1, 2. Бис кандый суракты шӱӱп кӧрӧрис, нениҥ учун?

СЕН айыл-јуртту ба? Эйе болзо, айылду болгоныҥ сеге сӱӱнчи экелет пе эмезе сениҥ билеҥде уур-кӱчтер болот по? Эмезе эш-нӧкӧриҥле ыражып калдыҥ эмеш пе? Билелӱ болгоныҥ сеге уур јӱк болуп, сӱӱнчилӱ болорго чаптык эдет деп сананадыҥ ба? Андый болзо, слердиҥ јылу колбулараар сооп калганына, санааркап турган болорыҥ. Сен христиан болуп, Иегова Кудайыҥды сӱӱп јадыҥ. Оныҥ учун билеҥ ажыра Кудай макталзын деп кӱӱнзеп јадыҥ. Билеҥдеги мындый айалга сени чочыдып, амыр бербей турган болор. Је андый да болзо, сурап турубыс, нени де эдип болбозыҥ деп сананба.

² Бӱгӱнги кӱнде колбуларын тыҥыдып алган билелер христиандардыҥ ортозында ас эмес. Оныҥ учун сениҥ де билеҥ ырысту болор аргалу. Је ырысту болорго, нени эдер керек?

3, 4. Эш-нӧкӧрлӧр Кудайга јууктаарга албаданып турза, олор бой-бойына да јууктап калар деп, нениҥ учун айдарга јараар? Тем куучындап беригер.

³ Сен Кудайга јууктаарга албаданып турзаҥ, эш-нӧкӧриҥе де јууктаарыҥ. Канайып? Бир тем кӧрӱп ийеектер: эдеги элбек сӱрлӱ башту кырды сананып ийзеҥ. Кырдыҥ тӱндӱк јанындагы эдегинде эр кижи турат,  тӱштӱк эдегинде — ӱй кижи. Экӱлези кырды ӧрӧ чыгып баштайт. Олор бир эмеш чыгып келет, је тӱҥей ле бой-бойынаҥ ыраак болот. Је кырдыҥ бажына јууктаган сайын олордыҥ ортозы јууктап јат. Бу темниҥ учурын оҥдоп туруҥ ба?

⁴ Иеговага бастыра кӱчигердеҥ иштеерге албаданып турганыгарды кырдыҥ сӱрлӱ бажына чыгарга албаданганыгарга тӱҥдештирерге јараар. Иегованы сӱӱп турганаар, сӱрлеп айтса, кырдӧӧн чыгып баратканаарды кӧргӱзет. Эш-нӧкӧрӧӧрлӧ ыражып калган болзогор, слерди кырдӧӧн эки башка јанынаҥ чыгып јатканаар деп айдарга јараар. Оноҥ ло ары чыксагар, не болор? Озо баштап слердиҥ ортогоор ыраак болор, је канча ла кире Кудайга јууктаарга албаданзаар, ӧскӧртӧ айтса, канча ла кире бийик чыксагар, ончо ло кире бой-бойыгарга  јуук болорыгар. Айдарда, эш-нӧкӧригерле јууктажарга, озо ло баштап Кудайга јууктаар керек. Канайып јууктаар?

5. а) Иеговага ла эш-нӧкӧргӧ канайып јууктаарга јараар? б) Иегова билени канайып баалайт?

⁵ Эш-нӧкӧрлӧрдиҥ Агару Бичиктеги башкартуларла јӱргенин, кырдӧӧн чыгып баратканына тӱҥдештирерге јараар (Сарын 25:4; Исаия 48:17, 18). Элчи Павелдиҥ: «Айылду болгон улус бой-бойын тооп јӱрзин» — деген јӧбин шӱӱп кӧр (Еврейлерге 13:4). Бу сӧстӧрди канайып оҥдоор? «Тооп турары» дегени та нени де баалап турарын темдектейт. Иегова билени мынайып ла сӱреен тыҥ баалап јат.

6. Павелдиҥ биле керегинде јӧбиниҥ контекстти нени айдат ла нениҥ учун бу сӧстӧрди ундыбас керек?

⁶ Сен ле сениҥ эш-нӧкӧриҥ Кудайдыҥ ишчилери болуп, билени Иегова тӧзӧгӧн деп билереер. Оныҥ учун оны баалу ла агару деп кӧрӧдигер. (Матфей 19:4—6 кычыр.) Је слердиҥ билегерде кӱчтер болуп турган болзо, билелӱ улус бой-бойын тооп јӱрер учурлу деп јӱк билери, бой-бойыгарды сӱӱрге ле тооп турарга кӱӱнзетпес болор. Андый болзо, не кӱӱнзедер? Элчи Павел билеге тоомјылу баштанары керегинде нени айдат деп кӧрӱп ийзеҥ. Ол «айылду болгон улус бой-бойын тооп јат» деп айтпаган, карын «айылду болгон улус бой-бойын тооп јӱрзин» деп айткан. Павел бойыныҥ кӧргӧнин јӱк ле куучындап берерге эмес, је билелӱ улусты бу сӧстӧрди бӱдӱрзин деп кӱӱнзеткен *. Бу сӧстӧрди ундыбай турзаҥ, бойыҥныҥ эш-нӧкӧриҥди тооп баштаар кӱӱниҥ келер болор. Эш-нӧкӧриҥди нениҥ учун тоор керек?

7. а) Бис библиялык кандый јакаруларды бӱдӱредис ле нениҥ учун? б) Сӧсуккур болгоны кандый туза экелет?

 ⁷ Сен библиялык ӧскӧ дӧ јакаруларды, темдектезе ӱренчиктер белетеерин эмезе Кудайга бажырарга кожо јуулыжарын, канайып бӱдӱрип јадыҥ деп сананып ийзеҥ (Матфей 28:19; Еврейлерге 10:24, 25). Бу јакаруларды бӱдӱрерге кезикте јеҥил эмес болот. Кезикте улус сӱӱнчилӱ јарды укпай, калјуурып јат эмезе иште тыҥ арыганыҥнаҥ улам, јуунга барарга кӱч болот. Је сен тӱҥей ле Каандык керегинде јарды јарлап, христиан туштажуларга јӱрӱп јадыҥ. Сени кем де, керек дезе Сатана да токтодып болбой јат! Нениҥ учун? Нениҥ учун дезе сен Иегованы акту јӱрегиҥнеҥ сӱӱп јадыҥ (Иоанныҥ 1-кы самаразы 5:3). Мындый сӱӱш кандый туза берет? Јарлаар ишке турушканыҥла, туштажуларга јӱрӱп турганыҥла Кудайдыҥ табын бӱдӱредиҥ деп оҥдогоныҥнаҥ улам, јӱрегиҥе амыр ла сӱӱнчи келет. Јӱрегиҥде амыр ла сӱӱнчи болзо, Кудайга иштеер ийде-кӱч болот (Неемия 8:10). Бу бисти неге ӱредет?

8, 9. а) Билени тооп јӱрзин деген јакаруны бӱдӱрерге не кӱӱнзедет ле нениҥ учун? б) Бис эмди кандый эки сурак шӱӱп кӧрӧрис?

⁸ Иегованы тыҥ сӱӱп турганыҥ сени канайып јарлаар ишке туружарга ла буудактар да болуп турза јуундарга јӱрерге кӱӱнзедет, анайып ла билелӱ болгон улусты, библиялык јакаруны бӱдӱрерге кӱч те болзо, бой-бойын тооп јӱрерге кӱӱнзедет (Сарын 18:29; Јарлыкчы 5:4; Еврейлерге 13:4). Ого ӱзеери, јарлаарга ла јуундарды божотпой јӱрерге албаданып турганыҥ канайып кӧп алкыштар экелет, анайып ла билеҥди тооп јӱрерге албаданып турганыҥ Иегованыҥ кӧзинеҥ туура калбас. Ол сени кайралдаар (1 Фессалоникадагыларга 1:3; Еврейлерге 6:10).

⁹ Айдарда, билени канайып тоор? Баштапкызында, билеге каршу јетиргедий кылык-јаҥнаҥ кыйып јӱрер керек. Экинчизинде, билениҥ курчузын тыҥыдатан алтамдар эдер керек.

10, 11. а) Кандый кылык-јаҥ билени уйатка тӱжӱрип јат? б) Бойыстыҥ эш-нӧкӧриске кандый сурак берер керек?

¹⁰ Билелӱ бир эје мындый сӧстӧр айткан: «Мен Иегованаҥ ӱзе кӱчтерди ӧдӱп чыгатан ийде-кӱч сурап јадым». Кандый кӱчтерди? Ол айдат: «Ӧбӧӧним меге ачу сӧстӧр айдат. Ол мени сокпой до турган болзо, је „Сен меге чаптык!“ „Сен, эш кереги јок кижи!“ деген сӧстӧриле јӱрегимди шыркалап јат». Бу эје билелердиҥ курч сурагын кӧдӱрген — бой-бойын јамандажарын.

¹¹ Христиан биледе эмеен-ӧбӧӧн јамандажып, бой-бойыныҥ сезимдерин шыркалап тургандарын кӧрӧргӧ коркышту кӱч. Андый шырка узак ӧйгӧ ӧтпӧй јат. Биледеги мындый айалга эмеен-ӧбӧӧн бой-бойын тообой турганын кӧргӱзет. А сениҥ билеҥ керегинде нени айдарга јараар? Бу сурактыҥ каруузын билерге, јобош болуп, эш-нӧкӧриҥнеҥ: «Мениҥ айткан сӧстӧрим сени ачындырат па?» — деп сураар керек. Сениҥ сӧстӧриҥ эш-нӧкӧриҥе јаантайын каршузын јетирип турган болзо, солынарга белен бол (Галаттарга 5:15; Ефестегилерге 4:31 кычыр).

12. Кудай кандый учуралда бажыруны калас деп кӧрӧр?

¹² Кудай ла сениҥ колбуларыҥ куучыныҥнаҥ камаанду деп, ундыбас керек. Агару Бичикте мынайып айдылган: «Кемигер бойын кудайзак деп сананып, је тилин тудунбайт, ол јӱрегин мекелейт, оныҥ кудайзагында туза јок» (Иаковтыҥ самаразы 1:26). Сениҥ куучыныҥ Кудайга бажырып турганыҥла јуук колбулу. Агару Бичик: «Кудайга иштеп турган болзоҥ, айылыҥда не болуп турганына ајару этпезеҥ де кем јок» — деген кӧрӱмди јаратпай јат. Је сен бойыҥды тӧгӱндебе деп, сурап турубыс. Бу јаан учурлу сурак. (Петрдыҥ 1-кы самаразы 3:7 кычыр.) Сен Кудайга эрчимдӱ иштеп турган болорыҥ, анайда ок не ле  немени јакшы эдип турган болорыҥ, је эш-нӧкӧриҥе ӧнӧтийин ачынчылу сӧстӧр айдып турган болзоҥ, билеҥди тообой турганыҥды кӧргӱзедиҥ, а Кудайдыҥ кӧзине сениҥ бажырууҥ калас болор.

13. Эш-нӧкӧрлӧр бой-бойына канайып каршу јетирер аргалу?

¹³ Эш-нӧкӧрлӧргӧ, бой-бойыныҥ сезимдерине каршу јетирбеске, ајарыҥкай болор керек. Эки тем кӧрӱп ийеектер: балазын јаҥыскан чыдадып турган христиан эје јӧп сураарга, улам сайын билелӱ акага телефон согот, анайып, олор узак куучындажып јат. Бойдоҥ ака кажы ла неделеде билелӱ эјеле јарлап јат. Бу билелӱ акада ла ӧбӧӧндӱ эједе јаман санаалар јок болор, је мындый кылык-јаҥ олордыҥ эш-нӧкӧрлӧриниҥ сезимдерине канайып тийип јат? Мындый айалгада болгон ӧбӧӧндӱ бир эје бойыныҥ сезимдерин куучындайт: «Ӧбӧӧним мени не де кире бодобой јат: ол бойыныҥ кӧп ӧйин ле ајарузын јуунда ӧскӧ эјеге эдет. Мынаҥ улам мен тыҥ ачынадым».

14. а) Башталганы 2:24-тӧ биле керегинде кандый сӧстӧргӧ ајару эдилет? б) Бойыҥнаҥ кандый сурак сураар керек?

¹⁴ Мындый айалгада болгон бу да эјениҥ, ӧскӧ дӧ улустыҥ ачынары јолду, нениҥ учун дезе олордыҥ эш-нӧкӧрлӧри билелерге берилген: «Оныҥ учун эр кижи ада-энезин артырып, ӱйиле јуртап, оныла бир эт-кан боло берет» — деп айдылган Кудайдыҥ јакарузын бӱдӱрбей јадылар (Башталганы 2:24). Биле тӧзӧгӧн улус ада-энезин тооп јат, је Кудайдыҥ амадузыла болзо, олорго эҥ ле јуук кижи — эш-нӧкӧри болот. Бис бу принципти јуунныҥ да улузына тузаланар учурлу: бис олорды тыҥ сӱӱйдис, је эҥ ле тыҥ эш-нӧкӧристи сӱӱр учурлу, нениҥ учун дезе ол бистиҥ сӱӱжисти аларга јарамык. Оныҥ учун билелӱ христиандар ака-эјелерле, анчада ла эш-нӧкӧри эмес кижиле, кӧп ӧй ӧткӱрип турза эмезе ӧйинеҥ ӧткӱре бош тудунза, билезиниҥ курчузына каршу јетирет. Сениҥ де билеҥдеги мындый айалга бу шылтактаҥ  болот эмеш пе? «Мен чыннаҥ ла бойымныҥ эш-нӧкӧримге ӧйимди берип, ајару эдип, ого сӱӱжимди кӧргӱзедим бе?» — деп бойыҥнаҥ сура.

15. Матфей 5:28-ле болзо, билелӱ христиандар эш-нӧкӧри эмес улуска ӧйинеҥ ӧткӱре ајаруны нениҥ учун этпес учурлу?

¹⁵ Анайда ок, билелӱ христиандар эш-нӧкӧри эмес кижиге ӧйинеҥ ӧткӱре ајару эдип турган болзо,  кинчекке экелетен јолдо турат. Кезик мындый христиандар јуук куучындажып турган кижини јарадып баштаган (Матфей 5:28). Учы-тӱбинде мындый сезимдер билени оноҥ тыҥ уйатка тӱжӱрип турган кинчекке экелет. Бу керегинде элчи Павелдиҥ айтканын кӧрӱп ийеектер.

16. Билелӱ улуска Павел кандый јакару берген?

¹⁶ Павел: «Айылду болгон улус бой-бойын тооп јӱрзин» — деп айтканыныҥ кийнинеҥ ле: «Олордыҥ тӧжӧгине кир јукпазын. Балыр јӱрӱмдӱ ле чайдам улусты Кудай јаргылаар» — деп, база бир јакару берген (Еврейлерге 13:4). «Тӧжӧк» деген сӧслӧ Павел эмеен-ӧбӧӧнниҥ кожо конорын темдектеген. Мындый колбулар јӱк ле эш-нӧкӧрлӧр ортодо болзо, «олордыҥ тӧжӧгине кир јуукпай јат», ӧскӧртӧ айтса, Кудайдыҥ бийик нормалары бузылбай јат. Оныҥ учун христиандар: «Јиит тужыҥда алган ӱйиҥле сӱӱнип јӱр» — деген Кудайдыҥ јакарузын бӱдӱрип јадылар (Укаа сӧстӧр 5:18).

17. а) Нениҥ учун христиандар бу телекейдиҥ чайдам јӱретен кӧрӱмиле јӱрбес учурлу? б) Бис Иовтыҥ теминеҥ неге ӱренер аргалу?

¹⁷ Бойыныҥ эш-нӧкӧри эмес кижиле кожо конгон улус Кудайдыҥ бийик јасактарын чек тообой турганын кӧргӱзет. Бӱгӱнги кӱнде кӧп улус чайдам кылынарында јаман неме кӧрбӧй јат. Је христиандар улустыҥ кӧрӱмиле јӱрбес учурлу. Нениҥ учун дезе «балыр ла чайдам» јӱрӱмдӱлерди улус эмес, је Кудай јаргылаар деп, христиандар оҥдоп јадылар (Еврейлерге 10:31; 12:29). Оныҥ учун олор Иегованыҥ кӧрӱми аайынча чике јӱредилер. (Римдегилерге 12:9 кычыр.) Патриарх Иовтыҥ сӧстӧрин эске алып ийзеҥ: «Мен бойымныҥ кӧстӧримле јӧптӧжӱ тургускам» (Иов 31:1). Чындык христандар чайдам кылыкка экелгедий  јолдоҥ кыйып јат, оныҥ учун кайдӧӧн кӧрӱп турганына ајару эдип турат ла эш-нӧкӧри эмес кижиге качан да кӱӱнзеп кӧрбӧй јат (Кожултаныҥ «Агару Бичик айрылыш ла башка јадары керегинде нени айдат» деген јӧрмӧлинеҥ кӧрӱгер.)

18. а) Чайдам кылыкка Иегованыҥ кӧрӱми кандый? б) Чайдам кылынганы ла чалуга бажырганы незиле тӱҥей?

¹⁸ Чайдам кылыкка Иегованыҥ кӧрӱми кандый? Иегованыҥ сезимдерин оҥдоп аларга, Моисейдиҥ јасагы болужып јат. Израильде уур кинчек эткен кижини ӧлтӱрип салатан. Чайдам кылынганы ла чалуга бажырганы андый кинчектердиҥ тоозына кирген (Левит 20:2, 10). Бу кинчектердиҥ нези тӱҥей? Чалуга бажырган израильтян кижи Иеговала тургузылган јӧптӧжӱни бузып јат. Анайып ла ок, чайдам кылынган израильтян кижи бойыныҥ ӱйиле тургузылган јӧптӧжӱни бузат. Айдарда, баштапкызы да, экинчизи де уур кинчек эдет (Чыгыш 19:5, 6; Јаҥды такыганы 5:9; Малахия 2:14 кычыр). Оныҥ учун олор экӱ чындык ла качан да тӧгӱндебес Кудайдыҥ — Иегованыҥ јаргызын алар учурлу болгон (Сарын 33:4).

19. Христиан кижиниҥ чайдам кылык этпеске сананып алганын не тыҥыдар ла нениҥ учун?

¹⁹ Бӱгӱнги кӱнде христиандар Моисейдиҥ јасагыла јӱрбей де турган болзо, је јебрен Израильде чайдам кылынганы уур кинчек болгон деп ундыбай турганы, андый кинчекти этпеске бек сананып алганын тыҥыдар болор. Нениҥ учун? Мындый тӱҥдештирӱ кӧрӱп ийеектер: сен серкпеге кирип, тизеленип јурукка мӱргӱӱр бедиҥ? «Качан да анайып этпезим!» — деп айдарыҥ. А сеге кӧп акча берген болзо, анайып эдер бедиҥ? «Јок!» — деп айдарыҥ. Эйе, Иегованы садып ийетен санаа чындык христиандарга келбей де јат. Анайып ла, Иегова Кудайды ла бойыныҥ эш-нӧкӧрин садып ийетен кара санаа христиандарда болбос учурлу. Чайдам кылыкты актаар арга јок (Сарын 51:1, 4;  Колоссыдагыларга 3:5). Бис Сатананы сӱӱндиретен, је Иегованы ла Оныҥ агару сыйын, билени, уйатка тӱжӱретен керектерди качан да этпезис.

20. Кезик билелер кандый айалгада болуп калган? Тем куучындап беригер.

²⁰ Јаҥыс ла билени уйатка тӱжӱрип турган керектердеҥ кыйар керек эмес, је эш-нӧкӧрин ойтодоҥ тооп баштаар керек. Мыны канайып эдер? Билени турага тӱҥейлеп кӧр. Јылу сӧстӧр, јазап сананып эткен керектер, эш-нӧкӧрлӧрдиҥ бой-бойына ајару эдип турган аргаларыныҥ оноҥ до ӧскӧлӧри — тураны јарандырып тургузатан не-немелер. Слер экӱ бой-бойоорго јуук болзогор, слердиҥ билегер кееркеде јарандырып салган турага тӱҥей. Је сезимдереер сооп, ыражып калзаар, билегер, јараш не-немелер јок турага тӱҥей болуп, јаражын јылыйтып салар. Эш-нӧкӧрлӧр бой-бойын тооп јӱрзин деген Кудайдыҥ јасагын бӱдӱрерге кӱӱнзеп турарыҥда, айалганы солыырга албаданар болорыҥ. Учы-учында, баалап турганыҥды јазап эмезе орныктырып аларга, ийде-кӱчиҥди кысканбазыҥ. Мыны канайып эдер? Кудайдыҥ Сӧзинде мынайып айдылат: «Ойгор ло керсӱ болгонынаҥ тура бек тудулат, билгирдеҥ улам тураныҥ кыптары јӱзӱн-јӱӱр јараш эрјинелерле толтырылат» (Укаа сӧстӧр 24:3, 4). Бу сӧстӧрди билеге канайып тузаланарын кӧрӱп ийеектер.

21. Билениҥ курчузы бек болзын деп, нени эдер керек? (« Билем оноҥ ырысту болзын деп, мен нени эдер аргалу?» деген рамканы база кӧрӱгер.)

²¹ Ырысту билениҥ туразы «јараш эрјинелерле» — чын сӱӱшле, Кудайдаҥ айап турарыла, бӱдери бек болгоныла толо (Укаа сӧстӧр 15:16, 17; Петрдыҥ 1-кы самаразы 1:7). Мындый кылык-јаҥ билениҥ курчузын бек эдет. Ӧрӧги айдылган укаа сӧстӧги кыптар  недеҥ улам баалу эрјинелерле толтырылат деп ајарып кӧрдиҥ бе? «Билгирдеҥ улам». Эйе, библиялык билгирлерди тузаланган улус санаазын солып, бой-бойын ойтодоҥ сӱӱп баштаар аргалу (Римдегилерге 12:2; Филиппыдагыларга 1:9). Оныҥ учун эш-нӧкӧрӧӧрлӧ амыр отурган ӧйдӧ кандый бир библиялык ӱзӱкти, темдектезе кажы ла кӱнге берилген ӱлгерди эмезе Агару Бичикке тӧзӧлӧнгӧн биле керегинде јӧрмӧлди шӱӱп кӧргӧнин, турагарды јарандыратан јараш немелерди ајыктап кӧргӧнине тӱҥейлеерге јараар. Кудайды сӱӱп турганаар јаҥы ла шӱӱп сананган јӧпти билегерде тузаланарга кӱӱнзедип турза, слерди «кыптарыгарды» јараш немелерле јарандырып турганаар деп айдарга јараар. Анайып, слердиҥ билегердиҥ оҥып калган јаражы ӧҥжӱп баштаза, бой-бойыгарга јууктап, јылып баштараар.

22. Билеҥ бек болзын деп албаданып турзаҥ, кандый сӱӱнчи аларыҥ?

²² Јараш немелерди бойыныҥ јерине тургузып аларга кӧп ӧй лӧ ийде-кӱч керек. Је сен бойыҥныҥ јаныҥнаҥ албаданып турган болзоҥ, Агару Бичиктеги: «Бой-бойыгарга кӱндӱ эдеринде баштапкы болыгар» — деген јакаруны бӱдӱрип турганыҥнаҥ јаан сӱӱнчи аларыҥ (Римдегилерге 12:10; Сарын 147:11). Је эҥ керектӱзи: акту кӱӱниҥнеҥ билеҥди тооп јӱрерге албаданып турзаҥ, Кудайдыҥ сӱӱжинде артарыҥ.