1, 2. Ne fai pefea ne Palaamo se togafiti ke fakalogo‵mae ei a tino o Ieova?

E FANATU te tautai ki tena koga masani o faiika. E tasi fua te ika e manako malosi a ia ki ei. Ne fai tena poa kae ‵lafo atu ki te tai. Ne seki leva kae makeke ‵fio te afo, pikolua te kofe, kae vili mai ne ia te ika. Ko katakata tou tagata me e iloa ne ia me tenā eiloa te poa o te ika tenā.

² I te tausaga e 1473 T.L.M., ne mafaufau ‵mafa te tagata ko Palaamo ki se vaegā poa penā. Kae ko tino kolā ne taumafai o poapoa ne ia ko tino o te Atua kolā ne ‵nofo i te koga laugatasi o Moapi telā e tuakoi ki te Fenua o te Folafolaga. Ne fai mai a Palaamo i a ia se pelofeta a Ieova, kae ko te ‵tonuga loa a ia se tino kaimanako telā ne ‵togi ke fakamalaia ne ia a tino Isalaelu. Kae ona ko faiga a Ieova, ne mafai fua o fakamanuia atu a Palaamo ki tino Isalaelu. Ona ko te lasi o tena manako ke maua tena taui, ne manatu aka a Palaamo me kāti e mafai o fai ne ia ke fakamalaia eiloa ne te Atua ana tino, māfai e fakaosoosogina latou ke fai se agasala matagā. Ona ko te fakamoemoega tenā, ne ‵pei atu ei ne Palaamo te poa—ko tamafine faka‵lata tino o Moapi.—Numela 22:1-7; 31:15, 16; Fakaasiga 2:14.

3. E pefea te magoi o te togafiti a Palaamo?

 ³ E mata, ne magoi te togafiti tenā? Ao, i nisi feitu. E lau i sefulu afe o tagata Isalaelu ne ta‵fuke ki te poa tenā me ne “‵moe sāle olotou tagata mo fafine Moapi.” Ne kamata foki latou o tapuaki ki atua o Moapi, e aofia i ei a Paala o Peolo, te atua o faifaiga fakatauavaga fakatakalia‵lia. Ne iku atu i ei ki te fakaseaiga o te toko 24,000 tino Isalaelu i luga loa i te tuakoi o te Fenua o te Folafolaga. Ko tafaga la te lasi o te fakalavelave tenā!—Numela 25:1-9.

4. Kaia ne ‵to atu ei te fia afe o tino Isalaelu ki te malei ko te finalalolagi?

⁴ Ne oko atu pefea te fakalavelave tenei? Ne gasolo aka o ma‵sei a loto o tino e tokouke me ne ‵kalo keatea mai i a Ieova, ko te Atua eiloa telā ne faka‵sao ne ia latou mai Aikupito, fagai ne ia latou i te koga lavaki, kae takitaki atu latou mo te saogalēmū ki te fenua o te folafolaga. (Epelu 3:12) Ona ko te mea tenā, ne tusi mai te apositolo ko Paulo: “E se ‵tau mo tatou o sulaitetapu, e pelā mo nisi o latou, kae i te aso e tasi, e ‵tusa mo te toko lua sefulu tolu afe o latou ne ‵mate.” *—1 Kolinito 10:8.

5, 6. Kaia e tāua ei te agasala ne fai ne tino Isalaelu i te koga laugatasi o Moapi ki a tatou i aso nei?

⁵ E uke akoakoga tāua mai te tala i te tusi ko Numela e maua ne tino o Ieova i aso nei kolā ko pili o ulu atu ki loto i te fenua o te folafolaga telā e sili fakafia atu i te ‵lei. (1 Kolinito 10:11) E pelā mo te fakavale‵vale o te lalolagi ki faifaiga fakatauavaga e pelā eiloa mo tino Moapi i aso mua, kae ko silia atu te masei i aso nei. E  se gata i ei, e lau i afe o Kelisiano e ‵to atu ki te matasele ko te finalalolagi i tausaga takitasi—ko te poa foki eiloa telā ne maleigina ei a tino Isalaelu. (2 Kolinito 2:11) Kae i te fakaakoako atu ki a Semeli, telā ne ‵taki mai ne ia te fafine Moapi ki te koga e ‵nofo ei te kau Isalaelu ki loto eiloa i tena faleie, ko oti foki ne fai a nisi tino kolā e ‵kau fakatasi mo tino o te Atua i aso nei mo fai ne fakamalosiga ma‵sei i loto i te fakapotopotoga Kelisiano.—Numela 25:6, 14; Iuta 4.

⁶ E mata, e matea ne koe a koe eiloa i se vaegā tulaga penā i aso nei, e pelā mo te mea ne tupu i te koga laugatasi o Moapi? E mata, e matea ne koe tou failoga—te lalolagi fou telā ne faka‵tali ki ei i se taimi leva — telā ko pili o maua? Kafai e tonu tenā, fai a mea katoa e mafai o fai ke tumau koe i te alofa o te Atua mai te fakalogo ki te fakatonuga: “Fakagata te finalalolagi.”—1 Kolinito 6:18.

7, 8. Se a te “finalalolagi,” kae e tau pefea ne tino kolā e aofia i ei a mea e ‵toki ne latou?

⁷ E pelā mo tena fakaaogaga i te Tusi Tapu, e fakauiga te “finalalolagi” (te pati Eleni, por·neiʹa) ki faifaiga fakatauavaga  i tua o te kāiga fakaipoipo. E aofia i ei te mulilua, fafine mo tagata ‵togi, mo faifaiga fakatauavaga e fai ne se tokolua kolā e seki avaga, e pelā foki mo te fakaaogaga o te gutu mo te muli mo te milimiliga o koga tapu o se tino telā e seki avaga mo koe. E aofia foki i ei a vaegā faifaiga penā i te va o se tokolua tagata io me se tokolua fafine e pelā foki ki manu. *

⁸ E manino ‵lei te Tusi Tapu: A tino kolā e finalalolagi e se mafai o ‵nofo i te fakapotopotoga Kelisiano kae ka se maua ne latou te ola se-gata-mai. (1 Kolinito 6:9; Fakaasiga 22:15) E se gata i ei, e logo‵mae malosi eiloa latou nei ona ko te seai o se talitonu mo se āva ki a latou, fakalavelave fakatauavaga, te pakiakia o te loto lagona, tama fua‵taka, masaki, ke oko foki loa ki te mate. (Faitau te Kalatia 6: 7, 8.) Kaia la e fano ei koe i se auala telā e ‵fonu i mea fakafanoanoa? E fakafanoanoa me e se ‵kilo ‵mao a tino e tokouke ki mea fakama‵taku kolā ka iku mai i te faiga o se mea ‵se—telā e aofia faeloa i ei a faifaiga ma‵sei.

9. E mata, e ‵lei fua a faifaiga ma‵sei, e pelā mo pati a nisi tino? Fakamatala mai.

⁹ E fakaasi atu faeloa i fenua e uke a faifaiga ma‵sei i koga e tufa atu i ei a nusipepa, pese, mo televise, kae e ‵fonu foki te itaneti i ei. * E mata, e ‵lei fua te mea tenā,  e pelā mo pati a nisi tino? Ikai loa! A tino kolā e onoono ki faifaiga ma‵sei e aofia latou i te fai tokotasi e pelā me se masani kae fakamalosi aka ne latou a “amioga fakalumaluma” o te finalalolagi, te umiti ki mea konā, manakoga ma‵sei, fakalavelave fakama‵taku i te kāiga fakaipoipo, ke oko foki eiloa ki te ‵talaga o te avaga. * (Loma 1:24-27; Efeso 4:19) E faka‵tusa ne se tino sukesuke a te umiti ki te finalalolagi ki te masaki ko te kenisa. “E gasolo aka faeloa o lasi kae salalau valevale,” ko ana pati. “Seasea ko gasolo ifo tena malosi, kae faigata foki o fai se togafiti ke fakagata aka ei.”

10. I auala fea e mafai ei o fakaaoga ne tatou a te akoakoga fakavae i te Iakopo 1:14, 15? (Ke onoono foki ki te pokisi i te  Te Mauaga o te Malosi ke Tumau i te ma i Mea Tau Amioga.)

¹⁰ Mafaufau ki pati i te Iakopo 1:14, 15: “Ka ko te tino e fakaosoosogina manafai ko to keatea a ia, kae faka‵segina ne ona manakoga ma‵sei. Tela la, kafai ko faitama te manako masei, ko fanau mai ei te agasala; kae kafai ko matua te agasala, ko fanau mai ei te mate.” Tela la, kafai e ulu atu se manatu masei ki tou mafaufau, fai fakavave se faiga ke tapale keatea! E pelā mo te matea fakavave ne koe o se ata masei, ‵fuli fakavave keatea, io me tamate te komupiuta, io me ‵fuli ki se isi polokalame i te televise. Fai so se mea e mafai o fai ke mo a ma tosina atu ki manakoga ma‵sei a koi tuai koe o takavale!—Faitau te Mataio 5:29, 30.

11. I te taua atu ki manakoga ma‵sei, e fakaasi atu pefea ne tatou te ‵tou tali‵tonu ki a Ieova?

¹¹ E se tioa eiloa o fakamalosi mai te Tino telā e iloa ‵lei ne ia tatou i lō tatou eiloa: “Fakagata a uiga faka te lalolagi i loto i a koutou, e penei mo mea konei: te finalalolagi,  ko te amio sē ‵ma, ko manakoga ma‵sei, ko te kaimanako, me i te kaimanako ko te ifo ki tupua tenā.” (Kolose 3: 5) E tonu, e mafai eiloa o faigata te faiga o te mea tenā. Kae masaua, me e isi se ‵tou Tamana alofa kae kufaki i te lagi ke ka‵laga tatou ki ei. (Salamo 68:19) Tela la, ke na ‵fuli fakavave atu ki a ia māfai e ulu atu a manatu ma‵sei ki tou mafaufau. ‵Talo mō te “‵mana,” telā e sili atu i te malosi masani kae taumafai ke mafaufau  koe ki nisi mea.—2 Kolinito 4:7; 1 Kolinito 9:27; ke onoono ki te pokisi “ E Mafai Pefea o Fakagata ne Au se Faifaiga Masei?”

12. Se a te “loto,” kae kaia e ‵tau ei o puipui ne tatou?

¹² Ne tusi mai te tagata poto ko Solomona: “E sili i mea katoa, e ‵tau o puipui tou loto, me ko te pogai o te ola tenā.” (Faataoto 4:23, Tusi Paia, Samoa) A ‵tou “loto” ko te mea sē lavea telā e iloa ‵lei ei ne te Atua a tatou. E se gata i ei, ko te iloiloga a te Atua ki ‵tou “loto”—kae e se ko te kilokiloga a nisi tino e uiga ki a tatou— e fakaiku aka ei me e maua ne tatou te ola se-gata-mai io me ikai. E faigofie fua o maina i ei. Kae e fakamataku foki. Ko te mea ke se kilo atu a ia mo manatu lai‵lai ki se fafine, ne fai ne te tagata fakamaoni ko Iopu se tautoga ke mo a eiloa e fai ne ia te mea tenā. (Iopu 31:1) Ko tafaga la te ‵lei o te fakaakoakoga tenā mō tatou! I te fakaasimaiga o te manatu tenā, ne ‵talo atu te faisalamo: “Tausi mai au keatea mai te sagatonu atu ki mea kolā e se aoga.”—Salamo 119: 37.

13. Ko oi a Tina, kae kaia ne valea ei a ia i te filifiliga o ana taugasoa?

¹³ E pelā mo te mea ne matea atu i te Mataupu e 3, e mafai o tuku mai ne ‵tou taugasoa a fakamalosiga ‵lei io me ne fakamalosiga ma‵sei e uke ki a tatou. (Faataoto 13:20; faitau te 1 Kolinito 15:33.) Mafaufau ki te mea ne fai ne Tina, te tama fafine a te toeaina ko Iakopo. (Kenese 34: 1) E tiga eiloa ne ‵lei tena putiakaga, ne valea a Tina o fai taugasoa mo tamafine Kanana. E pelā mo tino Moapi, ne amio ma‵sei ‵ki a tino Kanana. (Levitiko 18:6-25) I te kilokiloga a tagata Kanana, e aofia i ei a Sekema—“te tino tāua eiloa” i te lotou kāiga—e pelā me ne manako  eiloa a Tina ki faifaiga penā.—Kenese 34:18, 19.

14. Ne iku atu pefea te filifiliga o taugasoa o Tina ki se fakalavelave lasi?

¹⁴ Kāti ne seki mafaufau a Tina ki amioga finalalolagi i te taimi ne matea ei ne ia a Sekema. Kae ne fai ne tou tagata te faifaiga masani i te kilokiloga a tino Kanana māfai ko ‵sae aka a manakoga fakatauavaga. Kāti ne seki aoga so se taumafaiga a Tina o ‵teke atu ki te mea tenā i te ‵toe taimi me ne ave a ia ne Sekema “o puke malo.” E foliga mai me fakamuli ifo, ne “fiafai” eiloa a Sekema ki a Tina, kae ne seki mafai o ‵fuli i ei te mea telā ne fai ne ia ki tou fafine. (Faitau te Kenese 34:1-4.) Kae e se ko Tina fua ne logo‵mae i te mea tenā. Ne kamata mai i te filifiliga o ana taugasoa a faifaiga kolā ne tu ei te luma mo fakamaseiga ki tena kāiga kātoa.—Kenese 34:7, 25-31; Kalatia 6:7, 8.

15, 16. E mafai pefea o maua ne tatou te poto tonu? (Ke onoono foki ki te pokisi i te “ Fuaiupu i te Tusi Tapu ke Mafaufau Loto ki Ei.”)

 ¹⁵ Kafai ne tauloto ne Tina se akoakoga tāua mai i ei, ne iloa ‵lei ne ia te mea tenā i se auala faigata. A tino kolā e a‵lofa kae faka‵logo ki a Ieova e se ‵tau o iloa ne latou a akoakoga o te olaga i se auala faigata. Ona ko te mea e faka‵logo latou ki te Atua, e filifili eiloa latou  ke “kauga ki tino ‵poto.” (Faataoto 13:20a) Kae ka malamalama eiloa latou i “mea e ‵tau o fai” kae ‵kalo keatea mai fakalavelave mo logo‵maega.—Faataoto 2:6-9; Salamo 1:1-3.

¹⁶ E avanoa te poto o te Atua ki tino katoa kolā e ma‵nako malosi ki ei kae fakagalue aka foki i ei te manakoga tenā mai te tumau i te ‵talo mo te sukesuke ki te Muna a te Atua mo tusi kolā e tuku mai ne te potukau ko te tavini fakamaoni. (Mataio 24:45; Iakopo 1: 5) E tāua foki te loto maulalo, telā e fakaasi mai i te fiafia o fakalogo ki pati fakatonutonu mai te Tusi Tapu. (2 Tupu 22:18, 19) E pelā mo te iloa ne se Kelisiano me e mafai o faka‵se kae fakamataku tena loto. (Ielemia 17:9) Kae kafai e oko ki te tulaga telā ko se fai ei ne ia a fakaikuga ‵lei, e mata, e lava tena loto maulalo ke talia ne ia a pati fakatonutonu mo se fesoasoani?

17. Fakamatala mai se tulaga telā e mafai o tupu i se kāiga, kae fakaasi mai se auala e mafai ei o fakasako‵sako se tamana mo tena tama fafine e uiga ki ei.

¹⁷ Mafaufau ki te tulaga tenei. E se talia ne se tamana ke olo tena tama fafine mo se tamataene Kelisiano i a laua eiloa tokolua. Ka fai atu tena tama fafine: “Kae e a, e Papa, e se talitonu koe ki a au? E se mafai o fai ne māua se mea masei!” Kāti e alofa loa tou fafine ki a Ieova kae ‵lei ana uiga, kae e mata, e “tautali [a ia] i akoakoga a tino e ‵poto atu” i a ia? E mata e ‘tele a ia keatea mai te finalalolagi’? Io me ko ‘valea a ia o tautali eiloa i tena loto’? (Faataoto 28:26) Kāti e iloa ne koe a nisi fakatakitakiga fakavae kolā e mafai o fesoasoani atu ki se tamana mo tena tama fafine i se vaegā tulaga penā.—Ke onoono ki te Faataoto 22:3; Mataio 6:13; 26: 41.

18, 19. Se a te tofotofoga telā ne sae aka i te olaga o Iosefa, kae ne saga atu pefea tou tagata ki ei?

¹⁸ E isi se talavou ‵lei ko Iosefa, te āfa tuagane o Tina, telā ne alofa ki te Atua kae ne tele keatea mai te finalalolagi. (Kenese 30:20-24) Ko oti eiloa ne matea ne Iosefa ki ana mata a ikuga ma‵sei o te sē fakaeteete o tena tuagane. E seai se fakalotolotolua me ne fai te mea tenei, fakatasi mo tena manakoga ke tumau a ia i te alofa o te Atua, mo mea e puipui ei a Iosefa i te fia o tausaga fakamuli ifo i te taimi ne taumafai ei te avaga a tena matai o fakalata a ia “i aso takitasi.” E tonu, ona ko ia se pologa, ne seki mafai o lisaina a Iosefa kae tiaki tena galuega! Ne ‵tau o maua ne ia te poto mo te loto toa ke fakafesagai atu ki te tulaga tenā. Ne fai ne ia penā mai te ‵teke atu faeloa ki te avaga a Potifala kae ne fakaoti eiloa ki tena tele keatea mai i tou fafine.—Faitau te Kenese 39:7-12.

¹⁹ Mafaufau ki te mea tenei: Moi fai ne ‵tupu a mafaufauga o Iosefa ki te fafine tenei io me ne mafaufau faeloa a ia ki amioga finalalolagi, e mata, ne mafai ne ia o tausi tena fakamaoni? Ailoga. I lō te mafaufau faeloa ki manatu ma‵sei, ne fakatāua ne Iosefa  tena fesokotakiga mo Ieova, telā ne fakatalitonu mai i ana pati ki te avaga a Potifala. “Toku pule,” ko ana muna: “E seai eiloa se mea i ana mea e seki talia mai ne ia ke pule au i ei, na ko koe fua eiloa. Tela la, e mafai pefea ne au o fai se vaegā mea masei penā, e agasala ei au i mua o te Atua?”—Kenese 39:8, 9.

20. Ne a mea ne fai ne Ieova e uiga ki a Iosefa?

²⁰ Mafaufau ki te fiafia o Ieova i te taimi ne onoono atu ei ki te tamataene ko Iosefa, e ‵mao mai tena kāiga, kae tausi tena fakamaoni i aso takitasi. (Faataoto 27:11) Fakamuli ifo, ne fai ne Ieova ke se ‵tala fua a Iosefa mai te falepuipui kae fai foki a ia mo ulu o te malo o Aikupito mo te pule i te fakasoaga o meakai! (Kenese 41:39-49) E pefea te ‵tonu o pati i te Salamo 97:10: “A te Aliki e alofa ki tino kolā e takalia‵lia ki amioga ma‵sei; kae ‵pui ne ia a ola o ana tino, e faka‵sao ne ia latou mai te malosi o tino amio ma‵sei”!

21. Ne fakaasi mai pefea ne se taina talavou i se fenua i Afelika a te loto toa i mea tau amioga?

²¹ E penā foki i aso nei, e fakaasi mai ne tavini a Ieova e tokouke i a latou e “takalia‵lia ki te mea e masei, kae a‵lofa ki te mea e tonu.” (Amosa 5:15, Tusitapu Tauloto) E masaua ne se taina talavou i se fenua e tasi i Afelika a te ofo a se tamafine i tena vasega ke ‵moe lāua ona ko tena fesoasoani i se sukega e uiga ki te numela. “Ne seki talia fakavave ne au tena ofo,” ko ana pati. “Mai te tumau i te fakamaoni, ko oti ne tausi ne au toku tulaga ke ‵lei kae fakaaloalogina, telā e tāua fakafia atu i lō aulo mo siliva.” E tonu, e mafai o maua te fiafia i te faiga o “te agasala i ne mo taimi,” kae e aumai faeloa i se taimi toetoe penā a logo‵maega e uke. (Epelu 11:25) E se gata i ei, e seai ne lotou aoga māfai e faka‵tusa ki  te fiafia tumau telā e iku mai i te fakalogo ki a Ieova.—Faataoto 10:22.

22, 23. (a) Kafai e fai ne se Kelisiano se agasala matagā, kaia e se fai ei pelā me ko seai sena aoga? (e) Se a te fesoasoani e avanoa ki te tino agasala?

²² Ona ko ‵tou tulaga sē ‵lei katoatoa, e kausaki katoa tatou ke pule atu ki ‵tou manakoga faka-te-foitino kae fai te mea tonu i te kilokiloga a te Atua. (Loma 7:21-25) E iloa ne Ieova te mea tenei me “e manatua foki ne ia i a tatou ne ‵pefu.” (Salamo 103:14) Kae i nisi taimi, e fai ne se Kelisiano se agasala matagā. E mata, ko seai eiloa sena aoga? Ikai loa! E tonu, e mafai o tau ne te tino agasala a fuataga ma‵sei, e pelā mo te tupu ko Tavita. E tiga te feitu tenā, a te Atua e toka faeloa o “fakamagalo” a latou kolā e sala‵mo kae toka o “fakaasi” olotou agasala.—Salamo 86:5; Iakopo 5:16; faitau te Faataoto 28: 13.

²³ E se gata i ei, ko oti ne tuku mai ne te Atua kaimalie ki te fakapotopotoga Kelisiano a ‘meaalofa tino’—ko tausi mamoe faka-te-agaga ma‵tua kolā e toka o avatu se fesoasoani. (Efeso 4:8, 12; Iakopo 5:14, 15) A te lotou tiute ko te fesoasoani atu ke toe maua se fesokotakiga ‵lei o te tino agasala mo te Atua, kae ke maua te “poto,” e pelā mo pati a te tagata poto, ko te mea ke se toe fai te agasala tenā.—Faataoto 15:32.

24, 25. (a) Ne fakaasi mai pefea ne te tamataene telā e fakamatala mai i te Faataoto 7:6-23 me ne “valea” a ia? (e) E mafai pefea o ‘maua ne tatou te poto’?

²⁴ E faipati loa te Tusi Tapu ki ‘tino va‵lea’ mo ‘tino  ‵poto.’ (Faataoto 7:7) Ona ko te vāivāi i te feitu faka-te-agaga mo te sē lava o te atamai i te taviniga ki te Atua, e mafai o se lava te malamalama kae se ‵lei a fakaikuga e fai ne se ‘tino valea.’ E pelā mo te tamataene telā e fakamatala mai i te Faataoto 7:6-23, e faigofie ke fai ne ia se agasala mataga. Kae ko te ‘tino poto’ e mafaufau ‵mafa kae iloilo ne ia tena loto e auala i te ‵talo mo te sukesuke faeloa ki te Muna a te Atua. Kae e ‵tusa mo tena mea e mafai o fai i tena tulaga sē ‵lei katoatoa, e fakafetaui aka ana mafaufauga, manakoga, mo fakamoemoega i tena olaga ki mea kolā e talia ne te Atua. Tela la, e “fesoasoani” a ia ki a ia eiloa, kae ka “maumea” foki a ia.—Faataoto 19:8.

²⁵ Fesili ifo ki a koe: ‘E mata, e talitonu katoatoa au me i tulaga o te Atua e ‵tonu katoa? E mata, e talitonu katoatoa au me i te fakalogo ki ei e iku atu eiloa ki te mauaga o te ‵toe fiafia lasi?’ (Salamo 19:7-10; Isaia 48:17, 18) Kafai e fakalotolotolua mālie koe, taumafai o faka‵lei aka te feitu tenā. Mafaufau ‵mafa ki ikuga o te sē fakalogo ki tulafono a te Atua. E se gata i ei, “mafaufau ake la koe ki te lasi o te aga‵lei o te Aliki” mai te ola e ‵tusa mo te munatonu kae faka‵fonu tou mafaufau ki manatu aoga—ko mea ‵tonu kae amio‵tonu, mea ‵ma, mea ‵gali, mo mea ‵malu. (Salamo 34:8; Filipi 4:8, 9) E ‵tau o mautinoa i a koe me ko te uke o taimi e fai ei ne koe a mea konā, ko te gasolo aka foki o lasi tou alofa ki te Atua, ke fiafia koe ki mea kolā e fiafia a ia ki ei, kae takalialia ki mea kolā e takalialia a ia ki ei. A Iosefa ne seki ‵lei katoatoa. Kae ne ‵kafi ne ia o ‘tele keatea mai te finalalolagi’ me ne talia ne ia ke fakaaoga a ia ne te Atua i tausaga e uke ko te mea ke fakafiafia atu ki a ia. E mafai foki o fai koe penā.—Isaia 64: 8.

26. Se a te mataupu tāua telā ka sau‵tala fakamuli ki ei?

 ²⁶ Ne faite ne te ‵tou Mafuaga a ‵tou koga faka‵fua pepe, ke se fai pelā me ne mea ta‵fao e maua i ei a fakafiafiaga, kae ke mafai o faka‵fua ne tatou a tino kae ke maua foki se va ‵pili i loto i te olaga fakatauavaga. (Faataoto 5:18) Ka sau‵tala tatou ki te kilokiloga a te Atua e uiga ki te avaga i mataupu e lua kolā e ‵soko mai.