1, 2. Unsang problemaha ang atong hisgotan, ug ngano?

MINYO ka ba? Kon mao, malipayon ba ang inyong kaminyoon, o nagsagubang ba kamog seryosong mga suliran? Dili na ba kamo suod sa usag usa? Giagwanta mo ba lang kini ug wala kay kalipay? Kon mao, lagmit naguol ka nga ang inyong mainitong paghigugmaay kanhi nabugnaw na. Ingong Kristohanon, buot mo gayod nga ang inyong kaminyoon makahimaya kang Jehova, ang Diyos nga imong gihigugma. Busa, ang inyong kahimtang karon mahimong nakapabalaka ug nakapaguol kanimo. Bisan pa niana, ayaw dayon ug hinapos nga wala nay paglaom ang inyong kahimtang.

² Karong adlawa, adunay maayong Kristohanong mga magtiayon nga kanhi nag-agwanta lang ug dili malipayon sa ilang kaminyoon. Apan ilang napalig-on ang ilang relasyon. Ikaw usab mahimong mas magmatagbawon sa inyong kaminyoon. Sa unsang paagi?

3, 4. Nganong mas magkasuod pa gayod ang magtiayon kon maningkamot sila sa pagpakigsuod sa Diyos? Iilustrar.

³ Ikaw ug ang imong kapikas magkasuod kon kamo maningkamot nga makigsuod sa Diyos. Ngano? Tagda kini nga ilustrasyon: Hunahunaa ang talinison nga bukid. Ang usa ka lalaki nagtindog sa tiilan sa amihanang bahin samtang ang usa ka babaye nagtindog sa habagatang bahin. Silang duha nagsugod sa pagkatkat. Sa didto pa sila sa tiilan sa bukid,  lagyo pa kaayo sila. Apan samtang mokatkat sila paingon sa tumoy, magkaduol sila sa usag usa. Nasabtan mo ba ang makapadasig nga leksiyon niining ilustrasyona?

⁴ Ang imong paningkamot sa pag-alagad sa bug-os kang Jehova ikatandi sa pagpaningkamot sa pagkatkat ug bukid. Kay gihigugma mo si Jehova, samag naningkamot ka na gayod sa pagkatkat. Apan kon nagkabugnaw na ang inyong gugma sa usag usa, mahimong nagkatkat kamo gikan sa magkaatbang nga mga bahin nianang bukira. Nan unsay mahitabo kon magpadayon kamo sa pagkatkat? Tinuod, sa sinugdan magkalagyo pa kamo. Apan kon mas maningkamot kamo sa pagpakigsuod sa Diyos, nga mopadayon pa sa pagkatkat, mas magkasuod pa kamo. Sa pagkatinuod, ang pagpakigsuod sa  Diyos mao ang yawi sa pagpakigsuod sa imong kapikas. Apan unsaon nimo paghimo kana?

5. (a) Unsay usa ka paagi nga ang magtiayon masuod kang Jehova ug sa usag usa? (b) Unsay pag-isip ni Jehova sa kaminyoon?

⁵ Ang usa ka hinungdanong paagi sa masambingayong pagkatkat mao ang inyong pagsunod sa tambag sa Bibliya bahin sa kaminyoon. (Salmo 25:4; Isaias 48:17, 18) Busa, tagda ang usa ka espesipikong gitambag ni apostol Pablo. Matod niya: “Himoa nga dungganon ang kaminyoon taliwala sa tanan.” (Hebreohanon 13:4) Unsay kahulogan niana? Ang pulong “dungganon” nagpasabot nga ang usa ka butang gitamod pag-ayo ug bililhon. Ug kana gayod ang pag-isip ni Jehova sa kaminyoon​—kini iyang gipabilhan pag-ayo.

6. Unsay gipakita sa konteksto sa tambag ni Pablo bahin sa kaminyoon, ug nganong hinungdanon nga hinumdoman kana?

⁶ Siyempre, ingong mga alagad sa Diyos, ikaw ug ang imong kapikas nahibalo na nga ang kaminyoon maoy bililhon ug sagrado. Si Jehova mismo ang nagtukod sa kahikayan sa kaminyoon. (Mateo 19:4-6) Apan kon nagsagubang kamo karon ug mga suliran, ang pagkahibalo nga dungganon ang kaminyoon mahimong dili pa igo aron matukmod kamo sa paghigugma ug pagtahod sa usag usa. Nan, unsay motukmod kaninyo sa paghimo niana? Matikdi pag-ayo kon giunsa pagpasiugda ni Pablo ang pagpakitag pasidungog. Wala siya moingon nga “ang kaminyoon maoy dungganon”; kondili siya miingon nga “himoa nga dungganon ang kaminyoon.” Si Pablo wala lang mohatag ug kasayoran; siya nagtambag gayod. * Kay natin-awan niini, mas matukmod ka sa pag-ugmad sa imong pagpabili sa imong kapikas. Nganong ingon man niana?

7. (a) Unsang Kasulatanhong mga sugo ang atong gisugot, ug ngano? (b) Unsa ang maayong mga resulta sa pagkamasinugtanon?

 ⁷ Tagda sa makadiyot kon unsay imong hunahuna bahin sa ubang sugo sa Kasulatan, sama sa paghimog mga tinun-an o sa pagpakigtigom alang sa pagsimba. (Mateo 28:19; Hebreohanon 10:24, 25) Tinuod, mahimong lisod usahay ang pagsugot nianang mga sugoa. Ang mga tawo nga imong gisangyawan mahimong mosupak, o ikaw kapoy na kaayo tungod sa imong trabaho maong hago na ang pagtambong ug mga tigom. Bisan pa niana, padayon kang nagsangyaw sa mensahe sa Gingharian ug nagtambong sa Kristohanong mga tigom. Walay bisan kinsa nga makapugong kanimo​—bisan si Satanas! Ngano man? Tungod kay gitukmod ka sa imong kinasingkasing nga gugma kang Jehova aron sugton ang iyang mga sugo. (1 Juan 5:3) Ug unsay maayong mga resulta? Ang pagsangyaw sa kanataran ug pagtambong sa mga tigom naghatag kanimog kalinaw sa hunahuna ug kalipay kay nahibalo ka nga imong ginabuhat ang kabubut-on sa Diyos. Ug kanang mga pagbatia mas makapalig-on kanimo. (Nehemias 8:10) Unsay leksiyon niini?

8, 9. (a) Unsa ang makatukmod kanato sa pagsugot sa tambag nga himoong dungganon ang kaminyoon, ug ngano? (b) Unsang duha ka punto ang atong hisgotan karon?

⁸ Ingon nga ang imong dulot nga gugma kang Jehova nga Diyos modasig kanimo sa pagsugot sa iyang mga sugo sa pagsangyaw ug pagpakigtigom bisan pa sa kababagan, sugton mo usab ang tambag sa Kasulatan nga “himoa nga dungganon ang [inyong] kaminyoon,” bisan pag maorag lisod kini. (Hebreohanon 13:4; Salmo 18:29; Ecclesiastes 5:4) Dugang pa, ingon nga si Jehova dagayang magapanalangin sa inyong paningkamot sa pagsangyaw ug pagpakigtigom, iyang mamatikdan ug panalanginan usab ang inyong paningkamot sa paghimo sa inyong kaminyoon nga dungganon.​—1 Tesalonica 1:3; Hebreohanon 6:10.

⁹ Nan, unsaon ninyo paghimo sa inyong kaminyoon nga dungganon? Kinahanglan nimong likayan ang panggawi  nga makadaot sa inyong kaminyoon. Dugang pa, kinahanglang may himoon kang mga tikang nga makapalig-on niana.

10, 11. (a) Unsang panggawi ang makadaot sa kaminyoon? (b) Unsay angay natong ipangutana sa atong kapikas?

¹⁰ Di pa dugay, usa ka Kristohanong asawa miingon: “Miampo ako kang Jehova nga tabangan akong makaantos.” Sa unsa? Siya mipatin-aw: “Sakit kaayong manulti ang akong bana kanako. Bisan pag wala akoy literal nga mga samad, ang iyang sakit nga sinultihang sama sa ‘Di ka makatabang!’ ug ‘Wa kay hinungdan!’ samag nagduslak sa akong kasingkasing.” Ang sakit nga sinultihan sa usa ka kapikas nga gitumong sa maong asawa maoy seryosong suliran.

¹¹ Pagkamakapasubo dihang ang Kristohanong bana ug asawa magsinukliay ug hait nga mga pulong nga makasamad sa kasingkasing nga dugayng maalim! Dayag nga kon kanay ginabuhat sa magtiayon, ang ilang kaminyoon dili dungganon. Komosta ang imong kaminyoon niining bahina? Usa ka paagi sa pagsusi mao ang mapaubsanong pagpangutana sa imong kapikas, “Unsay imong ikaingon sa akong paagi sa pagpakigsulti nimo?” Kon moingon siya nga kanunay siyang nasakitan niana, kinahanglang usbon nimo ang imong sinultihan aron moarang-arang ang inyong relasyon.​—Galacia 5:15; Efeso 4:31.

12. Sa unsang paagi mahimong isipon sa Diyos nga way kapuslanan ang pagsimba sa usa ka tawo?

¹² Hinumdomi gayod nga ang imong pagpakigsulti sa imong kapikas makaapekto sa imong relasyon kang Jehova. Ang Bibliya nag-ingon: “Kon may tawo nga naghunahuna nga siya usa ka debotadong magsisimba apan dili magbusal sa iyang dila, hinunoa nagpadayon sa paglimbong sa iyang kaugalingong kasingkasing, ang dagway sa pagsimba niining tawhana walay kapuslanan.” (Santiago 1:26) Ang imong  pagsulti nalangkit gayod sa imong pagsimba. Wala suportahi sa Bibliya ang ideya nga bisan kon unsay mahitabo diha sa panimalay dili ra hinungdanon basta ang usa nag-angkon nga alagad sa Diyos. Palihog ayawg limbongi ang imong kaugalingon kay kini seryosong butang. (1 Pedro 3:7) Tingali ikaw may mga katakos ug kasibot, apan kon tinuyo mong pasakitan ang imong kapikas ug hait nga mga pulong, gidaot mo ang kahikayan sa kaminyoon ug mahimong isipon sa Diyos nga way kapuslanan ang imong pagsimba.

13. Sa unsang paagi ang usa makapasakit sa buot sa iyang kapikas?

¹³ Angayng magbantay usab ang mga banag asawa nga dili makapasakit sa buot sa ilang kapikas sa dili-direktang mga paagi. Tagda kining duha ka pananglitan: Usa ka inahang way bana motelepono kanunay sa usa ka minyong brader sa kongregasyon aron magpatambag ug dugay silang mag-estorya; usa ka ulitawong brader makig-uban sa pagsangyaw kada semana sa usa ka minyong sister. Maayo tingalig intensiyon ang minyong brader o sister; apan unsay epekto sa ilang panggawi nganha sa ilang mga kapikas? Matod sa asawa nga nakasinati niana: “Nasakitan ko nga ang akong bana kanunayng nakig-uban ug suod na kaayo sa laing sister sa kongregasyon. Gibati ko nga way bili.”

14. (a) Unsang obligasyon sa kaminyoon ang gipasiugda diha sa Genesis 2:24? (b) Unsay angay natong ipangutana sa atong kaugalingon?

¹⁴ Hisabtan nga masakitan gayod ang maong asawa ug ang uban nga nakasinatig susamang kahimtang sa panagtiayon. Wala tagda sa ilang mga kapikas ang pangunang pahimangno sa Diyos bahin sa kaminyoon: “Ang lalaki mobiya sa iyang amahan ug sa iyang inahan ug siya kinahanglang moipon sa iyang asawa.” (Genesis 2:24) Siyempre, kadtong magminyo motahod gihapon sa ilang mga ginikanan; apan kahikayan sa Diyos nga ang ilang pangunang obligasyon mao ang ilang kapikas. Sa susama, ang mga Kristohanon nagmahal gayod sa ilang isigkamagsisimba; apan ang panguna nilang responsabilidad mao ang ilang kapikas. Busa, kon ang  minyong mga Kristohanon kanunayng makig-uban o masuod na kaayo sa mga isigkamagsisimba, ilabina sa kaatbang nga sekso, sila makadaot sa ilang panagtiayon. Kana ba usa ka hinungdan nga nagkadaot ang inyong relasyon? Pangutan-a ang imong kaugalingon, ‘Gihatagan ko ba gayod ang akong kapikas ug panahon, pagtagad, ug pagmahal nga nahiangay kaniya?’

15. Sumala sa Mateo 5:28, nganong angayng maglikay ang minyong mga Kristohanon sa pagpakig-uban kanunay sa kaatbang nga sekso nga dili nila kapikas?

 ¹⁵ Dugang pa, ang minyong mga Kristohanon nga nakig-uban kanunay sa kaatbang nga sekso nga dili nila kapikas nagpameligro sa ilang kaugalingon. Ikasubo nga ang pipila ka minyong Kristohanon nakaugmad ug romantikong gugma sa mga nasuod nila pag-ayo. (Mateo 5:28) Busa, ang maong panagsuod misangpot sa panggawi nga labi pang nakadaot sa kaminyoon. Tagda ang giingon ni apostol Pablo bahin niini.

16. Unsang sugo ang gihatag ni Pablo bahin sa kaminyoon?

¹⁶ Pagkahatag ni Pablo sa tambag nga “himoa nga dungganon ang kaminyoon,” iyang gidugang ang pasidaan: “[Himoa] ang higdaanan sa kaminyoon nga dili mahugawan, kay hukman sa Diyos ang mga makihilawason ug ang mga mananapaw.” (Hebreohanon 13:4) Gigamit ni Pablo ang terminong “higdaanan sa kaminyoon” sa pagtumong sa seksuwal nga mga relasyon. Ang maong mga relasyon “dili mahugawan” o hinlo sa moral kon kini himoon lamang sa magtiayon. Busa, ang mga Kristohanon nagsunod sa inspiradong mga pulong: “Pagmaya uban sa asawa sa imong pagkabatan-on.”​—Proverbio 5:18.

17. (a) Nganong dili angayng maapektohan ang mga Kristohanon sa panghunahuna sa kalibotan bahin sa pagpanapaw? (b) Sa unsang paagi makasundog kita sa panig-ingnan ni Job?

¹⁷ Kadtong nakigsekso sa dili nila kapikas wala gayod magtahod sa mga balaod sa Diyos bahin sa moral. Tinuod, giisip sa daghan karon nga ang pagpanapaw dalawaton. Apan ang panghunahuna sa ubang mga tawo bahin sa pagpanapaw dili angayng makaapektar sa panghunahuna sa mga Kristohanon bahin niini. Nahibalo sila nga sa kataposan ang ‘Diyos maoy maghukom sa mga makihilawason ug sa mga mananapaw,’ dili ang mga tawo. (Hebreohanon 10:31; 12:29) Busa sundon  gayod sa matuod nga mga Kristohanon ang panghunahuna ni Jehova bahin niini. (Roma 12:9) Hinumdomi nga ang patriarkang si Job miingon: “Ako mihimog pakigsaad sa akong mga mata.” (Job 31:1) Busa, aron malikayan ang bisan usa ka tikang nga mosangko sa pagpanapaw, kontrolahon sa matuod nga mga Kristohanon ang ilang mga mata ug dili motan-aw nga maibogon sa dili nila kapikas.​—Tan-awa ang artikulo sa Apendise nga “Ang Hunahuna sa Bibliya Bahin sa Diborsiyo ug Panagbulag.”

18. (a) Sa mga mata ni Jehova, unsa ka seryoso ang pagpanapaw? (b) Unsay kaamgiran sa pagpanapaw ug idolatriya?

¹⁸ Sa panan-aw ni Jehova, unsa ka seryoso ang pagpanapaw? Ang Moisesnong Balaod motabang kanato sa pagsabot sa paghunahuna ni Jehova bahin niini. Sa Israel, ang pagpanapaw ug idolatriya apil sa mga sala nga silotan ug kamatayon. (Levitico 20:2, 10) Masabtan ba nimo ang kaamgiran nianang duha ka sala? Buweno, ang Israelinhon nga nagsimbag idolo naglapas sa iyang pakigsaad uban kang Jehova. Sa susama, ang Israelinhon nga nanapaw naglapas sa iyang pakigsaad uban sa iyang kapikas. Sila parehong nagmaluibon. (Exodo 19:5, 6; Deuteronomio 5:9; Malaquias 2:14) Busa, ang nanapaw ug nagsimbag idolo parehong sad-an kang Jehova, ang Diyos nga maunongon ug kasaligan.​—Salmo 33:4.

19. Unsay makapalig-on sa determinasyon sa usa nga dili manapaw, ug ngano?

¹⁹ Tinuod, ang mga Kristohanon dili na ilalom sa Moisesnong Balaod. Apan ang paghinumdom nga sa karaang Israel ang pagpanapaw giisip nga seryosong sala lagmit makapalig-on sa determinasyon sa mga Kristohanon nga dili manapaw. Ngano? Tagda kini sa pagtandi: Mosulod ka ba ug simbahan, moluhod, ug moampo atubangan sa usa ka imahen? ‘Nungka!’ moingon ka. Apan himoon mo kaha kana kon tanyagan kag dakong kantidad sa salapi? ‘Dili gayod!’ motubag ka. Sa pagkatinuod, dulumtanan gayod alang sa matuod nga Kristohanon bisan ang paghunahuna lang sa pagluib kang Jehova pinaagi sa pagsimbag idolo, ingon man ang pagluib  sa kapikas pinaagi sa pagpanapaw​—bisag unsa pa tingaliy nagtukmod sa usa sa pagpakasala. (Salmo 51:1, 4; Colosas 3:5) Dili gayod kita mohimog usa ka buhat nga makapalipay kang Satanas apan makapakaulaw kang Jehova ug makadaot sa sagradong kahikayan sa kaminyoon.

20. Unsay nahitabo sa pipila ka kaminyoon? Iilustrar.

²⁰ Gawas pa sa paglikay sa panggawi nga makadaot sa kaminyoon, unsay imong himoon aron maugmad ang imong pagtahod sa imong kapikas? Sa pagtubag, isipa nga usa ka balay ang panagtiayon. Dayon, isipa ang mga malumong pulong, mahunahunaong buhat, ug uban pang pagdayeg nga ipahayag sa magtiayon sa usag usa ingong mga dekorasyon nga mas makapanindot niana. Kon suod kamo sa usag usa, ang inyong panagtiayon nahisamag balay nga daghag dekorasyon busa kini mabulokon ug malipayon. Kon magkabugnaw ang inyong pagminahalay, inanayng mahanaw ang maong mga dekorasyon, ug ang inyong panagtiayon mahisama na sa balay nga walay mga dekorasyon. Kay gusto mong sugton ang sugo sa Diyos nga ‘himoong dungganon ang kaminyoon,’ matukmod ka sa pagpauswag sa inyong relasyon. Sa pagkatinuod, ang usa ka bililhon ug dungganong butang angay gayong ayohon. Unsaon nimo paghimo kana? Ang Pulong sa Diyos nag-ingon: “Pinaagi sa kaalam ang usa ka panimalay matukod, ug pinaagi sa katakos sa pag-ila kini lig-ong matukod. Ug pinaagi sa kahibalo ang sulod nga mga lawak mapuno sa tanang bililhon ug maanindot nga mga manggad.” (Proverbio 24:3, 4) Tagda kon sa unsang paagi kining mga pulonga mapadapat sa kaminyoon.

21. Sa unsang paagi inanay natong mapalig-on ang atong kaminyoon? (Tan-awa usab ang kahon nga “ Sa Unsang Paagi Mapauswag Ko ang Akong Kaminyoon?”)

²¹ Ang usa ka malipayong panimalay napunog ‘bililhong mga manggad’ sama sa tinuod nga gugma, diyosnong kahadlok, ug lig-ong pagtuo. (Proverbio 15:16, 17; 1 Pedro 1:7)  Kining mga hiyasa makapalig-on sa kaminyoon. Apan namatikdan mo ba kon sa unsang paagi napunog bililhong mga manggad ang mga lawak nga gihisgotan sa panultihon sa ibabaw? “Pinaagi sa kahibalo.” Sa pagkatinuod, kon ipadapat, ang kahibalo bahin sa Bibliya may gahom sa pagbag-o sa panghunahuna sa mga tawo ug pagdasig kanila sa pagpukaw sa ilang gugma sa usag usa. (Roma 12:2; Filipos 1:9) Busa, sa dihang hisgotan nimo ug sa imong kapikas ang usa ka bahin sa Bibliya, sama sa inadlaw nga teksto o sa usa ka artikulo bahin sa kaminyoon diha sa Bantayanang Torre o Pagmata!, nahisama kinig inyong gisusi ang dekorasyon nga makapanindot sa inyong balay. Sa dihang ang inyong gugma kang Jehova modasig kaninyo sa pagpadapat sa tambag nga bag-o pa ninyong gisusi diha sa inyong kaminyoon, samag inyong gidala ang maong dekorasyon sa inyong “sulod nga mga lawak.” Ingong resulta, ang inyong kaminyoon mahimong mas mabulokon ug malipayon na usab.

22. Unsang katagbawan ang atong bation kon kita maningkamot sa pagpalig-on sa atong kaminyoon?

²² Hinuon, nagkinahanglag dakodakong panahon ug paningkamot ang pagbutang ug balik nianang mga dekorasyona. Apan kon maningkamot ka sa pagbuhat sa imong bahin, bation mo ang dakong katagbawan kay nasayod ka nga imong gituman ang sugo sa Bibliya: “Manguna sa pagpakitag pasidungog sa usag usa.” (Roma 12:10; Salmo 147:11) Labaw sa tanan, tungod sa inyong tim-os nga paningkamot nga pasidunggan ang inyong kaminyoon, kamo makapabilin sa gugma sa Diyos.