Xionyoui kampa nesi tein kipia

Xionyoui kampa nesi tein kipia

CAPÍTULO 9

‘Xikcholuikan auilnemilis’

‘Xikcholuikan auilnemilis’

“Xiktajtamijtiyakan ya maj miki ya nochi namosoltiktalnamikilis [...,] amo xiauilnentinemikan [...]. Uan no amo xitanemilikan ika tamachilismej ten kualkui tajtakol. [...] Uan amo xiknejnektinemikan ten teaxka san, porin ne chiualis kinejneuilia kemej kuak se kinmouistilia tiopantatadiosmej.” (COLOSENSES 3:5)

1, 2. ¿Toni kinemilij kichiuas Balaam tein ika kinijtakoskia israelitas?

AMICHIJKITSKIJKEJ youi kampa kimati ke moajsi seki taman amichimej tein kineki kinkitskis. Kiyekixpejpena takual uan kitamota hilo aijtik. Satepan, keman kiita ke hilo moixtilana uan kuouit mokelpachoua, kitetekuinoua hilo uan kikixtia tein motsikoj. Tel yolpaki porin kiixpejpenak se kuali takual.

2 No ijkon, itech xiuit 1473 achtopa itech itonaluan Jesús, moajsik se takat tein kiyekixpejpenak kemej eskia se kuali takual, sayoj ke amo tein ika kintilanaskia amichimej ta israelitas. Motokaytiaya Balaam. Yejua kinekia kinuetsiltis itech tajtakol itekitikauan Dios, akin kipiayaj imin kaltaken itech tal tein pouia Moab, amo uejka itech Tal tein Dios motenkaujka kinimakas. Maski kijtouaya ke katka itanauatijkauj Jiova, amo melauak katka. Ta katka se xijxikui uan ixkep tein kitakeujkaj maj kinijtako israelitas. Nejon takat tel kualanik amo sayoj porin Jiova amo kikauak maj kinijtakouani israelitas, ta kichiualtij maj kintatiochiuiani. Kemej yejua kinekia itomin, amo ijkon mokauak. Kinemilij ke komo kinchiualtiaya israelitas maj tajtakokan, Dios kintatsakuiltiskia. ¿Toni tein kemej eskia takual kikuiskia? Kinkuik kualtsitsin ichpochmej tein nemiaj Moab (Números 22:1-7; 31:15, 16; Apocalipsis 2:14).

3. ¿Kualtiak tein Balaam ika kintilanak israelitas itech tajtakol?

3 ¿Kualtiak tein Balaam kikuik kemej eskia takual? Kemaj, uan tel senka, ta miles amo kixikojkej tayejyekolis uan ‘auilnenkej iniuan ichpochmej akin nemiaj Moab’. Uan no kiueyichiujkej imin tiotsitsin moabitas, semej yejua Baal tein kiueyichiuayaj Peor, se tiotsin tel tetajyaltij tein kijtouayaj ke tapaleuiaya maj kipiakan konemej. Ika nejin tachiualis, ixpoliujkej 24,000 taltikpakneminij tepitsin achto ke ajsiskiaj itech Tal tein Dios motenkaujka kinimakas. ¡Tel tetayokoltij! (Números 25:1-9.)

4. ¿Keyej uetskej itech auilnemilis tel miakej israelitas?

4 ¿Toni kiniuikak maj kinpanouani nejon tein tel amo kuali? Yejuan kikaujkej maj ixuani itech imin yolo tanemililmej porin yolik mouejkatilijtoyaj iuan Jiova. Yejuan kielkaujkej ke yejuatsin kinkixtijka Egipto, kintamakak itech taluakyan uan kualtsin kinajxitijtoya itech Tal tein motenkaujka kinimakas (Hebreos 3:12). Tatitanil Pablo kielnamiktoya nejon tatsakuiltilis keman kijkuiloj: “Maj amo se auilnentinemi [...] kemej kichiujtinenkej ne touejkaujtatuan. Uan ika porin ninauilnemilis Dios kintatsakuiltij. Uan yejuan momikilijkej sempoal uan eyi mil tagayot tech se tonal san” (1 Corintios 10:8). *

5, 6. ¿Keniuj techpaleuia tajtolmej tein techiluia ke israelitas auilnenkej itech tal tamanis oso amo tepeyoj tein pouia Moab?

5 Axkan tiitekitikauan Dios tel ijkuitik timoajsij kemej tein moijtoua itech amaix Números. ¿Keyej? Porin tel amo uejkaok timoajsij itech Tal tein Dios motenkaujtok techmakas, sayoj ke tel okachi ueyi uan kualtsin (1 Corintios 10:11). Okse, techyoualojtokej tel miakej tein tel tanemiliaj itech auilnemilis kemej moabitas, sayoj ke okachi miakej ke ne uejkauj. Uan no, yekinika taman tein itech uetskej israelitas yejua auilnemilis. Uan axkan no yejua nejon itech uetsij tel miakej tein kichiuaj kemej Cristo (2 Corintios 2:11). Uan ijkon kemej kichiuak Zimrí, akin moixeuij kipanoltis se madianita itech imin kaltaken israelitas uan kiajxitij kampa yejua ikaltaken, no ijkon axkan sekin taijtakouaj ika imin auilnemilis itech nechikol (Números 25:6, 14; Judas 4).

6 Maj timotajtanikan: “¿Nimoita ke niyetok kemej eskia itech tal tamanis oso amo tepeyoj tein poui Moab? ¿Nikitstokya netetayokolil oso xochital tein niktelnektok maj ejko?”. Komo ijkon, maj tikchiuakan nochi tein tiueliskej tiksentokatoskej itech inetasojtalis Dios, uan maj tiktakamatikan nejin tanauatil tein kijtoua: ‘Xikcholuikan auilnemilis’ (1 Corintios 6:18).

Nikan moita tal tamanis oso amo tepeyoj tein pouia Moab

¿TONI KIJTOSNEKI AUILNEMILIS?

7, 8. ¿Toni kijtosneki auilnemilis itech Biblia, uan toni tajyouilis kiniualkuilia akin auilnemij?

7 Itech Biblia tajtol griego pornéia tein mokepa kemej auilnemilis, kijtosneki mosentekaskej se takat uan se siuat tein amo namikuanij iixpan Dios. Nejin iuantia keman semej namikuanij auilnemij, akin mosentekaj tein amo namikuanij, oso aksa moteka iuan se auilnenkej. No iuantia akin auilnemij itech imin tenoj (coito oral) oso itech imin ikan (coito anal), oso momajmatokaj tein amo namikuanij. No kijtosneki auilnemilis komo tein achto tikijtojkej kichiuaj ome takamej, ome siuamej oso iuan se tapial. *

8 Biblia techyekiluia ke akin auilnemij amo kiseliskej nemilis nochipaya (1 Corintios 6:9; Apocalipsis 22:15). Uan amo sayoj yejua, ta axkan kiniualkuilia tel miak kuejmolmej. ¿Kemej toni? Yejuan amo uelis kisentokaskej yetoskej itech nechikol. Uan no, tel miakej kinkuejmoloua imin tanemilil, momachiliaj ke amo teyi chiuanimej, amo iminka takuaujtamatijok, kipiaj kuejmolmej kemej namikuanij, kipiaj se pili tein amo kinekiaj, kinkui kokolis tein kiualkui auilnemilis uan mikij (xikonixtajtolti Gálatas 6:7, 8). ¿Melauj ke nion tepitsin tiknekij tiuetsiskej itech auilnemilis? Tetayokoltij tikmatiskej ke miakej amo kinemiliaj tajyouilis tein kiualkui auilnemilis keman kichiuaj yekinika taman tein teajxitilia itech nejon tachiualis: semej yejua keman kiitaj taixkopimej kampa moita auilnemilis.

TAIXKOPIMEJ KAMPA MOITA AUILNEMILIS TEAJXITIA ITECH NEJON TAJTAKOL

9. Se kiitas taixkopimej kampa moita auilnemilis, ¿amo teijtakoua kemej miakej kijtouaj? Xikonmelaua.

9 Itech nejin taixkopimej uelis peuas moitas se taltikpaknenkej kampa moita ke auilnenkej, hasta taixkopin kampa moita ke tel panouaya pitsotik auilnentokej ome oso okachi taltikpakneminij. Nejin amo sayoj moita itech taixkopin, ta no itech tajkuilol oso ika tajtol tein tetanemililtia itech auilnemilis. Itech miak altepemej, nejin moajsi kampa yeski: kampa kinamakaj amaixmej, itech tatsotson, itech teposixyekauil, uan miakkan itech Internet. ¿Amo teijtakoua kemej miakej kijtouaj? Kemaj. Akin kiitaj nejon peua momajmatokaj imin selti, uan kinejnekij ‘auilnemiskej tein ika mopinaujkataliaj’. Uan nejon kiniuika maj tel tanemilikan itech auilnemilis, maj kinejnekikan kichiuaskej tein tel pitsotik, kipiaj kuejmolmej kemej namikuanij, uan no kiniuika maj kitsayanakan amat imin ixpan tekiuanij (Romanos 1:24-27; Efesios 4:19). * Se motelmachtijkej kijtoj ke akin tel tanemilia itech auilnemilis, ijkuitik kemej cáncer: “Kisentoka ueyia uan mopataua, uan tel kemansasaj kaxani, uan tel ouij se kipajtis uan se kitamis”.

Motelneki maj tetatmej kiitakan toni kimouisouaj imin koneuan

10. ¿Keniuj uelis tikchiuaskej kemej kijtoua principio tein ixnesi itech Santiago 1:14, 15? (No xikonita recuadro “ Moneki se chikaujkayot timopiaskej tichipaujkej”.)

10 Motelneki maj tikelnamiktokan tein kijtoua Santiago 1:14, 15: “Kuak in pitsotik tanejnekilis de yejua san kiyoltilana in tokniuj taneltok[a]kej [...], ijkuakon yejua san iselti uetsis tech in tajtakol [...]. Uan tech ne pitsotik tanejnekilis mochiuas in tajtakol. Uan kuak in tajtakol kuali motamichiuak ya, ijkuakon ompa eujteua ya ne mikilis”. ¿Toni moneki tikchiuaskej tein techpaleuis maj amo titajtakokan keman techejkos tanemililmej tein amo kuali? Moneki niman tikauaskej tein techualkuilia nejon tanemililmej uan tikixtiskej itech totsontekon. Se neskayot, komo sepasaj moita taixkopimej tein tetanemililtia itech auilnemilis, ¿toni moneki tikchiuaskej? Niman timoixajchiuaskej, tikseuiskej computadora, tikpatiliskej teposixyekauil oso tikchiuaskej nochi tein techpaleuis maj amo tiknejnekikan tiauilnemiskej, ta nejon uelis techuikas maj tikchiuakan (xikonixtajtolti Mateo 5:​29, 30, NM).

11. Keman techejkos amo kuali tanemililmej, ¿keniuj tiknextiskej ke titakuaujtamatij iuan Jiova?

11 Jiova okachi kuali techixmati ke tejuan. Yejika techiluia: “Xiktajtamijtiyakan ya maj miki ya nochi namosoltiktalnamikilis [...,] amo xiauilnentinemikan [...]. Uan no amo xitanemilikan ika tamachilismej ten kualkui tajtakol. [...] Uan amo xiknejnektinemikan ten teaxka san, porin ne chiualis kinejneuilia kemej kuak se kinmouistilia tiopantatadiosmej” (Colosenses 3:5). Tein melauj, semi ouij techkisa maj senkis amo techejko nejon tanemililmej. Sayoj ke tikpiaj inepaleuil Jiova tetasojtakej uan tein amo yolijsiui (Salmo 68:19). Yejika, nochipa keman techejkos nejon amo kuali tanemililmej, maj niman tiktajtanikan itech netataujtil maj techmaka “chikaujkauelilis [tein] ualeujtok imako”, uan no maj timochikauakan titanemiliskej itech okseki taman (2 Corintios 4:7; 1 Corintios 9:27; xikonita recuadro, “ ¿Keniuj uelis nimokixtilis se pitsotik tachiualis?”).

12. ¿Toni ‘yolo’ tein moneki tikyekpiaskej uan keyej?

12 Tamatkej Salomón techiluia: “Okachi moneki tikyekpias moyolo, porin ompa ualeujtok nemilis” (Proverbios 4:23). ¿Toni nejin ‘yolo’ tein moneki tikyekpiaskej? Tein kisa toyolijtik, ta yejua tein Dios kiita. Uan taixejekol nejon, ta yejuatsin kiitas ‘toyolo’ keman kijtos ox tikseliskej nemilis nochipaya oso amo, uan amo tein tiknextiskej tapani. Tel amo ouij kichiuas nejon. Uan moneki maj amo tikauilmatikan. Komo tiknekij tikyekpiaskej toyolo, moneki tikchiuaskej kemej Job akin senkis kitalij itech iyolo ke amo kiixtokas niose siuat (Job 31:1). Maj tiktajtanikan Dios itech netataujtil kemej salmista: “Xikchiua maj noixtololouan kiixpanauikan tein amo kualtia” (Salmo 119:37).

DINA AMO KUALI TAIXPEJPENAK

13. ¿Akoni katka Dina, uan keyej tel amo kuali tein kichiuak keman kinixpejpenak itasojikniuan?

13 Kemej tikitakej itech capítulo 3, akin imiuan timouikaj uelis techpaleuiskej oso techijtakoskej (Proverbios 13:20; xikonixtajtolti 1 Corintios 15:33). Ijkon kinextia tein kipanok Dina, iichpoch touejkaujtat Jacob. Maski kuali kimachtijtoyaj tein kijtoua Dios, tel amo kuali tein kichiuak, ta kintemoj kemej itasojikniuan seki ichpochmej tein nemiaj Canaán, se altepet tein motelixmatia ke tein ompa nemiaj katkaj auilneminij kemej itech altepet Moab (Levítico 18:6-25). Yejika, ¿toni kinemilijkej cananeos keman kiitakej Dina? Ke tel amo ouij ika mauiltiskiaj. Uan Siquem no ijkon tanemilij maski “katka akin okachi kipoujkaitayaj itech ichan ipopaj” (Génesis 34:18, 19).

14. ¿Toni tein tel amo kuali kiualkuik keman Dina amo kuali kinixpejpenak itasojikniuan?

14 Satepan, Dina kiixmatik Siquem. Yejua xa amo kinekia auilnemis. Sayoj ke Siquem kemaj. Se tonal keman kinekik motekas iuan aksa, kichiuak ijkon kemej kichiuaskiaj miakej cananeos. Maski ichpoch amo mokauaya, “kikitskij [...] uan ika mauiltij”. Satepan “kitasojtak”, sayoj ke nejon amo kiyektalij kuejmol (xikonixtajtolti Génesis 34:​1-4). Uan amo sayoj Dina moijtakoj keman amo kuali kinixpejpenak itasojikniuan, ta nejon tachiualis kiuikak maj ichankauan kichiuanij okseki taman tein amo kuali, tein kintajyouiltij uan kinpinaujtij nochin kalyetouanij (Génesis 34:7, 25-31; Gálatas 6:7, 8).

15, 16. ¿Keniuj uelis tikseliskej yekmelauj tamatilis? (Xikonita recuadro “ Maj titanemilikan itech nejin textos”.)

15 Dina xa ixpetanik ika tein kipanok. Sayoj ke tejuan amo onkak keyej techpanos nejon. Tejuan tiktasojtaj Jiova uan yejika tikchiuaj kemej techyolmajxitia, semej yejua tein technauatia maj tinentinemikan “iniuan akin tamatinij” (Proverbios 13:20a). Komo nochipa tiktakamatij Dios, tikajsikamatiskej katiyejua “ojti kampa takualyan”, uan tiktayoualuiskej miak kuejmolmej (Proverbios 2:6-9; Salmo 1:1-3).

16 Dios kichiua maj kiajsikan tamatilis nochin tein kinekij. ¿Keniuj uelis tikseliskej? Komo tikchiuaj netataujtil, timomachtiaj iTajtol Dios, uan amaixmej tein techmaka takeual takuaujtamach uan tamatkej (Mateo 24:45; Santiago 1:5). Uan no moneki timoyolyemaniskej uan tikchiuaskej kemej techyolmajxitia Biblia (2 Reyes 22:18, 19). Maj tiktalikan se neskayot: tinochin tikyekmatij ke toyolo takajkayaua uan mopapata (Jeremías 17:9). Sayoj ke keman timopolojtoskej uan moneki maj chikauak techyolmajxitikan uan maj techpaleuikan ika netasojtalis, ¿timoyolyemaniaj uan tikseliaj tein techiluiaj oso timokauaj maj toyolo techkajkayaua?

17. ¿Toni ouijkayot uelis kipanos se tepopaj iuan iichpoch, uan keniuj ueliskia kiitaltis ke amo kuali tein kichiua?

17 Maj timonemilikan nejin: se tepopaj amo kikaua iichpoch maj iuan kisa se telpoch tein kitekitilia Dios komo amo akin kiniuika. Sayoj ke ichpoch kijtoua: “¿Amo notech titakuaujtamati? ¡Amo tikchiuatij nion teyi tein amo kuali!”. Tikyekmatij ke nejon ichpoch kitasojta Jiova uan nochipa kineki kichiuas tein kuali. Sayoj ke ¿uelis tikijtoskej ke “nentinemi ika tamatilis” uan ‘kicholuijtok auilnemilis’? Oso ¿tiknemiliskiaj ke tel amo kuali tein kichiua porin “takuaujtamati sayoj itech iyolo”? (Proverbios 28:26). Uan xa tikelnamikij okseki principios tein kipaleuiskia tepopaj maj kiajsikamatilti iichpoch ke amo kuali tein kichiujtok (xikonita Proverbios 22:3; Mateo 6:13; 26:41).

JOSÉ KICHOLUIJ AUILNEMILIS

18, 19. ¿Toni tayejyekolis kipiak José uan keniuj kiixnamikik?

18 Se telpoch tein itokay José itakpaikniuj Dina, techkauilia se kuali neskayot. Yejua kitasojtaya Dios uan kimatik kicholuis auilnemilis (Génesis 30:20-24). Keman katka konetsin kiitak kuejmolmej tein kipiakej kemej kalyetouanij, porin ikniuj amo kuali kinixpejpenak itasojikniuan. Nejon tein kielnamiktoya, uan senkis kinekis kisentokas itech inetasojtalis Dios, kipaleuij seki xiujmej satepan keman inamik iteko “mojmostaj” kiyoleuaya maj iuan motekani. Kemej temako moajsia ompa Egipto, amo uelia kikauaya nejon tekit uan yas okseko. Monekia kiixnamikis nejon tayejyekolis ika tamatilis uan yolchikaualis. Uan ijkon kichiuak, nochipa kiixtopeuaya keman kiiluiaya maj iuan motekani, uan ika tamik mocholtij (xikonixtajtolti Génesis 39:​7-​12).

19 Maj titanemilikan itech nejin: ¿ueliskia mopiaskia melauak José komo mojmostaj itech tanemilijtoskia nejon siuat, uan mokuanemilijtoskia ke iuan yetok uan iuan auilnentok? ¿Melauj ke amo? José amo kiixualtij nejon pitsotik tanemililmej porin kipatiuitaya iyekuikalis iuan Jiova, uan nejin moita itech tajtolmej tein kiiluij isiuauj Potifar: “Noteko amo teyi nechtsakuiltilia, ta sayoj tejua, porin tiinamik. Yejika komo nikchiua nejin tachiualis tein amo kuali, nitajtakoskia iixpan Dios, uan yejika nejua amo keman nikchiuas nejon” (Génesis 39:8, 9).

20. ¿Toni kichiuak Jiova keman kitsakkej José?

20 ¡Senkis tikneltokaj ke Jiova tel yolpakik keman kiitak ke José mojmostaj mopiaya melauak, maski ichankauan yetoyaj uejka! (Proverbios 27:11.) Satepan José kitsakkej, sayoj ke Jiova kichiuak maj kikixtianij, maj mochiuani tayekankatakeual uan takualxelojkej itech nochi Egipto (Génesis 41:39-49). Tein kipanok José senkis kinextia ke melauak tein kijtoua Salmo 97:10: “Namejuan akin nankitasojtaj Jiova, xiktauelitakan tein amo kuali. Yejuatsin kinyekpixtok akin amo kikauaj, uan kinmakixtia ininmako akin amo yolkualmej”.

21. ¿Keniuj kinextij se telpoch africano ke mopiaya melauak kemej kijtoua principios?

21 Ijkon kemej José kichiuak, tel miakej tein kichiuaj kemej Cristo kitakamatij axkan nejin tanauatil: “Xiktauelitakan tein amo kuali uan xiktasojtakan tein kuali” (Amós 5:15). Se neskayot, se telpoch tein kayot África, kijtoua ke se ichpoch tein iuan momachtiaya, moixeuij kiiluis ke motekaskia iuan komo kipanoltiliskia itanankililuan se examen ika matemáticas. Yejua kijtoua: “Senkis nikixtopeuak, uan kemej nimopiak nimelauak kemej kijtoua principios, nechpaleuij maj niksentoka kuali nimomachili, se teisa tein okachi nikpatiuita ke nochi tomin tein onkas”. Maski uelis ‘timopakiltijtinemiskej tech in tajtakolnemilis’, sayoj ke nejon “uejkauas sayoj [...] seki tonalmej” uan techualkuilia miak tajyouilis (Hebreos 11:25). Uan no, amo teyi ijkuitik yolpakilis tein tikpiaskej nochipaya komo tiktakamatij Jiova (Proverbios 10:22).

TIKPIAJ INEPALEUIL TOTAJTSIN TEIKNELIJKEJ

22, 23. 1) ¿Keyej uelis tikijtoskej ke komo aksa ueyi tajtakoua uelis kiselis netapojpoluilis? 2) ¿Toni nepaleuil kipia akin tajtakolchiua?

22 Kemej tinochin titajtakouanij, moneki tikchiuaskej se chikaujkayot timokixtiliskej amo kuali tanemililmej tein techejkos, uan tikchiuaskej tein Dios techtajtania (Romanos 7:21-25). Jiova kimati nejon, ta “kielnamiki ke tichijchiujtokej ika talnex” (Salmo 103:14). Uan komo tiueyitajtakouaj, ¿tikpiajok netapojpoluilis? Kemaj. Maski tajtakol uelis techualkuilis tajyouilis kemej kipanok David, sayoj ke Dios nochipa “niman tetapojpoluia” komo timoyolnonotsaj uan ‘tiktapouiaj totajtakoluan’ (Salmo 86:5; Santiago 5:16; xikonixtajtolti Proverbios 28:13).

23 ToDios tetasojtakej techmaka itech nechikol se nepaleuil. ¿Toni nejin? “Takamej kemej netetayokolilmej” tein kuali kimatij kikuiskej tein kijtoua Biblia, uan niman tapaleuiaj keman moneki uan kichiuaj ika miak pakilis (Efesios 4:8, 12NM; Santiago 5:14, 15). Komo titajtakojkej, techpaleuiskej maj oksepa kuali timouikakan iuan Dios uan ‘maj tikpiakan taajsikamatilis’, ta nejon techpaleuis maj amo oksepa tiuetsikan (Proverbios 15:32). ¿Keniuj uelis ‘tikpiaskej toyolo’?

¿KENIUJ UELIS ‘KUALI TITAIXEJEKOSKEJ’?

24, 25. 1) ¿Keniuj kinextij ke “amo kuali taixejekoua” telpoch akin ika motajtoua itech Proverbios 7:​6-​23? 2) ¿Keniuj uelis ‘kuali titaixejekoskej’?

24 Itech Biblia ika motajtoua se takat akin “amo kuali taixejekoua” uan se takat akin “kipia taajsikamatilis” (Proverbios 7:7). ¿Keniuj tamati takat akin ‘amo kuali taixejekoua’? Yejua akin amo ueli kiita tein kuali uan tein amo kuali uan akin amo kipia kuali taixejekolis, porin amo kiita teisa kemej Dios kiita oso porin yankuixtok peuak kitekitilia Dios. Yejika okachi ijsiujka uelis ueyi tajtakos kemej telpoch tein ika motajtoua itech Proverbios 7:6-23. ¿Uan keniuj tamati takat akin “kuali taixejekoua”? Yejua akin motekipachoua maj itech iyolo kisa tein kuali, uan yejika mojmostaj momachtia iTajtol Dios ika netataujtil. Uan kemej tinochin titajtakouanij, nejin takat kichiua nochi tein uelis maj kiyolpakti Jiova tein kinemilia, tein kinejneki, tein kimachilia uan tekit tein kineki kiajsis. Ijkon kinextia ke “yejua motasojta” oso moualkuilia tein kuali, uan kineki “kiajsis tein kuali” (Proverbios 19:8).

25 Semi kuali maj timotajtanikan: “¿Senkis nikneltoka ke itanauatiluan Dios yejua tein okachi kuali, uan komo niktakamati nikselis okachi ueyi yolpakilis?” (Salmo 19:7-10; Isaías 48:17, 18). Komo maski tepitsinsaj tiomeyolouaskiaj oso amo tikyekmatiskiaj, ¿toni moneki tikchiuaskej? Maj tiknemilikan toni tajyouilis kiualkui komo tiktapanauiliaj Itanauatiluan. No motelneki maj kemej eskia ‘tikyekokan uan maj tikitakan ke Jiova yolkuali’, uan maj tikchiuakan kemej timomachtiaj itech Biblia. No moneki tikpexontiskej itech totsontekon tanemililmej tein chipauak, tein melauak, tein kuali uan tein kualtsin (Salmo 34:8; Filipenses 4:8, 9). Keman okachi timochikauaskej tikchiuaskej nejon, okachi tiktasojtaskej Dios uan nochi taman tein kitasojta, uan okachi tiktauelitaskej tein kitauelita. Maj tikelnamikikan José. Yejua no katka kemej tejuan, sayoj ke uelik ‘kicholuij auilnemilis’. ¿Keyej? Porin mokauak itech nochi xiujmej maj Jiova kimachtiani keniuj taixejekos uan keniuj kiyolpaktis. Uan no ijkon moneki tikchiuaskej tejuan (Isaías 64:8).

26. ¿Toni tamachtilis tein motelneki tikitaskej satepan?

26 Maj nochipa tikelnamikikan nejin: Jiova amo kichijchiuak genitales kemej auilmej oso se teisa tein sayoj ika mopaktiskej, ta kichijchiuak maj ika momiakilikan uan maj mosentilikan namikuanij (Proverbios 5:18). Itech ome capítulos tein timomachtiskej satepan tikitaskej keniuj Jiova kiita nenamiktilis.

^ párr. 4 Kemej tikitaj, amaix Números kinsentilia tein tamelauanij kinimiktijkej tein katkaj kemej mil “akin kinixyekanaj israelitas” iuan tein Jiova kinimiktij (Números 25:4, 5).

^ párr. 7 Tamachtilis tein itokay “Preguntas de los lectores” tein ixnesi itech La Atalaya 15 de julio de 2006, tein kichijchiujkej itaixpantijkauan Jiova, kimelaua toni kijtosneki tachiualis tein pitsotik (inmundicia) uan tachiualis tein tepinaujtij (conducta relajada).

^ párr. 9 Itech tamajsikayot “Toni kipaleuis akin momajmatoka iselti maj amo kichiuaok” ika motamachtia akin momajmatokaj imin selti.