1, 2. An bena baro kɛ koo juman lo kan, ani mun na do?

I FURUNIN lo wa? N’i furunin lo, yala i be hɛɛrɛ la i ka furu kɔnɔ wala gwɛlɛyaba b’i kan wa? Yala e n’i furuɲɔgɔn tɛ jɛn ka koow kɛ ɲɔgɔn fɛ tugun wa? Yala i siginin lo n’i furuɲɔgɔn ye sabu i bolomakotɛ wa? N’o lo, n’a sɔrɔ i dusu kasinin lo k’a ye ko kanuya ni dusudiya min tun be aw cɛ fɔlɔ la, o sumana. Komi i ye kerecɛn ye, i kɔni b’a fɛ i ka furu ka nɔɔrɔ la Jehova Ala kan sabu i b’a kanu. Siga t’a la, i ka furu cogoya be hami bila i la ani a b’i dusu tiɲɛ. Hali n’o lo, kana a miiri ko fɛɛrɛ si tɛ se ka sɔrɔ i ka koo la.

² Bi, kerecɛn dɔw dagamunin lo u ka furu kɔnɔ k’a sɔrɔ fɔlɔ la u ka furu tun nagasinin lo. Nka u ye fɛɛrɛ sɔrɔ k’u ka jɛnɲɔgɔnya barika bonya. E fana be se k’i ka furu cogoya fisaya. Cogo di do?

3, 4. Mun na furuɲɔgɔnmaw bena u magwɛrɛ ɲɔgɔn na n’u b’u jija k’u magwɛrɛ Ala la? Ɲɛyirali dɔ ta k’o ɲɛfɔ.

³ E n’i furuɲɔgɔn bena aw magwɛrɛ ɲɔgɔn na ni aw b’aw jija k’aw magwɛrɛ Ala la kosɔbɛ. Mun na do? An ka ɲɛyirali dɔ ta: I ka miiri k’a filɛ, kulu dɔ be cɛɛ n’a muso cɛ. O kulu jukɔrɔla waganin lo ani a sanfɛla ka dɔgɔ. Cɛɛ be kulu faan kelen fɛ ani a muso be faan dɔ fɛ. Sisan u fila b’a daminɛ ka kulu yɛlɛ. K’u to kulu jukɔrɔla la, u yɔrɔ ka jan ɲɔgɔn na. Nka u yɛlɛtɔ ka  taga kulu kun na, u be surunya ɲɔgɔn na dɔɔni dɔɔni. Ɲɛyirali nin be mɔgɔ jigi sigi koo min na, i y’o faamu wa?

⁴ I be jijali min kɛ ka baara kɛ Jehova ye bɛrɛbɛrɛ, o be i n’a fɔ i b’i jijara ka kulu dɔ yɛlɛ. Komi i be Jehova kanu, an be se k’a fɔ ko i be i jijara kelen ka kulu yɛlɛ. Nka, ni e n’i furuɲɔgɔn ka jɛnɲɔgɔnya yɔgɔyɔgɔra, a be komi aw be kulu yɛlɛla, dɔ be faan kelen na ani tɔɔ kelen be faan dɔ la. Mun lo bena kɛ n’aw tora ka kulu yɛlɛ ka taga do? Tiɲɛn lo ko a daminɛ na, aw yɔrɔ ka jan ɲɔgɔn na. Nka n’aw tora ka yɛlɛ ka taga, o kɔrɔ k’aw magwɛrɛ Ala la, aw bena aw magwɛrɛ ɲɔgɔn na fana. Tiɲɛn na, fɛɛrɛ fisaman min bena i dɛmɛ i k’i  magwɛrɛ i furuɲɔgɔn na, o ye k’i magwɛrɛ Ala la. Nka i be se k’o kɛ cogo di yɛrɛ yɛrɛ la?

5. a) I be se k’i magwɛrɛ Jehova n’i furuɲɔgɔn na cogo di? b) Jehova be furuko jati cogo di?

⁵ E n’i furuɲɔgɔn be se ka aw magwɛrɛ Jehova la ani ɲɔgɔn na cogo min na, o ye ka Bibulu ka ladiliw sira tagama furu koo la (Zaburuw 25:4; Ezayi 48:17, 18). O kama, an ka Pol ka ladili jɔnjɔn dɔ lajɛ. A y’a fɔ ko: “Furu ka bonya mɔgɔw bɛɛ fɛ.” (Eburuw 13:4, ABM). O kɔrɔ ko di? Kumaden min ko “bonya,” o ɲɛsinna fɛɛn ma min koo ka gwɛlɛ i ma ani a nafa ka bon kosɔbɛ. Jehova be furuko jati o cogo yɛrɛ lo la, fɛɛnba lo a ɲɛɛ kɔrɔ.

6. Pol ye ladili min di furu koo la, o ladili laminikumaw be mun lo yira, ani mun na a kɔrɔtanin lo an k’o miiriya faamu?

⁶ Komi e n’i furuɲɔgɔn ye Ala sagokɛlaw ye, aw kɔni b’a lɔn ka ban ko furu ye fɛɛnba ye, fɛɛn senuman yɛrɛ lo. Jehova yɛrɛ lo ye furuko sigi sen kan (Matiyo 19:4-6). Nka ni gwɛlɛya b’i ka furu kɔnɔ, hali n’i b’a lɔn ko bonya ka ɲi ka la furu kan, n’a sɔrɔ o dama tɛna se ka e n’i furuɲɔgɔn lasun aw ka ɲɔgɔn kanu ani ka ɲɔgɔn bonya. N’o lo, mun lo bena aw dɛmɛ do? A filɛ Pol be kuma bonya koo la cogo min na. A ye min fɔ furu koo la, o tun ye cikan ye, a ye min di jijali kuma dɔw sen fɛ (Eburuw 13:1-5, ABM). I k’a kɔrɔsi ko Pol m’a fɔ ko “bonya be furu kan” dɛ, nka a ko “furu ka bonya.” Pol ye min fɔ, o tun tɛ koo ye a ye min kɔrɔsi dɔrɔn, nka a tun be mɔgɔw jijara u ka bonya la furu kan le. N’i y’o miiriya faamu, o be se k’i lasun i k’i furuɲɔgɔn koo diya i yɛrɛ ye tugun. Mun na do?

7. a) An be Bibulu ka cikan jumanw lo labato, ani mun na do? b) Tɔnɔ juman be kanminɛli la?

 ⁷ I ka miiri k’a filɛ i be Bibulu ka cikan wɛrɛw jati cogo min na, i n’a fɔ cii minw dira an ma ka mɔgɔw kɛ Krista ka kalandenw ye ani ka ɲɔgɔn lajɛn walisa ka Ala bato (Matiyo 28:19; Eburuw 10:24, 25). Tiɲɛn na, a man nɔgɔ k’o cikanw labato tuma bɛɛ. N’a sɔrɔ mɔgɔw t’u mako don i ka waajuli la, wala i ka baloɲini baara b’i sɛgɛn fɔɔ i ka kan ka bondori kɛ walisa ka se ka taga lajɛnw na. O bɛɛ n’a ta, i bele be Masaya kibaro weleweleda ani i be to ka taga kafo ka lajɛnw na. Mɔgɔ si tɛ se k’i bali k’o kɛ, hali Sutana yɛrɛ! Mun na do? Sabu i be Jehova kanu n’i dusukun bɛɛ ye ani o lo b’i lasun k’a ka cikanw labato (1 Zan 5:3). I be tɔnɔ juman sɔrɔ o la do? Ka waajuli kɛ ani ka taga lajɛnw na, o b’i dusukun lafiya ani k’i ninsɔndiya kosɔbɛ sabu i b’a lɔn ko i be Jehova sago lo kɛra ten. O koo be kɛ sababu ye ka barika kura don i la (Neemi 8:10). An be kalan juman sɔrɔ nin bɛɛ la?

8, 9. a) Bibulu ko an ka bonya la furu kan. Mun lo be se k’an lasun k’o cikan labato, ani mun na do? b) An bena koo fila jumanw lo lajɛ sisan?

⁸ Gwɛlɛyaw bɛɛ n’a ta, i be Ala ka cikanw labato ka waajuli kɛ ani ka taga lajɛnw na sabu i be Jehova Ala kanu kosɔbɛ. O kanuya kelen be se k’i lasun fana ka bonya la i ka furu kan i ko Bibulu b’i jija cogo min na hali n’a be komi o man nɔgɔ (Eburuw 13:4; Zaburuw 18:29; Waajulikɛlaw 5:4). I be jijali min kɛ ka waajuli kɛ ani ka taga lajɛnw na, Jehova b’i duga o kosɔn cogo min na, o cogo kelen na, a bena a kɔrɔsi ko i b’i jijara ka bonya la i ka furu kan ani a bena i duga o kosɔn fana.—1 Tesalonikaw 1:3; Eburuw 6:10.

⁹ O la do, i be se ka bonya la i ka furu kan cogo di? Kɛcogo minw be furu nagasi i ka kan k’i yɛrɛ tanga olu  ma. I fana ka kan ka fɛɛrɛ dɔw kɛ walisa k’i ka furu barika bonya.

10, 11. a) Kɛcogo juman tɛ bonya la furu kan? b) An ka kan k’an furuɲɔgɔn ɲininga mun lo la?

¹⁰ A saan damanin ye nin ye kerecɛnmuso dɔ y’a fɔ ko: “Ne be Jehova deli a k’an dɛmɛ n’ ka se ka muɲuli kɛ.” Ka mun lo muɲu? A ko: “Ne furucɛ be ne nɛni tuma bɛɛ. Hali n’a ka nɛnini nɔɔ tɛ ye ɲɛɛ na, a ye ne dusukun ɲɔɲɔ ni kuma goman sifa dɔw ye i n’a fɔ: ‘E kɛra doni ye ne kun!’ ani ‘Nafa foyi t’i la!’ Muso nin kaan be koo min ma ten, o ye kojuguba yɛrɛ lo ye: Ka ɲɔgɔn nɛni furu kɔnɔ.

¹¹ Koɲuman tɛ k’a ye ko kerecɛn furuɲɔgɔnmaw be kuma juguw fɔ ɲɔgɔn ma ka ɲɔgɔn mandimi. O mandimini ɲɔgɔn ban man di. Nɛnini be kɛ furu min kɔnɔ, bonya kɔni tɛ yen o furu kan. E ka furu cogoya be di o fan fɛ? N’i b’a fɛ k’o lɔn, i k’i yɛrɛ majigi k’i furuɲɔgɔn ɲininga ko: “Ne kumacogo be mun lo kɛ i la do?” N’a y’a fɔ ko i ka kumaw ka teli k’ale mandimi, i ka kan k’a ɲini k’i kumacogo yɛlɛma.—Galatikaw 5:15; Efɛzikaw 4:31.

12. Mun lo be se k’a to Ala be kerecɛn dɔ ka batoli jati fuu ye?

¹² I kana ɲinɛ ko i be kuma cogo min na i ka furu kɔnɔ, o be nɔɔ to e ni Jehova ka jɛnɲɔgɔnya kan. Bibulu b’a fɔ ko: “Ni min y’a miiri ko ale be Alasira tagama k’a sɔrɔ a t’a kumacogo kɔlɔsi, o tigi b’a yɛrɛ nigɛ, kuun te o tigi ka Alasira koo la.” (Zaki 1:26). I kumacogo ye i ka batoli faan dɔ ye. Dɔw b’a miiri ko komi u be Ala batora ka ban, u be ɲɔgɔn minɛ cogo min na u ka soo kɔnɔ, o tɛ basi ye. Bibulu kɔni  t’o fɔ. I kana i yɛrɛ lafili dɛ! Aw be ɲɔgɔn minɛ cogo min na, o koo kɔrɔtanin lo kosɔbɛ (1 Piyɛri 3:7). Hali n’i be se koo caaman na ani kisɛya b’i la, nka n’i be tugubanciya kɛ ka kuma juguw fɔ i furuɲɔgɔn ma, i be furu mafiɲɛya. Ala yɛrɛ be se k’a jati k’i ka batoli ye fuu ye.

13. Kɛcogo juman be se ka furuɲɔgɔnma dusu kasi?

¹³ Furuɲɔgɔnmaw ka kan k’u janto u kana ɲɔgɔn dusu kasi cogoya wɛrɛ la. An ka ɲɛyirali fila dɔw lajɛ: Musogwana denbatigi dɔ be to ka telefɔni ci a ka kafo kɔnɔ kerecɛn furucɛ dɔ ma walisa ka ladili ɲini a fɛ ani u be baro kɛ ka mɛɛn. Balimacɛ dɔ, min ye cɛgwana ye, ale be wagati caaman kɛ waajuli la ni kerecɛn furumuso dɔ ye lɔgɔkun o lɔgɔkun. N’a sɔrɔ miiriyajugu tɛ o furucɛ n’o furumuso kɔnɔ, nka u ka wale be nɔɔ juman to u furuɲɔgɔnw kan? O koo ɲɔgɔn kɛra muso dɔ la, ani a y’a fɔ ko: “A be ne tɔɔrɔ k’a ye ko n’ cɛɛ b’a janto ten balimamuso wɛrɛ la kafo kɔnɔ ani a be wagati caaman nin ɲɔgɔn kɛ n’a ye. O koo b’a to ne b’a miiri ko nafa bɛrɛ tɛ ne la.”

14. a) Zɛnɛsi 2:24 b’a yira ko mɔgɔ furuninw ka kan ka mun lo kɛ? b) An ka kan k’an yɛrɛ ɲininga mun lo la?

¹⁴ An b’a faamu fɛɛn min kama o kerecɛnmuso ani mɔgɔ wɛrɛw tɔɔrɔnin lo sabu o koo ɲɔgɔn kɛra u la. U furuɲɔgɔnmaw t’u janto Ala ka cikan jɔnjɔn dɔ la min ɲɛsinna furuko ma ko: “Cɛɛ ben’a faa n’a baa to yen ka nɔrɔ a muso la.” (Zɛnɛsi 2:24). Tiɲɛn lo ko minw furula, u bele ka ɲi k’u wolobagaw bonya. Nka, Ala ka cikan ko u ka kunkanbaaraw ɲɛsinna u furuɲɔgɔnw lo ma fɔlɔ. O cogo kelen na kerecɛnw b’u balimaw kanu kosɔbɛ. Nka, u ka kan k’u janto u furuɲɔgɔnw lo la fɔlɔ. O kama, ni kerecɛn furuninw be wagati caaman kɛ kojugu ni balima wɛrɛw ye minw tɛ u cɛɲɔgɔn  wala u musoɲɔgɔn ye, wala n’u be deli o balimaw na kojugu, o be na ni bɛnbaliya ye u ka furu kɔnɔ. Ni kɛlɛmisɛnw be i ka furu kɔnɔ, kɔni o koo lo ma na n’u ye? I k’i yɛrɛ ɲininga ko: ‘Ne furuɲɔgɔn ka kan ni wagati min ye, yala ne b’o kɛ n’a ye wa? Yala ne be n’ janto a la ani k’a kanu i ko a ka kan n’a ye cogo min na wa?’

15. Ka kɛɲɛ ni Matiyo 5:28 ye, mun na kerecɛn furunin man kan k’a janto kojugu mɔgɔ wɛrɛ la min t’a cɛɲɔgɔn wala a musoɲɔgɔn ye?

 ¹⁵ Ka fara o kan, kerecɛn furunin minw b’u janto kojugu mɔgɔ wɛrɛ la min tɛ u cɛɲɔgɔn wala u musoɲɔgɔn ye, u be hakilintanyako lo kɛ k’u yɛrɛ bila farati la. A fɔ man di, nka kerecɛn furunin dɔw tun delila mɔgɔ minw na kojugu, u labanna ka jarabi u la (Matiyo 5:28). O jarabi y’u lasun ka koo dɔw kɛ minw yɛrɛ be dɔ fara furu mafiɲɛyali kan tugun. An k’a filɛ ciden Pol ye min fɔ o koo la.

16. Pol ye cikan juman di furu koo la?

¹⁶ Pol ye cikan di ko “furu ka bonya.” O kɔ, a sinna k’a fɔ ko furu “dalan kana nɔgɔ, k’a masɔrɔ Ala na kiri tigɛ mɔgɔ nɔgɔlenw ni jatɔyakɛlaw kan.” (Eburuw 13:4, ABM). Pol ye furu “dalan” min kofɔ, o ɲɛsinna cɛnimusoko lo ma. Cɛnimusoko tɛ koo ‘nɔgɔnin’ ye n’a kɛra furu dɔrɔn kɔnɔ. O kama kerecɛnw be tugu Bibulu ka ladili nin kɔ: “E nisɔndiya n’i kanbelentuma muso ye.”—Talenw 5:18.

17. a) Duniɲa mɔgɔw be ɲamɔgɔya koo jati cogo min na, mun na kerecɛnw tɛ u ka miiriya basigi o kan? b) An be se ka Zɔbu ladegi cogo di?

¹⁷ Minw be ɲamɔgɔya kɛ, u b’a yira ko u tɛ bonya la Ala ka sariyaw kan fewu. Tiɲɛn lo ko ɲamɔgɔya tɛ basi ye mɔgɔ caaman ɲɛɛ na bi. Nka adamadenw be ɲamɔgɔya koo jati cogo min na, kerecɛnw tɛ u ka miiriya basigi o kan. U b’a faamu ko a laban, “Ala [lo] na kiri tigɛ mɔgɔ nɔgɔlenw ni jatɔyakɛlaw kan,” adamaden tɛ (Eburuw 10:31; 12:29). O lo kama kerecɛn sɔbɛw be tugu Jehova ka miiriya dɔrɔn lo kɔ o koo la (Ɔrɔmukaw 12:9). I hakili to a la ko cɛmɔgɔba Zɔbu y’a fɔ ko: “Ne ye layidu ta ne ɲɛw ye, ko ne ɲɛ tɛna bɔ npogotigi fɛ.” (Zɔbu 31:1, ABM). Kerecɛn  sɔbɛw tɛ sɔn ka koo si kɛ min bena laban k’u bila ɲamɔgɔya la. O kama u b’u ɲɛɛw kɔrɔsi ani u tɛ sɔn ka mɔgɔ si filɛ ni cɛnimusoko miiriya ye u kɔnɔ k’a sɔrɔ a tigi tɛ u furuɲɔgɔn ye.—Gafe nin ɲɛɛ 219-221 lajɛ.

18. a) Mun lo b’a yira ko ɲamɔgɔya ye kojuguba ye Jehova ɲɛɛ kɔrɔ? b) A ɲɛfɔ mun na ɲamɔgɔya ni boli batoli ye kelen ye.

¹⁸ Mun lo b’a yira ko ɲamɔgɔya ye kojuguba ye Jehova ɲɛɛ kɔrɔ? Musa ka sariya b’an dɛmɛ ka Jehova ka miiriya lɔn o koo la. Israɛl jamana na, u tun be se ka mɔgɔ faga jurumu minw kosɔn, u dɔw tun ye ɲamɔgɔya ni boli batoli ye (Levitiki 20:2, 10). Yala i b’a faamu fɛɛn min kama ɲamɔgɔya ni boli batoli ye kelen ye wa? Ayiwa, ni Israɛlden dɔ tun ye boli bato, layidu min tun be ale ni Jehova cɛ, a tun b’o tiɲɛ. O cogo kelen na, ni Israɛlden dɔ tun ye ɲamɔgɔya kɛ, layidu min tun be ale n’a furuɲɔgɔn cɛ, a tun b’o tiɲɛ. U fila bɛɛ tun ye janfako lo kɛ (Ɛkisɔdi 19:5, 6; Deteronɔmu 5:9; Malasi 2:14). U fila bɛɛ jalakinin tun lo Jehova Ala ɲɛɛ kɔrɔ, ale min ye kantigi ni lannamɔgɔ ye.—Zaburuw 33:4.

19. Mun lo be se k’an dɛmɛ an k’an cɛsiri ka ban ɲamɔgɔya la, ani mun na do?

¹⁹ Tiɲɛn lo ko kerecɛnw tɛ Musa ka sariya kɔrɔ. Nka n’an b’a to an hakili la ko ɲamɔgɔya tun ye jurumuba ye Israɛl jamana na galen, o be se k’an dɛmɛ an k’an cɛsiri ka ban a la. Mun na do? An ka ɲɛyirali dɔ ta: Yala i bena sɔn ka don legilizi dɔ kɔnɔ, k’i ɲɔngiri jaa dɔ kɔrɔ ani k’a bato wa? Ayi dɛ! Nka yala i bena sɔn k’o kɛ n’u ye wari caaman di i ma wa? I bena a fɔ ko ‘abada!’ Tiɲɛn na, ka Jehova janfa i kɛtɔ ka boli dɔ bato, o miirili dama ka gwo kerecɛn sɔbɛ ye. O cogo kelen na, koo o koo be se ka mɔgɔ lasun a ka ɲamɔgɔya kɛ ani k’a furuɲɔgɔn ni Jehova Ala janfa o cogo la, o miiriya yɛrɛ ka kan ka gwoya kerecɛnw ye (Zaburuw 51:3, 6;  Kɔlɔsikaw 3:5). Furu ye Jehova ka labɛn senuman ye. An kɔni t’a fɛ abada ka koo kɛ min be Sutana ninsɔndiya nka o be Jehova ni furu mafiɲɛya kosɔbɛ.

20. Mun lo ye mɔgɔ dɔw ka furu sɔrɔ. Ɲɛyirali dɔ ta k’a ɲɛfɔ.

²⁰ Koo o koo be furu mafiɲɛya, i ka kan ka ban o la. Ka fara o kan, i be se ka mun lo kɛ walisa k’i furuɲɔgɔn koo diya i yɛrɛ ye tugun? Walisa k’o jaabili lɔn, a jati k’i ka furu be i n’a fɔ boon. Furuɲɔgɔnmaw be kuma diiman minw fɔ ɲɔgɔn ye, u be koow kɛ nɛmɛnɛmɛ ani ka ɲɔgɔn bonya cogo min na, an be se k’o suma ni boon masirifɛnw ye minw be dɔ fara boon cɛɲi kan. Ni aw magwɛrɛnin lo ɲɔgɔn na, aw ka furu bena kɛ i n’a fɔ boon masirinin, dusudiya ni fɛɛn kulɛrilaman caaman be min kɔnɔ. Ni aw ka kanuya sumana, a be kɛ komi o masirifɛnw be tununa dɔɔni dɔɔni ani aw ka furu be kɛ ninsɔngoya yɔrɔ ye i n’a fɔ boon min kɔnɔ masirifɛn si tɛ yen. Ala ka cikan ko “furu ka bonya.” Komi i b’a fɛ k’o cikan labato, o kama i bena a ɲini k’i ka furu cogoya fisaya. Tiɲɛn na, ni fɛɛn nafa ka boon ani bonya b’a kan, a ka kan ka lalaga le, o kɔrɔ k’a lakuraya. I be se ka mun lo kɛ do? Ala ka Kuma b’a fɔ ko: “So bɛ jɔ hakilitiya barika la, a bɛ sabati dɔnniya barika la. A bonw bɛ fa fɛn ɲuman sɔngɔ gɛlɛnw ani fɛn dumanw na faamuli barika la.” (Talenw 24:3, 4, ABM). An k’a filɛ o kumaw ɲɛsinna furuko ma cogo min na.

21. An be se ka mun lo kɛ walisa an ka furu ka barika sɔrɔ dɔɔni dɔɔni? ( Koorilen min be ɲɛɛ 131 kan, o lajɛ fana.)

²¹ ‘Fɛɛn ɲuman sɔngɔ gɛlɛn’ minw be sɔrɔ gwa hɛɛrɛman kɔnɔ, u ye jogo dɔw ye i n’a fɔ kanuya sɔbɛ, Ala ɲɛsiran ani limaniya barikaman (Talenw 15:16, 17; 1 Piyɛri 1:7). O jogow be furu sabati kosɔbɛ. I ko a fɔra dakun tɛmɛnin na, yala i y’a kɔrɔsi cogo min  na boonw be fa fɛɛn ɲuman sɔngɔ gɛlɛnw na wa? U be fa “faamuli [wala lɔnniya] barika la.” Tiɲɛn na, lɔnniya min be Bibulu kɔnɔ, o sira tagamani be se ka furuɲɔgɔnmaw ka miiriya yɛlɛma ani k’u lasun u k’u koo diya ɲɔgɔn ye tugun (Ɔrɔmukaw 12:2; Filipikaw 1:9). La Tour de Garde ni Réveillez-vous ! ka barokun dɔw basiginin be Bibulu kan ani u ɲɛsinna furuko ma. E n’i furuɲɔgɔn mana aw dusu suma ka wagati ta k’o barokunw wala vɛrise dɔw lajɛ, i n’a fɔ tilera kalan, a be komi aw be masirifɛn ɲuman dɔ lajɛra ɲɔgɔn fɛ min be se ka dɔ fara aw ka boon cɛɲi kan. Aw be ladili min sɔrɔ o kalan na, ni Jehova ka kanuya be aw lasun k’o sira tagama aw ka furu kɔnɔ, a be komi aw y’o masirifɛn ta k’a don aw ka boon kɔnɔ. O la, dusudiya ni koo ɲuman minw tun be aw ka furu kɔnɔ fɔlɔ la, aw be se k’o sɔrɔ tugun.

22. N’an b’an seko kɛ k’an ka furu barika bonya, mun lo bena se k’an wasa?

²² Tiɲɛn lo ko a man nɔgɔ k’o masirifɛnw kelen kelen lakɔsegi u nɔɔ na boon kɔnɔ ani o yɛrɛ be wagati caaman ta. Nka, n’i b’i jija k’i seko kɛ, Bibulu ka cikan nin sira tagamani bena i wasa kosɔbɛ: “Aw ka ɲɔgɔn dan ɲɔgɔn bonyali la.” (Ɔrɔmukaw 12:10, ABM; Zaburuw 147:11). Min yɛrɛ kɔrɔtanin lo, o ye ko ni aw b’aw jija sɔbɛ la ka bonya la aw ka furu kan, o bena aw dɛmɛ aw ka to Ala ka kanuya la.