika tia Jehovah. Tiantsika ho hitanolo sambany mivory fa madio tran̈o fivoriantsika. Zen̈y mahavy atsika man̈adio ndreky mikobaby izio, baka izio ho tsara ndreky mahatamana. Man̈aja Tran̈o Fivorian̈a io atsika, izikoa man̈ano zay vitantsika baka izio hadio fo ndreky tsy halaky ho robaka, intsaka eky izikoa fa misy fan̈amboaran̈a mila atao. (2 Tantara 34:10) Karaha zen̈y koa ataontsika amy Tran̈o Fan̈anovan̈a Fivoriambe na tany hafa an̈anovan̈a fivoriambe.

FADIANA RAHA METY HANDOTO AIN̈Y

19. Ino aby raha tokony fadianantsika izikoa tiantsika fo hadio?

19 Izikoa tiantsika fo hadio, tokony fadianantsika raha jiaby mandoto ain̈y, an̈atinizen̈y figiahantoaka dila loatra, fihinanan̈a jamala ndreky sigarety. Karaha zen̈y koa raha mampadonto na aody miramira zen̈y, kanefa tsy nazahoan̈a lalan̈a tamy dokotera. Baiboly tsy mikoran̈a raha jiaby mandoto ain̈y misy amy zioty. Ndray zen̈y, misy toro lalan̈a man̈ampy atsika hahay hevitry Jehovah momba zen̈y amy Baiboly ao, baka atsika han̈ano raha mamparavoravo Jehovah. Zen̈y koa ahitan̈a fa atsika tia izy. Atsika izio hizaha toro lalan̈a dimy han̈ampy atsika han̈ano zen̈y.

20, 21. Ino aby raha mahazatra olo kanefa tsy tiany Jehovah hataontsika, baka io nan̈ino atsika tsy tokony han̈ano raha aby zen̈y?

20 “Ke irarian̈a atsika ry havako aby han̈adio ain̈intsika ho afaka amy fahalotoan̈a jiaby, na amy nofotro zen̈y na amy fan̈ahy, baka atsika ho masin̈y amy raha jiaby amy fatahoran̈a Zan̈ahary, fotony atsika efa nahazo fampan̈antinan̈a zen̈y.” (2 Korintianina 7:1) Tsy tiany Jehovah han̈ano raha mandoto ain̈intsika ndreky sain̈intsika atsika. Tsy tokony hambelantsika han̈andevo atsika foeky raha efa haintsika man̈ary jery ndreky mamparary.

21 Ino antony maventy mahavy Baiboly man̈iraka atsika ‘han̈adio ain̈intsika ho afaka amy raha mandoto’? Koran̈iny Baiboly amy 2 Korintianina 7:1 fa ‘atsika nahazo fampan̈antinan̈a.’ Ino ma raha nampan̈antinainy Jehovah atsika? Volan̈iny: ‘Zaho handray anaro. Zaho ho babanaro.’ (2 Korintianina 6:17, 18) Mba iritrireta hely baka! Jehovah hanjary babanao, hikarakara sady hiaro anao, baka io ho tia anao! Anao koa mandoto ‘ain̈inao ndreky sain̈inao’, izy tsy han̈ano zen̈y aminao! Raha ratsy karaha zen̈y atakalontsika fihavan̈antsika amy Jehovah? Sanatria!

22-25. Ino aby toro lalan̈a amy Baiboly ao man̈ampy atsika tsy hampiasa raha mandoto ain̈intsika?

22 “Tiava Zan̈aharinao Jehovah amy fonao jiaby ndreky vatan̈anao jiaby, ndreky sain̈inao jiaby.” (Matio 22:37) Jesosy nivolan̈a fa io didy farany maventy. (Matio 22:38) Jehovah mendriky tiavintsika amy fontsika jiaby ndreky ain̈intsika jiaby, baka io sain̈intsika jiaby. Atsika koa ten̈a tia izy, tokony fadianantsika raha jiaby mety hamono atsika malaky, na hampadonto fahaizan̈a misain̈y namiany atsika io.

23 “[Jehovah] nan̈amia olo jiaby ain̈y, fahin̈ana ndreky raha jiaby.” (Asan’ny Apostoly 17:24, 25) Fahin̈ana io baka amy Zan̈ahary. Zen̈y mahavy atsika man̈aja izio, fotony atsika tia izy. Ataontsika fady foeky zay raha mety handrobaka ain̈intsika io, fotony tsy man̈aja fahin̈ana atsika izikoa man̈ano zen̈y.—Salamo 36:9.

24 “Tiava namanao, karaha ataonao tia ain̈inao.” (Matio 22:39) Matetiky, olo araiky koa nan̈ano raha tsy manjary, olo man̈odidin̈y izy mibaby raha ratsy nataony. Ohatra izio misy olo mifima sigarety mipetraka ankilanolo maro, setroko sigaretinany io mety hamparary olo ankilanany. Olo araiky koa man̈ano zen̈y, mandika didiny Jehovah momba fitiavan̈a naman̈a. Vandy fo izy mivolan̈a fa tia Zan̈ahary!—1 Jaona 4:20, 21.

25 ‘Ikia ndreky hajà volan̈a fanjakan̈a ndreky manampahifan̈a pitondra.’ (Titosy 3:1) Amy tany maro, saziny fanjakan̈a olo araiky izikoa manan̈a na mampiasa raha mampadonto, karaha ataony jamala. Atsika tsy tokony hanan̈a na hampiasa raha tsy aradalan̈a karaha zen̈y, fotony atsika Kristianin̈y.—Romanina 13:1.

26. a) Ino raha mila ataontsika baka atsika tsy hiala amy fitiavany Zan̈ahary? b) Nan̈ino atsika mivolan̈a fa zen̈y fomba fiain̈ana ten̈a tsara?

26 Izikoa tsy tiantsika hiala amy fitiavany Zan̈ahary, atsika tokony hadio fo amy raha jiaby, fa tsy amy raha sasany. Mety ho sarotro hiala amy raha mandoto na tsy han̈ano zen̈y, kanefa zen̈y tsy mivolan̈a fa tsy ho vita. Zen̈y koa fomba fiain̈ana ten̈a tsara, fotony fampianaran̈a baka amy Jehovah io mahatsara atsika fo. * (Vakia Isaia 48:17.) Ho ravoravo koa atsika mahay fa man̈amia voninahitry Jehovah Zan̈ahary tiantsika io atsika, izikoa madio. Tsy hiala amy fitiavany Zan̈ahary foeky atsika izikoa man̈ano zen̈y!

^ feh. 2 Amy volan̈a hebreo, tsy vatan̈a zaraiky fo mety volan̈iny “madio” zen̈y fa fitondranten̈a ndreky fivavahan̈a koa.

^ feh. 10 Zahava Toko faha-13 amy boky ty fa ao misy fan̈azavan̈a momba fety ndreky fombafomba tsy mety amy ten̈a Kristianin̈y.

^ feh. 12 Efa hitantsika tamy Toko faha-6 karakory atao mifidy fangalan̈a diandian̈a tsara zen̈y.

^ feh. 68 Nivoan̈a an̈aran̈a.