Nghena endzeni

Hundzela eka leswi nga endzeni

NDZIMA 9

“Balekelani Vumbhisa”

“Balekelani Vumbhisa”

“Hikokwalaho, dlayani swirho swa miri wa n’wina leswi nga emisaveni malunghana ni vumbhisa, thyaka, ku navela ka vuxaka bya rimbewu, ku navela loku vavisaka, ni ku tshwa, ku nga ku gandzela swifaniso swa hava.”—VAKOLOSA 3:5.

1, 2. Xana Balama u endle yini leswaku a ta phasa vanhu va Yehovha?

MUPHASI wa tinhlampfi u ya exidziveni lexi a xi rhandzaka ngopfu. U lava ku phasa muxaka wo karhi wa tinhlampfi. U teka xinjovo ivi a vekela swakudya leswi tinhlampfi toleto ti swi rhandzaka kutani a sungula ku petela. Ku nga ri khale, ti sungula ku dyela kutani a phasa. Wa tsaka hikuva wa swi tiva leswaku u hlawule swakudya leswi rhandziwaka hi tinhlampfi toleto.

2 Hi lembe ra 1473 B.C.E., wanuna la vuriwaka Balama u tshame hansi a ehleketa hi ntlhamu lowu a nga wu tirhisaka ku phasa vanhu va Xikwembu. Vanhu lava a va dzime mintsonga ya vona eTimbaleni ta Mowabu, ekusuhi ni Tiko leri Tshembisiweke. Balama a a tivula muprofeta wa Yehovha kambe a a ri ni makwanga hikuva u pfumele ku thoriwa leswaku a ya rhukana Vaisrayele. Hambiswiritano, Yehovha u kanganyise makungu ya Balama a endla leswaku a katekisa Vaisrayele ematshan’weni yo va rhukana. Leswi Balama a a tiyimisele ku kuma hakelo ya yena, u luke mano yo yenga vanhu va Xikwembu leswaku va xi dyohela kutani xi va xupula. Balama u rhiye Vaisrayele hi vavasati va Vamowabu.—Tinhlayo 22:1-7; 31:15, 16; Nhlavutelo 2:14.

3. Xana mano ya Balama ma tirhe hi ndlela yihi?

3 Xana mano ya yena ma tirhile? Ma tirhile hi ndlela yo karhi. Makume ya magidi ya vavanuna va Vaisrayele va phasekile entlhan’wini lowu hi “ku va ni rimbewu leri nga amukelekiki ni vanhwanyana va Mowabu.” Nakambe va sungule ku gandzela swikwembu swa Vamowabu ku katsa ni lexi vuriwaka Bali wa le Peyori, xikwembu lexi a ku pfumeriwa leswaku xi ni matimba ya leswaku vanhu va kuma vana. Hikwalaho ka sweswo, ku fe Vaisrayele va 24 000 va ri ekusuhi ni ku nghena eTikweni leri Tshembisiweke. Hakunene va weriwe hi khombo lerikulu!—Tinhlayo 25:1-9.

4. Ha yini magidi ya Vaisrayele va phasiwe hi ntlhamu wa ku tikhoma loko biha?

4 I yini lexi endleke leswaku vanhu lava va weriwa hi khombo leri? Vo tala va vona va sungule ku va ni timbilu to biha ivi va fularhela Yehovha, ku nga xona Xikwembu lexi va poniseke aEgipta, xi va wundla emananga kutani xi va sirhelela kukondza va ya nghene etikweni leri tshembisiweke. (Vaheveru 3:12) Loko muapostola Pawulo a anakanya hi mhaka leyi, u te: “Hi nga hanyi hi vumbhisa, tanihi leswi van’wana va vona va endleke vumbhisa, kutani ku wa 23 000 ya vona hi siku rin’we.” *1 Vakorinto 10:8.

5, 6. Ha yini rungula leri vulavulaka hi Vaisrayele loko va ri eTimbaleni ta Mowabu ri ri ra nkoka eka hina namuntlha?

5 Swi tele leswi vanhu va Xikwembu namuntlha va nga swi dyondzaka eka rungula ra buku ya Tinhlayo, tanihi leswi va nga le kusuhi swinene ni ku nghena etikweni leri tshembisiweke ro fanekisela. (1 Vakorinto 10:11) Hi xikombiso, vanhu va pengisiwa hi timhaka ta masangu masiku lawa, ku tlula leswi a swi ri xiswona hi nkarhi wa Vamowabu. Ku tlula kwalaho, lembe ni lembe magidi ya Vakreste va phasiwa hi ntlhamu lowu wa ku tikhoma loko biha, ku nga wona lowu phaseke Vaisrayele. (2 Vakorinto 2:11) Nakambe, van’wana lava hlanganyelaka ni vanhu va Xikwembu namuntlha va kucetela van’wana evandlheni leswaku va hlanganyela eka ku tikhoma loko biha hilaha Zimri a endleke hakona, hi ku nghena enxaxeni wa Vaisrayele ni wansati wa Mumidiyani, a ya na yena entsongeni wa yena dyambu ri lo hosi!—Tinhlayo 25:6, 14; Yudha 4.

6 Tivone hi mahlo ya mianakanyo u ri eTimbaleni ta Mowabu! Xana wa yi vona misava leyintshwa leyi u yi rindzeleke hi mahlo-ngati? Loko swi ri tano, lwana hi matimba leswaku u tshama u rhandzeka eka Xikwembu hi ku yingisa xileriso lexi nge: “Balekelani vumbhisa.”—1 Vakorinto 6:18.

Timbala ta Mowabu

XANA VUMBHISA I YINI?

7, 8. Xana “vumbhisa” i yini naswona lava hanyaka hi byona va tshovela leswi va swi byalaka hi ndlela yihi?

7 Hilaha rito “vumbhisa” ri tirhisiweke hakona eBibeleni, (hi Xigriki por·neiʹa) ri vula ku etlelana ka wanuna ni wansati lava nga tekanangiki hi ku pfumelelana ni Matsalwa. Ri katsa vuoswi, vunghwavava ni ku etlelana ka vanhu lava nga tekanangiki, ku katsa ni ku nantswela swirho swa xisati ni ku mama swirho swa xinuna, ku etlelana hi le mahosi ni ku khoma-khomana swirho swa vununa kumbe swa vusati swa munhu loyi u nga tekanangiki na yena. Nakambe ri katsa swiendlo leswi boxiweke laha henhla kambe swi endliwa hi wanuna ni wanuna-kulobye kumbe wansati ni wansati-kulobye swin’we ni ku etlelana ni xiharhi. *

8 Matsalwa ma veka mhaka leyi erivaleni: Lava va hanyaka hi vumbhisa va ta hlongoriwa evandlheni ra Vukreste naswona a va nge byi kumi vutomi lebyi nga heriki. (1 Vakorinto 6:9; Nhlavutelo 22:15) Ku engetela kwalaho, va titwisa ku vava lokukulu sweswi hikuva a va ha tshembiwi naswona a va ha xiximeki, a va ha twani ni vatekani va vona, va kingindziwa hi mapfalo, va tika va nga ri evukatini, va vabya hambi ku ri ku fa. (Hlaya Vagalatiya 6:7, 8.) Tsundzuka leswaku muhloti wa tinyarhi ti vuya hi yena. Khombo ra kona, vo tala va rivala leswaku u tshovela leswi u swi byalaka kutani va tivitanela khombo hi ku sungula ku hlalela swifaniso leswi navetisaka rimbewu.

VUMBHISA BYI SUNGULA HI KU HLALELA SWIFANISO SWO NAVETISA RIMBEWU

9. Xana swifaniso swo navetisa rimbewu a swi na khombo hilaha van’wana va vulaka hakona? Hlamusela.

9 Ematikweni yo tala swifaniso swo navetisa rimbewu swi namekiwa lomu maphepha-hungu ma xavisiwaka kona, swi kombisiwa eka vuyimbeleri, eka thelevhixini naswona swi lo vuya eka Internet. * Xana a swi na khombo hilaha van’wana va vulaka hakona? A swi tano nikatsongo! Lava nga ni mukhuva wa ku hlalela swifaniso swo navetisa rimbewu va nga ha tolovela ku tikhoma-khoma swirho swa vona swa le xihundleni hi xikongomelo xo enerisa ku navela ka vona kutani va tipeta “eku naveleni loku nyumisaka ka vuxaka bya rimbewu,” loku nga va endlaka va hundzuka mahlonga ya timhaka ta masangu, va va ni ku navela ko biha, ku nga twani evukatini hambi ku ri ku dlaya vukati. * (Varhoma 1:24-27; Vaefesa 4:19) Muendli un’wana wa ndzavisiso u fanisa vanhu lava nga mahlonga ya ku endla timhaka ta masangu ni ku khomiwa hi vuvabyi bya khensa. U ri: “Loko munhu o kala a va hlonga ra ku endla timhaka ta masangu, swi tika ngopfu ku huma eka byona.”

I vutlhari ku veka khompyuta leyi nga ni Internet laha loyi a yi tirhisaka a nga voniwaka hi mani na mani ekaya

10. Xana hi nga wu tirhisa njhani nawu lowu kongomisaka, lowu kumekaka eka Yakobo 1:14, 15? (Nakambe vona bokisi leri nge “ Ndlela Yo Kuma Matimba Yo Hlula Leswo Biha.”)

10 Anakanya hi marito lama tsariweke eka Yakobo 1:14, 15, lama nge: “Un’wana ni un’wana u ringiwa hi ku kokiwa ni ku wongiwa hi ku navela ka yena n’wini. Kutani ku navela, loko ku xurhe, ku veleka xidyoho; kutani, xidyoho, loko xi hetisekile, xi tswala rifu.” Hikwalaho, loko u ngheniwa hi miehleketo yo biha, hatla u teka goza ro yi bakanya. Hi xikombiso, loko ko tshuka ku humelele swifaniso leswi pfuxaka ku navela ko biha, hatla u susa mahlo ya wena eka swona kumbe u tima khompyuta kumbe u cinca xitichi xa thelevhixini. Endla xin’wana ni xin’wana lexi faneleke leswaku u nga weli ekhombyeni ra ku tikhoma ko biha!—Hlaya Matewu 5:29, 30.

11. Loko hi ri karhi hi lwa ni ku navela ka hina ko biha, hi nga kombisa hi ndlela yihi leswaku hi tshemba Yehovha?

11 Swa twisiseka leswi Loyi a hi tivaka ku antswa a hi khongotelaka a ku: “Hikokwalaho, dlayani swirho swa miri wa n’wina leswi nga emisaveni malunghana ni vumbhisa, thyaka, ku navela ka vuxaka bya rimbewu, ku navela loku vavisaka, ni ku tshwa, ku nga ku gandzela swifaniso swa hava.” (Vakolosa 3:5) I ntiyiso leswaku a swi olovi ku endla tano. Kambe, tsundzuka leswaku hi nga kombela mpfuno eka Tata wa hina la nge matilweni la hi rhandzaka ni la hi lehiselaka mbilu. (Pisalema 68:19) Kutani hatlisa u kombela nkongomiso wa yena loko u ngheniwa hi mianakanyo yo biha. Khongelela “matimba lama tlulaka lama tolovelekeke” naswona u lwa hi matimba leswaku mianakanyo ya wena yi dzika etimhakeni tin’wana.—2 Vakorinto 4:7; 1 Vakorinto 9:27; vona bokisi leri nge “ Ndzi Nga Wu Tshika Njhani Mukhuva Wo Biha?

12. Xana “mbilu” ya hina yo fanekisela i yini naswona ha yini hi fanele hi yi sirhelela?

12 Solomoni, wanuna wo tlhariha u te: “Hlayisa mbilu ya wena ku tlula hinkwaswo leswi swi faneleke swi hlayisiwa, hikuva swihlovo swa vutomi swi le ka yona.” (Swivuriso 4:23) “Mbilu” ya hina yi fanekisela leswi hi nga xiswona emahlweni ka Xikwembu. Ku tlula kwalaho, hi ta kuma vutomi lebyi nga heriki loko Xikwembu xi vona ‘timbilu’ ta hina ti ri letinene, ku nga ri ndlela leyi vanhu va hi vonaka ha yona. Swi tano, naswona i mhaka leyi lavaka ku tekeriwa enhlokweni. Yobo u endle ntwanano ni mahlo ya yena leswaku a nga languti wansati ivi a navela ku tikhoma hi ndlela yo biha na yena. (Yobo 31:1) Xolexo i xikombiso lexinene eka hina! Mupisalema a a titwa hi ndlela leyi fanaka naswona u khongele a ku: “Endla leswaku mahlo ya mina ma hundza ma nga swi voni swilo leswi nga pfuniki nchumu.”—Pisalema 119:37.

XIBOHO XO BIHA LEXI DINA A XI ENDLEKE

13. Xana Dina a a ri mani naswona ha yini vanghana lava a va hlawuleke va n’wi hoxe ekhombyeni?

13 Hilaha hi swi voneke hakona eka Ndzima 3, vanghana va hina va nga hi kucetela leswaku hi endla leswinene kumbe leswo biha. (Swivuriso 13:20; hlaya 1 Vakorinto 15:33.) Anakanya hi xikombiso xa Dina n’wana wa mupatriyaka Yakobe. Hambileswi Dina a a kurisiwe kahle, u hlawule ku aka vuxaka ni vanhwanyana va Vakanana. Vakanana a va dume hi ku tikhoma ko biha ku fana ni Vamowabu. (Levhitika 18:6-25) Loko vavanuna va Vakanana va languta Dina, ku katsa na Xikeme, loyi a a “xiximeka ngopfu” endyangwini wa ka vona, a va tivonela nhwanyana la tifanelaka ni vanhwanyana va tiko ra rikwavo.—Genesa 34:18, 19.

14. Xana vanghana lava Dina a va hlawuleke va n’wi tisele khombo hi ndlela yihi?

14 Loko Dina a vona Xikeme, a nga anakanyanga leswaku u tikumele jaha. Kambe, Xikeme a a tivonela ntombhi tanihi leswi a swi ri tano hi vavanuna va Vakanana. Dina a nga kotanga ku tisirhelela hikuva Xikeme u ‘n’wi tekile a n’wi onha.’ Swi vonaka onge Xikeme u ‘n’wi rhandzile’ kambe sweswo a swi cincanga leswi a swi endleke eka Dina. (Hlaya Genesa 34:1-4.) Vanghana vo biha lava Dina a va hlawuleke va tise xisandzu eka yena ni le ka ndyangu wa ka vona hinkwawo.—Genesa 34:7, 25-31; Vagalatiya 6:7, 8.

15, 16. Xana munhu a nga byi kuma njhani vutlhari bya Xikwembu? (Nakambe vona bokisi leri nge “ Matsalwa Lama U Nga Anakanyisisaka Ha Wona.”)

15 Dina u dyondze hi ndlela yo vava. Lava va rhandzaka Yehovha ni ku n’wi yingisa, a va fanelanga va nghena ekhombyeni swi nga fanelanga. Hikwalaho ka leswi va yingisaka Xikwembu, va hlawula ku ‘famba ni vanhu vo tlhariha.’ (Swivuriso 13:20a) Hi ndlela yoleyo va twisisa “ndlela hinkwayo ya leswinene,” kutani va papalata swiphiqo ni ku twisiwa ku vava.—Swivuriso 2:6-9; Pisalema 1:1-3.

16 Hinkwavo lava navelaka ku va ni vutlhari bya Xikwembu va tlhela va hanya hi ku pfumelelana na byona, va byi kuma hi ku tshama va ri karhi va khongela ni hi ku dyondza Rito ra Xikwembu minkarhi hinkwayo swin’we ni tibuku leti humesiwaka hi hlonga ro tshembeka. (Matewu 24:45; Yakobo 1:5) Ku titsongahata na kona i ka nkoka naswona ku tikomba hi loko munhu a yingisa ndzayo ya Matsalwa. (2 Tihosi 22:18, 19) Hi xikombiso, Mukreste a nga ha pfumelelana ni nawu lowu nge, mbilu ya yena ya kanganyisa naswona yi ni khombo. (Yeremiya 17:9) Kambe loko a langutane ni xiyimo lexi lavaka leswaku a yingisa nawu lowu, xana wa titsongahata a amukela ndzayo ni mpfuno lowu a nyikiwaka wona?

17. Hlamusela xiyimo lexi nga vaka kona endyangwini ivi u kombisa ndlela leyi tatana a nga pfunaka n’wana wa yena wa nhwanyana ha yona.

17 Anakanya hi xiyimo lexi. Tatana la nga Mukreste u alela n’wana wa yena wa nhwanyana leswaku a famba ni jaha leri nga Mukreste, va ri vambirhi ntsena. Nhwanyana loyi u ri: “Tatana, xana a wu ndzi tshembi? A hi nge endli nchumu xo biha!” Nhwanyana loyi wa n’wi rhandza Yehovha naswona u tiyimisele ku endla leswinene, kambe, xana u kongomisiwa hi ‘vutlhari bya Xikwembu’? Xana u ‘balekela vumbhisa’? Kumbe, xana u ‘tshemba mbilu ya yena’? (Swivuriso 28:26) Kumbexana u nga ha ehleketa hi milawu yin’wana leyi kongomisaka, leyi nga pfunaka tatana loyi ni n’wana wa yena leswaku va anakanyisisa hi mhaka leyi.—Vona Swivuriso 22:3; Matewu 6:13; 26:41.

YOSEFA U BALEKELE VUMBHISA

18, 19. Hi wihi ndzingo lowu Yosefa a langutaneke na wona naswona u wu hlule njhani?

18 Muntshwa la rhandzeke Xikwembu kutani a balekela vumbhisa i Yosefa, makwavo wa Dina. (Genesa 30:20-24) Loko Yosefa a ha ri ntsongo u byi vonile vuphukuphuku lebyi endliweke hi sesi wa yena. A swi kanakanisi leswaku leswi a a tiyimisele ku tshama a amukeleka eka Xikwembu, ku anakanyisisa hi xiendlo lexi endliweke hi sesi wa yena swi n’wi sirhelerile loko a ri aEgipta, loko nsati wa n’wini wa yena a tshamela ku n’wi yenga “siku ni siku” leswaku a etlela na yena. Leswi Yosefa a a ri hlonga, a a nga ta lan’wa ntirho a famba. A a fanele a langutana ni xiyimo xexo hi vutlhari ni hi xivindzi. Sweswo u swi endle hi ku hambeta a ala loko nsati wa Potifaro a kombela ku etlela na yena, ivi eku heteleleni a baleka.—Hlaya Genesa 37:36; 39:4.

19 Anakanya hi mhaka leyi: Loko Yosefa a a lo tshamela ku anakanya hi ku etlela ni wansati loyi, xana a a ta swi kota ku tshama a tshembekile? A swi ta n’wi tikela swinene! Ematshan’weni yo anakanya hi swilo swo biha, Yosefa u teke vuxaka bya yena na Yehovha byi ri bya risima naswona sweswo swi vonake eka marito lawa a ma byeleke nsati wa Potifaro. U te: “N’wini wanga . . . a nga ndzi alelanga nchumu handle ka wena ntsena, hikuva u nsati wa yena. Kutani ndzi nga byi endlisa ku yini vubihi lebyi lebyikulu ndzi dyohela Xikwembu hakunene?”—Genesa 39:8, 9.

20. Xana Yehovha u n’wi pfune njhani Yosefa?

20 Anakanya ndlela leyi Yehovha a tsakeke ha yona loko a vona Yosefa loyi a a ri muntshwa a tshama a tshembekile siku ni siku, hambileswi a a ri kule ni ndyangu wa ka vona. (Swivuriso 27:11) Hi ku famba ka nkarhi Yehovha u endle leswaku Yosefa a ntshunxiwa ekhotsweni kutani a va holobye-nkulu ni mulanguteri wa swakudya! (Genesa 41:39-49) Hakunene ma tiyisile marito ya Pisalema 97:10, lama nge: “N’wina lava rhandzaka Yehovha, vengani leswo biha. U rindza mimoya-xiviri ya lava tshembekeke vakwe; wa va kutsula evokweni ra lavo homboloka”!

21. Xana makwerhu un’wana laha riki muntshwa wa laha Afrika u swi kombise njhani leswaku u ni mahanyelo lamanene?

21 Hilaha ku fanaka ninamuntlha, malandza yo tala ya Xikwembu ma kombisa leswaku ma ‘venga leswo biha ni ku rhandza leswinene.’ (Amosi 5:15) Makwerhu un’wana la ha riki muntshwa la Afrika u tsundzuka leswaku nhwanyana un’wana loyi a a nghena na yena xikolo u n’wi byele leswaku u ta etlela na yena loko o n’wi pfuna hi xikambelo xa tinhlayo. Makwerhu loyi u ri: “Ndzi hatle ndzi ala xikombelo xa yena. Ku tshama ka mina ndzi tshembekile, ku ndzi pfunile leswaku ndzi tama ndzi xiximeka, ku nga nchumu lowu nga wa nkoka swinene ku tlula nsuku ni silivhere.” I ntiyiso leswaku munhu a nga ha ‘tiphina swa xinkarhana’ hi ku endla xidyoho, kambe sweswo swi va ni vuyelo byo vava swinene. (Vaheveru 11:25) Naswona a hi nchumu loko swi pimanisiwa ni ntsako lowu nga heriki lowu kumiwaka hi lava yingisaka Yehovha.—Swivuriso 10:22.

AMUKELA MPFUNO LOWU HUMAKA EKA XIKWEMBU LEXI NGA NI TINTSWALO

22, 23. (a) Loko Mukreste a endla xidyoho lexikulu, ha yini a nga fanelanga a heleriwa hi ntshembo? (b) Xana hi wihi mpfuno lowu mudyohi a nga wu kumaka?

22 Leswi hinkwerhu hi nga hetisekangiki, hi lwela ku hlula ku navela ko biha ni ku endla leswinene emahlweni ka Xikwembu. (Varhoma 7:21-25) Yehovha wa swi tiva sweswo hikuva “wa tsundzuka leswaku hi ntshuri.” (Pisalema 103:14) Kambe minkarhi yin’wana Mukreste a nga ha endla xidyoho lexikulu. Xana leswi swi vula leswaku a nge rivaleriwi? A swi tano. I ntiyiso leswaku u ta tshovela leswi a swi byaleke ku fana na Hosi Davhida. Hambiswiritano, minkarhi hinkwayo Xikwembu xi tshama xi “lunghekele ku rivalela” lava tisolaka kutani va ‘vula’ swidyoho swa vona.—Pisalema 86:5; Yakobo 5:16; hlaya Swivuriso 28:13.

23 Ku engetela kwalaho, Xikwembu xi endle leswaku vandlha ra Vukreste ri va ni “tinyiko leti nga vanhu,” ku nga varisi lava wupfeke lava faneleke ni ku tinyiketela ku pfuna vamakwavo. (Vaefesa 4:8, 12; Yakobo 5:14, 15) Xikongomelo xa vona i ku pfuna mudyohi leswaku a pfuxa vuxaka bya yena ni Xikwembu ni ku “kuma mbilu,” hi ku ya hi marito ya wanuna wo tlhariha, leswaku a nga ha tlheli a dyoha.—Swivuriso 15:32.

“KUMA MBILU”

24, 25. (a) Xana jaha leri hlamuseriweke eka Swivuriso 7:6-23 ri swi kombise njhani leswaku ri ni “mbilu leyi pfumalaka vutlhari”? (b) Xana hi nga yi ‘kuma njhani mbilu’ leyi nga ni vutlhari?

24 Bibele yi vulavula hi vanhu lava nga ni “mbilu leyi pfumalaka vutlhari,” ni lava ‘kumaka mbilu’ leyi nga ni vutlhari. (Swivuriso 7:7) Hikwalaho ko pfumala ntokoto entirhweni wa Xikwembu munhu la nga ni “mbilu leyi pfumalaka vutlhari,” a nga tsandzeka ku endla swiboho leswinene. Ku fana ni jaha leri hlamuseriweke eka Swivuriso 7:6-23, a nga tikuma a endle xidyoho lexikulu. Hambiswiritano, loyi a ‘kumaka mbilu’ leyi nga ni vutlhari u kambisisa vumunhu bya yena hi ku khongela nkarhi ni nkarhi ni ku hlaya Rito ra Xikwembu. Hambileswi a nga hetisekangiki, u ringeta hi matimba leswaku mianakanyo ya yena, leswi a swi navelaka, ndlela leyi a titwaka ha yona ni tipakani ta yena swi amukelaka eka Xikwembu. Xisweswo, “u rhandza moya-xiviri wakwe,” naswona u ta katekisiwa hi Xikwembu kutani “u ta kuma leswinene.”—Swivuriso 19:8.

25 Tivutise: ‘Xana ndza kholwa hakunene leswaku milawu ya Xikwembu yi lulamile? Xana ndza tshemba hakunene leswaku ku hanya ha yona swi ta ndzi tisela ntsako wa xiviri?’ (Pisalema 19:7-10; Esaya 48:17, 18) Loko u kanakana, hatla u lulamisa mhaka leyi. Anakanyisisa hi vuyelo lebyi nga vaka kona loko u honisa milawu ya Xikwembu. Ku engetela kwalaho, ‘tivonele hi wexe leswaku Yehovha hi lonene’ hi ku kongomisiwa hi ntiyiso ni ku tata miehleketo ya wena hi swilo leswinene, ku nga swilo leswi nga ntiyiso, swo lulama, swo tenga, leswi rhandzekaka ni swa vunene. (Pisalema 34:8; Vafilipiya 4:8, 9) Loko u endla tano, u ta ya u rhandza Xikwembu ni ku rhandza leswi xi swi rhandzaka ni ku venga leswi xi swi vengaka. Yosefa a a nga hetisekanga na yena. Hambiswiritano, u swi kotile ku “balekela vumbhisa” hikuva u hete malembe yo tala a ri karhi a leteriwa hi Yehovha leswaku a ta n’wi tsakisa. Onge na wena u nga endla tano.—Esaya 64:8.

26. Xana hi yihi mhaka ya risima leyi nga ta hlamuseriwa eka tindzima leti landzelaka?

26 Muvumbi wa hina u hi vumbe hi ri ni swirho swa le xihundleni naswona a hi fanelanga hi tlanga ha swona, kambe i swa leswaku vanhu lava tekaneke va kota ku titsakisa ha swona ni ku kota ku veleka. (Swivuriso 5:18) Tindzima timbirhi leti landzelaka ti ta hlamusela ndlela leyi Xikwembu xi byi langutaka ha yona vukati.

^ ndzim. 4 Swi le rivaleni leswaku nhlayo leyi kumekaka ebukwini ya Tinhlayo yi katsa ni “varhangeri va vanhu” lava lovisiweke hi vaavanyisi ku katsa ni lava lovisiweke hi Yehovha hi ku kongoma, lava swi nga endlekaka leswaku a va ri gidi.—Tinhlayo 25:4, 5.

^ ndzim. 7 Leswaku u kuma nhlamuselo ya thyaka ni ku tikhoma ko biha, vona “Swivutiso Swa Vahlayi” eka Xihondzo xo Rindza xa July 15, 2006, lexi kandziyisiweke hi Timbhoni ta Yehovha.

^ ndzim. 9 “Swifaniso swo navetisa rimbewu” hilaha swi tirhisiweke hakona laha, swi vula swifaniso, timhaka leti tsariweke kumbe marito lama rhekhodiweke lama pfuxaka ku navela ka rimbewu. Ku nga ha va xifaniso xa munhu la nga ambalangiki nchumu kumbe vanhu vambirhi kumbe ku tlula lava endlaka manyala.

^ ndzim. 9 Mhaka ya ku tikhoma-khoma swirho swa wena n’wini leswaku u enerisa ku navela ka wena yi ta hlamuseriwa eka “Ku Hlula Mukhuva Wa Ku Enerisa Ku Navela Ka Wena Hi Ku Tikhoma-khoma Swirho Swa Le Xihundleni.”