1, 2. Gara ga san hpe hkaja na kun? Hpa majaw kun?

NANG gaw dinghku hte rai sai i? Rai yang, na dinghku ngwi pyaw ai kun? Myit n pyaw hpa dinghku manghkang ni hkrum nga ai kun? Nang hte na a ningrum ningtau gaw angwi ngwi tsan wa sai ngu hkamsha ai kun? Dai zawn dinghku hpe nang myit htum nga sai kun? Rai yang, moi nga wa ai tsawra myit katsi mat ai majaw nang yawn nga na re. Hkristan langai re ai nang gaw, na a dinghku hte Yehowa Karai Kasang a hpung shingkang hpe dan dawng hkra galaw mayu na re. Ya aten hta, na a masa gaw myit tsang hpa, myitru hpa byin nga na re. Raitim, myit mada lam n nga sai nga nna hkum sawn la yaw.

² Hkristan hting gaw nkau mi gaw rau nga taw tim, hku hkau lam n kaja ai masa ni nga wa ai. Raitim, hku hkau lam kaja shangun ai lam hpe shanhte mu wa ai. Na a dinghku hta mung, ngwi pyaw simsa ai lam hpe gara hku tam mu na kun?

3, 4. Karai Kasang hte hku hkau na matu shakut na nga yang, lahkawng yan hpa majaw hku hkau wa na kun? Ga shadawn jaw u.

³ Nang hte na a ningrum ningtau gaw, Karai Kasang hte grau hku hkau wa na matu shakut yang, nan lahkawng mung grau hku hkau wa na re. Hpa majaw kun? Ga shadawn langai hpe myit yu ga. Bum lagaw na maga mi hta madu wa tsap nga nna, maga mi hta gaw madu jan tsap nga ai. Lahkawng yan bum ntsa de lung hpang wa ma ai. Bum lagaw hta nga taw ai shaloi, shan lahkawng tsan nga ma ai. Raitim, bum ntsa de du wa magang lahkawng yan ni wa magang re. Ndai ga shadawn hta n-gun lu hpa sharin la lu ai lam hpe nang sadi hkrup ai kun?

⁴ Yehowa a magam gun na matu, n-gun atsam mahkra hte shakut nga ai hpe bum ntsa de lung na matu shakut ai hte shingdaw mai ai. Nang gaw Yehowa hpe tsawra ai majaw, ga shadawn hku nna bum de lung na matu shakut wa ai. Na a ningrum ningtau hte n htuk ai nga yang, nanhte gaw dai bum ntsa de lung na matu shakut mai ai. Matut lung wa ai shaloi, gara hku byin wa na kun? Shawng nnan hta gaw nan lahkawng yan grai tsan nga na re. Raitim, nang gaw bum ntsa de shakut lung magang, tsun mayu ai gaw Karai Kasang hte hku hkau na matu shakut magang, nan lahkawng grau hku hkau magang re. Gaja nga yang, Karai Kasang hte hku hkau na matu shakut ai gaw na a ningrum ningtau hte grau hku hkau shangun ai a madung lam re. Dai zawn hku hkau na matu gara hku galaw mai ai kun?

5. (a) Yehowa hte mung, ningrum ningtau hte mung hku hkau shangun ai lam langai gaw hpa rai kun? (b) Dinghku hpe Yehowa gara hku mu mada ai kun?

 ⁵ Karai Kasang hte hku hkau na matu nang hte na a ningrum ningtau gaw dinghku hte seng ai Chyum Laika lam matsun ni hpe hkan sa ra ai. (Shakawn 25:4; Esaia 48:17, 18) Kasa Pawlu tsun wa ai lam matsun langai hpe myit yu ga. “Dinghku hpe yawng mayawng hkungga ra ai” nga nna shi tsun ai. (Hebre 13:4, NW) Hpa hpe tsun mayu ai kun? “Hkungga” nga nna tsun ai hta lama ma hpe manu shadan ai lam lawm ai. Yehowa gaw dinghku hpe manu shadan ra ai lam hku nna mu mada ai.

6. Dinghku hte seng nna Pawlu tsun ai hpaji jaw ga a lawu lahta na ga ni gaw hpa hpe madun dan ai kun? Dai hpe matsing da na matu hpa majaw ahkyak ai kun?

⁶ Dinghku hpe manu shadan ra na lam, Karai Kasang hpe nawku ai ni re ai nan lahkawng yan chye da ngut chyalu re. Dinghku lamang hpe Yehowa nnan hpang ya wa ai. (Mahte 19:4-6 hpe hti u.) Raitim, dinghku manghkang hkrum nga yang gaw, dinghku hpe manu shadan ra ai lam chye ai hte sha, shada da tsawra hkungga na matu n mai byin ai. Tsawra hkungga na matu nang hpe hpa gaw shadut ya na kun? Hkungga ai lam madun ai hte seng nna Pawlu a hpaji jaw ga hpe atsawm matsing u. ‘Dinghku gaw hkungga hpa re’ nga nna tsun na malai ‘dinghku hpe hkungga ra ai’ nga nna tsun wa ai. Pawlu gaw shi a mu mada ai lam hpe tsun dan nga ai n re ai sha shadut taw ai re. * Dai hpe matsing da na nga yang, na a ningrum ningtau hpe bai hkungga na matu shadut ya ai. Hpa majaw kun?

7. (a) Gara Chyum Laika lam matsun ni hpe anhte hkan sa nga ai kun? Hpa majaw kun? (b) Madat mara ai majaw hpa akyu ni lu wa ai kun?

 ⁷ Sape shatai u, nawku zuphpawng galaw u nga ai Chyum Laika lam matsun ni hpe nang gara hku sawn la ai hpe myit yu u. (Mahte 28:19; Hebre 10:24, 25) Dai lam matsun ni hpe hkan sa na matu kalang lang yak chye ai. Nang hkaw tsun ai shaloi, masha ni n kaja ai hku bai htang chye ai. Kan bau bungli hta grai ba ai majaw, Hkristan zuphpawng ni lung na matu yak chye ai. Dai pyi, nang gaw mungdan kabu gara shiga hpe matut hkaw nga nna, zuphpawng ni ayan lung nga ai. Nang hpe kadai mung, shingdang lu na n re. Satan pyi n mai shingdang ai. Hpa majaw kun? Yehowa hpe tsawra ai gaw shi a lam matsun ni hpe hkan sa na matu nang hpe shadut ya ai majaw re. (1 Yawhan 5:3) Hpa akyu ni lu wa ai kun? Hkaw tsun bungli hta shang lawm nna, zuphpawng ni lung ai shaloi, myit simsa lam, ngwi pyaw lam hkam la lu ai. Hpa majaw nga yang, Karai Kasang ra sharawng ai hpe galaw nga ai majaw re. Dai hku hkamsha ai majaw nang n-gun lu wa ai. (Nehemia 8:10) Hpa sharin la lu ai kun?

8, 9. (a) Dinghku hpe hkungga ra ai nga nna n-gun jaw da ai lam hpe madat na matu hpa gaw shadut ya na kun? Hpa majaw kun? (b) Ya, gara lam lahkawng hpe hkaja na kun?

⁸ Karai Kasang hpe tsawra ai gaw, yakhkak ai lam ni a lapran hkaw tsun nna, zuphpawng lung u ngu ai lam matsun ni hpe hkan sa na matu nang hpe shadut ya ai. Dai zawn Yehowa hpe tsawra ai myit gaw, yakhkak ai aten ni hta pyi ‘dinghku hpe hkungga ra ai’ ngu ai Chyum Laika lam matsun hpe hkan sa na matu nang hpe shadut ya lu ai. (Hebre 13:4, NW; Shakawn 18:29; Hpaji 5:4) Hkaw tsun na matu, zuphpawng lung na matu nang shakut nga ai hpe Yehowa shaman ya ai zawn, dinghku hpe hkungga na matu shakut ai hpe mung, shi sadi hkrup nna shaman chyeju jaw na re.​—1 Htesaloni 1:3; Hebre 6:10.

⁹ Dai rai yang, na a dinghku hpe hkungga ai lam gara hku madun mai ai kun? Dinghku hpe hkra machyi shangun ai akyang lailen ni hpe koi ra ai. Dai hta n-ga, dinghku makyit sumri hpe ngang kang shangun ai lailen ni hpe galaw ra ai.

10, 11. (a) Gara akyang ni gaw dinghku hpe n hkungga ai lam byin shangun ai kun? (b) Ningrum ningtau hpe gara ga san ni san ging ai kun?

¹⁰ Hkristan madu jan langai gaw, “hkam sharang lu na matu n-gun jaw u nga nna Yehowa kaw ngai akyu hpyi ai” nga nna tsun ga ai. Hpa hpe hkam sharang na matu kun? “Nye a madu wa gaw ga hte achyaw ai. Hkum hkrang hta hkra machyi ai lam n nga tim, ‘akyu n rawng ai num’ nga nna tsun ai majaw ngai myit hta gaw hkra machyi wa ai” nga nna shi tsun dan ai. Shi tsun ai hku nga yang, dinghku hta grai mazut ai ga tsun shaga ai gaw, ahpa atang n mai sawn la ai hpe chye lu ai.

¹¹ Hkristan dinghku hta grai mazut ai ga ni a majaw, loi loi hte n mat ai myit machyi hpa ningma ni lu mat na nga yang, yawn hpa re. Myit machyi hpa ga ni tsun ai dinghku gaw, hkungga ai lam nga na n re. Na a dinghku hta gaw gara hku kun? Chye lu ai lam langai gaw, “nye a ga majaw nang gara hku hkamsha ai kun” nga nna ningrum ningtau hpe shagrit shanem let san u. Na a ga majaw, ningrum ningtau gaw chyahkring hkring myit hkra machyi na nga yang, masa kaja wa hkra galai shai mayu ai myit nga ra ai.​—Galati 5:15; Ehpesu 4:31 hpe hti u.

12. Masha langai a nawku daw jau ai lam gaw, Karai Kasang a man hta gara hku kaman lila byin mat chye ai kun?

¹² Dinghku hta tsun shaga ai lam gaw, Yehowa hte na a hku hkau lam hpe kaja ai akyu shabyin lu ai zawn, n kaja ai akyu mung shabyin lu ai. “Ngai gaw naw ku htung shadik ai wa rai nga nngai, nga nna marai langai ngai myit nawn dam timung, tinang a shinglet hpe n chye hkang ai hte, tinang a myit hpe hkalem kau yang, dai wa a naw ku htung, kaman lila sha rai nga lu ai” nga nna Chyum Laika hta tsun da ai. (Yaku 1:26) Na a tsun shaga ai lam gaw, na a nawku daw jau ai lam hte matut mahkai nga ai. Karai Kasang hpe nawku nga dingsa, dinghku hta hpa mi byin byin, ahkyak n re nga nna sawn la mai ai ngu, Chyum Laika hta n tsun da ai. Dai majaw tinang hkum tinang  hkum hkalem u. Ndai gaw ahkyak shatai ra ai lam re. (1 Petru 3:7 hpe hti u.) Karai a magam hta atsam ningja ni nga tim, ningrum ningtau hpe myit hkra machyi hpa ga ni dingsang tsun ai nga yang, dinghku hpe n hkungga ai hku byin ai majaw, na a nawku daw jau ai lam mung kaman lila sha rai na re.

13. Ningrum ningtau hpe myit n pyaw hkra gara hku galaw hkrup chye ai kun?

¹³ Ningrum ningtau hpe kaga lam hku nna, myit machyi hkra n galaw hkrup na matu mung sadi ra ai. Ga shadawn lahkawng hpe myit yu ga. Ningrum ningtau n nga ai ma kanu langai gaw, nawku hpung kaw nna dinghku nga ai hpunau langai hpe chyahkring hkring phone shaga nna ayan hpaji hpyi ai. Shanhte grai na hkra ga shaga ma ai. Dinghku n de shi ai hpunau langai gaw, dinghku nga ai nauna langai hte rau bat shagu hkaw tsun bungli sa ai. Shanhte gaw yaw shada lam kaja tim, dai hku galaw ai gaw shanhte a ningrum ningtau hpe gara hku hkra machyi shangun ai kun? Dai zawn masa hte hkrum nga ai madu jan langai gaw, “nye a madu wa gaw nawku hpung kaw na nauna langai hpe aten grai jaw nna lanu lahku nga ai majaw ngai myit n pyaw ai. Myit kaji mat ai” nga nna tsun dan ai.

14. (a) Ningpawt 2:24 hta gara dinghku lit hpe ahkyak shatai tsun da ai kun? (b) Tinang hkum tinang gara hku san ging ai kun?

¹⁴ Dai zawn hkrum nga ai dinghku num, la ni a matu myit n pyaw hpa re. Shanhte a ningrum ningtau gaw, “lasha gaw tinang a kanu kawa hpe kau da nhtawm shi a madu jan hte manoi nga na” ngu ai Karai Kasang a lam matsun hpe ahpa atang sawn la ai re. (Ningpawt 2:24) Dinghku nga ai ni gaw, kanu kawa hpe hkungga ra ai raitim, Karai Kasang a lamang hku nga yang, shanhte a madung lit gaw tinang a ningrum ningtau hpe lanu lahku na matu re. Dai zawn sha, Hkristan ni gaw hpunau nauna ni hpe tsawra ra ai raitim, shanhte a madung lit gaw tinang a ningrum ningtau hpe lanu lahku na matu re. Dai majaw, tinang gaw dinghku la rai yang, kaga num ni hte hku hkau lai ai, (sh) tinang gaw dinghku num rai yang kaga la ni hte hku hkau lai ai gaw, dinghku hta manghkang byin wa chye ai. Dai lam a majaw, na a dinghku hta manghkang byin nga ai kun? ‘Nye a ningrum ningtau hpe jaw ra na aten, lanu lahku lam hte tsawra ai  lam hpe gaja wa sha ngai jaw nga ai kun’ nga nna tinang hkum tinang san yu u.

15. Mahte 5:28 hku nna Hkristan dinghku num, la ni gaw tinang a ningrum ningtau n re ai ni a ntsa lanu lahku lai ai hpe hpa majaw koi ging ai kun?

¹⁵ Tinang a ningrum ningtau n re ai ni hpe lanu lahku lai ai Hkristan dinghku num, la ni gaw shoihpa nga ai lam de ndum  shami du mat wa ai. Hkristan dinghku num, la nkau mi gaw tinang hte hku hkau lai ai ni hpe tsawra mat ai gaw yawn hpa re. (Mahte 5:28) Dai zawn tsawra mat ai kaw nna, dinghku hpe n hkungga ai lam byin shangun ai lailen ni galaw hkrup chye ai. Dai hte seng nna kasa Pawlu tsun ai hpe myit yu ga.

16. Dinghku hte seng nna Pawlu hpa tsun wa ai kun?

¹⁶ ‘Dinghku hpe hkungga ra ai’ nga nna n-gun jaw ngut ai hpang Pawlu gaw “hkungran ai yup ra mung, san seng nga u ga: . . . hpye ai amu galaw ai ni hte num shaw la shaw ai ni hpe, Karai Kasang tara dara na wu ai” nga nna sadi jaw wa ai. (Hebre 13:4, NW) “Hkungran ai yup ra” ngu ai gaw num, la kanawn mazum ai lam hpe Pawlu tsun mayu ai re. Dai zawn kanawn mazum ai lam gaw, tinang a ningrum ningtau hte sha rai ging ai. Dai hku rai yang, “hkungran ai yup ra” gaw san seng na re. Dai majaw, “na a ram prat na madu jan hte rau pyaw nga u” nga ai Chyum Laika lam matsun hpe Hkristan ni hkan sa ma ai.​—Ga Shagawp 5:18.

17. (a) Hkristan ni gaw num shaw, la shaw ai lam hte seng nna masha law malawng mu mada ai hku hpa majaw n mu ging ai kun? (b) Yoba a kasi hpe gara hku hkan sa ging ai kun?

¹⁷ Tinang a ningrum ningtau n re ai ni hte arau yup ai gaw, akyang lailen hte seng ai Karai Kasang a tara hpe tsep kawp n hkan sa ai re. Ya prat na masha law malawng gaw, num shaw, la shaw ai hpe ahpa atang sawn la ma ai. Num shaw, la shaw ai hte seng nna masha ni gara hku sawn la tim, Hkristan ni gaw dai zawn n mai sawn la ai. “Hpye ai amu galaw ai ni hte num shaw la shaw ai ni hpe” masha ari jaw na n re ai sha, “Karai Kasang tara dara na” re ai hpe chye da ma ai. (Hebre 10:31; 12:29) Jet ai Hkristan ni gaw, dinghku hte seng nna Yehowa mu mada ai hte maren mu mada ai. (Roma 12:9 hpe hti u.) “Ngai gaw nye myi hte ga shaka tawn da ni ai” nga nna Yoba tsun wa ai hpe bai dum u. (Yoba 31:1) Jet ai Hkristan ni gaw, num shaw la shaw chye ai masa de lahkam mi pyi n sa na matu, tinang a myi  hpe hkang nna ningrum ningtau n re ai ni hpe, ra marin ai myit hte galoi mung yu na n re.​—Garan Nga Ai Lam, Hka Ai Lam Hte Seng Ai Chyum Laika Ningmu hta na Bungjat Daw hpe yu u.

18. (a) Num shaw, la shaw ai lam gaw Yehowa a man hta kade daram mara kaba ai kun? (b) Num shaw, la shaw ai hte gawngngu sumla nawku ai hta hpa bung ai lam nga ai kun?

¹⁸ Num shaw, la shaw ai lam gaw Yehowa a man hta kade daram mara kaba ai kun? Dai lam hte seng nna, Yehowa a hkamsha lam hpe Mawshe a tara kaw nna chye lu ai. Israela mungdan hta num shaw, la shaw ai lam hte gawngngu sumla nawku ai gaw, si ari hkrum ging ai mara ni hta lawm ai. (Jaw Jau 20:2, 10) Dai mara lahkawng a bung ai lam hpe nang mu ai kun? Israela masha langai gawngngu sumla nawku ai gaw Yehowa hte tawn da wa ai ga shaka hpe tawt lai ai re. Dai zawn sha, Israela masha langai num shaw, la shaw ai gaw ningrum ningtau hte tawn wa ai ga shaka hpe tawt lai ai re. Lahkawng yan gaw sadi n dung ai ni sha re. (Pru Mat 19:5, 6; Tara Jahprang 5:9; Malahki 2:14 hpe hti u.) Dai majaw, sadi dung ai, kamhpa ging ai Yehowa Karai Kasang a man hta shan lahkawng yan gaw mara nga ai.​—Shakawn 33:4.

19. Num shaw, la shaw ai lam n galaw na ngu ai dawdan lam hpe hpa gaw ngang kang shangun lu ai kun? Hpa majaw kun?

¹⁹ Hkristan ni gaw Mawshe a tara npu hta n nga ai gaw teng nga ai. Raitim, moi Israela mungdan hta num shaw, la shaw ai lam hpe mara kaba nga nna sawn la wa ai lam bai dum ai gaw, dai mara hpe n tawt lai na matu Hkristan ni a dawdan lam hpe grau ngang kang shangun ai. Hpa majaw kun? Ndai shingdaw ai lam hpe myit yu u. Nang gaw gawngngu sumla shawng hta hput di nna nawku na kun? ‘Galoi mung n galaw ai’ nga nna nang tsun na re. Raitim, gumhpraw law law jaw na nga yang gaw dai hku galaw na kun? ‘Myit hta pyi n bang ai’ nga nna tsun na re. Gawngngu sumla nawku nna Yehowa hpe sadi n dung na ngu ai myit gaw, Hkristan langai a matu matsat hpa re. Dai zawn sha, gara lam hte gunglau hkrum tim, num shaw, la shaw nna Yehowa Karai Kasang hte tinang a ningrum ningtau hpe sadi n dung ai myit gaw, Hkristan ni a matu matsat hpa re. (Shakawn 51:1, 4; Kolose 3:5) Satan hpe pyaw shangun ai,  Yehowa hte dinghku lamang hpe n hkungga shangun ai akyang lailen hpe anhte galoi mung galaw mayu na n re.

20. Dinghku nkau mi hta byin ai lam hpe ga shadawn hte tsun dan u.

²⁰ Dinghku hpe n hkungga ai hte bung ai akyang lailen hpe koi ai sha n-ga, na a ningrum ningtau hpe moi na zawn hkungga ai lam bai nga wa hkra hpa galaw lu ai kun? Mahtai lu na matu dinghku hpe nta langai hte shingdaw yu ga. Ningrum ningtau a tsawra myit lawm ai ga, chye na ya ai lailen, hkungga lam byin shangun ai lailen ni gaw nta hpe mawn sumli ya ai lam nga nna sawn yu ga. Langai hte langai hku hkau wa ai ngu hkamsha wa yang, na a dinghku gaw nsam hkum nna, grai tsawm hkra mawn sumli da ai nta hte bung na re. Raitim, tsawra myit yawm wa yang, dai mawn sumli da ai ni gaw angwi ngwi mat mat nna hpang jahtum hta, na a dinghku gaw mawn sumli da ai lam n nga ai nta hte bung wa na re. “Dinghku hpe hkungga ra ai” ngu ai Karai Kasang a lam matsun hpe hkan sa mayu ai myit gaw, masa bai kaja wa hkra shakut na matu nang hpe shadut ya na re. Manu dan ai arai, hkungga ra ai arai lama ma rai yang, gram lajang nna moi na zawn bai byin hkra galaw ging ai n re i? Gara hku galaw lu ai kun? “Hpaji hparat hte nta hpe gap da lu nna, Zai byeng-ya hte shagrin da lu na ra ai: Chye chyang ai hte de a gawk ni hpe, Hpu la nna tsawm htap ai sut rai hte jahpring da na ra ai” nga nna Chyum Laika hta tsun da ai. (Ga Shagawp 24:3, 4) Dai ga ni hpe dinghku hta gara hku hkan sa mai ai lam hkaja yu ga.

21. Dinghku ngang kang hkra gara lam hku nna tsang hte tsang galaw lu ai kun? (“ Dinghku Hpe Gara Hku Ngang Kang Shangun Lu Ai Kun?” ngu ai lawk hpe yu u.)

²¹ Ngwi pyaw ai dinghku hta, jet ai tsawra myit, Karai Kasang hpe hkrit hkungga ai lam hte ngang kang ai makam masham ngu ai atsam ningja ni lawm ai. (Ga Shagawp 15:16, 17; 1 Petru 1:6) Dai lam ni gaw, dinghku hpe  ngang kang shangun lu ai. Raitim, lahta de tsun ai Ga Shagawp Laika hta gawk ni hpe manu dan ai sut rai ni hte gara hku jahpring da ai lam sadi hkrup ai kun? “Chye chyang ai hte” nga nna tsun da ai. Chyum Laika machye machyang hpe tatut hkan sa ai shaloi, anhte a myit mang ai lam hpe galai shai ya nna, moi na zawn shada da bai tsawra wa hkra shadut ya lu ai. (Roma 12:2; Hpilipi 1:11) Dinghku hte seng ai Chyum daw ni (sh) uhpung kaw nna shapraw da ai laili laika ni hpe na a ningrum ningtau hte arau dinglik mai ai. Dai gaw na a nta hpe tsawm htap shangun ai mawn sumli ai arai langai ngai hpe dinglik yu nga ai hte bung ai. Atsawm dinglik da ai hpaji jaw ga langai hpe hkan sa na matu, Yehowa hpe tsawra ai myit gaw shadut ya na re. Dai zawn hkan sa ai gaw, mawn sumli ai arai hpe gawk de la sa ai hte bung ai. Dai rai yang, moi na zawn ngwi pyaw simsa ai lam hpe bai hkamsha lu na re.

22. Dinghku ngang kang hkra shakut ai gaw, hpa myit dik lam hpe lu shangun ai kun?

²² Dai mawn sumli ai arai langai hpra hpe shi shara hte shi bai tawn lu na matu, shakut shaja galaw na hte aten ra ai. Na a maga hku nna shakut shaja galaw ai gaw, “hkungga lara ai hta shada da shagrau hkat mu” ngu ai Chyum ga matsun hpe hkan sa nga ai hpe chye ai majaw nang myit dik lam lu na re. (Roma 12:10; Shakawn 147:11) Dai hta n-ga, na a dinghku hpe hkungga na matu shakut na nga yang, Karai Kasang a n-gaw nwai ai tsawra myit hta a nga nga lu na re.