1, 2. Mbaʼépa jahecháta koʼág̃a?

NDÉPA remendáma? Oimérõ upéicha, ikatúpa ere revyʼaha? Térãpa neprovléma heta ha reñeamarga? Repensápa saʼíma pejoayhuha ne rembireko térã ne ména ndive? Pepytántepa oñondive ndaikatúigui pejopoi? Oimérõ upéicha katuete rembyasýne pe oikóva. Ha reservíramo Jehovápe koʼýte oiméne rejepyʼapy reikuaágui haʼe ndoipotaiha umi omendáva oiko péicha. Péro ani rejepyʼapy! Ikatu gueteri resolusiona umi ne provléma.

² Ñapensamíntena, oĩ ningo heta ména ha tembireko yma ndojoguerahaporãivaʼekue ha koʼág̃a katu oiko porã oñondive. Upéva ohechauka haʼekuéra otopa hague peteĩ mbaʼe oipytyvõva chupekuéra upearã. Ha nde avei ikatu retopa. Upévare koʼág̃a jahecháta mbaʼépa ikatu jajapo jajogueraha porãve hag̃ua ñane rembireko térã ñane ménandi.

3, 4. Mbaʼérepa jaʼe ména ha tembireko oñemoag̃uíramo Jehováre oñemoag̃uiha ojuehe? Emoĩ peteĩ ehémplo.

³ Umi omendáva oñemoag̃uivéramo Ñandejárare, oñemoag̃uivéta avei ojuehe. Mbaʼéichapa upéva? Pór ehémplo, ñapensamína ména ha tembireko oĩha  mombyry ojuehegui, ha oĩ ipaʼũmekuéra peteĩ sérro yvate. Pe ména oĩ un ládope ha hembireko katu oĩ ótro ládope. Upéi mokõivéva oñepyrũ ojupi pe sérro. Mbaʼépa oikóta upe rire? Jepe ñepyrũrã oĩkuri mombyry ojuehegui, upéi ojupívo ohóvo oñemoag̃uivéma ojuehe. Mbaʼépa ohechauka ñandéve ko ehémplo?

⁴ Umi ojupíva peteĩ sérro oñehaʼãmbaitevaʼerã. Upéicha avei ñande kristianokuéra ñañehaʼãmbaite jaservi Jehovápe. Ména ha tembireko ohayhúva Jehovápe ojapo opa ikatumíva oñemoag̃ui hag̃ua hese. Péro iprovlémarõ oñondive haʼete oĩva mombyry ojuehegui. Mbaʼépa oikóta mokõivéva oñehaʼãrõ ojupi pe sérro? Ñepyrũrã oĩta gueteri mombyry péro ojupívo  ohóvo, térã oñemoag̃uivévo Jehováre, oñemoag̃uivéta avei ojuehe. Péicha jahecha ména ha tembireko ojogueraha porã hag̃ua oĩ porã vaʼerãha Jehová ndive. Péro mbaʼéichapa ikatu ojapo hikuái upéva?

5. a) Mbaʼépa oipytyvõta umi omendávape oñemoag̃uive hag̃ua ojuehe ha Jehováre? b) Mbaʼéichapa Jehová ohecha ñemenda?

⁵ Umi omendáva oñemoag̃uive hag̃ua ojuehe ha Jehováre osegivaʼerã umi konsého omeʼẽva la Biblia ména ha tembirekópe g̃uarã (Salmo 25:4; Isaías 48:17, 18). Ñahesaʼỹijomína peteĩ konsého omeʼẽvaʼekue apóstol Pablo. Haʼe heʼi: ‘Opavavéke tomombaʼe ñemenda’ (Hebreos 13:4, BNP). Mbaʼépa heʼiséraʼe? Ñepyrũrã jahechami pe ñeʼẽ “tomombaʼe”. Griégo ñeʼẽme upéva heʼise jarrespeta térã jaguerohory. Péva ohechauka mbaʼéichapa Jehová ohecha ñemenda. Haʼe omombaʼe ha oguerohoryeterei.

6. Jahecha jeývo Pablo heʼivaʼekue, mbaʼépa ñantende ha mbaʼérepa iñimportánte upéva?

⁶ Ména ha tembireko oservíva Ñandejárape, katuete oikuaa omombaʼevaʼerãha ñemenda, Jehová voi omoñepyrũgui upéva (Mateo 19:4-6). Péro iprovléma jave oñondive noipytyvõmoʼãi chupekuéra oikuaánterõ ñemenda tuicha mbaʼeha. Haʼekuéra oikotevẽta peteĩ mbaʼe imbaretevéva omokyreʼỹva chupekuéra ojoayhu ha ojorrespeta hag̃ua. Ha mbaʼépa upéva? Jahechami jeýna Pablo heʼivaʼekue. Haʼe ndahaʼéi heʼínteva: “Tuicha mbaʼéko hína pe ñemenda”; haʼe omeʼẽ peteĩ mandamiénto: ‘Opavavéke tomombaʼe ñemenda’. Péicha ohechauka katuete ñamombaʼevaʼerãha ñemenda. *  Iñimportánte ñantende ko mbaʼe, upéva ñanepytyvõta ñamombaʼeve hag̃ua ñane rembireko térã ñane ménape. Mbaʼérepa jaʼe upéva?

7. a) Mbaʼépa Jehová oipota jajapo, ha mbaʼérepa ñaneñeʼẽrendu chupe? b) Mbaʼe iporãvapa jahupyty jajapo haguére Jehová oipotáva?

⁷ Ñañeporandumína, jajaposépa Jehová ojeruréva ñandehegui? Pór ehémplo, Haʼe oipota japredika ha jaha rreunionhápe (Mateo 28:19; Hebreos 10:24, 25). Oiméne katuete jajapo koʼã mbaʼe ijetuʼúramo jepe. Ñasẽ japredika, jepe umi hénte nohenduséi. Ha ñag̃uahẽramo jepe kaneʼõngue ñande travahohágui jaha rreunionhápe. Toiko la oikóva, ñande japredika ha jaha rreunionhápe. Ni Satanás nañandejokói! Mbaʼérepa ñaneñeʼẽrendu Jehovápe? Jahayhúgui chupe ñande pyʼaite guive ha jajaposégui haʼe heʼíva (1 Juan 5:3). Ha mbaʼe iporãvapa jahupyty upe haguére? Ñandepyʼaguapy ha javyʼa jajapógui Ñandejára rembipota. Upéva tuicha ñanembyetiaʼe (Nehemías 8:10). Mbaʼépa ñaaprende koʼã mbaʼégui?

8, 9. a) Mbaʼérepa ñamombaʼevaʼerã ñemenda, ha mbaʼépa jahupytýta upe haguére? b) Mbaʼépa jahecháta koʼág̃a?

⁸ Jahechaháicha, jahayhúgui Jehovápe japredika ha jaha rreunionhápe ijetuʼúramo jepe. Upéicha avei, jahayhúgui Jehovápe ‘ñamombaʼevaʼerã ñemenda’ jepe heta vése ijetuʼu ñandéve (Hebreos 13:4; Salmo 18:29; Eclesiastés 5:4). Ha Jehová ñanevendesiháicha japredika ha jaha haguére rreunionhápe, ñanevendesíta avei ñamombaʼe haguére ñemenda (1 Tesalonicenses 1:3; Hebreos 6:10).

⁹ Upéicharõ, mbaʼéichapa jahechaukáta ñamombaʼeha ñemenda? Primero, ndajajapomoʼãi mbaʼeve ombyaítava, ha segundo, ñañehaʼãta jajoayhuve. Koʼã mbaʼe jahecháta koʼág̃a.

10, 11. a) Mbaʼépa naiporãi ojapo umi omendáva? b) Mbaʼépa iporã ñaporandu ñane rembireko térã ñane ménape?

¹⁰ Peteĩ kristiána heʼivaʼekue: “Ajerure Jehovápe tachepytyvõ agueropuʼakamínte hag̃ua”. Mbaʼépa ogueropuʼakavaʼerã? Haʼe heʼi: “Che ménako iñeʼẽ arheleterei chéve. Nachenupãi ningo péro añeñandu vaieterei umi mbaʼe heʼívare chéve. Manterei heʼi: ‘Ndéngo peteĩ estórvo, nderevaléi mbaʼeverã’”. Ko kuñakarai oñeʼẽ peteĩ provléma ijetuʼúvare: umi omendáva iñeʼẽ arhél jepi ojupe.

¹¹ Ivaiete ningo mokõi kristiáno iñeʼẽ arhélramo ojupe. Upéi ipyʼaro opytávo ha upéva ndohasái péicha rei. Umi ména ha tembireko manterei ojojaʼóva ohechauka nomombaʼeiha ñemenda. Ha mbaʼépa ikatu jaʼe ñandejehe? Jahecha hag̃ua tekotevẽpa ñakambia, iporã ñaporandumi ñane rembireko térã ñane ménape: “Reñeñandu vaípa sapyʼánte umi mbaʼe haʼévare ndéve?”. Heʼíramo ñandéve oñeñandu vaiha ñañehaʼãvaʼerã ñakambia (Gálatas 5:15; Efesios 4:31).

12. Mbaʼéicha javépa ndovalemoʼãi mbaʼeverã jajapóva Jehovápe g̃uarã?

¹² Aníkena ñanderesarái ñañeʼẽ vaíramo ñane rembireko térã ñane ménape Jehová ipochytaha ñanendive. La Biblia heʼi: ‘Oimérõ peteĩ heʼíva ijehe ojerovia porãha Ñandejárare ha ndojokói ijuru, oñembotavy ijupe voi, ha ijerovia ndovaléi mbaʼeverã’ (Santiago 1:26, ÑÑB). Upévare entéro oservíva Jehovápe ojokokuaavaʼerã ijuru. Ohechaukaháicha la Biblia, tuicha jajavy ñapensáramo jaservi haguére Ñandejárape ikatumaha jajapo jajaposéva  ñande rogapýpe. Ani ñañembotavy, ko mbaʼe ndahaʼéi vyrorei (1 Pedro 3:7). Ikatu ñanekyreʼỹ ha ñandekatupyry kongregasiónpe. Péro japorojaʼo térã ñane ñeʼẽ arhélramo ñande rogayguápe jahechauka nañamombaʼeiha ñemenda. Ha Jehovápe g̃uarã ndovalemoʼãi mbaʼeverã jajapóva.

13. Mbaʼépa naiporãi avei jajapo?

¹³ Oĩ hetave mbaʼe naiporãiva jajapo. Jahechami mokõi ehémplo. Ñamoĩ chupe peteĩ ermáno omendáva oikoha oñemongeta meme peteĩ ermánandi omongakuaáva haʼeño imemby ha ojeruréva chupe konsého. Térã peteĩ ermána omendáva osẽramo pyʼỹi opredika peteĩ ermáno soltéro ndive. Katuete pe ermáno ha pe ermána omendáva ndojaposéi mbaʼeve ivaíva. Péro mbaʼéichapa oñeñandúne hembireko térã iména? Peteĩ ermána ohasavaʼekue ko mbaʼére heʼi: “Añeñandu vaieterei ningo ahechávo che ména openaitereiha peteĩ ermána kongregasionpeguáre. Añandu ndavaleiha mbaʼeverã”.

14. a) Heʼiháicha Génesis 2:24, mbaʼépa ojapovaʼerã ména ha tembireko? b) Mbaʼépa oñeporanduvaʼerã umi omendáva?

¹⁴ Ñantende mbaʼérepa oñeñandu vai ko ermána. Ha oĩ heta ermáno ha ermána oñeñandúva péicha. Haʼekuéra ohecha mbaʼéichapa iména térã hembireko nopenái ko konséhore: ‘Kuimbaʼe oheja itúva ha isýpe, ha ojoajuvaʼerã hembireko ndive’ (Génesis 2:24). Heʼisépa koʼápe ñamenda rire ndovaleveimaha ñañatende ñande ru ha ñande sýre? Nahániri. Koʼápe ningo ohechaukánte ñamenda guive ñamotenondevaʼerãha ñane rembireko térã ñane ménape. Ha upéichante avei kongregasiónpe: jahayhúramo jepe ñane ermanokuérape ñamotenondevaʼerã ñane rembireko térã ñane  ménape. Upévare jahasaitereíramo tiémpo térã jajepokuaaiterei peteĩ ndahaʼéivare ñane rembireko térã ñane ména, ñaneprovlémata ñande rogapýpe. Ñañeporandumi: “Oĩpa provléma che rógape ajapo haguére ko mbaʼe? Añangareko ha amokunuʼũpa che rembireko térã che ménape, ha aimépa hendive haʼe oikotevẽháicha?”.

15. Ohechaukaháicha Mateo 5:28, mbaʼérepa naiporãi umi omendáva openaiterei peteĩ ndahaʼéivare hembireko térã iména?

 ¹⁵ Avei ñapenaitereíramo peteĩ ndahaʼéivare ñane rembireko térã ñane ména ikatu jaike peteĩ provléma ivaivévape. Ñambyasyete péro oĩ kristiáno omendáva ojapóva upéva ha oúva ohayhu ótrope (Mateo 5:28). Ha ivaiveha katu oĩ upéva káusare ombyaíva hogapy. Jahechami mbaʼépa heʼi apóstol Pablo ko mbaʼére.

16. Mbaʼépa heʼi avei Pablo oñeʼẽvo umi omendávare?

¹⁶ Heʼi rire ‘opavavéke tomombaʼe ñemenda’, Pablo heʼi: ‘Ha umi omendáva ani oñemongyʼa ambue ndive; Ñandejára ohusgáta umi oikóvape oñondive omendaʼỹ rehe ha umi omongyʼávape imendare’ (Hebreos 13:4, BNP). Koʼápe Pablo oñeʼẽ rrelasión seysuál rehe. Umi omendáva ani hag̃ua oñemongyʼa ambue ndive orekovaʼerã rrelasión iména térã hembirekóndi añoite. Péicha voi heʼi la Biblia: ‘Evyʼa ne rembireko ndive pe kuña remenda hague, nemitãrusúpe’ (Proverbios 5:18).

17. a) Mbaʼépa kristianokuéra opensa ñemoakãratĩre? b) Mbaʼéichapa ikatu jajapo Job ojapo haguéicha?

¹⁷ Umi omoakãratĩva hembireko térã iménape ojapo peteĩ mbaʼe ivaietereíva Jehová renondépe. Koʼág̃a rupi heta hénte heʼi upéva ndaivairiha, péro umi kristiáno tee nopensái ko múndope oñepensaháicha. Jaikuaa ‘Ñandejára ohusgataha umi oikóvape oñondive omendaʼỹ rehe ha umi omongyʼávape imendare’. Upéicharõ ndahaʼéi peteĩ yvypóra reínte upe ipochýtava (Hebreos 10:31; 12:29). Upévare jajapo Jehová heʼíva (Romanos 12:9). Jajapose avei Job ojapo  haguéicha. Haʼe heʼi: “Che añemoĩ peteĩ ñeʼẽme che resakuéra ndive” (Job 31:1, ÑÑB). Upéicharõ ména ha tembireko oñekompromete mbaʼeveichavérõ nomañamoʼãiha ótrore. Péicha ndojapomoʼãi peteĩ mbaʼe ikatúva omokyreʼỹ chupekuéra omoakãratĩ hag̃ua hembireko térã iménape (ehecha Heʼípa la Biblia umi omendáva ikatuha ojedivorsia térã ojopoi?).

18. a) Mbaʼéichapa jaikuaa ñemoakãratĩ ivaietereiha Jehovápe g̃uarã? b) Mbaʼépepa ojojogua umi oporomoakãratĩva ha umi oadoráva ñandejára guaʼu?

¹⁸ Mbaʼéichapa jaikuaa ñemoakãratĩ ivaietereiha Jehovápe g̃uarã? Pe léi omeʼẽvaʼekue Moisés rupive ñanepytyvõ jaikuaa hag̃ua upéva. Upépe heʼi ojejukavaʼerãha umi oporomoakãratĩva ha umi oadoráva ñandejára guaʼúpe (Levítico 20:2, 10). Mbaʼépepa ojojogua koʼã pekádo? Mokõivénte ombyai peteĩ kompromíso. Umi oadoráva ñandejára guaʼúpe ombyai pe kompromíso ojapóva Jehovándi, ha pe oporomoakãratĩva ombyai pe kompromíso ojapóva hembireko térã iménandi. Mokõivénte oporotraisiona (Éxodo 19:5, 6; Deuteronomio 5:9; Malaquías 2:14). Upévare Jehová okondena chupekuéra. Haʼe ningo nopyrũi iñeʼẽre ha nombotavýi avavépe (Salmo 33:4).

19. Mbaʼépa ñanepytyvõta ani hag̃ua arakaʼeve ñaporomoakãratĩ?

¹⁹ Ñande ningo nañaimevéima Moisés Léi poguýpe. Upéicharõ jepe iporã ñanemanduʼa pe léi heʼiha ñemoakãratĩ ivaietereiha. Upéva ñanepytyvõta jajedesidi hag̃ua ani arakaʼeve ñaporomoakãratĩ. Ñamoĩmi peteĩ ehémplo. Ndépa reikéne peteĩ tupaópe ha reñesũnepa reñemboʼe hag̃ua peteĩ sántope? Ni mbaʼevéicharõ nderejapoichéne! Ha ojepagátaramo ndéve hetaiterei pláta? “Ni upeichavérõ!”, eréta voi. Entéro kristiánope ombojeguaru opensáramo omyengoviataha  Jehovápe peteĩ taʼanga rei rehe. Ha upéicha vaʼerã avei ñapensávo ñemoakãratĩre, jaikuaa porãgui jajapóramo upéva ñambotavyhañaína ñane rembireko térã ñane ménape, ha ñambopochyha Jehovápe (Salmo 51:1, 4; Colosenses 3:5). Mbaʼeveichavérõ nañambovyʼaséi Satanáspe, ha nañamotĩséi Jehovápe ñamongyʼávo ñemenda.

20. Mbaʼépa ojehu heta omendávape? Emoĩ peteĩ ehémplo.

²⁰ Oĩve heta mbaʼe oipytyvõtava umi omendáva ojorrespetave hag̃ua. Mbaʼe mbaʼépa umíva? Jaikuaa hag̃ua ñambojojami ñemenda peteĩ ógare. Ikatu ñamoĩ pype heta adórno ñamoporãve hag̃ua. Péicha avei ména ha tembireko ikatu torypápe oñeʼẽ ojupe, oñomokunuʼũ ha oñomombaʼe. Péro oñemomombyrýramo ojuehegui haʼete ojeipáva ohóvo umi adórno ha opyta peteĩ óga nandi guasu. Heta omendávape ojehu ko mbaʼe, péro ñande ndajaipotái oiko upéva, ‘ñamombaʼese guei ñemenda’ Ñandejára oipotaháicha. Jaikuaa iñimportanteha ñamyatyrõ oñembyaíva. Upévare ñañehaʼãmbaite jaiko porã jey oñondive. Ñandejára Ñeʼẽ heʼi mbaʼéichapa ikatu jajapo upéva: ‘Katupyrýpe oñemopuʼã óga, ha arandúpe oñemboguapy hatã. Mbaʼekuaa omyenyhẽ kotykuéra mbaʼe iporãvagui’ (Proverbios 24:3, 4). Jahechami mbaʼéichapa ména ha tembireko ikatu ojapo ko mbaʼe.

21. Mbaʼéichapa ména ha tembireko ikatu oñemoag̃ui jey ojuehe? (Ehecha rrekuádro  Mbaʼéichapa ikatu rojoayhuve?)

²¹ Umi família ovyʼáva ningo ojoayhu, okyhyje Jehovágui ha ojerovia hese. Koʼãva hína umi ‘mbaʼe porã’ ombojeguáva ñemenda (Proverbios 15:16, 17;  1 Pedro 1:7). Avei oipytyvõ ména ha tembireko ojogueraha porã hag̃ua. Péro heʼiháicha Proverbios 24:4, mbaʼépa oñekotevẽ umi koty henyhẽ hag̃ua ‘mbaʼe porãgui’? Upépe heʼi ‘mbaʼekuaa omyenyhẽha’ upe óga. Upéicharõ ména ha tembireko oñemoag̃ui jey hag̃ua ojuehe oñehaʼãvaʼerã oikuaa la Biblia heʼíva ha ojapo (Romanos 12:2; Filipenses 1:9). Iporãta ohesaʼỹijóramo oñondive téysto káda diagua, térã umi artíkulo osẽva Ñemañaha térã ¡Despertad!-pe ha oñeʼẽva omendávare. Koʼãva oipytyvõta chupekuéra ohecha hag̃ua umi ‘mbaʼe porã’ oikotevẽva ombojegua hag̃ua hogapy. Upéi omoingevaʼerã koʼã mbaʼe porã ‘ikotýpe’, upéva heʼise ohayhúgui Jehovápe ojapotaha haʼe heʼíva. Péicha omoporã ha ombojegua jeýta hogakuéra.

22. Mbaʼe iporãvapa ohupytýta umi omendáva oñehaʼãramo oiko porã jey oñondive?

²² Jaikuaa umi omendáva oikotevẽha tiémpo oñemoag̃ui jey hag̃ua ojuehe. Péro ména ha tembireko oñehaʼãva oiko porã jey oñondive ohupytýta peteĩ mbaʼe porã: ovyʼáta ojapógui la Biblia heʼíva umi omendávape g̃uarã (Romanos 12:10; Salmo 147:11). Ha iporãveha katu, oñehaʼãramo omombaʼe ñemenda Ñandejára ohayhúta chupekuéra.