1, 2. Bileama o ile a loga bjang leano la go dira gore a gobatše batho ba Jehofa?

MOREI wa dihlapi o ya lefelong leo a ratago go swara dihlapi go lona. O nyaka go swara mohuta o itšego wa dihlapi. O kgetha segoketši gomme a lahlela lenti la gagwe la go rea dihlapi ka meetseng. Nakwana ka morago, lenti leo le thoma go ngangega, kotana yeo e swerego lenti e a kobega, gomme o tanya hlapi. O thoma go myemyela, ka ge a tseba gore o kgethile segoketši se nepagetšego.

² Ngwageng wa 1473 B.C.E., monna yo a bitšwago Bileama o ile a naganišiša ka segoketši seo a ka se dirišago. Lega go le bjalo, batho bao a bego a ikemišeditše go ba tanya e be e le ba Modimo, bao ba bego ba hlomile mešaša Molaleng wa Moaba, mollwaneng wa Naga ya Kholofetšo. Bileama o be a ipolela gore ke yena moporofeta wa Jehofa, eupša ge e le gabotse e be e fo ba monna yo a nago le megabaru yo a bego a thwetšwe gore a roge Isiraele. Lega go le bjalo, ka morago ga gore Jehofa a tsene ditaba gare, Bileama o ile a šegofatša Isiraele. A ikemišeditše go hwetša moputso wa gagwe, Bileama o ile a bolela gore mohlomongwe a ka dira gore Modimo a roge batho ba gagwe, ge feela ba be ba ka lekwa gore ba dire sebe se segolo. A dutše a nagana ka seo, Bileama o ile a fošetša segoketši seo​—basetsana ba goketšago ba Moaba.​—Numeri 22:1-7; 31:15, 16; Kutollo 2:14.

3. Leano la Bileama le ile la atlega ka tekanyo e kaaka’ng?

³ Na leano le le ile la atlega? Ee, ka tekanyo e itšego. Banna ba  dikete tše masome ba Baisiraele ba ile ba tanywa ke segoketši seo ka “go dira bootswa le barwedi ba Moaba.” Ba ile ba ba ba thoma go rapela medimo ya Bamoaba, go akaretša le Baali wa Peoro yo a šišimišago, e lego modimo wa pelego goba wa tša botona le botshadi. Ka baka leo, Baisiraele ba 24 000 ba ile ba fedišwa gona moo mollwaneng wa go tsena Nageng ya Kholofetšo. Ye e be e le tiragalo e kwešago bohloko kudu gakaakang!​—Numeri 25:1-9.

4. Ke ka baka la’ng Baisiraele ba dikete ba ile ba wela boitshwarong bjo bo gobogilego?

⁴ Ke’ng seo se ilego sa baka bošula bjo? Batho ba bantši ba ile ba thoma go ba le pelo e kgopo ka go katologela kgole le Jehofa, yena Modimo yo a ilego a ba phološa Egipita, yo a ilego a ba fepa lešokeng, le yoo a ilego a ba etelela pele ka mo go šireletšegilego go ba iša nageng yeo e holofeditšwego. (Baheberu 3:12) Moapostola Paulo ge a nagana ka taba yeo o ngwadile gore: “Le gona re se ke ra otswa, go etša ge ba bangwe ba bona ba otswitše gomme ba feleletša ka go hwa, e lego ba dikete tše masomepedi-tharo (23 000) ba bona ka letšatši letee.” *​—1 Bakorinthe 10:8.

5, 6. Ke ka baka la’ng pego ya sebe sa Baisiraele Molaleng wa Moaba e le e bohlokwa go rena lehono?

⁵ Pego e lego go Numeri e na le dithuto tše dintši tše bohlokwa  bakeng sa batho ba Modimo lehono, bao ba emego mollwaneng wa go tshelela nageng e kaone kudu e holofeditšwego. (1 Bakorinthe 10:11) Ka mohlala, tsela yeo lefase le nweletšego kudu ka tša botona le botshadi e swana le ya Bamoaba ba bogologolo, eupša ka tekanyo e kgolo kudu. Go oketša moo, ngwaga o mongwe le o mongwe Bakriste ba dikete ba wela boitshwarong bjo bo gobogilego​—sona segoketši se se swanago le seo se tantšego Baisiraele. (2 Bakorinthe 2:11) Le gona ka go swana le Simiri, yoo ka sebete a ilego a sepela ka boikgantšho le mosadi wa Momidiane ka gare ga mešaša ya Baisiraele gomme a tsena ka tenteng ya gagwe, lehono ba bangwe bao ba kopanelago le batho ba Modimo ba bile le tutuetšo e gobogilego ka gare ga phuthego ya Bokriste.​—Numeri 25:6, 14; Juda 4.

⁶ Na o ipona o le Molaleng wa Moaba wa mehleng ye? Na o bona moputso wa gago—​lefase le lefsa leo e lego kgale le letetšwe​—leo le lego kgauswi kudu? Ge e ba go le bjalo, gona dira sohle seo se lego matleng a gago gore o dule leratong la Modimo ka go kwa taelo e rego: “Tšhabang bootswa.”​—1 Bakorinthe 6:18.

7, 8. “Bootswa” ke’ng, gomme ke bjang bao ba bo dirago ba bunago seo ba se bjetšego?

⁷ Ka tsela yeo le dirišitšwego ka Beibeleng, lentšu “bootswa” (ka Segerika, por·neiʹa) le akaretša dikopano tša botona le botshadi tša ka ntle ga lenyalo leo le dumelelanago le Mangwalo. Le akaretša bohlotlolo, go gweba ka mmele, le dikopano tša botona le botshadi magareng ga batho bao ba sa nyalanago, le go hupa setho sa botona le go se tsenya ka morago gotee le go swaraswarana ditho tša pelego ga batho ba babedi bao ba sa nyalanago. Le gona le akaretša ditiro tše bjalo tša magareng ga batho ba bong bjo bo swanago gotee le go ba le dikopano tša botona le botshadi le phoofolo. *

 ⁸ Mangwalo a kwagala gabotse tabeng ye: Bao ba dirago bootswa ba ka se amogelwe ka phuthegong ya Bokriste e bile ba ka se hwetše bophelo bjo bo sa felego. (1 Bakorinthe 6:9; Kutollo 22:15) Go oketša moo, gaešita le gona bjale ba ikgobatša ka go lahlegelwa ke go botwa le boitlhompho, ba ba le diphapano lenyalong, letswalo le molato, boimana bjo bo sa nyakegego, malwetši gaešita le lehu. (Bala Bagalatia 6:7, 8) O re’ng o sepela ka tsela yeo e tletšego ka manyami a magolo? Ka manyami, batho ba bantši ga ba nagane ka ditlamorago tšeo ge ba gata mogato wa pele o fošagetšego​—woo gantši o akaretšago go bogela diswantšho tše di kgothaletšago bootswa.

9. Na diswantšho tše di kgothaletšago bootswa ga di kotsi, ka ge ba bangwe ba bolela? Hlalosa.

⁹ Dinageng tše dintši, diswantšho tše di kgothaletšago bootswa di bonagala kudu moo go rekišwago dikuranta, di tšwelela mminong le thelebišeneng, e bile di tletše Inthaneteng. * Na ga di kotsi, ka ge ba bangwe ba bolela? Ga go bjalo le gatee! Bao ba bogelago diswantšho tše di kgothaletšago bootswa ba ka tlwaela go tsoša ditho tša pelego e bile ba hlagolela “[dikganyogo] tše di hlabišago dihlong tša go robala ga monna le mosadi,” tšeo di ka feleletšago ka go lemalela dikopano tša botona le botshadi, dikganyogo tše di gobogilego, go ba le diphapano tše dikgolo lenyalong, gaešita le tlhalo. * (Baroma 1:24-27; Baefeso 4:19) Monyakišiši yo mongwe o ile a swantšha go lemalela dikopano tša botona le botshadi le kankere. O re: “E tšwela pele e gola le go  keka. Ke ka sewelo e kgaotšago, e bile go thata kudu go e alafa le go e fodiša.”

10. Ke ka ditsela dife moo re ka dirišago molao wa motheo wo o lego go Jakobo 1:14, 15? (Bona gape le  Kamoo ke Hweditšego Matla a go Hlweka Boitshwarong.)

¹⁰ Ela hloko mantšu a begilwego go Jakobo 1:14, 15, ao a balegago ka tsela ye: “Yo mongwe le yo mongwe o lekwa ka go gogwa le go goketšwa ke kganyogo ya gagwe. Ke moka kganyogo ge e gotše e tswala sebe; sebe sona ge se dirilwe se tšweletša lehu.” Ka gona, ge e ba o akanya ka kganyogo e mpe, gona gata mogato kapejana wa go e fediša! Ka mohlala, ge e ba ka phošo o bona diswantšho tše di tsošago dikganyogo tša dikopano tša botona le botshadi, tloša mahlo ka go akgofa, goba o time khomphutha yeo, goba o fetoše lenaneo la thelebišene. Dira sohle seo se nyakegago e le gore o pheme go ineela dikganyogong tše sa hlwekago pele ga ge di ka tšwa taolong gomme tša go fenya!​—Bala Mateo 5:29, 30.

11. Re ka bontšha bjang gore re bota Jehofa ge re lwantšhana le dikganyogo tše fošagetšego?

 ¹¹ Ke ka baka leo Yena yo a re tsebago gakaone go phala kamoo rena re itsebago ka gona a re kgothatšago ka gore: “Ka gona bolayang mekgwa ya lefase yeo e lego dithong tša mebele ya lena, e lego bootswa, go se hlweke, kganyogo e fošagetšego ya go robala ga monna le mosadi, kganyogo e gobatšago le megabaru, e lego borapedi bja medimo ya diswantšho.” (Bakolose 3:5) Ke therešo gore go dira bjalo e ka ba tlhohlo. Eupša gopola gore re na le Tate yo lerato le yo a sa felego pelo yoo re ka mo lopago. (Psalme 68:19) Ka gona, eya go yena kapejana ge dikakanyo tše sa hlwekago di tsena monaganong wa gago. Rapelela “matla a fetago a tlwaelegilego” gomme o dire gore monagano wa gago o nagane ka dilo tše dingwe.​—2 Bakorinthe 4:7; 1 Bakorinthe 9:27; bona lepokisi le rego:  “Nka Kgaotša Bjang Mokgwa o Mobe?”.

12. “Pelo” ya rena ke’ng, le gona ke ka baka la’ng re swanetše go e šireletša?

¹² Monna yo bohlale Solomone o ngwadile gore: “Go feta tšohle tšeo di swanetšego go šireletšwa, šireletša pelo ya gago ka gobane methopo ya bophelo e tšwa go yona.” (Diema 4:23) “Pelo” ya rena ke seo re lego sona ka gare, seo ka kgonthe re lego sona bjalo ka motho mahlong a Modimo. Go oketša moo, tsela yeo re ka bonagalago re le ka yona mahlong a batho ba bangwe ga se yona e dirago gore re hwetše bophelo bjo bo sa felego goba go se bo hwetše, eupša ke tsela yeo Modimo a lebelelago “pelo” ya rena ka yona. Se se tloga se le bonolo. Le gona se bolela bophelo le lehu. Jobo yo a botegago o ile a dira kgwerano goba tumelelano le mahlo a gagwe, e le gore a se šetše mosadi o šele. (Jobo 31:1) Ruri ke mohlala o mobotse bakeng sa rena! Mopsalme o ile a bontšha gore le yena o bona dilo ka tsela e swanago ka go rapela ka gore: “Tlogediša mahlo a ka go bona se se hlokago mohola.”​—Psalme 119:37.

13. Dina e be e le mang, gomme ke ka baka la’ng kgetho ya gagwe ya bagwera e be e se e bohlale?

¹³ Ka ge re bone go Kgaolo 3, bagwera ba rena ba ka ba le  tutuetšo e matla go rena, e ka ba e botse goba e mpe. (Diema 13:20; bala 1 Bakorinthe 15:33) Ela hloko mohlala wa Dina morwedi wa mopatriareka Jakobo. (Genesi 34:1) Go sa šetšwe tsela e botse yeo a godišitšwego ka yona, Dina ka bošilo o ile a gwerana le basetsana ba Bakanana. Go swana le Bamoaba, Bakanana ba be ba tumile ka boitshwaro bjo bo gobogilego. (Lefitiko 18:6-25) Mahlong a banna ba Bakanana, go akaretša le Shikeme​—lesogana leo le “hlomphegago kudu” lapeng la tatagwe—​go bonagala Dina a be a ka tanywa molabeng wo.​—Genesi 34:18, 19.

14. Ke bjang kgetho ya Dina ya bagwera e ilego ya lebiša manyaming?

¹⁴ Go ka direga gore Dina o be a sa akanye ka go ba le dikopano tša botona le botshadi ge a be a bona Shikeme. Lega go le bjalo, Shikeme o ile a dira seo Bakanana ba bantši ba bego ba ka se lebelela e le selo seo se tlwaelegilego ge motho a eba le kganyogo ya dikopano tša botona le botshadi. Go gana ga Dina le ge e le gofe ka motsotso wa mafelelo ga se gwa mo hola ka selo, ka ge Shikeme a ile “a mo tšea” gomme “a mo kata.” Go bonagala Shikeme ka morago a ile “a rata” Dina, eupša seo ga se sa ka sa fetoša se a  ilego a mo dira sona. (Bala Genesi 34:1-4) Le gona, Dina ga se yena feela yo a ilego a tlaišega ka baka la seo. Kgetho ya gagwe ya bagwera e ile ya bakela gore lapa la gabo ka moka le hlabišwe dihlong le go gobošwa.​—Genesi 34:7, 25-31; Bagalatia 6:7, 8.

15, 16. Re ka hwetša bjang bohlale bja kgonthe? (Bona gape  Mangwalo ao re ka Naganišišago ka Ona.)

¹⁵ Ge e ba Dina a ile a ithuta thuto e bohlokwa, gona o ile a  ithuta yona ka tsela e thata. Bao ba ratago Jehofa le go mo kwa ga se ba swanela go ithuta lebading. Ka ge ba theetša Modimo, ba kgetha ‘go sepela le ba bohlale.’ (Diema 13:20a) Ka go re’alo ba kwešiša “tsela ka moka ya go loka” gomme ba phema mathata a sa nyakegego le mahloko.​—Diema 2:6-9; Psalme 1:1-3.

¹⁶ Bohlale bjo bo tšwago go Modimo bo hwetšagala go batho bohle bao ba bo fagahlelago le bao ba dirago dilo ka go dumelelana le bjona, ka go phegelela thapelong le go ithuta ka mehla Lentšu la Modimo le dikgatišo tšeo di lokišeditšwego ke sehlopha se botegago sa mohlanka. (Mateo 24:45; Jakobo 1:5) Le gona, sa bohlokwa ke boikokobetšo, bjoo bo bontšhwago ka go ikemišetša go kwa keletšo ya Mangwalo. (2 Dikgoši 22:18, 19) Ka mohlala, Mokriste ka kakaretšo a ka dumela gore pelo ya gagwe e ka ba boradia le go ba e kotsi. (Jeremia 17:9) Eupša ge e ba a lebeletšane le boemo bjoo a ilego a se diriše kahlolo e botse, na ruri o ikokobeletša go amogela keletšo e lebanyago le e lerato gotee le thušo?

17. Hlalosa boemo bjoo bo ka rotogago ka lapeng, gomme o bontšhe kamoo tate a ka bontšhanago le morwedi wa gagwe tabeng yeo.

¹⁷ Akanya ka boemo bjo. Tate ga a dumelele morwedi wa gagwe gore a sepele le lesogana la Mokriste ba se na mofelegetši. Morwedi o re go yena: “Eupša Tate, na ga o mpote? Re ka se senye selo!” Morwedi yoo a ka ba a rata Jehofa e bile a na le maikemišetšo a mabotse, eupša na o ‘sepela ka bohlale bja [Modimo]’? Na o ‘tšhaba bootswa’? Goba na ka bošilo o “[bota] pelo ya gagwe”? (Diema 28:26) Mohlomongwe o ka nagana ka melao e mengwe ya motheo yeo e ka thušago tate yo le morwedi wa gagwe ge ba bontšhana ka taba ye.​—Bona Diema 22:3; Mateo 6:13; 26:41.

18, 19. Ke teko efe yeo e ilego ya direga bophelong bja Josefa, gomme o ile a swaragana bjang le yona?

¹⁸ Mofsa wa go loka yo a bego a rata Modimo gomme a tšhaba go dira bootswa e be e le Josefa, ngwanabo Dina ka motswadi o tee. (Genesi 30:20-24) Ge e be e sa le yo monyenyane, Josefa o ile a iponela mafelelo a bošilo bja kgaetšedi ya gagwe. Ga  go pelaelo gore dilo tšeo Josefa a bego a di gopola, gotee le kganyogo ya gagwe ya go dula leratong la Modimo, di ile tša mo šireletša nywaga ka morago kua Egipita ge mosadi wa mong wa gagwe a be a leka go mo goketša “letšatši le letšatši” gore a robale le yena. Ke therešo gore Josefa ka ge e be e le lekgoba o be a ka se fo ngala gomme a tlogela modiro wa gagwe! O be a swanetše gore a swaragane le boemo bjo ka bohlale le ka sebete. Se o ile a se dira ka go gana leboelela go robala le mosadi wa Potifaro gomme mafelelong o ile a tšhabela mosadi yoo.​—Bala Genesi 39:7-12.

¹⁹ Akanya ka se: Ge e ba Josefa a ka be a ile a hlwa a nagana ka mosadi yoo goba a ile a go dira mokgwa go nagana ka dikopano tša botona le botshadi, na o be a ka kgona go kgomarela potego ya gagwe? Ga go bonagale go le bjalo. Go e na le go akanya ka dikgopolo tše fošagetšego tša sebe, Josefa o be a tšeela godimo tswalano ya gagwe le Jehofa, e lego seo se ilego sa bonagala mantšung a gagwe go mosadi wa Potifaro. O be a fela a bolela gore: “Mong wa ka . . . ga se a nkgana ka selo le ge e le sefe ge e se wena feela, ka gobane ke wena mosadi wa gagwe. Ka gona nka dira bjang bobe bjo bjo bogolo gakaakaa gomme ka direla Modimo sebe?”​—Genesi 39:8, 9.

20. Jehofa o ile a tsena bjang ditaba gare tabeng ya Josefa?

²⁰ Akanya ka lethabo leo Jehofa a ka bago a bile le lona ge a bona Josefa yo mofsa, a le kgole kudu le lapa la gabo, a kgomarela potego ya gagwe letšatši le letšatši. (Diema 27:11) Ka morago ga moo, Jehofa o ile a tsena ditaba gare e le gore Josefa a se fo lokollwa kgolegong, eupša gape  a bewe tonakgolo ya Egipita le mohlankedi wa dijo! (Genesi 41:39-49) Ruri mantšu a lego go Psalme 97:10 ke a kgonthe ge a re: “Lena bao ba ratago Jehofa, hloyang se sebe. O šireletša meoya ya bao ba mmotegelago; o ba hlakodiša seatleng sa ba kgopo.”

21. Ngwanabo rena yo mofsa yo a tšwago nageng e nngwe Afrika, o ile a bontšha bjang go ba le sebete boitshwarong?

²¹ Ka tsela e swanago lehono, bahlanka ba bantši ba Modimo ba bontšha gore ba ‘hloya se sebe le go rata se se botse.’ (Amosi 5:15) Ngwanabo rena yo mofsa yo a tšwago nageng e nngwe ya Afrika, o gopola ge ngwanenyana yo e lego morutwanagotee le yena a nyaka gore a robale le yena e le go mo leboga ka thušo yeo a mo neilego yona ditlhahlobong tša thuto ya dipalo. Ngwanabo rena o re: “Gateetee ke ile ka gana kgopelo ya gagwe. Ka go kgomarela potego, ke ile ka boloka seriti sa ka le boitlhompho bja ka, e lego tšeo di lego bohlokwa go phala gauta le silifera.” Ke therešo gore sebe se ka dira gore o “[thabele] boipshino bja nakwana,” eupša boipshino bjoo bo tliša bohloko bjo bogolo. (Baheberu 11:25) Go oketša moo, ke bja lefeela ge bo bapetšwa le lethabo leo le swarelelago leo le tlišwago ke go kwa Jehofa.​—Diema 10:22.

22, 23. (a) Ge e ba Mokriste a dira sebe se segolo, ke ka baka la’ng boemo bja gagwe e se bjo bo se nago kholofelo? (b) Ke thušo efe yeo e ka hwetšwago ke modiri wa bobe?

²² Ka baka la go se phethagale, ka moka ga rena re katanela go fenya dikganyogo tša nama le go dira seo se nepagetšego mahlong a Modimo. (Baroma 7:21-25) Jehofa o tseba boemo bjo, e bile o “gopola gore re lerole.” (Psalme 103:14) Lega go le bjalo, ka dinako tše dingwe Mokriste a ka dira sebe se segolo. Na boemo bja gagwe ke bjo bo se nago kholofelo? Ruri ga go bjalo! Ke therešo gore modiri yoo wa bobe a ka buna dienywa tše mpe go swana le Kgoši Dafida. Lega go le bjalo, Modimo o dula a “ikemišeditše go lebalela” bao ba itsholago le bao ba ‘ipobolago ka bolokologi’ dibe tša bona.​—Psalme 86:5; Jakobo 5:16; bala Diema 28:13.

²³ Go oketša moo, Modimo ka botho o lokišeditše phuthego ya Bokriste e nago le “dimpho tšeo e lego banna”​—badiši bao ba godilego moyeng bao ba swanelegago le bao ba ikemišeditšego  go thuša ba bangwe. (Baefeso 4:8, 12; Jakobo 5:14, 15) Pakane ya bona ke go thuša modiri wa bobe go tsošološa tswalano ya gagwe le Modimo, gomme ka go dumelelana le mantšu a monna yo bohlale, a ‘hwetše pelo e bohlale’ e le gore a se dire sebe leboelela.​—Diema 15:32.

24, 25. (a) Lesogana leo le hlalositšwego go Diema 7:6-23 le bontšhitše bjang gore le be le ‘na le pelo ya bošilo’? (b) Re ka ‘hwetša bjang pelo e bohlale’?

²⁴ Beibele e bolela ka batho ba “nago le pelo ya bošilo” le bao ba ‘hwetšago pelo e bohlale.’ (Diema 7:7) Ka baka la go se gole gabotse moyeng le go hloka phihlelo tirelong ya Modimo, motho yo mongwe yo a “nago le pelo ya bošilo” a ka hloka temogo le kahlolo e botse. Go swana le lesogana leo le hlalositšwego go Diema 7:6-23, a ka wela gabonolo sebeng se segolo. Lega go le bjalo, ‘yo a hwetšago pelo e bohlale’ o hlahloba seo a lego sona ka gare ka go ithuta ka mehla Lentšu la Modimo ka thapelo. Le gona, go fihla bokgoleng bjoo se se kgonegago a le boemong bja gagwe bja go se phethagale, o dumelelanya dikgopolo tša gagwe, dikganyogo, maikwelo le dipakane bophelong le seo Modimo a se amogelago. Ka go re’alo “o rata moya wa gagwe,” goba tšhegofatšo, gomme “o tla hwetša tše botse.”​—Diema 19:8.

²⁵ Ipotšiše: ‘Na ke kgodišegile ka mo go feleletšego gore ditekanyetšo tša Modimo di nepagetše? Na ke tloga ke dumela gore go di latela go ka feleletša ka gore ke thabe kudu?’ (Psalme 19:7-10; Jesaya 48:17, 18) Ge e ba o na le pelaelo e nyenyane ka seo, gona lokiša boemo bjoo. Naganišiša ka mafelelo a go hlokomologa melao ya Modimo. Go oketša moo, ‘latswa o be o bone gore Jehofa o lokile’ ka go phela ka therešo le ka go tlatša monagano wa gago ka dikgopolo tše di hlwekilego​—dilo tšeo e lego tša therešo, tše di lokilego, tše di sekilego, tše di rategago gotee le tša bokwala. (Psalme 34:8; Bafilipi 4:8, 9) O ka kgonthišega gore ge o tšwela pele o dira bjalo, ke moo lerato la gago ka Modimo le tlago go gola, wa rata seo a se ratago le go hloya seo a se hloyago. Josefa o be a sa phethagala. Lega go le bjalo, o ile a ‘tšhaba  bootswa’ ka gobane ka nywaga e mentši o ile a dumelela Jehofa gore a mmope, gore a mo nee kganyogo ya go mo kgahliša. Eka se swanago se ka ba bjalo le ka wena.​—Jesaya 64:8.

26. Ke taba efe e bohlokwa e tlago go ahlaahlwa?

²⁶ Mmopi wa rena o bopile ditho tša rena tša pelego gore re kgone go tswala le go thabela bogwera lenyalong, e sego gore e be dibapadišwa tša go fo ithabiša. (Diema 5:18) Pono ya Modimo ka lenyalo e tla ahlaahlwa dikgaolong tše pedi tše di latelago.