Ir al contenido

Ir al índice

KJOAʼMIYA 9

“Tinyaxinlao kjoachajngi”

“Tinyaxinlao kjoachajngi”

“Tinyachʼaolao yaono [...] kjoachajngi, kjoajndí, kjoachi̱nga̱, kjoa xi mele xi chʼao tjío, kjoaxintakon, xi joni tsa xi bexkón xkóson.” (COLOSENSES 3:5.)

1, 2. Jméni xi kisʼin je Balaam nga chʼaosʼin kisikʼéjna je naxinandále Jeobá.

JE CHJOTA xi cho̱ tsoa títjon kjoanla básjai jméni xi kjine je cho̱ xi mele tsoa̱. Kʼoa xijema kui bʼéjnangile je che̱n xi bʼénda. Kʼianga bichókʼéjtsole tsojmi jebi je ʼndícho̱ yaa kaya che̱n jebi kʼoa je chjotabe jotsjoa sʼele nga kuikjoan kabʼéjnangile jmeni xi kjine.

2 Kʼianga nó 1473 nga kjesa chʼajin nó 1, jngo chjota tsakʼejna xi Balaam tsakʼin xi kui tsakʼéjnabasenle chjota israelita jmeni xi sasa jtsaoyani. Ningalani profetale Jeobá kitsole yaole chjota jebi, xkaiʼa koan kʼoa jaonkjaín koan. Nga kui nichxin, je chjota israelita yaa tjío ya nangi xi nchja̱ni Moab kʼoa tojekjoán me kjoaʼasʼen ya ʼNde jña kitsole Niná nga tsjoále. Je Balaam kʼoasʼin kisʼexále nga katanchja̱ʼaonle je chjota israelita, tonga je Jeobá likui kitsjoaʼndele nga kʼoakisʼin. Tosa kʼoasʼin tsakʼénele nga katasíchikontʼain. Kʼoa nga kʼoakoan alikui nda kisʼele je Balaam. Kʼoa nga kui kisikjaʼaitsjen jotjín koa̱nchjíle alikui jyó tsakʼejna. Kʼoasʼin kisikjaʼaitsjen nga tije Niná kʼaonnenile kjoañʼai je naxinandále kʼiatsa jngo jée xi nʼio ai koa̱njngí. Jmé xi kisichjén. Jé xtiyánchjín xi ya Moab tsʼe kisichjén (Números 22:1-7; 31:15, 16; Apocalipsis 2:14).

3. A kitsaoyaa je chjota israelita je che̱n xi tsakájnale je Balaam. Kʼoalasi jmé xi koan.

3 A kitsaoyaa chjota israelita je che̱n xi kisʼejnale. Jaon. Jmi mani xi kitsaoya kʼoa “kjoachajngi kisʼele kao je yánchjín xi ya naxinandá Moab tsʼe”. Saʼnda jé tsakʼétsʼoale je ninále chjota moabita, jolani je xi Baal de Peor kitsole. Je chjota xi tsakʼétsʼoale niná jebi kjoachajngi kisʼin kaoni ngixko̱n. Kʼoa nga kʼoakisʼin je chjota israelita, kanño jmi kʼien nga tojekjoan kjoaʼasʼen ya ʼNde jña kitsole Niná. Nʼio tse xi kisicha nga kʼoakisʼin (Números 25:1-9).

4. Ánni nga kʼoasikji nkjín jmi chjota israelita xi kjoachajngi kitsaojinsíni.

4 Ánni nga kui kjoa jebi kitsaojinsíni je chjota israelita. Kui xokisikao nga chʼao kisatio ni̱ma̱le nga kʼoasʼin kisikjinle je Jeobá. Likui kisikjaʼaitsjen je kjoanda xi tsakakóle Jeobá nga kʼoasʼin tsakʼaonsje ya naxinandá Egipto, nga kitsjoale xi kiskine ya ʼndekixí, kʼoa nga kisikuinda saʼnda nga kichochrian ya ʼNde xi kitsole nga tsjoále (Hebreos 3:12). Je pastro Pablo kui tísíkjaʼaitsjen tʼatsʼe kjoa jebi kʼianga kitso: “Ali nichajngijián, josʼin kisichajngi kʼa nga je, kʼoa nga tojngo nichxin kanjan jmi kitsao” (1 Corintios 10:8). *

5, 6. Jméni xi bakóyaná je jée xi kitsaojin chjota israelita kʼianga tojekjoan me kjoaʼasʼen ya ʼnde xi kitsole Niná nga tsjoále.

5 Ñá xi choʼndale Jeobá maa yaa mangóson josʼin tiyoaa ndʼaibi josʼin tsakatio je chjota israelita. Jeme kuitjásʼeen ya sonʼndenaxó, ʼnde xi kitso Niná nga tsjoáná (1 Corintios 10:11). Je chjota xi tjín ndʼaibi kʼoati ñaki to kjoachajngi tjíofitjenngi tojo kisʼin je chjota xi ya Moab tsʼe, kʼoa ngisa totjíosʼín. Kʼoa kʼoakjoánti kui kjoa xi tsʼe kjoachajngi xi ngisa tsaojin je ndsʼee nga xki̱ nó, jmi mani xi kui kjoa tsaojin (2 Corintios 2:11). Kʼoa tojo kisʼin jngo chjota israelita xi Zimrí tsakʼin, nga jngo chjoón xi Madián tsʼe kichokao ya jña tsakationi chjota israelita kʼoa kikaosʼen ya ndʼianajñole, kʼoati tjíosʼín kʼa xi ya tjíojin naxinandále Niná xi tsínle kjoaxkóntokon kʼoa je binyáskále ndsʼee kao tichjaa (Números 25:6, 14; Judas 4).

6 A fiya jkoaa nga kʼoatisʼin tiyoaa ndʼaibi josʼin tsakatio je chjota israelita ya nangile chjota Moab kʼoa nga jetíjnachrian je sonʼnde chjotse xi tsjoáná Niná. Kʼiatsa jaon, tosi tonda kʼoénelee yaoná nga si̱tjosoán kjoatéxoma jebi: “Tinyaxinlao kjoachajngi” (1 Corintios 6:18).

Nangi Moab

JMÉ XI TÍNCHJA̱NI JE ÉN XI KJOACHAJNGI TSO

7, 8. Jmé xi tínchja̱ni je én xi kjoachajngi sʼin jaʼatoya ya Biblia, kʼoa jmé xi male je chjota xi kjoachajngi sʼín.

7 Je én xi kjoachajngi sʼin jaʼatoya ya Biblia, pornéia tso nga én griego. Én jebi kui tínchja̱ni nga kʼoasʼin síchajngitʼale chjoónle kʼoa tsa xʼinle xi jechixan kʼoa nga kʼoasʼin je yánchjínská xi kui xále síchajngikao chjota. Kʼoati kui tínchja̱ni jmeni xi sʼín xi kje bixanjin, nga kʼoasʼin fayokao xínkjín, nga kʼoasʼin ntsja kʼoa tsa tsʼoa síchjén nga síkao nga̱ʼan xínkjín kʼoa nga totsʼin síñakonni yaole xínkjín. Kʼoati kui tínchja̱ni tsa tixʼin xínkjín kʼoa tsa tiyánchjín xínkjín xosikaoni chjota kʼoa tsa cho̱ xosikaoje̱. *

8 Je Énle Niná kʼoatsokixi nga je xi kjoachajngi sʼín alikui sʼe̱le kjoabijnachon xi tsínkʼia fetʼa (1 Corintios 6:9; Apocalipsis 22:15). Je xi kʼoasʼín kʼoati tse kjoa batiojin ninga ndʼaibi. Tobʼelañá, bichonsjejin ya naxinandále Niná, alikui tinda satíoni kjoafaʼaitsjenle, alikui tibechjíni yaole kʼoa síkjinle xi ngikʼa. Kʼoa tjínkʼa xi kjoa sʼele kao chjoónle kʼoa tsa kao xʼinle, tjín xtiyánchjín xi ʼndí sʼele ninga tsín mele, tjín chjota xi chʼin bakinle kʼoa xi saʼnda biya (tʼexkiai Gálatas 6:7, 8). A meli nga kʼoasikji kjoañʼai kuitjátojin xi tokjoatjao. Tjínkʼa xíngiaa xi tsínkui síkjaʼaitsjen kʼianga sʼa fisʼenjin kjoa jebi, jolani nga kui kotsenle xi pornografía ʼmi.

JE XI PORNOGRAFÍA KOTSENLE KJOACHAJNGI TSAOJIN

9. A kjoakixi nga tsín chʼao síkaoná je pornografía tojo tso kʼa chjota. Jósingái ji.

9 Nʼio nkjín naxinandá jñani nga nʼio tjín pornografía. Tobʼelañá, tjín rebista xi kui faʼaitʼa, tjín canción xi kui nchja̱ni, kui faʼa ya telebisión kʼoa me tokui faʼaitʼa ya Internet. * Tjínkʼa xi kʼoatso nga tsín chʼao síkaoná kjoa jebi. Tonga likui kʼoatjín jotso. ʼYani xi kui tsjoake tsakui nichxin ntsja sichjén nga tije sitjosjeyanile yaole kʼoa sa tse sa tse koa̱nmesale “kjoachi̱nga̱ [...] xi tjínle kjoasoa”. Je xi kʼoasʼín toyaa tjínyejele tsa ñaki to kjoachajngi simekon ʼndeʼnde, tsa tokui xi chʼaotjín koa̱nmele kʼoasʼin, tsa kjoa sʼe̱le kao chjoónle kʼoa tsa kao xʼinle, kʼoa tsakui nichxin saʼnda tsjión xínkjín xi totʼatsʼe kjoa jebi (Romanos 1:24-27; Efesios 4:19). * Jngo chjota xi be tʼatsʼe jebi kʼoakitso nga jo cáncer ma nga sa matse sa matse kʼoa nga nʼio ñʼai tjínle nga koa̱nndaya.

Tsa tjínná Internet ya niʼyaná koaan ya si̱chjén jñani tsín ʼma chon

10. Jósʼin koa̱n si̱chjén je kjoafaʼaitsjen xi faʼaitʼa ya Santiago 1:14, 15 (kʼoati chótsenlai rekuadro xi tso: “ Xi tíbasenkaona nga tsje tifikoa yaona”).

10 Kuenta sʼiaan je én xi faʼaitʼa ya Santiago 1:14, 15, jñani tso: “Tonga jngó jngó titsʼeni kjoachi̱nga̱le xi chʼao síkao nga je. Je kjoachi̱nga̱le nchja̱ndʼéle yaole. Kʼia nga jejitjoson kjoachi̱nga̱be bʼéjnantje kjoatsʼen. Kʼia nga jekoanjngo kjoatsʼenbe, sʼele kjoabiya”. Kʼianga tsín kʼoakatamaa, jméni xi sʼiaan kʼiatsa kui koaiya jkoaa kjoafaʼaitsjen xi ʼndí tíjna. Tobʼelañá, jméni xi sʼiaan tsakui kuichotsaoya xkoaan sén xi kui simekonná xi chʼaotjín. Koaan sasa xin chótsenñá, si̱kjitsʼaolee computadora tsa ya kjimatsenya, kʼoa tsa ya telebisión tífaʼa koaan si̱kʼantjaiyalee. Alikui kʼoaiʼndee nga kui katasíkinjená (tʼexkiai Mateo 5:29, 30).

11. Kʼiatsa kui koaiya jkoaa je xi chʼaotjín, jósʼin koakoá kʼianga je Jeobá ninʼiotʼaa yaoná.

11 Je Jeobá nʼio nda bená kʼoa kuinga i̱ tsosíniná: “Tinyachʼaolao yaono [...] tʼatsʼe je kjoa xi tjín sonʼnde: kjoachajngi, kjoajndí, kjoachi̱nga̱, kjoa xi mele xi chʼao tjío, kjoaxintakon, xi joni tsa xi bexkón xkóson” (Colosenses 3:5). Kjoaixiní nga nʼio ñʼai maná nga kʼoanʼia. Tonga koaan koasenkaoná je Nʼainá xi tíjna ngʼajmi, nga̱ nʼio tse kjoatsjoacha tjínle kʼoa kao kjoatsejta (Salmo 68:19). Kʼiatsa kui koaiya jkoaa je xi chʼaotjín kjitʼanangi si̱jéle Niná nga katatsjoáná “je nganʼio xi nʼio tse”, kʼoa tosa kui ndi̱to̱n si̱kjaʼaitsjeen jmeni xi kixi tíjna (2 Corintios 4:7; 1 Corintios 9:27; chótsenlai je rekuadro xi tso: “ Jósʼin koa̱n sikʼéjna xi jekoanngakaona”).

12. Jméni xi “ni̱ma̱” tsole ya Proverbios 4:23, kʼoa ánni nga machjénsíni nga si̱kuindaa.

12 Je rey Salomón i kitso: “Je xi ngisasa nda tikuindai jé ni̱ma̱li, nga̱ kui xi tjín jinni̱ma̱ná xi kuitsoni tsa so̱koná kjoabijnachon kʼoa tsa mai” (Proverbios 4:23). Jméni xi “ni̱ma̱” tsole ibi. Kuiní jokjoaan ngixko̱n Niná. Kʼoa kui xi kuitsoni tsa kʼoainá kjoabijnachon xi tsínkʼia fetʼa kʼoa tsa mai. Je Niná ali tsakui fini xi tosonngʼa matsen. Kʼianga si̱kuindaa je ni̱ma̱ná kʼoasʼiaan jokisʼin je Job. Je Job kʼoasʼin tsakʼéndajin kao xko̱n nga tsín yánchjín toxkia skótsenle (Job 31:1). Kʼoati kʼuínlee Niná jokitso je salmista: “Ali bʼaiʼndejin nga kui kotsenle xkoan jme xi tsín jme chjíle” (Salmo 119:37).

KJOA KISKAJIN DINA NGA TSÍN KISKOSONNILE JME XI KISʼIN

13. ʼYáni xi Dina tsakʼin, kʼoa ánni kʼoabixónsíñá nga tsín nda kiskosonnile ʼya xi kisimiyo.

13 Tojosʼin tsaʼyaa ya kjoaʼmiya 3, sakʼoaa kjoa kaníjinná je chjota xi nimiyoaa (Proverbios 13:20; tʼexkiai 1 Corintios 15:33). Tíjnaná je choa̱le Dina je tsotile Jacob. Ninga nda kjoafaʼaitsjen tsakʼaile nga sʼa koanjchínga, alikui kiskosonnile jme xi kisʼin, jé kisimiyo je xtiyánchjín xi ya naxinandá Canaán tsʼe. Chjota xi ya tsʼe kʼoati ñaki to kjoajndí kitjenngi tojo kisʼin je chjota xi ya Moab tsʼe (Levítico 18:6-25). Je chjota xi tsabe Dina kʼoajinti to tsotiská sʼin tsabekon, kʼoa sasajin koa̱njyonile jme xi kuitsole kitsojin. Jngo chjota xi kʼoasʼin kisikjaʼaitsjen jé xi Siquem tsakʼin, ninga “jésa xi nʼio tjínle kjoaxkóntokon ya niʼyale nʼaile” (Génesis 34:18, 19).

14. Jmé kjoa xi kisoko nga kʼoasʼin je chjota xi tsín nda sʼín kisimiyo je Dina.

14 Xi jeki nichxin, je Dina chan tsabexkon Siquem. Tsakui nichxin likui kui kisikjaʼaitsjen nga chjota koájnakao. Tonga Siquem jekui tjía jko̱, nga̱ kʼoasʼin ngale chjota xi ya Canaán tsʼe. Kʼianga koanmele tsakajnakao Dina, alikui kini ninga tsín mele Dina, kjoanʼio “kikao” kʼoa “kisikaojée”. Ninga “koantsjoake” xijekoanni, toxitsjoasa nga̱ toje kisikaojée (Génesis 34:1-4). Tse kjoa kichomani nga kʼoasʼin je chjota xi tsín nda sʼín kisimiyo je Dina. Ali tsa tojejin kiskatʼale, tse kjoaba tsakatiojin ngatsʼi xínkjín kʼoa chʼaosʼin tsʼaxki̱ (Génesis 34:7, 25-31; Gálatas 6:7, 8).

15, 16. Jósʼin sʼe̱niná kjoachjinele Niná (chótsenlai rekuadro xi tso: “ Testo xi si̱nkjínlee tokoán”).

15 Tsakui nichxin kʼiani kiskaya jko̱ je Dina nga tsín nda kisʼin kʼianga jekjoa kiskajin. Alikui kʼoaiʼndee nga kʼoakatamaa tsanda ñá. Tsjoachañá je Jeobá, kuinga noʼyañá je kjoafaʼaitsjen xi tsjoáná, jolani xi tso nga “je xi chjotachjine bʼamjekao chjinee koa̱n” (Proverbios 13:20a). Kʼiatsa si̱tjosonntsjailee je Niná jchañá “xi ndatjín”, kʼoa likui kjoa jtsaojiaan (Proverbios 2:6-9; Salmo 1:1-3).

16 Je Niná tsjoále kjoachjine toʼyani xi mele. Tonga machjénní nga kʼoétsʼoalee Niná, nga chótʼayá Biblia kʼoa nga chótʼayá je xo̱n xi síkasénná je “choʼnda xi nʼiotʼakon” Niná ánni nga sʼe̱síniná kjoachjine jebi (Mateo 24:45; Santiago 1:5). Kʼoati machjén nga nangitokon katamaa kʼoa nga kuinóʼyá je kjoafaʼaitsjen xi faʼaitʼa Énle Niná (2 Reyes 22:18, 19). Kuila si̱kjaʼaitsjeen xi tʼatsʼe jebi. Ngatsʼiñá nga ʼyaa nga bʼanachaná je ni̱ma̱ná kʼoa matso maskále (Jeremías 17:9). Tonga kʼianga kjoafaʼaitsjen bʼainá, a nangitokon maa kʼoa a noʼyañá axo bʼaiʼndelee ni̱ma̱ná nga kui bʼanachaná.

17. Kʼoalasi jmeni xi sakʼoa faʼatojin jngo nʼai kao tsotile, kʼoa jósʼin koa̱n koasenkao tsotile nʼai jebi.

17 Kuila si̱kjaʼaitsjeen jebi: jngo nʼai alikui títsjoáʼndele tsotile nga jngo ti, xi kʼoati choʼndale Jeobá ma, tíbitjokao, nga toje tjíofi. Tsoti jebi itso: “Tonga lijme xi sʼiainjin pa. Jólaxó kjiʼiñañe nga jée koanjngile yaona”. Ninga tsjoakelani Jeobá je tsoti jebi kʼoa ninga likui kui xi chʼaotjín tísíkjaʼaitsjen, a kuixónñá nga kui tísíchjén kjoachjine xi tsʼe Niná. A “[tíbasenxinle] kjoachajngi” axo tojé ni̱ma̱le tísínʼiotʼa (Proverbios 28:26). Tochale faʼaitsjensaná testole Biblia xi koa̱n sichjén nʼai jebi nga koasenkao tsotile (chótsenlai Proverbios 22:3; Mateo 6:13; 26:41).

JE JOSÉ TSAKASENXINLE KJOACHAJNGI

18, 19. Jmé kjoa xi kisʼejnabasenle José kʼoa jókisʼin nga tsínkui kjoa jebi kiskajin.

18 Jngo choa̱ xi koasenkaoná kuiní tʼatsʼe jngo ti xi síkʼaxki̱ ya Biblia xi nʼio tsjoake koan Niná, xi tsakasenxinle kjoachajngi. Ti jebi jéní José kʼoa ndsʼe̱jon koan Dina (Génesis 30:20-24). Nga sʼa ʼndí kji tsabe nga nʼio chʼaosʼin kichotsjoá jmeni xi kisʼin je Dina. Kʼoa nga choʼnda sʼin tíjna ya Egipto tsakui nichxin kui kisikjaʼaitsjenjin kʼoa kuinga tsín tsakajnakaoni je chjoónle Potifar ninga “nyaon nyaon” kʼoakitsole. Kʼoa kʼoajinti kui xi tsakasenkao nga kui xi mele José nga tosi tonda sʼe̱le kjoatsjoachale Niná. Je José toxá tsakindani nga choʼnda koan kʼoa kuinga tsín koan kitsjionkonsíni je xá xi kjinele. Tonga kiskoé kjoanʼiojin kʼoa kui kjoachjinele Niná kisichjén nga koan jaʼatojin kjoa jebi. Koankaile tsakajnakao chjoónle Potifar ninga nichxin nganyaon kʼoakitsole. Kʼoa xijekoanni tochan tsakanga José (Génesis 39:7-12).

19 Si̱kjaʼaitsjenla xi tʼatsʼe jebi: a kʼoasʼin kichokjoale je José kʼiatsa tojélani kisikjaʼaitsjen chjoón jebi kʼoa tsakui kiskaniya jko̱ nga je koájnakao. Maijin. Kʼoa ali tsa tokuijin xi tsakasenkao José nga tsínkui kiskaniya jko̱ jmeni xi chʼaotjín, kʼoati kuinga tsabechjí josʼin tíjna ngixko̱n Jeobá. Kʼoa kuinga i̱ kitsosínile je chjoónle Potifar: “Je naina [...] lijme xi tíbʼéchjoana [...], tojiní, nga̱ chjoónle mai. Ánni nga kui kʼoasʼinsíña je xi nʼio chʼaotjín kʼoa nga jée koanjngisíña ngixko̱n Niná” (Génesis 39:8, 9).

20. Jósʼin tsakasenkao Jeobá je José.

20 Nʼiojin tsjoa koanle Jeobá nga kʼoasʼin kixi koan je José ngantsjai, ninga sʼa xti kʼoa ninga tsín ya tjíokao xínkjín (Proverbios 27:11). Kʼianga kichaní ndoyá je José, jé Jeobá tsakasenkao nga koan tsakʼejnandaí kʼoa nga jé koanjaonile Faraón kʼoa nga je kisʼenentsja nga kisʼexkó kʼoa nga tsʼabí tsojmi xi ma chine ya naxinandá Egipto (Génesis 41:39-49). Xi kao José kitjoson jmeni xi tso Salmo 97:10: “Jon xi tsjoachao je Jeobá jticha katamao je xi chʼaotjín. Jé tísíkuinda kjoabijnachonle xi kixi tjíofitʼale; tíbʼasjentjai nga tsín jokatasíkao je chjotatsʼen”.

21. Jméni xi kisʼin jngo ti xi ya África tsʼe nga ñaki kixi kikao yaole.

21 Joni tsa José, jmi mani je chjotale Cristo xi tjíosítjoson kjoatéxoma jebi: “Chʼaocha katamao xi chʼao tjín, nʼio tangíntʼalao xi nda tjín” (Romanos 12:9). Tobʼelañá, jngo ti xi ya África tsʼe kʼoakitso nga jngoxó tsoti xi ñatjen tsoʼba skuela kʼoakitsole nga koájnakao kʼiatsa koasenkao nga kʼoenda je examenle xi tsʼe matemáticas. Ti jebi itso: “Ñaki koankaina. Kʼianga kʼoasʼin kixi kikoa yaona, nda kisʼe tokoan, kʼoa jebi ngisa chjíle tikʼoajinni tojmeni”. Kjoaixiní, tsakui nichxin kʼoétsaojin ngotjoá je “kjoatsjoale jée xi tofaʼato”, tonga nʼioni chʼaosʼin síkʼéjnaná nga jemani (Hebreos 11:25). Xi ijngosani, nitséjinla mangóson je kjoatsjoa xi sʼe̱ná ngantsjai nichxin kʼiatsa si̱tjosonlee je Niná (Proverbios 10:22).

JÓSʼIN BAKÓNÁ KJOAMATOKON JE NINÁ

22, 23. 1) Ánni kʼoabixónsíñá nga tsín toya jekasʼe tsa ai je jée xi kabijnyaa. 2) ʼYáni xi kuinyakaoná kʼiatsa jée kabijnyaa.

22 Alikui choa ñʼai tíjna nga kui kʼoanʼia xi ndatjín ngixko̱n Niná kʼoa nga chja̱ʼaxian jinkjoafaʼaitsjenná je xi chʼaotjín nga̱ chjotajée kitjenñá (Romanos 7:21-25). Je Jeobá “faʼaitsjenle nga to chaoñá”, kʼoa bení nga ñʼai maná jebi (Salmo 103:14). Tonga tsa jngolani jée xi nʼio ai tíjna so̱koná, a jetoya kasʼe. Majain. Tsakui nichxin tse kjoa sikʼéjnajinná je jée xi kabijnyaa tojo koan je rey David. Tonga je Niná tíjnandaní nga síchatʼaná kʼiatsa ñá xi kʼoakoa̱nniná je jéená kʼoa kʼoéjnatseen (Salmo 86:5; Santiago 5:16, TNM; tʼexkiai Proverbios 28:13). *

23 Xi ijngosani, ya jinjtínná tjío je kjoatjao xi kitsjoa je Jeobá: je xi chjotajchínga sʼin tjío. Ndsʼee jebi tjíondaní nga kuinyakaoná (Efesios 4:8, 12; Santiago 5:14, 15). Kʼiatsa jée kabijnyaa, kuinyakaoná nga nda kuiyo ijngokʼá ngixko̱n Niná kʼoa nga tsín tikʼoasʼianñá. Jósʼin. Kuinyakaoná nga koa̱nnkjín tokoán (Proverbios 15:32). Jósʼin tsoyanile én jebi.

ʼYÁNI JE CHJOTA XI “MANKJÍN KON” TSOLE BIBLIA

24, 25. 1) Jósʼin tsakakó je ti xi síkʼaxki̱ ya Proverbios 7:6-23 nga “tsínle kjoafaʼaitsjen”. 2) Jméni xi sʼiaan nga koa̱nnkjín tokoán.

24 Je Biblia síkʼaxki je chjota “xi tsínle kjoafaʼaitsjen” kʼoa kao chjota xi “mankjín kon” (Proverbios 7:7). ʼYá chjotani “xi tsínle kjoafaʼaitsjen” tsole Biblia. Jéní chjota xi tsín nda sínkjínle kon kʼoa xi tsín nda síkjaʼaitsjen kʼianga jme xi sʼín. Tsakui nichxin kui kʼoasʼínni nga kje nda majinjinle xi tʼatsʼe Niná kʼoa tsakuije̱ nga sʼa choatse tísíxále Niná. Kuinga ngisa ngotjo kajinni je jée xi ai tíjna, tojo koan je ti xi síkʼaxki̱ ya Proverbios 7:6-23. Kʼoa ʼyá chjotani xi “mankjín kon” tsole Biblia. Jéní chjota xi makjáojinle jotjín jinni̱ma̱le kʼoa kuinga kotʼayantsjaisíni Énle Niná, kʼoa nga kotʼaya jékjoanla Niná bʼétsʼoale. Ninga chjotajéelani, bʼénele yaole nga kui síkjaʼaitsjen, nga kui símekon kʼoa nga kui fitjenngi xi sasénle Jeobá. Chjota jebi kʼoasʼin bakó nga “tsjoake yaole”, kʼoa “ñaki nda kʼoéjna” (Proverbios 19:8).

25 Machjénní nga chjónangilee yaoná: “A makjainna nga tokui kjoatéxomale Niná xi ngisa nda sikʼéjnana kʼiatsa kui kjuítjenngia” (Salmo 19:7-10; Isaías 48:17, 18). Kʼiatsa tsín tjínjngo tokoán, jméni xi sʼiaan. Koaan kui cha̱niyaa jkoaa jmeni xi koa̱n kʼiatsa kuitjátoné kjoatéxomale Niná. Kʼoati machjén nga “chótʼa[a] kʼoa kataʼya[a] nga nda chjota je Jeobá”, xi tsonile, nga kʼoasʼin si̱jchá yaoná jotjínni Énle Niná kʼoa nga kui kuinyaa kjoafaʼaitsjenná xi ñaki kʼoatjín, xi tjínle kjoakixi, xi tsje tjín, xi naskátjín kʼoa kao xi tjínle kjoanda (Salmo 34:8; Filipenses 4:8, 9). Kʼianga nʼiosa kʼoénelee yaoná ngisa tsjoachasa koaan je Niná kao jmeni xi tsjoake, kʼoa ngisa koa̱njtichaa jmeni xi jtike. Kuilakji José, ninga kʼoati chjotajée koan, “[tsakasenxinle] kjoachajngi”. Ánni, kuinga kitsjoaʼnde nga ñaki je Jeobá tsakándiaale kʼoa kisinkjínle kon. Kʼoati sʼiaan tsanda ñá jokisʼin je José (Isaías 64:8).

26. Jméni xi chótʼayá ya kjoaʼmiya 10 kao 11.

26 Jokisikjoanná Niná, xi xʼin kao xi chjoón, alikui ma tomaskákao. Kuinga kʼoakisikjoanni je chjota ánni nga koa̱n sʼe̱sínile xti kʼoa nga sitsjoayasínile xínkjín kʼianga jekuixan (Proverbios 5:18). Ya kjoaʼmiya 10 kao 11 kui chótʼayá josʼin síkjaʼaitsjen Niná xi tʼatsʼe kjoabixan.

^ párr. 4 Je libro xi tsʼe Números kanño jmi chjota síkʼaxki̱ xi kinikʼien. Tochale kui kʼoatjín síkʼaxki̱ni tsa jngo jmi kisikʼien je jues kʼoa tsa kanjan jmi kisikʼien je Jeobá (Números 25:4, 5).

^ párr. 7 Je rebista La Atalaya xi tsʼe 15 de julio de 2006 jñani “Preguntas de los lectores” tso, yaa tsoya jméni xi inmundicia ʼmi kʼoa kao kjoa xi kjoasoa tjenkao ʼmi. Xo̱n jebi jé testigole Jeobá bʼasje.

^ párr. 9 Je xi pornografía ʼmi kuiní tojmeni xi kui símekon chjota nga tjín xi kjoáyokao, jolani tsa sén, tsa grabasion kʼoa tsa xo̱n xi kui tínchja̱ni. Pornografíaní ninga tojngo fotole chjota xi kjoan kui kaníya kjoafaʼaitsjenná xi chʼaotjín kʼianga chotsenlee kʼoa saʼnda xi kui kʼoatjíosʼín kjoajndí xi nʼio chʼaotjín, tsa jao kʼoa tsa nkjínsa mani chjota.

^ párr. 9 Tʼatsʼe xi ntsja síchjén nga tije sítjosjeyanile yaole yaa tsoya ya kjoaʼmiya xi majngokao jñani tso: “Je xi ntsja sítjosjeyanile yaole: Jméni xi koasenkao nga tsín tikʼoasʼinni”.

^ párr. 22 Proverbios 28:13: “Je xi bʼéʼma jéele alikui nda kʼoéjna, tonga je xi bʼéjnatsen kʼoa síkʼéjna jéele sa̱kóle kjoamatokon”.