1, 2. ¿Te ma gä handihu̱?

RꞌA YÄ medinthäti senti ge ya hingi ꞌmu̱i ko rä johya ꞌne senti ge pe̱ꞌtsi ho̱nse̱ yä xuñha. Ya hingi ntsitsꞌi xä ñho nꞌa ngu mänꞌaa. Rꞌaa ho̱nse̱ di ze̱ti ꞌne di kumpli ko yä responsabilida pe ya hingi ꞌmu̱i ko rä johya. Mu̱ nuꞌi gi thogi njabu̱, zäi gi nehmä ge nunka xä tse̱tꞌi näꞌä rä mhäte mi ja ko ri däme o ri ꞌme̱hñä. Mu̱ nuꞌi gä kristianu, zäi ge asta gi turimu̱i ora gi handi ge ri medinthäti hingi eꞌspäbi rä nsu rä Zi Dada Jeoba ja ngu di debe. Pe ¿gi pädi? ¡Dä za gi salba ri medinthäti ꞌne gi mꞌu̱i ko rä johya mänꞌaki!

² Mäpaya ꞌmu̱i ndunthi yä medinthäti nuꞌu̱ po nꞌa rä tiempo ꞌnehe bi ñhandui yä xuñha, pe nuꞌu̱ bi za bi salba yä medinthäti ꞌne mäpaya nuꞌu̱ udi nꞌa rä hogä ejemplo. ¿Te bi matsꞌi nuꞌu̱ yä medinthäti? Nuꞌu̱ bi dini rä mfatsꞌi pa bi däpäbi nuꞌu̱ yä xuñha ꞌne nubye̱ ꞌmu̱i xä ñho. Nuꞌi ꞌnehe, dä za gi tini rä johya ha ri medinthäti mäske gi thogi yä xuñha. Pe, ¿te mähyoni gi pe̱fi? Ma gä handihu̱.

3, 4. ¿Te thogi mu̱ nꞌa rä medinthäti o̱tꞌe ntsꞌe̱di po dä me̱päbi Jeoba ꞌne dä me̱ꞌtsi nꞌa rä hogä ntsitsꞌi kongeꞌä? Hñuxä nꞌa rä ejemplo.

³ Mu̱ nuꞌi gi yꞌo̱tꞌä ntsꞌe̱di po gi hyoni ꞌne gi pe̱ꞌtsi nꞌa rä hogä ntsitsꞌi ko Äjuä, ꞌnehe ma dä za gi ntsixhui xä  ñho ri däme o ri ꞌme̱hñä. ¿Por hanja? Ma gä huxu̱ nꞌa rä ejemplo: nꞌa rä medinthäti ꞌmai ha rä ua nꞌa rä tꞌo̱ho̱, pe näꞌä däme ꞌmai de nꞌa lado, ꞌne rä ꞌme̱hñä bi ꞌmai asta ha näꞌä mä nꞌa lado, mo̱te de rä tꞌo̱ho̱. Pe, ¿te ma dä thogi mu̱ tanto rä ñꞌo̱ho̱ ꞌne rä ꞌme̱hñä dä yꞌo̱tꞌe ntsꞌe̱di po dä bo̱tsꞌe ha näꞌä tꞌo̱ho̱ꞌä? Hää, mꞌe̱fa di yoho ma dä zo̱ni asta ha rä ndehe näꞌä tꞌo̱ho̱ꞌä ꞌne ma dä nthe̱ mänꞌaki. ¿Te dä za gä pädihu̱ de nunä ejemplo?

⁴ Nde, mu̱ nꞌa rä medinthäti di ntsitsꞌi xä ñho ꞌne pe̱päbi rä Zi Dada Jeoba, ꞌñenä go po̱tsꞌe mähye̱gi ha nꞌa rä däta tꞌo̱ho̱. Pe ora ya yꞌo ri ñhe̱gi nꞌa rä medinthäti, ꞌñenä ge näꞌä dämeꞌä ꞌmai ha rä ua näꞌä tꞌo̱ho̱ꞌä, ꞌne rä ꞌme̱hñä bi ꞌmai asta ha näꞌä mä nꞌa lado, mo̱te de rä tꞌo̱ho̱. ¿Te ma dä thogi mu̱ tanto näꞌä däme ꞌne näꞌä ꞌme̱hñä dä yꞌo̱tꞌe ntsꞌe̱di po dä bo̱tsꞌe ha näꞌä tꞌo̱ho̱ꞌä o dä yꞌo̱tꞌe ntsꞌe̱di po dä hyoni Jeoba ꞌne dä me̱ꞌtsi nꞌa rä hogä ntsitsꞌi kongeꞌä? Mꞌe̱fa di yoho ma dä zo̱ni asta ha rä ndehe näꞌä tꞌo̱ho̱ꞌä o ma dä me̱ꞌtsi nꞌa rä hogä ntsitsꞌi mänꞌaki ja ngu ri mu̱di.

5. a) ¿Te ma dä maxꞌäꞌi pa dä za gi pe̱ꞌtsi nꞌa rä hogä ntsitsꞌi ko rä Zi Dada Jeoba ꞌne ko ri däme o ri ꞌme̱hñä? b) ¿Hanja handi Äjuä rä nthäti?

⁵ Pa dä za gi po̱tsꞌe ha näꞌä däta tꞌo̱ho̱ꞌä o pa gi pe̱ꞌtsi nꞌa rä hogä ntsitsꞌi ko rä Zi Dada Jeoba ꞌne ko ri däme o ri ꞌme̱hñä, mähyoni gi pe̱fihu̱ nuꞌu̱ yä tsꞌofo uni rä Mäkä Tꞌofo pa yä medinthäti (Salmo 25:4; Isaías 48:17, 18). Hyandi te dä za gä pädihu̱ de nunä rä tsꞌofo bi uni rä apostol Pablo nuꞌmu̱ bi ꞌñenä: «Yä medinthäti pe̱ꞌtsi te dä mꞌu̱i xä ntꞌaxi entre gatꞌho yä jäꞌi» (Hebreos 13:4, TNM). ¿Te di signifika nuya yä noya? Di signifika ge rä Zi Dada Jeoba handi rä nthäti ngu nꞌa rä tꞌo̱tꞌe näꞌä xa mähotho ꞌne ja ndunthi rä muui. Hänge xa mähyoni gä handihu̱ njabu̱ ꞌnehe mä medinthätihu̱.

6. a) ¿Te mä mhända bi uni rä apostol Pablo? b) ¿Hanja ma dä matsꞌi yä medinthäti hindä pumfri toꞌo xä uni näꞌä rä mhändaꞌä?

⁶ Zäi ge nuꞌi ya gi pädi ge rä Zi Dada Jeoba go bi hyoki rä medinthäti ꞌne ge pa geꞌä xä nsunda ꞌne ja ndunthi rä muui (hñeti Mateo 19:4-6). Pe gi pädi njabu̱, hingä kombastaꞌä ma dä jaꞌi gi mädi ꞌne gi pe̱ꞌspä rä tꞌekꞌei ri ꞌme̱hñä o ri däme ora gi thogihu̱ yä xuñha. ¿Te mä nꞌa ma dä maxꞌäꞌi? Beni ge ha Hebreos 13:4 enä: «Yä medinthäti pe̱ꞌtsi te dä mꞌu̱i xä ntꞌaxi entre gatꞌho yä jäꞌi». Nuꞌmu̱ rä apostol Pablo bi ꞌñenä «pe̱ꞌtsi te», näꞌä bi umbäbi nꞌa rä mhända nuꞌu̱ toꞌo xä nthäti. * Hänge mu̱ tanto rä däme ꞌne rä ꞌme̱hñä hindä pumfri ge Jeoba go geꞌä di mändabi dä me̱ꞌtsi xä ntꞌaxi yä medinthäti, geꞌä ma dä matsꞌi pa dä yꞌo̱tꞌe ntsꞌe̱di po dä mädi ꞌne dä ꞌñudi rä tꞌekꞌei nꞌa ngu mänꞌaa.

7. a) ¿Te mä mhända de rä Mäkä Tꞌofo di kumplihu̱ ꞌne por hanja? b) ¿Te mä jäpi xtä hänihu̱ de gä pe̱fihu̱ njabu̱?

⁷ Ma gä huxu̱ nꞌa rä ejemplo: rꞌabu̱ di jakägihu̱ xä ñhei gä pe̱fihu̱ nuꞌu̱ märꞌa yä mhända xä rꞌakägihu̱ rä Zi Dada Jeoba, ngu gä predikahu̱ o gä ntinihu̱ ha yä mhuntsꞌi (Mateo 28:19, TNM; Hebreos 10:24, 25, TNM). ¿Por hanja? Zäi ge ngeꞌä ora di predikahu̱, rꞌabu̱ yä jäꞌi hinte ne dä bädi de rä Zi Dada Jeoba, o mu̱ di mpe̱fihu̱, xti uadi rä pa zäi ge xa tsabigihu̱ ꞌne ya otho mä ganähu̱ pa gä ntinihu̱ ha yä mhuntsꞌi. Pe mäske njabu̱, ¿hänge di o̱tꞌehu̱ ntsꞌe̱di po gä predikahu̱ ꞌne gä ntinihu̱ ha yä mhuntsꞌi? Hää, ngeꞌä nuju̱ xtä desidihu̱ ge hinto ma gä hopäbihu̱ dä hñägägihu̱ de gä pe̱päbihu̱ rä bolunta Jeoba. ¿Por hanja xtä desidihu̱  njabu̱? Ngeꞌä nuju̱ di mädihu̱ rä Zi Dada Jeoba ko ngatꞌho mä korasohu̱. Näꞌä mhäteꞌä geꞌä jakägihu̱ gä o̱tehu̱ nuꞌu̱ yä mhända xä uni mäske rꞌabu̱ di jakägihu̱ xä ñhei (1 Juan 5:3, TNM). ¿Te mä jäpi xtä hänihu̱ de gä pe̱fihu̱ njabu̱? Ora di predikahu̱ rä Noya Äjuä ꞌne di ntinihu̱ ha yä mhuntsꞌi, di rꞌakägihu̱ ndunthi rä johya ngeꞌä di pädihu̱ ge di pe̱päbihu̱ rä bolunta rä Zi Dada Jeoba. Gä pädihu̱ njabu̱, di nupkägihu̱ mä mfenihu̱ ꞌne rꞌakägihu̱ rä tsꞌe̱di (Nehemías 8:10). ¿Te dä za gä pädihu̱ de gehnä?

8, 9. a) ¿Te ma dä jakägihu̱ gä o̱tꞌehu̱ ntsꞌe̱di po gä pe̱ꞌtsihu̱ mä medinthätihu̱ xä ntꞌaxi mäske rꞌabu̱ di jakägihu̱ xä ñhei? b) ¿Ndaꞌu̱ nuꞌu̱ yoho yä tꞌo̱tꞌe ma gä handihu̱?

⁸ Ja ngu di handihu̱, näꞌä rä mhäte di pe̱ꞌtsihu̱ po rä Zi Dada Jeoba, geꞌä jakägihu̱ gä o̱tehu̱ nuꞌu̱ yä mhända de gä predikahu̱ ꞌne gä ntinihu̱ ha yä mhuntsꞌi mäske rꞌabu̱ di jakägihu̱ xä ñhei. Njabu̱ ꞌnehe, näꞌä mhäte di pe̱ꞌtsihu̱ po Jeoba, ma dä jakägihu̱ gä o̱tehu̱ nuꞌmu̱ di mändagihu̱ gä pe̱ꞌtsihu̱ mä medinthätihu̱ «xä ntꞌaxi», mäske rꞌabu̱ di jakägihu̱ xä ñhei o di ñhanduihu̱ yä xuñha (Hebreos 13:4, TNM; Salmo 18:29; Eclesiastés 5:4). ¿Te mä jäpi ma gä hänihu̱ mu̱ gä pe̱fihu̱ njabu̱? Rä Zi Dada Jeoba di jäpigihu̱ nuꞌmu̱ di predikahu̱ ꞌne nuꞌmu̱ di ntinihu̱ ha yä mhuntsꞌi. Njabu̱ ꞌnehe, Jeoba ma dä jäpigihu̱ mu̱ gä o̱tꞌehu̱ ntsꞌe̱di po gä pe̱ꞌtsihu̱ mä medinthätihu̱ «xä ntꞌaxi» (1 Tesalonicenses 1:3, TNM; Hebreos 6:10).

⁹ Ya dä handihu̱ ge näꞌä rä mhäte di pe̱ꞌtsihu̱ po rä Zi Dada Jeoba geꞌä ma dä jakägihu̱ gä o̱tꞌehu̱ ntsꞌe̱di po gä pe̱ꞌtsihu̱ mä medinthätihu̱ xä ntꞌaxi. ¿Pe hanja dä za gä jahu̱? Nꞌaa, di debe gä ꞌuegehu̱ de nuꞌu̱ yä mꞌu̱i o yä tꞌo̱tꞌe xä ntsꞌo. Yoho, di debe gä o̱tꞌehu̱ ntsꞌe̱di po gä pe̱fihu̱ nuꞌu̱ yä tꞌo̱tꞌe japi mänꞌa dä ze̱di mä medinthätihu̱.

10, 11. a) ¿Te mä tꞌo̱tꞌe tsꞌombäbi yä mꞌu̱i yä medinthäti? b) ¿Te dä hogi gi yꞌambäbi ri däme o ri ꞌme̱hñä?

¹⁰ Nꞌa rä pa, nꞌa rä kristiana bi ꞌñenä: «Di xatuäbi rä Zi Dada Jeoba pa dä maxkägi gä ze̱ti». ¿Por hanja mi apäbi Jeoba dä matsꞌi? Näꞌä bi ꞌñenä: «Mä däme di u̱ngägi ko nuꞌu̱ yä noya xikägi. Näꞌä hinxä u̱ngägi mä ndoyꞌo, pe hää xä u̱ngägi mä mfeni ꞌne mä koraso ko nuꞌu̱ yä tsꞌo noya xikägi. Mä däme njatꞌä engägi: “Ho̱nse̱ gi estorbagi” o “Hinte gi sirbe”». ¿Gi pädi te mi thogi ha nunä medinthäti? Näꞌä dämeꞌä mi maltrata rä ꞌme̱hñä ko nuꞌu̱ yä tsꞌo noya mi xipäbi.

 ¹¹ Uni ndunthi rä mꞌe̱tsa ora nuꞌu̱ yä medinthäti pe̱päbi Jeoba, di ntuhni o di ntsani nꞌa ngu mänꞌaa. Nꞌa rä medinthäti njabu̱, hingi tꞌaxi ante yä da Jeoba. Pe xi nuꞌi, ¿te thogi ha ri medinthäti? Pa gi pädi, hye̱pu̱ rä orgullo ꞌne yꞌambäbi ri däme o ri ꞌme̱hñä: «¿Te gi mbeni de nuꞌu̱ yä noya di xiꞌäꞌi?». Mu̱ dä xiꞌi ge ndunthi yä mꞌiki xkä u̱mbäbi rä mfeni, pe̱ꞌtsi te gi mꞌu̱i dispuesto gi paati nuꞌu̱ yä noya gi usa ora gi nzofo ri ꞌme̱hñä o ri däme (Gálatas 5:15; hñeti Efesios 4:31).

12. ¿Te mä tꞌo̱tꞌe dä za dä tsꞌoni näꞌä so̱kämbeni di umbäbihu̱ Jeoba?

¹² Mähyoni gi beni ge mu̱ gi usa ri ne pa gi xipäbi yä tsꞌo noya ri däme o ri ꞌme̱hñä, ꞌnehe gi tsꞌoni näꞌä ri ntsitsꞌi gi pe̱ꞌtsi ko rä Zi Dada Jeoba. Rä Mäkä Tꞌofo enä: «Mu̱ nꞌa de geꞌähu̱ gi beñhu̱ ge gi pe̱phu̱ Äjuä, ꞌne hingi handä nuꞌä gi mäñhu̱, gi hurimu̱ihu̱ ge gi pe̱phu̱ xä ñho Äjuä, pe hinä» (Santiago 1:26). Hää, beni ge mu̱ gi usa nuꞌu̱ yä noya u̱nte ora gi nzofo ri däme o ri ꞌme̱hñä, ꞌnehe gi tsꞌoni näꞌä rä so̱kämbeni gi umbäbi rä Zi Dada Jeoba. Rä Zi Dada Jeoba hingä ho̱nse̱ di mportabi näꞌä gi pe̱fi po geꞌä ha rä mhuntsꞌi, ꞌnehe di mportabi näꞌä gi pe̱fi ꞌne näꞌä gi mää ha ri nguu. Gi ñhatꞌäse̱ mu̱ gi kamfri ge Jeoba hingi o̱de o hingi handi hanja gi nzofo ꞌne gi trata ri däme o ri ꞌme̱hñä (hñeti 1 Pedro 3:7). Mu̱ nuꞌi gi pe̱fi ndunthi yä hogä tꞌo̱tꞌe ha rä mhuntsꞌi, pe ha ri nguu gi usa yä ntsꞌante o yä noya nuꞌu̱ u̱nte, gi ꞌme̱tuäbi rä tꞌekꞌei ri medinthäti ꞌne rä Zi Dada Jeoba hingä ma dä numäñho näꞌä so̱kämbeni gi umbäbi.

13. ¿Ndaꞌu̱ nuꞌu̱ märꞌa yä forma dä za nꞌa rä jäꞌi dä u̱mbäbi rä mfeni rä däme o rä ꞌme̱hñä?

¹³ Nꞌa rä jäꞌi näꞌä xä nthäti pe̱ꞌtsi te dä jamäsu de hindä u̱mbäbi rä mfeni rä däme o rä ꞌme̱hñä de märꞌa yä forma. Ma gä handihu̱ yoho yä ejemplo. Nꞌaa, nꞌa rä kristianu näꞌä ya xä nthäti di dedikabi ndunthi rä  tiempo nꞌa rä nju de rä mhuntsꞌi näꞌä di tedese̱ yä bätsi. Näꞌä kristianuꞌä o̱tsꞌe nuꞌu̱ yä dumu̱i pe̱ꞌtsi näꞌä njuꞌä ꞌne umbäbi yä tsꞌofo. Yoho, nꞌa rä nju näꞌä ya xä nthäti, di dedika ndunthi rä tiempo pa di predika ko nꞌä rä soltero. Zäi ge tanto näꞌä kristianu umbäbi rä mfatsꞌi näꞌä nju di tedese̱ yä bätsi, ꞌne näꞌä kristiana po̱ni di predika ko näꞌä soltero, hingi mbeni dä me̱fi nꞌa rä tsꞌo tꞌo̱tꞌe. Pe, ¿te di senti näꞌä toꞌo xä nthätui ora handi njabu̱? Nꞌa rä ꞌme̱hñä näꞌä mi handi ge rä däme mi pe̱fi njabu̱, bi ꞌñenä: «Ora di handi ge mä däme dedikabi ndunthi rä tiempo mä nꞌa rä nju de rä mhuntsꞌi, di u̱ngägi mä koraso ꞌne jakägi gä senti ge mänꞌa turämu̱i po näꞌä njuꞌä ke po geki».

14. a) Ja ngu dä handihu̱ ha Génesis 2:24, ¿te mä obligasio pe̱ꞌtsi tanto rä däme ꞌne rä ꞌme̱hñä? b) ¿Te mä ntꞌani dä za dä yꞌo̱tꞌäse̱ nuꞌu̱ toꞌo xä nthäti?

¹⁴ Ja ngu di handihu̱, näꞌä pe̱fi näꞌä dämeꞌä, u̱mbäbi rä mfeni ꞌne rä koraso rä ꞌme̱hñä. Zäi ge njabu̱ di senti nuꞌu̱ toꞌo xä nthäti ꞌne handi ge yä däme o yä ꞌme̱hñä hingi jamäsu nunä mhända xä uni Jeoba ora enä: «Rä ñꞌo̱ho̱ ma dä zoogi rä dada ꞌne rä nänä, ꞌne pe̱ꞌtsi te dä mꞌu̱hui rä ꞌme̱hñä» (Génesis 2:24). ¿Udi nunä testo ge nuꞌu̱ xä nthäti ya hingä ma dä su yä dada o yä nänä? Hinä, ngeꞌä nuꞌu̱ xä nthäti pe̱ꞌtsi te dä me̱ꞌspäbi rä tꞌekꞌei yä dada ꞌne yä nänä ꞌne di debe dä hyandi po geꞌu̱. Pe nunä testo udi ge nꞌa rä jäꞌi näꞌä ya xä nthäti pe̱ꞌtsi rä obligasio de dä kumpli mꞌe̱tꞌo ko nuꞌu̱ yä responsabilida pe̱ꞌtsi ko rä däme o rä ꞌme̱hñä. Njabu̱ ꞌnehe, mäske nꞌa rä kristianu o nꞌa rä kristiana di mädi yä ku ꞌne yä nju de rä mhuntsꞌi, pe mꞌe̱tꞌo di debe dä kumpli ko nuꞌu̱ yä responsabilida pe̱ꞌtsi ko rä däme o ko rä ꞌme̱hñä. Hänge mu̱ nꞌa rä kristianu o nꞌa rä kristiana di dedikabi ndunthi rä tiempo nꞌa rä jäꞌi näꞌä hingä go rä däme o rä ꞌme̱hñä, japi  dä nja yä xuñha ha rä medinthäti. Hänge ñꞌanise̱: «¿Di pe̱ꞌtsi yä xuñha ha mä medinthäti ngeꞌä di ñäꞌme o di ntsixꞌme ndunthi nꞌa rä jäꞌi näꞌä hingä go mä däme o mä ꞌme̱hñä? ¿Di dedikabi rä tiempo mä ꞌme̱hñä o mä däme pa di o̱de te di senti ꞌne di umbäbi näꞌä rä mhäte ho̱nse̱ꞌä ri ꞌñepäbi?».

15. Ja ngu udi Mateo 5:28, ¿por hanja nꞌa rä kristianu o nꞌa rä kristiana hindi debe dä ntsixhui ndunthi nꞌa rä jäꞌi näꞌä hingä go rä däme o rä ꞌme̱hñä?

¹⁵ Pe ja mä nꞌa rä peligro nuꞌmu̱ nꞌa rä kristianu o nꞌa rä kristiana di ntsixhui ndunthi o di trata ko ndunthi rä komfiansa nꞌa rä jäꞌi näꞌä hingä go rä däme o rä ꞌme̱hñä. ¿Te mä peligroꞌä? Tanto nꞌa ngu mänꞌaa, dä za dä zo̱ho̱ dä me̱ꞌtsi yä tsꞌo mfeni (Mateo 5:28, TNM). Hää, rꞌa de geꞌu̱ xä zitsꞌi xä me̱fi yä pekado ꞌne njabu̱ xä zo̱ho̱ xä tsꞌoni yä medinthäti. Ma gä handihu̱ te bi mää rä apostol Pablo de gehnä.

16. ¿Te mä tsꞌofo bi uni rä apostol Pablo pa yä medinthäti?

¹⁶ Mꞌe̱fa de bi ꞌñenä rä apostol Pablo: «Yä medinthäti pe̱ꞌtsi te dä mꞌu̱i xä ntꞌaxi entre gatꞌho yä jäꞌi», näꞌä bi sigi bi ꞌñenä: «ꞌNe rä fidi de gä medinthäti dä mꞌu̱i xä ntꞌaxi, ngeꞌä Äjuä ma dä hñämpäbi ngue̱nda nuꞌu̱ yä ꞌñätsa jäꞌi o̱tꞌe yä pekado ko yä ndoyꞌo ꞌne nuꞌu̱ toꞌo hatꞌi yä däme o yä ꞌme̱hñä» (Hebreos 13:4, TNM). Nuꞌmu̱ rä apostol Pablo bi ꞌñenä «fidi de gä medinthäti», di signifika nuꞌmu̱ nꞌa rä däme ꞌme̱ngui rä ꞌme̱hñä ngeꞌä xä nthätui. Hänge pa «dä mꞌu̱i xä ntꞌaxi rä fidi de gä medinthäti», mähyoni ge nuꞌu̱ toꞌo xä nthäti hindä mꞌe̱ngui mä nꞌa rä jäꞌi näꞌä hingä go rä däme o hingä go rä ꞌme̱hñä. Pe̱ꞌtsi te dä mꞌe̱ngui ho̱nse̱ näꞌä toꞌo xä nthätui ja ngu di mända rä Mäkä Tꞌofo ora enä: «Dä njäpi näꞌä ri po̱tꞌhese̱, ꞌne  johya ko näꞌä ri ꞌme̱hñä gä nthätui nuꞌmu̱ ngi bäsjäꞌi» (Proverbios 5:18).

17. a) ¿Te di mbeni ndunthi yä jäꞌi de rä adulterio? b) ¿Te di mbeni de rä adulterio nuꞌu̱ xa mäjuäni yä kristianu? c) ¿Hanja dä za gä de̱mbäbihu̱ rä ejemplo Job?

¹⁷ Nuꞌu̱ xä nthäti ꞌne ꞌme̱ngui mä nꞌa rä jäꞌi näꞌä hingä go rä däme o rä ꞌme̱hñä, o̱tꞌe nꞌa rä däta pekado fädi ngu rä adulterio. Toꞌo pe̱fi njabu̱, ꞌme̱tuäbi rä tꞌekꞌei nuꞌu̱ yä ley xä uni Äjuä. Mäpaya, ndunthi yä jäꞌi hingi handi rä adulterio ngu nꞌa rä däta pekado. Pe hindi mporta te di mbeni yä jäꞌi de rä adulterio, nuꞌu̱ xa mäjuäni yä kristianu pädi xä ñho ge «Äjuä ma dä hñämpäbi ngue̱nda nuꞌu̱ yä ꞌñätsa jäꞌi o̱tꞌe yä pekado ko yä ndoyꞌo ꞌne nuꞌu̱ toꞌo hatꞌi yä däme o yä ꞌme̱hñä» (Hebreos 10:31; 12:29). Nuꞌu̱ xa mäjuäni yä kristianu, ꞌnehe handi rä nthäti ja ngu handi rä Zi Dada Jeoba (hñeti Romanos 12:9, TNM). Rä Job bi hñutsꞌi nꞌa rä hogä ejemplo nuꞌmu̱ bi ꞌñenä: «Nuga xtä ja nꞌa rä kohi ko mä da» (Job 31:1). ¿Hanja dä za gä de̱mbäbihu̱ rä ejemplo Job? Pe̱ꞌtsi te gä dominähu̱ mä dahu̱ ꞌne nunka di debe gä handihu̱ ko rä nkꞌatꞌi mä nꞌa rä jäꞌi näꞌä hingä go mä dämehu̱ o mä ꞌme̱hñähu̱ (hyandi rä apendise «¿Te mängä rä Mäkä Tꞌofo nuꞌmu̱ di diborsia yä medinthäti o di ñhe̱gi?»).

18. a) ¿Hanja handi rä Zi Dada Jeoba rä adulterio? b) ¿Por hanja tanto rä adulterio ꞌne rä idolatria xa xä ntsꞌo ante yä da Jeoba?

¹⁸ ¿Hanja handi rä Zi Dada Jeoba rä adulterio? Nde, ha nuꞌu̱ yä Ley bi tꞌumbäbi Moisés, Jeoba xki mända dä tho nuꞌu̱ toꞌo mi xo̱kämbeni yä idolo o mi o̱tꞌe rä adulterio (Levítico 20:2, 10). ¿Por hanja nuya yoho yä pekado xa mi xä ntsꞌo ante yä da Jeoba? Ngeꞌä nuꞌu̱ mi xo̱kämbeni yä idolo, mi traisionä ꞌne himi kumpli ko näꞌä kohi o pacto xki ja ko rä Zi Dada Jeoba. ꞌNehe, nuꞌu̱ mi o̱tꞌe yä adulterio mi traisionä ꞌne himi kumpli  ko näꞌä rä kohi o promesa xki ja ora bi nthäti. Hänge ante yä da Jeoba, tanto rä idolatria ꞌne rä adulterio, mi nꞌa däta rä traision (Éxodo 19:5, 6; Deuteronomio 5:9; hñeti Malaquías 2:14). Po rängeꞌä Jeoba mi mända dä tho toꞌo mi o̱tꞌe yä adulterio, ngeꞌä Jeoba, näꞌä nꞌa rä Zi Dada näꞌä nunka hate nixi di traisionä (Salmo 33:4).

19. ¿Te mähyoni gä benihu̱ pa nunka gä tagihu̱ ha rä adulterio?

 ¹⁹ Mäjuäni ge mäpaya yä kristianu ya hingi pe̱ꞌtsi te dä me̱fi nuꞌu̱ yä Ley bi tꞌumbäbi Moisés. Pe gä benihu̱ ge po mäde de nuꞌu̱ yä Leyꞌu̱, rä Zi Dada Jeoba mi kondenä rä adulterio, geꞌä ma dä maxkägihu̱ pa nunka gä pe̱fihu̱ näꞌä pekadoꞌä. ¿Por hanja? Ma gä huxu̱ nꞌa rä ejemplo: ¿te ma gi pe̱fi mu̱ toꞌo dä xiꞌäꞌi gi ku̱tꞌi ha nꞌa rä nijä pa gi ndandiñähmu ꞌne gi ndäne yä idolo o yä imagen? Zäi ge nguntꞌä gi thädi: «¡Nunka ma gä pe̱fi njabu̱!». ¿Pe xiꞌmu̱ dä tꞌaꞌi ndunthi yä bojä? Zäi ge ꞌnehe ma gi thädi: «¡Mäske dä tꞌaki ndunthi yä bojä, nunka ma gä traisionä Jeoba!». Hää, nuju̱ nunka xtä mbenihu̱ gä ndänehu̱ yä idolo ꞌne gä traisionähu̱ rä Zi Dada Jeoba. Njabu̱ ꞌnehe, nunka di debe gä mbenihu̱ gä o̱tꞌehu̱ yä adulterio ꞌne gä traisionähu̱ rä Zi Dada Jeoba ꞌne näꞌä toꞌo xtä nthätꞌmehu̱ (Salmo 51:1, 4; Colosenses 3:5, TNM). Toꞌo pe̱fi nuꞌu̱ yä pekadoꞌu̱, japäbi dä bo̱xä rä thede rä Zithu, pe go ꞌme̱tuäbi rä tsa rä Zi Dada Jeoba ꞌne rä medinthäti.

20. ¿Te mä nꞌa di debe gä pe̱fihu̱ pa hingä ꞌme̱tuäbihu̱ rä tꞌekꞌei mä medinthätihu̱? Hñuxä nꞌa rä ejemplo.

²⁰ ¿Te mä nꞌa di debe gä pe̱fihu̱ pa hingä ꞌme̱tuäbihu̱ rä tꞌekꞌei mä medinthätihu̱? Pa gä thädihu̱ nunä ntꞌani ma gä huxu̱ nꞌa rä ejemplo: nꞌa rä medinthäti ꞌñenä nꞌa rä nguu. Pa dä nheki mähotho nꞌa rä nguu, di ja mꞌe̱di märꞌa yä hogä tꞌo̱tꞌe pa dä adorna ꞌne dä nheki xa mähotho ¿hänge hää? Njabu̱ ꞌnehe, habu̱ ja yä hogä noya, rä tꞌekꞌei, rä ñhojäꞌi, rä mhäte ꞌne märꞌa yä hogä tꞌo̱tꞌe, japi dä nheki xä ñho ꞌne dä ze̱di nꞌa rä medinthäti. Pe, ¿te thogi ora ya hingi ja rä mhäte? Rꞌamätsꞌu̱ di  mꞌe̱di ꞌnehe rä tꞌekꞌei, yä hogä noya, rä ñhojäꞌi ꞌne nuꞌu̱ märꞌa yä hogä mꞌu̱i. Rꞌa yä medinthäti xä thogi njabu̱, ꞌne xä gohi ngu nꞌa rä nguu näꞌä di huitꞌätho. Pe zäi ge nuju̱ hindi nehu̱ dä thogi njabu̱ ha mä medinthätihu̱. Hänge ja ngu nꞌa rä ngu näꞌä di handihu̱ ge ya yꞌo ri tsꞌoki, nguntꞌä di hokihu̱ ꞌne di umbäbihu̱ rä mantenimiento, njabu̱ ꞌnehe nguntꞌä di o̱tꞌehu̱ ntsꞌe̱di po gä hokihu̱ nuꞌu̱ yä xuñha ne dä tsꞌoni mä medinthätihu̱. ¿Hanja dä za gä jahu̱? Rä Mäkä Tꞌofo enä: «Habu̱ ja rä mfädi, di thoki xä ñho nꞌa rä nguu, ꞌne habu̱ ja nꞌa rä hogä juisio kohi xä ñho rä simiento. ꞌNe ko rä mfädi nuꞌu̱ yä kuarto kohi mboo, di ñutsꞌi de gatꞌho nuꞌu̱ yä tesoro xä ñho ꞌne tsꞌu̱ngänza» (Proverbios 24:3, 4). Ma gä handihu̱ hanja dä za gä pe̱fihu̱ nuya yä tsꞌofo ha mä medinthätihu̱.

21. ¿Te dä za gi pe̱fihu̱ pa njabu̱ dä ze̱di ri medinthätihu̱? (Hyandi rä rekuadro « ¿Hanja dä za gä ꞌmu̱i xä ñho ha mä nthäti?».)

²¹ ¿Ndaꞌu̱ nuꞌu̱ «yä tesoro xä ñho ꞌne tsꞌu̱ngänza» xä ñutsꞌi ha «nuꞌu̱ yä kuarto kohi mboo» o ha nꞌa rä medinthätihu̱ näꞌä ꞌmu̱i ko rä johya? Geꞌu̱ yä hogä mꞌu̱i ngu rä mhäte, nꞌa rä däta komfiansa ꞌne nꞌa rä hogä ntsu po rä Zi Dada Jeoba (Proverbios 15:16, 17; 1 Pedro 1:7, TNM). Nuya ꞌne märꞌa yä hogä mꞌu̱i japi dä ze̱di nꞌa rä medinthäti. Pe, ¿hanja di ñutsꞌi nuꞌu̱ yä kuartoꞌu̱? Ja ngu dä handihu̱ ha Proverbios 24:4,  enä ge ko «rä mfädi». Hänge ha nuꞌu̱ yä medinthäti habu̱ ya hingi ja rä mhäte, pe̱ꞌtsi te dä yꞌo̱tꞌe ntsꞌe̱di po dä hyoni näꞌä rä mfädi uni rä Mäkä Tꞌofo ꞌne dä me̱fi nuꞌu̱ yä tsꞌofoꞌu̱, pa njabu̱ dä mengi dä me̱ꞌtsi nꞌa rä mꞌu̱i temäꞌentho (Romanos 12:2; Filipenses 1:9). ¿Pe hanja dä za gi hyonihu̱ näꞌä rä mfädiꞌä? Dä hogi gi hñuhui ri ꞌme̱hñä o ri däme pa gi hñetihu̱ mähye̱gi rä foyeto Examinando o nꞌa de nuꞌu̱ yä tema xä bo̱ni ha rä rebista La Atalaya o ¡Despertad!, habu̱ uni yä tsꞌofo pa yä medinthäti. Njabu̱, ma gi dahu̱ ngue̱nda ndaꞌu̱ nuꞌu̱ «yä tesoro xä ñho ꞌne tsꞌu̱ngänza» di ja mꞌe̱di gi ñuꞌtsihu̱ ha ri mꞌu̱ihu̱ pa dä adorna ꞌne dä nheki xa mähotho ri medinthätihu̱. ꞌNepu̱, mähyoni gi ku̱ꞌtihu̱ nuꞌu̱ yä adornoꞌu̱ ha «nuꞌu̱ yä kuarto kohi mboo». Di signifika ge po näꞌä rä mhäte gi pe̱ꞌspäbihu̱ rä Zi Dada Jeoba, ma gi yꞌo̱thu̱ ntsꞌe̱di po gi pe̱fihu̱ ha ri mꞌu̱ihu̱ nuꞌu̱ yä tsꞌofo gä tinihu̱. ¿Te mä jäpi ma gi hñänihu̱ mu̱ gi pe̱fihu̱ njabu̱? Ma dä mengi dä nja rä mhäte, rä ñhojäꞌi ꞌne nꞌa rä mꞌu̱i temäꞌentho näꞌä ma dä japi dä ze̱di mänꞌaki ri medinthätihu̱.

22. ¿Te mä jäpi ma dä me̱ꞌtsi tanto rä ꞌme̱hñä ꞌne rä däme mu̱ dä yꞌo̱tꞌe ntsꞌe̱di po dä japi dä ze̱di yä medinthäti?

²² Mäjuäni ge rꞌabu̱ tsꞌitsꞌi rä tiempo pa dä thutsꞌi mänꞌaki ha yä luga nuꞌu̱ yä adornoꞌu̱ o yä hogä mꞌu̱i. Pe mu̱ tanto rä ꞌme̱hñä ꞌne rä däme dä hñutsꞌi de yä parte, kada nꞌaa ma dä me̱ꞌtsi rä johya ꞌne nꞌa rä hogä konsiensia de dä bädi ge bi yꞌo̱tꞌe ntsꞌe̱di po dä me̱fi nunä mhända uni rä Zi Dada Jeoba ora enä: «En cuanto gi ꞌñudihu̱ rä tꞌekꞌei nꞌa ngu mänꞌaa, go dä ju̱tꞌihu̱ rä ꞌñuu» (Romanos 12:10, TNM; Salmo 147:11). Pe tobe ja mä nꞌa rä däta jäpi. Mu̱ gi yꞌo̱thu̱ ntsꞌe̱di po gi pe̱ꞌtsihu̱ nꞌa rä medinthäti xä ntꞌaxi, hingä ma gi ꞌme̱dihu̱ näꞌä rä mhäte xä rꞌaꞌähu̱ rä Zi Dada Jeoba.